04-29-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Atabetü'l Hakayık
Atabetü'l Hakayık
Atabetü'l Hakayık (Gerçeklerin Eşiği), Edip Ahmet Yükneki'nin, Karahanlı beylerinden Muhammed Dâd Sipehsalar'a hediye ettiği, hadis ve Arapça beyitlere dayanarak yazdığı şiirlerle, ahlaklı insan olmanın yollarını, ahlak ilkelerini açıklamış, çeşitli ahlakî öğütlerde bulunmuş, İslamî düşünce ve görüşlere yol gösterici olmuştur "Hibetü'l-Hakayık", veya "Aybetü'l-Akayık" olarak da isimlendirilir Eserde dünyayı, tanrıyı, insanı bilmenin sadece bilim yoluyla olabileceği anlatılır Bilginin faydası ve bilgisizliğin zararı hakkında olan konuyu işlemiştir
Türk nazım birimi dörtlüklerle oluşan bu eserini şair, Yusuf Has Hacib'in "Kutadgu Bilig"i gibi aruz vezniyle ve Kaşgar diliyle yazmıştır Şairin bu eserini nerede ve ne zaman yazdığı kesin olarak bilinmemektedir Atabetü'l Hakayık'ın Kaşgar diliyle, Uygur harfleriyle yazılmış ilk yazması İstanbul'da Ayasofya Kütüphanesi'nde bulunmaktadır
==Özellikleri==
Gerçeklerin eşiği anlamına gelir
Konusu din ve ahlaktır
Didaktik (öğretici) bir eserdir
Mesnevi tarzında yazılmıştır
46 beyit ve 101 dörtlükten oluşmaktadır
Aruz ölçüsüyle yazılmıştır
Arapça ve Farsça kelimeler vardır
Telmih (hatırlatma) sanatı kullanılmıştır
Eserin Konusu:Eser 14 bölümden oluşur Baştaki 5 bölüm giriş,şairin {nevi}adını verdiği8 bölüm asıl konu, sondaki 1 bölüm de bitiriş bölümüdür
Giriş bölümleri {kaside}biçimiyle(aa ba ca da  ),asıl konu ile ilgili bölümler ve bitiriş bölümü (dörtlüklerle)[aaba]yazılmıştır Giriş bölümünde 80 beyit, asıl konu ve bitiriş bölümlerinde 101 dörtlük vardır Eserin tamamı 484 dizeden oluşur
|
|
|
|