Cevap : İkinci Dünya Savaşı

Almanya'nın SSCB’ye saldırması

Hitler’in SSCB ile 1939’da yaptığı saldırmazlık paktının asıl amacı, Almanya’nın aynı zamanda hem batıda, hem doğuda savaşmak zorunda kalmasını önlemekti 1940’ta Alman orduları Fransa’yı çökertip İngilizleri Avrupa’dan sürünce Hitler, SSCB’ye saldırmaya karar verdi Hızlı bir harekatla SSCB üzerinden Ortadoğu’ya inmeyi tasarlamıştı SSCB’ye saldırı Napolyon’un 1812’deki başarısız Rusya seferinden bir gün önce 22 HaziranMacaristan ve Romanya’da SSCB’ye savaş açtılar Savaş başlangıçta Almanlar için oldukça olumlu gelişti Almanlar sonbaharda Leningrad kentine, aralık ayında da Moskova’nın banliyölerine ulaştılar Daha güneyde de Don Irmağı ağzındaki Rostov kentine ulaştılar, ama kış geldiğinde Alman birlikleri yorulmuş, savaşma güçleri azalmıştı

Ardından SSCB’nin karşı saldırısı başladı Tasarılarında bu harekatın kış gelmeden tamamlanması öngörüldüğü için, Alman askerlerinin giysileri soğuk kış günlerine uygun değildi Büyük kayıplar verdiler ve SSCB’nin içlerinde tutunabilmelerine karşın başlangıçtaki güçlerini bir daha kazanamadılar

1942’de Hitler, Karadeniz ve Hazar Denizi arasında bulunan Kafkasya petrol yataklarını ele geçirmeyi hedefledi Bir Alman ordusu ağustosta Maykop’taki petrol merkezine ulaştı Daha kuzeydeki Stalingrad kentine yönelik saldırıları ise başarısız oldu SSCB birlikleri kenti sonuna kadar savundu ve kış bastırınca karşı saldırıya geçtiler 250000 kişilik Almanya ve Romanya birliklerini kuşattılar ve Şubat 1943’te bu birlikler teslim oldu SSCB’nin II Dünya Savaşı’nın bu en büyük kara çarpışmasındaki başarısı Almanları Kafkasyadan çekilmek zorunda bıraktı 1943 yazı başlarken SSCB orduları Almanları geri sürdü ve 1944 başında Polonya’ya çok geçmeden de Romanya’ya girdi Bu savaşta SSCB büyük yıkıma uğradı ve yaklaşık 20 milyon insanını yitirerek II Dünya Savaşı’nda en çok can veren ülke oldu 1941’de başladı Finlandiya, Bulgaristan, ABD savaşa giriyor

ABD savaşta tarafsız kalmasına karşın İngiltere’ye destek sağlıyordu Örneğin 1940’ta ABD, deniz kuvvetlerinin 50 destroyerini İngiltere’ye ödünç vermişti

7 Aralık 1941’de Pazar günü sabah saatlerinde, Japon uçak gemilerinden havalanan 360’ın üzerinde savaş uçağı, Hawaii Adalarındaki Pearl Harbor deniz üssünde bulunan ABD savaş gemilerine saldırdı Japonlar bombaladıkları 8 savaş gemisinden 6’sını batırdı ya da kullanılamaz hale getirdi; ama üssün kendisi pek zarar görmedi Uçak gemileri o anda başka yerde oldukları için bu saldırıdan kurtuldu Bu olay üzerine ABD Kongresi 8 Aralık 1941’de Japonya’ya üç gün sonra da Almanya ve İtalya‘ya savaş ilan etti

