Cevap : Tarihi Eserler Antalya

Karatay Medresesi (Antalya)

Antalya Limanı’nda Turşucular Mahallesi Karadayı Sokak’ta bulunan Karatay Medresesi, bazı kaynaklara Karadayı Camisi olarak geçmiştir Bu medreseyi Sultan IIKeykavus zamanında saltanat naipliği yapmış olan Celaleddin Karatay 1250 yılında yaptırmıştır

Karatay Medresesi iki eyvanlı medreseler gurubuna girmektedir Doğu cephesinde bulunan büyük eyvanın mihrabından ötürü uzun zaman cami olarak nitelenmiştir Günümüze yalnızca portali, giriş eyvanı ve doğu cephesindeki büyük eyvanın mihrabı gelebilmiştir Portal ve giriş eyvanı ile ana eyvan arasında bulunan iç avlunun güney cephesinde Roma döneminden kalma bir duvar bulunmaktadır Büyük olasılıkla dikdörtgen planlı medresenin batı cephesi duvarları ile ileriye doğru çıkıntı yapan portal, doğu cephesindeki eyvan ve ona bitişik köşe hücresi bulunmaktadır Medresenin iç avlu duvarlarından günümüze gelebilmiş olan güney duvarı arkasında medrese odalarının sıralandığı sanılmaktadır

Günümüze gelebilen kalıntılardan beden duvarlarının büyük taş bloklardan yapıldığı, kemerlerde geçmeler halinde geometrik bezemeler olduğu dikkati çekmektedir Ayrıca nişler ve küçük mihrapçıklar üzerinde bitkisel motifler, küçük sütuncuklar görülmektedir Yer yer köşe dolgularında rozetler bulunmaktadır

Medresenin ana eyvanı üzerinde mazgalların bulunması bu yapının eski bir kale kalıntısı üzerine yapıldığı izlenimini verirse de alttaki yapı üslubu bütünü ile XIIIyüzyıl Selçuklu yapı özelliği göstermektedir

Sinaneddin Medresesi (Korkuteli)

Korkuteli Alaaddin Camisi yakınında bulunan bu medreseyi Hamidoğullarından El Emin Sinaneddin Calis 1319’da yaptırmıştır Hamidoğulları Beyliği bir süre Korkuteli’ne hakim olmuş ve bu medrese de o dönemde yapılmıştır

Sinaneddin Medresesi açık avlulu, iki katlı medrese düzeninde olup, dikdörtgen planlıdır Medresenin dış duvarları ile iç duvarlarının büyük bir kısmı kesme taştan, ikinci katı ise moloz taştan yapılmıştır Medresenin kuzeybatı kenarının ortasında bulunan portal dışa doğru çıkıntı halindedir Büyük sivri kemerinin üzeri çıkıntı oluşturacak şekilde yapılmış, iki dış köşesi yuvarlatılarak yarım sütunlar haline getirilmiştir Büyük kemerin üzerine kitabesi yerleştirilmiştir Kitabe:

“Bismillâhirrahmanirrahim
Emere bi’imareti hazihil-medreseti’l-mübareke
Elemir Sinaneddin Calis bin Yunus bin
İlyas bin el Hamid binaşru’l-ilahu fi
Şuhuri sene tıs’a aşere ve seba mi’e 719 (1319”

Giriş cephesinin iki yanında dikdörtgen ve taş söveli iki pencere bulunmaktadır Aynı şekilde doğu cephesindeki eyvanın iki yanındaki açılan iki pencere ile bir simetri meydana getirilmiştir

Avlu çevresinde, girişin hemen arkasında beşik tonozlu örtülü dar ve küçük eyvan yer almaktadır Bu eyvanın iki yanındaki birer kapı ile köşelerdeki dikdörtgen iki hücreye geçilmektedir Kareye yakın dikdörtgen planlı iç avlunun kuzey ve güneyinde üçer sütunlu dört sivri taş kemerli birinci kat revakları yer almaktadır Antik yapılardan toplama olan bu sütun başlıklarının hemen hepsi birbirinden farklı bitkisel motiflerle süslenmiştir Eyvanın iki tarafındaki hücrelerin dışa açılan birer dikdörtgen penceresi vardır Medresenin kuzey ve güney revakları üzerinde ikinci katı oluşturan revaklar alt kattakiler ile aynı büyüklükte ve aynı düzendedir Bunlar birer kapı ile revaklar üzerindeki sekilere açılmaktadır Medresede her iki eyvanın iki yanında kalan hücrelerinin ikinci kat döşemeleri ile tavanları ahşap malzeme ile örtülmüştür

