Muslihuddin Mustafa (Hocazade)

Muslihuddin Mustafa (Hocazade)Hoca’ nın bir anlamı da zengin ve tüccar demektir M Mustafa’nın babası zengin bir tüccardı Babası, okumasını değil, ticaret yapmasını istiyordu Okumak için para vermedi Kitaplardan alacağı notları helvacı kağıtlarına yazdı gizlice Okudu ve alim oldu Alimler arasında "ilim dağarcığı" diye anılan Hızır Bey’ in öğrencisiydi Hocası Hızır Bey, İstanbul kadısıydı Altı sene Bursa’ da müderrislik yaptı Hızır Bey, öğrencileri arasında en çok onu severdi ve kendine sorulan bazı sorulara yanıt vermek için "aklı selime müracaat ediniz" diyerek onları Hocazadeye gönderirdi Fatih ’ e öğrencisini tavsiye etti Sultanın sorduğu sorulara verdiği yanıtlardan ulemadan Molla Zeyrek’ ten bile yüksek olduğu anlaşıldı Fatih, ona para gönderdi ve kendisine hocalık yapması için İstanbul’ a çağırdı Zengin tüccaroğlu Hocazade Mustafa, resmi olarak ilmiye sınıfına girmiş oldu Çok geçmeden kazaskerlige yükseltildi Fakat bu yükseliş, bazı alçakları rahatsız etti Karamanlı Mehmet Paşa’ nın başını çektiği grup, onun yeniden Bursa’ ya gönderilmesini sağladı 2 Bayezid padişah olunca (1481) günde yüz akçe ile Bursa Sultaniye müderrisliğine ve Bursa Kadılığına atandı Ünü, İran ve Orta Asyaya kadar yayılmıştı Sultan Hüseyin Baykara (ölümü 1556) Bayezid’ in başa geçişini kutlamak için gönderdiği heyetin içinde Hocazade’ den ders görmek üzereHorasanlı bir bilgin de göndermişti Ali Kuşçu daha İstanbula gelmeden önce Türkiye’den memleketine dönmüş olan Alaeddin Tusi ile görüştüğü sırada Tusi ona "İstanbul’a gittiğinde Hocazade denilen Köseç ile iyi geçinin; kendisi ilimde fevkalade müdekki ve muhakkıktır" demişti Ali Kuşçu, istanbul’a geldi Bilimsel bir konuda Hocazade, Ali Kuşçu’ nun hatasını düzeltti Fatih, Ali Kuşçu’ya "Hocazadeyi nasıl buldunuz?" diye sordu: Ali Kuşçu " Rumda ve Acemde emsali yok" deyince Fatih Sultan Mehmet, "Arap’ta bile eşi yoktur" dedi

(Uzunçarşılı,İsmail Hakkı,Osmanlı Tarihi, s: 653-654 )

__________________