Anonim Halk Şiiri Nazım Biçimleri

**Şengül Şirin** · 04-28-2009

1

Mani: Halk şiirinin en küçük, en yaygın nazım biçimidir

Yedi heceli, dört dizeden oluşur

Uyak düzeni (aaba) biçimindedir

Yani birinci, ikinci ve dördüncü dizeler birbiriyle uyaklı; üçüncü dize serbesttir

Üçüncü dizenin serbest olması, maniyi söyleyene kolaylık sağlar

Manilerde ilk iki dize, söze hazırlık için söylenir

Genelde, maninin temel düşüncesiyle ilgisi yoktur

Asıl söylenmek istenen, son iki dizede belirtilir

Manilerde konu olarak sevgi ve doğa işlenir

Manilerdekİ asıl konunun aşk olmasına karşın; özlem, gurbet, ayrılık, ölüm… gibi konularda söylenmiş maniler de vardır

Maninin bildiğimiz dört dizelik biçiminden başka kesik ve yedekli (artık) mani olarak iki biçimi daha vardır

2

Türkü: Anonim sayılmakla birlikte, söyleyeni belli türkü örnekleri de vardır

Kendine özgü bir ezgisi olan türkülerde sevgi, doğa, kahramanlık, gurbet… gibi konular dile getirilir

Türküler, hane ya da bent adı verilen üçlü, dörtlü, beşli dize kümeleri ile onları birbirine bağlayan nakarat ya da kavuştak adı verilen iki dizeli tekrarlardan oluşur

Türküler ezgilerine, konularına, bölgelere göre bozlak, kayabaşı, türkmani, hoyrat gibi adlar alır

Hece Ölçüsünün, genellikle yedili, sekizli, on birli kalıbıyla söylenir

Halkın sözlü geleneğinde gelişen türkülerin konu ve biçimleri, çağdan çağa ve yöreden yöreye değişikliğe uğrayabilir

04-28-2009	#1
Şengül Şirin	Anonim Halk Şiiri Nazım Biçimleri 1 Mani: Halk şiirinin en küçük, en yaygın nazım biçimidir Yedi heceli, dört dizeden oluşur Uyak düzeni (aaba) biçimindedir Yani birinci, ikinci ve dördüncü dizeler birbiriyle uyaklı; üçüncü dize serbesttir Üçüncü dizenin serbest olması, maniyi söyleyene kolaylık sağlar Manilerde ilk iki dize, söze hazırlık için söylenir Genelde, maninin temel düşüncesiyle ilgisi yoktur Asıl söylenmek istenen, son iki dizede belirtilir Manilerde konu olarak sevgi ve doğa işlenir Manilerdekİ asıl konunun aşk olmasına karşın; özlem, gurbet, ayrılık, ölüm… gibi konularda söylenmiş maniler de vardır Maninin bildiğimiz dört dizelik biçiminden başka kesik ve yedekli (artık) mani olarak iki biçimi daha vardır 2 Türkü: Anonim sayılmakla birlikte, söyleyeni belli türkü örnekleri de vardır Kendine özgü bir ezgisi olan türkülerde sevgi, doğa, kahramanlık, gurbet… gibi konular dile getirilir Türküler, hane ya da bent adı verilen üçlü, dörtlü, beşli dize kümeleri ile onları birbirine bağlayan nakarat ya da kavuştak adı verilen iki dizeli tekrarlardan oluşur Türküler ezgilerine, konularına, bölgelere göre bozlak, kayabaşı, türkmani, hoyrat gibi adlar alır Hece Ölçüsünün, genellikle yedili, sekizli, on birli kalıbıyla söylenir Halkın sözlü geleneğinde gelişen türkülerin konu ve biçimleri, çağdan çağa ve yöreden yöreye değişikliğe uğrayabilir