Yivli Minare (Antalya)

Yivli Minare Külliyesi içerisinde camiinin hemen güneydoğusunda, XIII yüzyıla ait bir Selçuklu eseridir I Alaeddin Keykubat tarafından (1219-1238) tarihleri arasında yaptırılmıştır

Kare planlı bir kaidenin üstünde silindirik bir kısmı ve yarım sütun şeklinde gövdesi vardır Oldukça kalın olan gövdeye bu yivli bölümlerle zarif bir görünüm kazanmıştır Gövde kısmı tuğla ve firuze renkli çinilerden yapılmıştır 8 Yivlidir Minarenin yapı malzemesi kesme ve yontma taştandır Minarenin kuzeydoğu tarafından giriş kapısı vardır Yüksekliği 38 m olup 90 basamaklı bir merdiven ile çıkılmaktadır Minare gövdesi üzeri firuze çinili tuğlalarla süslüdür

Minarenin yüksekliği tahminen 38 m’dir Kaidenin güneydoğu kısmında, firuze çinilerle kufi yazılı bir pano bulunmaktadır

Kesik Minare (Korkut ) Cami (Antalya)

Aslında MSVyüzyılda antik bir tapınak üzerine yapılmış Panaghia kilisesi iken, IIBeyazid’in oğlu Sultan Korkud tarafından camiye çevrilmiş ve yapıya bir minare eklenmiştir Minarenin ağaç kısmı XIX yüzyılda çıkan bir yangında yanmış ve o zamandan beri Kesik Minare adı ile anıla gelmiştir Halen harap bir durumda olan Cami kullanılmamaktadır

Selçuklular devrinde onarım hatta ilave gördüğü bilinmektedir Asıl camiye çevrilmesi Şehzade Korkut (1470-1509) zamanında olmuştur Bu onarımda cepheye yani batı kısmına portal yapılmıştır Güney kısmına ise portal ile aynı yükseklikte kare planlı minarenin kürsü kısmı ve minaresi ilave edilmiştir H 1314 yılında yangın geçiren cami 1974 yılında yeni bir oranım daha görmüştür "Cumanın Camii" diye de bilinen kesik Minare kilise olarak Meryem Ana’ya adanmıştır

Sultan Süleyman Camisi (Kale Cami) (Alanya)

Şehir surlarının zirve kısmında, İç Kalenin hemen dışında kalan caminin yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir Bununla beraber, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad tarafından kentin yeniden düzenlenmesi sırasında 1231 yılında yaptırıldığı sanılmaktadır Ancak sonraki yıllarda cami yıkılmış ve XVI yüzyılda Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından tekrar yaptırılmıştır Tek minareli cami, Alaeddin, Kale ya da Süleymaniye Camisi adları ile de anılmaktadır

Cami üzeri sekizgen kasnak üzerine, kiremitli kubbelidir Kubbenin askılık görevi üstlenen kısmına akustiği sağlamak için 15 küçük küp yerleştirilmiştir İbadet sırasında bu özellik ortaya çıkmaktadırCami kare planlı ve moloz taştan yapılmıştır Ayrıca önünde dört ayak üzerine kiremitli, üç kubbeli bir son cemaat yeri, kuzeybatı köşesinde minare ve kuzeydoğuda da bir su sarnıcı yer almaktadırKapı ve pencere kapakları Osmanlı döneminin ahşap oyma işçiliğinin güzel bir örneğidir

Tekelioğlu Mehmet Paşa Camisi (Antalya)

Antalya Kale Kapısı semtinde, Yivli Minare’nin karşısındaki bu camiyi Antalya Mütesellimi Tekeli Mehmet Ağa XVIIIyüzyılda yaptırmıştır Bununla beraber bu caminin Tekeli Mehmet Ağa’dan önce yaptırılmış olduğu da iddia edilmektedir

