Bitkilerde Destek Ve Hareket

**Şengül Şirin** · 04-25-2009

Bitkilerde destek ve hareket

Bitkilerde destek hareket yapıları:

1-Hücre çeperi ve turgor: Otsu bitkilerde ve ağaçsı bitkilerin genç
yapılarında desteği oluşturan temel yapıdır

2-Destek dokusu: Ağaçsı bitkilerde destek ödevi için farklılaşmış
özel hücrelerden oluşmuş dokudur

(Kollenkima ve sklerankima)

3-İşletim demetleri ve çeper kalınlaşması gösteren dokular:Bu
dokulara ait hücreler sahip oldukları kalın çeperlerle esas
görevlerinin yanısıra bitkilerde destek ödevide görürler

Bitkilerde davranış

Çimlenme,çiçek açma,yaprak dökme,tropizma ve nasti bitkilerde görülen önemli davranışlardır

Uyaran işık,ısı,su,kimyasallar ve travmalar olabilir

Tepkilerin verilmesinde hormonlar düzenleyicidir

Tepki ise mitoz,turgor değişimi veya asimetrik büyüme ile gerçekleş
1-Pasif hareket:Belli bir hareket organeli ve yapısı olmayan tek hücreli canlılarda hareket su,hava akımı ve diğer organizmalar sağlar

Canlı harekette enerji harcamadığı için pasif hareket olarak adlandırılır

Hareketin yönü ve süresi canlı tarafından kontrol edilemez

2-Aktif hareket:Canlının hareket organelleri ile gerçekleşen ve canlının enerji harcamasına neden olan harekettir

Taksi (Göçüm) hareketi olarak adlandırılır

Hareket belli bir uyarana bağlı olarak gerçekleşir

Adlandırılması uyarana göre yapılır

Uyarana doğru yapılan taksi hareketine pozitif taksi, uyarandan uzaklaşma şeklinde yapılan harekete negatif taksi hareketi denir

Yapılan çalışmalar bitkilerinde belli bir alanda ürettikleri özel salgılarla birbirlerinin metabolizmalarını kontrol ettikleri görülmüştür

Ayrıca etilenin etkisinide unutmamak gerekir

Bitkilerde konum ve yer değiştirme hareketleri görülmez

Bitkilerde
gözlenen hareket biçimleri nasti ve tropizmadır

1-Nasti(İrkilme)
Uyaranın yönüne bağlı olmaksızın gerçekleşen tepki
tarzındaki hareketlerdir

Uyarana göre adlandırılır

Not:Nasti olayında temel etken turgor olayıdır

*Fotonasti

(Uyaran:ışık):Papatya çiçeklerinde
*Termonasti

(Uyaran:Isı):Çiğdemin yaprak hareketlerinde
*Sismonasti

(Uyaran:Sarsıntı,Değme):Küstüm otunda
*Tigmonasti

(Uyaran:Dokunma):Böcek kapan bitkilerde

2-Tropizma(Uyarılma) Tropizma:Asimetrik büyümeler sonucu gelişir

Hormonların dağılımında görülen asimetri sonucu, dengesiz turgor ve hücre bölünmeleri ile gerçekleşir

Bu durum bitkinin farklı kısımlarının hormonlara farklı cevap vermesinden kaynaklanır

Tropizma bitkinin çevresel koşullardan en üst düzeyde yararlanmasını sağlayan durum ayarlama davranışıdır
Uyaranın yönüne bağlı olarak gerçekleşen yönelim şeklindeki harekettir

Uyarana göre adlandırılır

Uyarana doğru gerçekleşen yönelime pozitif tropizma, uyarandan uzaklaşma şeklinde gerçekleşen yönelime negatif tropizma denir

Not:Tropizma olayında temel etken hormonlardır

*Fototropizma (Uyaran: ışık) Gövde pozitif tepki kök ise negatif
tepki verir

*Jeotropizma (Uyaran:Yerçekimi) Gövde negatif kök ise pozitif
tepki verir

Bataklık ve sulak ortam bitkilerinin bazı kökleri negatif
jeotropizma gösterir

Bu tip kökler havalandırma kökleri olarak
adlandırılır ve bataklık toprağında O2 nin az olmasından dolayı
köklerin gaz alış verişinde rol alırlar

*Hidrotropizma (Uyaran :Su) Kökler pozitif hidrotropizma
göstererek suyun fazla olduğu ortamlara doğru yönelirler

*Kemotropizma (Uyaran:Kimyasallar=asitler,bazlar,gübre)
Kökler kimyasallara karşı pozitif (Gübre) veya negatif (Asit)
tropizma gösterirler

*Travmatropizma (Uyaran:Yaralanma) Kökler yaralanmaya
neden olan faktörlere karşı negatif tropizma gösterir