Pearl Harbor baskınıyla aynı gün, Formoza’dan kalkan Japon uçakları Filipin Adalarına saldırdı Bu adalar daha sonra Japon birliklerince işgal edildi General Douglas MacArthur komutasındaki ABD ve Filipin güçleri yenildiler ve bölgeyi boşaltmak zorunda kaldılar Japonlar 1942 Mayıs’ında Filipinler’i ele geçirdiğinde 36 bin kadar asker ve 25 bin sivili esir aldılar Japonlar saldırılarını sürdürerek ABD’den Guam ve Wake adalarını, İngiltere’den de Hong Kong’u aldılar Japon askerleri Tayland üzerinden hareketle Malaya’yı işgal etti ve yarımadanın alt bölümlerine, Singapur’a doğru ilerlediler ; Singapur 1942 Şubat’ında teslim oldu Daha sonra, Saravak, Brunei, Borneo, Timor, Cava, Sumatra, Selebes, Yeni Britanya, Solomon Adaları, Yeni Gine’nin doğusu, Gilbert Adaları, Andaman Adası, ve Aleut Adaları da Japonya’nın eline geçti Buraları savunmaya çalışan müttefik deniz güçleri büyük kayıplar verdi, askerlerinin pek çoğu öldü veya esir edildi

Bu saldırılar sonucunda Japonya, Güneydoğu Asya’nın denizden ulaşımını denetleyen adaları ele geçirdi Japonlar ayrıca Çinhindi ve Tayland’dan geçerek Birmanya’yı da işgal etti ve oradaki İngiliz birliklerini Hindistan’a çekilmek zorunda bıraktılar Güney Asya’ya kurdukları üslerden Avustralya’ya hava saldırıları düzenlediler Batıdaki deniz savaşları

Savaş başladığında İngiltere ve Fransa‘nın güçlü donanmaları vardı Alman donanması ise, daha güçlü olmakla birlikte, modern ve etkiliydi Uçak gemisi yoktu, ama savaş gemileri ve hızla artan denizaltı gücüyle ticaret gemilerine büyük zararlar verebiliyordu

Akdeniz’de İngiliz Deniz gücünün üstünlüğü sayesinde asker ve erzak taşıyan düşman gemileri batırılarak Kuzey Afrika harekatına yardımcı olundu Ne var ki İngiliz donanması da Alman denizatlılarının ve kıyıda üstlenmiş savaş uçaklarının saldırılarıyla ağır kayıplar verdi Düşman uçaklarının yarattığı tehlike yüzünden İngiliz gemileri Batı Çölündeki savaş için gerekli desteği Cebeli Tarık Boğazı ve Akdeniz’den getirmek yerine çoğunlukla Ümit Burnu ve Süveyş kanalı yolunu izleyerek sağladılar

Müttefikler Winston Churchill, Franklin Delano Roosevelt ve Joseph Stalin


Atlas okyanusundaki asıl savaş Alman denizaltılarıyla oldu Bu savaş gece gündüz durmaksızın sürdüUçak gemilerinden ve kıyıdaki hava üslerinden kalkan savaş uçakları, savaş araç ve gereçlerini taşıyan ticaret gemileri konvoylarını korumaktaydı Ama Alman denizaltılarına engel olmak çok güçtü Savaş süresince bu deniz altılar müttefiklerin 23351 ticaret gemisini batırdı; buna karşılık 782 Alman denizaltısı yok edildiKuzet Afrika Çıkarması

General Dwight D Eisenhower komutasındaki İngiliz ve ABD askerlerinden oluşan 100 bin kişilik bir kuvvet Fas ve Cezayir kıyılarına bir çıkarma yaptı Müttefikler önce doğuya, Tunus’a ilerledi ama Akdeniz üzerinden hava ve deniz yoluyla getirilen güçlü Alman birliklerince durduruldu 1943 Ocak ayı sonunda Montgomeri’nin ordusu Batı Çölünü geçerek Tunus’a girdi Zorlu çarpışmalardan sonra müttefik orduları Mayıs 1943’te Alman ve İtalyan kuvvetlerini çökertti

