Şinasi

ŞİNASİ



5 Ağustos 1826 tarihinde İstanbulda dünyaya geldi 13 Eylül 1871de İstanbulda yaşamını kaybetti Asıl adı İbrahim Şinasi Topçu yüzbaşısı olan babası Mehmed Ağa 1829da Osmanlı-Rus Savaşında şehit oldu Annesi onu yakınlarının desteğiyle büyüttü İlköğretimini Mahalle Sıbyan Mektebinde ve Feyziye Okulunda tamamladı Müşiriyeti Mektubî Kalemine katip adayı olarak girdi Arapça ve Farsça, Fransızca öğrendi 1849da bilgisini artırması için devlet tarafından Parise gönderildi Burada edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü

Doğu kültürleri araştırmacısı De Sacy ailesi ile dostluk kurdu, Ernest Renanla tanıştı, Lamartinein toplantılarını izledi Yine doğu kültürleri araştırmacısı Pavet de Courteillenin çalışmalarına yardım etti Dilbilimci Littré ile tanıştı 1851de Société Asiatiquee üye seçildi 1854te İstanbula döndü Bir süre Tophane Kaleminde çalıştı Meclis-i Maarif üyeliğine atandı Encümen-i Danişte (ilimler akademisi) görev yaptı Koruyucusu sadrazam Mustafa Reşit Paşanın görevinden ayrılması üzerine sakalını kestiği için üyelikten çıkarıldı Reşit Paşa 1857de yeniden sadrazam olunca, eski görevine döndü

Tercüman-ı Ahval ve Tesvir-i Efkar

1860da Ağah Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahvâl gazetesini çıkardı 1862'de de Tasvir-i Efkar gazetesini çıkardı Devlet işlerini eleştirdiği ve Sultan Abdülazize karşı girişilen eylemleri desteklediği gerekçesiyle 1863teki Meclis-i Maarifteki görevine son verildi Gazeteyi Namık Kemale bırakarak, 1865te Fransaya gitti Orada sözcük çalışmalarına yöneldi Yaklaşık 5 yıl Ulusal Kitaplık'ta araştırma yaptı Tamamlayamadığı kapsamlı bir Türkçe sözlük üzerinde çalıştı 1867de İstanbula döndü Kısa bir süre sonra yeniden Parise gitti 1869da tekrar İstanbula dönünce bir matbaa açtı, eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı 13 Eylül 1871de beyin tümöründen yaşamını yitirdi Tanzimat'la başlayan Batılılaşma hareketlerine öncülük ederek, dil, edebiyat ve düşünce yaşamının gelişmesine katkıda bulundu

Fransız şairlerinden çeviriler yaptı Eski nazım biçimleriyle yazdığı şiirlerde yeni düşünceleri dile getirdi Öz ve biçim yönünden tümüyle yeni şiirler de yarattı 1860'da yazdığı tek perdelik "Şair Evlenmesi" adlı komedi, Batılı anlamdaki ilk Türkçe oyundur Anlatımdaki yeniliklerin yanısıra tema bakımından da Türk tiyatro edebiyatının öncüsüdür Ama asıl önemli çalışmalarını gazetecilik alanında yaptı Batılılaşmayı savunan "Tasvir-i Efkar", bir düşünce gazetesi kimliğiyle Türk basın tarihinde önemli bir aşamadır Dildeki yalınlaşma çabasını edebiyat ve tiyatro alanlarındaki eserleriyle destekledi

ESERLERİ

Tercüme-i Manzume
Şair Evlenmesi
Müntehabat-ı Eşhar (1862, Divan-ı Şinasi adıyla da bilinir, şiirlerinden seçmeler)
Durub-u Emsal-i Osmaniye (1863, atasözleri derlemesi)
Müntahabat-ı Tasvir-i Efkar (18623, 1885 Ebüzziya Tevfik tarafından düzenlenen seçme makaleler)