Caminin kareye yakın dikdörtgen bir planı vardır Beden duvarları giriş kapıları, pencere üzerindeki alınlıkları kesme taştan, diğer kısımlar da moloz taştan yapılmıştır Fazla bir özelliği bulunmayan bu caminin kuzey cephesinin ortasındaki giriş kapısı yay kemerli olup, çevresinde profillerden oluşan bir niş içerisine alınmıştır

İbadet mekanını örten kubbe, dört köşedeki dört yarım kubbe ile desteklenmiştir Sonraki dönemlerde yapılan ilavelerle son cemaat yeri ibadet mekanına katılmıştır Mihrap ve minberi mermerden olup, oldukça sadedir İç mekanda, kapı üzerinde, pencere üzeri alınlıklarında lacivert, beyaz, kırmızı, açık mavi renklerde XVIIIyüzyıl çinileri ile kaplanmıştır

Caminin kuzeybatı köşesine, beden duvarlarına bitişik olarak kesme taştan minaresi yapılmıştır Nişlerle ve silmelerle minareye hareket kazandırılmıştır

Müsellim Camisi (Antalya)

Antalya’nın Kışla Mahallesi’nde, Belediye Caddesi’nde bulunan Müsellim Camisi aynı zamanda Teklioğlu Camisi olarak da tanınmaktadır Caminin kitabesinden Hacı Osman Ağa Kapıcıbaşı Mehmet Ağa tarafından 1796 yılında yaptırıldığı öğrenilmektedir

Kare planlı olan caminin güneybatı köşesine yine kare planlı küçük bir kütüphane eklenmiştir Caminin önünde, cephede yedi, yanlarda da bir duvar uzantısı ve bir sütundan oluşan ahşap bir son cemaat yeri bulunmaktadır Muntazam kesme taştan yapılmış olan caminin beden duvarları kademeler halinde yükselmektedir Caminin üzeri sekizgen bir kasnak üzerine oturan kubbe ile örtülüdür İbadet mekanının pencere içleri XVIIIyüzyıl çinileri ile kaplanmıştır

Caminin kuzeybatı köşesine, beden duvarlarına bitişik minare oturtulmuştur Minarenin kaide ve pabuç kısmı kesme taştan, silindirik gövdesi ile şerefesi tuğladan yapılmıştır

Güneybatı köşesinde dışarıya doğru çıkıntı meydana getiren kütüphanesinin yapı malzemesi camiden oldukça farklıdır Moloz taştan olan kütüphane, daha geç devirlerde yapılmış olup, içten kubbeli, dıştan kiremit çatılı bir üst örtüsü bulunmaktadır

Murat Paşa Camisi (Antalya)

Antalya Murat paşa Mahallesi’nde, Çarşı içerisindeki meydanda bulunan bu camiyi Sadrazam Kuyucu Murat Paşa 1570 yılında yaptırmıştır

Kare planlı tek kubbe ile örtülmüş olan bu caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır Son cemaat yerindeki dört sütun ve bunların üzerindeki ikisi stalaktitli, ikisi de devşirme sütun başlıklarını birbirlerine bağlayan sivri kemerlerde renkli taşlar kullanılmıştır Son cemaat yerinde bir kapı ile ibadet mekanına girilmektedir Bu kapının her iki yanında birer dikdörtgen pencere, biri stalaktitli diğeri de sade iki mihrabiye bulunmaktadır

Kesme taştan yapılmış olan caminin ibadet mekanı on kenarlı kasnağın taşıdığı bir kubbe ile örtülüdür İbadet mekanının duvarları boydan boya kalem işleri ve bir kitabe frizi ile bezenmiştir Ayrıca kubbe trompları da bitkisel motifleri ile süslenmiştir Kıble duvarının ortasındaki mihrap son derece sadedir Buna karşılık minber beyaz mermerden olup, güzel bir taş işçiliği göstermektedir Caminin batı köşesindeki silindirik taş gövdeli minare XVIIIyüzyıl üslubunu yansıtmaktadır

Murat Paşa Camisi XVII-XVIIIyüzyıllarda onarım geçirmiş, en son olarak da Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce 1960 yılında onarılmıştır

__________________