ŞEMSEDDİN SAMİ
1850'de bugünkü Yunanistan sınırları içinde kalan Yanya'da (İoannina) doğdu
18 Haziran 1904'te İstanbul'da yaşamını yitirdi
İlk Türk romanı olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat ile ilk Türkçe sözlük Kamus-ı Türki'nin yazarı, önemli dil bilgini
Tımar sahibi Fraşerî ailesinden Halil Beyin oğlu
Ortaöğrenimini Yanya'daki bir Rum lisesinde tamamladı
eski Yunanca, Fransızca ve İtalyanca öğrendi
Bir süre Yanya'da Mektubi Kalemi'nde çalıştı
1871'da İstanbul'a geldi
Matbuat Kalemi'nde memur olarak göreve başladı
Memurluk yaparken bir yandan da Sirac ve Hadika gazetelerinde çalıştı
1974'te Trablusgarp'a gitti
Vilayet gazetesini yönetti
Ardından İstanbul'a döndü
1876'da yayınlanmaya başlanan Sabah gazetesinin başyazarı oldu
Tercüman-ı Şark gazetesinde de çalıştı
Bu gazetenin kapanmasından sonra Aile (1880) ve Hafta (1981-1982) dergilerinde yazılar yazdı
1893'te sarayda kurulan Teftiş'i Askeri Komisyonu'nun başkatipliğine getirildi
1896'dan sonra 2
Abdülhamid tarafından Erenköy'deki evinde ikamete mahkum edildi
Yaşamının son yıllarını araştırarak, yazarak geçirdi
Tüm yaşamını Türkçe'ye adadı
Dilin sorunlarını inceledi, Türkçe'nin yabancı sözcük ve kurallardan arındırılmasına çalıştı
En önemli çalışmalarını dil konusunda yaptı
Türkçe'ye Osmanlıca denilmesine karşı çıktı
Ona göre Türkçe konuşan kavmin adı Türk'tür
Arapça ve Farsça sözcükler yüzyıllarca kullanılmalarına rağmen Türkçe'yle kaynaşmamış, yabancı kalmışlardır
Doğu Türkçesi, söyleyiş kabalığına karşın sözcük dağarcığı bakımından Batı Türkçesi'nden zengindir
Bu nedenle Batı Türkçesi'ne tercih edilmelidir
Türkçe'yi zengileştirmenin yolu yabancı sözcükler yerine Doğu Türkçesi'ndeki sözcüklerin kullanımının artırılmasıdır
Şemseddin Sami, Osmanlıca'daki sözcüklerin yüzde 80'inin konuşma dilinde kullanılmadığını, Tanzimat edebiyatının Osmanlı ve Osmanlıca etkisinden uzaklaşmaya çalışmasına rağmen, sözcük kaynağı konusunda sıkıntı çektiğini savunur
Türkçe konusunda çalışmalarının yanında tarihve coğrafya ile ilgili araştırmalar da yaptı
ESERLERİ:
ROMAN:
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (1872)
OYUN:
Besa yahut Ahde Vefa (1875)
Gâve (1876)
DİL KİTAPLARI:
Kamus-ı Türki (2 cilt, 1899-1900, tıpkıbasımları 1978, 1989)
Kamus-ı Fransevi (1882-1905, Fransızca'dan Türkçe'ye sözlük)
Kamus-ı Fransevi (1885, Türkçe'den, Fransızca'ya sözlük)
Küçük Kamus-ı Fransevi (1886, Fransızca'dan Türkçe'ye sözlük)
Usul-i Tenkit ve Tertib (1886)
Nev'usul Sarf-ı Türki ((1891)
Kamus'ül Âlam (6 cilt, 1889-1898, tarih ve coğrafya ansiklopedisi)
Ayrıca "Cep Kitapları" adıyla çeşitli konularda küçük öğrenci kitapları yayınladı