Müttefikler Kuzey Afrika’daki başarılarını 1943 Temmuz'unda Sicilya’yı işgal ederek sürdürdü Sicilya'nın yitirilmesi ve İtalya’nın müttefiklerce bombalanması İtalyan diktatörü Benito Mussolini’yi çekilmeye zorladı Eylül başlarında İtalya teslim oldu ve Malta’daki donanmasına el kondu Bu olay İtalya’da müttefikler ile Almanları karşı karşıya bıraktı

Ekimde Napoli’ye ulaşan müttefikler yarım adanın ortalarında güçlü bir Alman savunması tarafından durduruldu 1944 Ocağında müttefikler Anzio’ya çıkarak bu savunma hattının ardına geçmeye çalıştılar Polonya birliklerinin Cassino’yu almasından sonra Anzio’daki kuvvetlere katılmak üzere kuzeye doğru ilerlemeyi başardılar ve 4 Haziran’da Roma alındı Almanya'ya hava saldırıları

II Dünya Savaşı’nın özelliklerinden biri, iki tarafın da düşmanı havadan bombalayarak yenme çabasıydı Hava kuvvetlerinden büyük bir bölümünü SSCB’ye gönderen Almanlar’ın İngiltere’ye dönük hava saldırıları 1941 Mayısına doğru azalmıştı İngilizlerin Almanya’yı ciddi bir biçimde bombalamaları da bu döneme rastlar Köln, Essen, Bremen, Hamburg ve başka Alman kentlerine yoğun hava saldırıları düzenlendi

Başlangıçta bombalar tam hedefi bulamıyordu Ama daha sonra eğitilmiş havacıların kullandığı keşif uçakları geliştirildi Bunlar radar yardımıyla hedefi bulunuyor ve tam üzerinden atarak yerini belirliyorlardı Belli başlı hedefler çelik üretim alanları, savaş gereçleri yapılan fabrikalar, limanlar, petrol rafinerileri ve demir yollarından yükleme yapılan merkezlerdiBüyük Okyanustaki savaşlar

Avustralya ve Yeni Zelanda güçlerince desteklenen ABD güçleri Büyük Okyanus’ta Japonların eline geçen bölgeleri geri üstlendi Japonların Hint Okyanusunu geçerek Vichy Fransa’sının yönetimindeki Madagaskar adasını almasından ve müttefiklerin orta doğuya araç gereç sağladıkları yolu kesmesinden korkulduğu için bir İngiliz birliği de Mayıs 1942’de adaya çıktı ve Kasım'da tüm adayı ele geçirdi Büyük Okyanusun güney batı bölgeleri ABD ile Japonya deniz kuvvetleri arasında yapılan birkaç deniz savaşı sonrası geri alındı 1942 Mayısında Yeni Gine’de bir limanı ele geçirmekle görevli olan bir birlikleri taşıyan Japon savaş gemileri Avustralya ile Yeni Kaledonya

ABD Japonları Guadalcanal ve Solomon adalarından çıkardı Avustralya ve ABD birlikleri 1943 başlarında Papua'yı, ve 1944 Haziran’ında Yeni Gine’yi tümüyle geri aldılar