*Haptotropizma (Uyaran:Temas) Sarmaşık ve fasulyenin sülük
gövdelerinde değmeye karşı pozitif tropizma gösterir

04-25-2009	#1
Şengül Şirin	Bitkilerde Destek Ve Hareket Bitkilerde destek ve hareket Bitkilerde destek hareket yapıları: 1-Hücre çeperi ve turgor: Otsu bitkilerde ve ağaçsı bitkilerin genç yapılarında desteği oluşturan temel yapıdır 2-Destek dokusu: Ağaçsı bitkilerde destek ödevi için farklılaşmış özel hücrelerden oluşmuş dokudur(Kollenkima ve sklerankima) 3-İşletim demetleri ve çeper kalınlaşması gösteren dokular:Bu dokulara ait hücreler sahip oldukları kalın çeperlerle esas görevlerinin yanısıra bitkilerde destek ödevide görürler Bitkilerde davranış Çimlenme,çiçek açma,yaprak dökme,tropizma ve nasti bitkilerde görülen önemli davranışlardırUyaran işık,ısı,su,kimyasallar ve travmalar olabilirTepkilerin verilmesinde hormonlar düzenleyicidir Tepki ise mitoz,turgor değişimi veya asimetrik büyüme ile gerçekleş 1-Pasif hareket:Belli bir hareket organeli ve yapısı olmayan tek hücreli canlılarda hareket su,hava akımı ve diğer organizmalar sağlarCanlı harekette enerji harcamadığı için pasif hareket olarak adlandırılırHareketin yönü ve süresi canlı tarafından kontrol edilemez 2-Aktif hareket:Canlının hareket organelleri ile gerçekleşen ve canlının enerji harcamasına neden olan harekettirTaksi (Göçüm) hareketi olarak adlandırılırHareket belli bir uyarana bağlı olarak gerçekleşir Adlandırılması uyarana göre yapılırUyarana doğru yapılan taksi hareketine pozitif taksi, uyarandan uzaklaşma şeklinde yapılan harekete negatif taksi hareketi denir Yapılan çalışmalar bitkilerinde belli bir alanda ürettikleri özel salgılarla birbirlerinin metabolizmalarını kontrol ettikleri görülmüştürAyrıca etilenin etkisinide unutmamak gerekir Bitkilerde konum ve yer değiştirme hareketleri görülmezBitkilerde gözlenen hareket biçimleri nasti ve tropizmadır 1-Nasti(İrkilme) Uyaranın yönüne bağlı olmaksızın gerçekleşen tepki tarzındaki hareketlerdirUyarana göre adlandırılır Not:Nasti olayında temel etken turgor olayıdır Fotonasti(Uyaran:ışık):Papatya çiçeklerinde Termonasti(Uyaran:Isı):Çiğdemin yaprak hareketlerinde Sismonasti(Uyaran:Sarsıntı,Değme):Küstüm otunda Tigmonasti(Uyaran:Dokunma):Böcek kapan bitkilerde 2-Tropizma(Uyarılma) Tropizma:Asimetrik büyümeler sonucu gelişirHormonların dağılımında görülen asimetri sonucu, dengesiz turgor ve hücre bölünmeleri ile gerçekleşir Bu durum bitkinin farklı kısımlarının hormonlara farklı cevap vermesinden kaynaklanır Tropizma bitkinin çevresel koşullardan en üst düzeyde yararlanmasını sağlayan durum ayarlama davranışıdır Uyaranın yönüne bağlı olarak gerçekleşen yönelim şeklindeki harekettirUyarana göre adlandırılırUyarana doğru gerçekleşen yönelime pozitif tropizma, uyarandan uzaklaşma şeklinde gerçekleşen yönelime negatif tropizma denir Not:Tropizma olayında temel etken hormonlardır Fototropizma (Uyaran: ışık) Gövde pozitif tepki kök ise negatif tepki verir Jeotropizma (Uyaran:Yerçekimi) Gövde negatif kök ise pozitif tepki verirBataklık ve sulak ortam bitkilerinin bazı kökleri negatif jeotropizma gösterir Bu tip kökler havalandırma kökleri olarak adlandırılır ve bataklık toprağında O2 nin az olmasından dolayı köklerin gaz alış verişinde rol alırlar Hidrotropizma (Uyaran :Su) Kökler pozitif hidrotropizma göstererek suyun fazla olduğu ortamlara doğru yönelirler Kemotropizma (Uyaran:Kimyasallar=asitler,bazlar,gübre) Kökler kimyasallara karşı pozitif (Gübre) veya negatif (Asit) tropizma gösterirler Travmatropizma (Uyaran:Yaralanma) Kökler yaralanmaya neden olan faktörlere karşı negatif tropizma gösterir Haptotropizma (Uyaran:Temas) Sarmaşık ve fasulyenin sülük gövdelerinde değmeye karşı pozitif tropizma gösterir