ABD 1944 Haziranı’nda Saipan’ı ve Mariana adalarını ele geçirdi Ekimde ABD birlikleri Filipinler’de Leyte adasına çıktı Japonya yeni çıkarmaları önlemek için geri kalan bütün savaş gemilerini bölgeye gönderdi Ayın sonunda Leyte körfezi deniz savaşında Japon donanmasının büyük bir bölümü yok edildi Bu II Dünya Savaşı’nın en büyük deniz çarpışmasıydı Ocak 1945’te General MacArthur komutasındaki ABD birlikleri Filipin'in en büyük adası olan Luzon’a çıktı ve Martta başkent Manila alında Bu sırada Avustralya ve Hollanda güçleri de Borneo’yu ele geçirdi 1945 Şubatı’nda General Nimitz komutasındaki ABD güçleri Tokyo’nun 1200 km güneyinde yer alan Bonin adalarından İvoşima’ya zorlu çarpışmalardan sonra büyük kayıplar vererek çıktı 1945 Nisanı’nda Ryu-Kyu adalarından Okinova’ya yönelik saldırılar başladı Bu arada 1944’te General Ordo Wingate’in birlikleri Birmanya içlerine kadar ilerlemiş 1945 Mart’ında İngilizler Mandalya’yı ele geçirmişti arasında yer alan Mercan denizinde ABD güçlerinin saldırısına uğradı İki tarafta yaklaşık olarak eşit kayıplar verdi Ama Japon gemileri geri dönmek zorunda kaldı Bu savaş, uçak gemilerin düşman gemilerini görmediği yeni tür deniz savaşlarının ilkiydi Müttefikler Fransa'ya giriyor

Fransa’nın kurtarılması için daha çok ABD, İngiliz ve Kanada birliklerinden oluşan Müttefik güçleri 1944 Mayıs’ında İngiltere’nin güney kıyılarında toplandı Ayrıca bu birlikleri denizin öbür kıyısına götürmek üzere 4000 gemi ve çıkarma aracı ile bunları korumak için savaş gemilerinden oluşan bir filo da hazırdı Avrupa’nın geri alınması için oluşturulan Müttefik güçlerinin başkomutanı General Eisenhower’di

Almanlar Müttefiklerin Dover Boğazı’ndan saldıracaklarını sanıyorlardı Oysa çıkarma, Cherbourg ile Le Harve arasında yer alan Normandiya kıyısında başladı 6 Haziran’da paraşüt birlikleri, bombardıman uçakları desteğinde askerler ve tanklar gemilerden kıyıya çıktı Almanlar kıyıya engeller ve mayınlar yerleştirilmişti, ama akşama doğru General Montgomery’nin komutasındaki 85 bin asker kıyıya ulaşmayı başardı

12 Haziran’da Almanlar Londra’yı uçan bombalarla bombalamaya başladılar Bunlar ucunda 1 ton patlayıcı taşıyan ve düz gidebilmeleri için otomatik pilotla yönlendirilen küçük, jet motorlu araçlardı Kuzey Fransa’daki rampalardan havalanıyorlardı 30 Ağustos’a kadar 8500’ü aşkın uçan bomba atıldı Pek çoğu İngiliz savaş uçakları ve uçak savar toplarınca yok edildi; ama 2000 kadarı Londra ve çevresine ulaşarak 6 bin kişinin ölümüne ve 40 bin kişinin yaralanmasına yol açtı

20 Temmuz’da Alman suikastçiler içinde bomba bulunan bir dosya çantası ile Hitler’i öldürmek istedilerse de bunu başaramadılar Almanları Kuzey Fransa boyunca batıya süren Müttefikler 25 Ağustos 1944’te Paris’i kurtardılar Eylülde General Eisenhower Fransa’daki Müttefik kuvvetleri komutanlığına getirildi ABD birlikleri güneye, İngiliz ve Kanada orduları ise Belçika’ya ilerledi Müttefik Generallerin en başarılılarından biri de ABDli George S Patton’du

Müttefiklerin ilerleyişi Şubatta da sürdü Alman tanklarının çoğunluğu doğu cephesine gönderilmişti Martta Ren’i geçen Müttefikler Almanya’ya doğru hızla ilerledi; Alman güçlerini yararak Hollanda’ya girdi Nisan 1945’te ABD birlikleri Leipzig, Karl-Marx-Stadt ve Münih’i aldı; Elbe ırmağı üzerindeki Torgau’da SSCB birlikleriyle buluştu Daha kuzeyde Montgomery’nin askerleri Elbe’yi geçerek Hamburg’a girdi ve ardından Baltık Denizi’ndeki Lübeck ve Wismar’a doğru ilerlemeyi sürdürdüler Avrupa'da savaşın sonu

İtalya’daki Müttefik güçler 13 Ağustos 1944’te Floransa’yı aldı Almanlar bunun üzerine Pisa ile Rimnini arasında bir savunma hattı oluşturarak kış gelene kadar burada tutundular Nisan 1945’te Müttefikler Po ırmağını geçti ve Alp Dağlarına doğru ilerledi İtalya’da Almanlar 2 Mayıs’ta teslim oldular İki gün sonra da Müttefikler Avusturya’dan güneye doğru ilerleyen ABD askerleriyle buluştu

SSCB birlikleri ise 1944 Haziranı’nda Doğu Avrupa’da bir harekat başlattı Temmuz sonunda Varşova’nın karşısında Vistül Irmağı’nın doğu kıyısına doğru ilerlediler Daha güneyde SSCB ordusu iki koldan ilerlemeye ilerlemeye başladı Biri Baltık Denizi’nin doğu kıyıları boyunca, öbürü de Tuna vadisi üzerinden Macaristan’a doğru ilerledi Almanlar bu ilerlemeyi durduramayarak geri çekildiler

1945 başlarında, Almanya’nın artık uzun süre savaşamayacağı ortaya çıkmıştı Müttefik liderler, ABD başkanı Roosevelt, İngiltere başbakanı Churchill ile SSCB’nin önderi Stalin Kırım’daki Yalta kentinde toplandılar ve Almanya’nın koşulsuz olarak teslim alınmasında anlaştılar Ayrıca savaş sonrası Avrupa’ya ilişkin planlar da yaptılar Ocak 1945’te SSCB askerleri Oder Irmağı’nı aşarak Silezya’ya girdi Güneyde ise Şubatta Budapeşte’ye, nisan başında da Viyana’ya girdiler ve Berlin’e doğru ilerlediler 25 Nisanda Berlin’i kuşattılar Kentin merkezindeki bir yer altı sığınağından savunmayı yönetmekte olan Hitler savaşın yitirildiğini kavrayarak 30 Nisan’da intihar etti Amiral Karl Dönitz’i kendi yerine atamıştı

Dönitz’in temsilcileri Reims’e Müttefiklerle görüşmeye gitti Batıda Müttefiklere teslim olmayı; ama doğuda SSCB ile savaşmayı sürdürmeyi istiyorlardı Eisenhower Almanların her yerde koşulsuz teslim olmaları konusunda ısrar etti Almanya’nın teslim olması 8- 9 Mayıs 1945’te gece yarısı gerçekleştiJaponya'nın teslim olması

ABD, Japonya’nın kıyı kentlerini yoğun bir biçimde bombaladığı sırada başkan Truman, Japonların direnişini kırmak ve savaşı kısaltmak gerekçesiyle atom bombası kullanmaya karar verdi Atom bombası ABD’de gizlice geliştirilen ve büyük yıkım gücü olan bir silahtı 6 Ağustos 1945’te ABD hava kuvvetlerinin bir bombardıman uçağı Hiroşima kenti üzerine ilk atom bombasını attı 3 gün sonra gücü azaltılmış bir atom bombası da Nagasaki’ye atıldı Bu bombalar Hiroşima’da 200 bin Nagasaki’de 80 bin sivilin ölmesine ve on binlerce kişinin yaralanmasına yol açtı bu kentler büyük ölçüde yıkıldı Bitki örtüsü büyük zarar gördü Atom bombasının yol açtığı radyasyonun etkisi yıllarca sürdü Radyasyon nedeniyle insanlar daha sonra da sakatlandılar ve öldüler 8 Ağustos’ta SSCB’de Japonya’ya savaş açtı ve Japonların elinde bulunan Mançurya ve Kore’yi işgale başladı Bunun üzerine Japonya 2 Eylül’de resmen teslim oldu ve II Dünya Savaşı sona erdi