Cevap : » Siyasi Coğrafya

**Şengül Şirin** · 04-23-2009

TÜRKİYE İÇİN ULUSAL PROGRAM

Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi’nin kabul edilmesinden sonra diğer aday ülkeler gibi AB müktesebatına uyum için “Ulusal Program” hazırlanması çalışmalarına başlamıştır

Bu görev AB ile ilişkileri en üst düzeyde yürütmek amacıyla kurulan AB Genel Sekreterliği’ne verilmiştir

Ulusal Program 19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilmiş, aynı gün AB Komisyonu Türkiye Temsilciliği'ne verilmiştir

Büyük önemi bulunan Program'ın AB tarafından kabul edilmesini müteakip, muhtevasındaki kısa ve orta vadeli önceliklerin zamanında yerine getirilmesi büyük önem taşımaktadır

Avrupa Birliği, siyasi yapısı ekonomik yapısından daha ön planda olan bir birlikteliktir

Bu açıdan; Avrupa Birliğinin, Ulusal Program'daki siyasi kriterlerin yerine getirilmesine daha fazla önem vereceği düşünülmektedir

Zaten Avrupa Birliği'nin genişleme süreci incelendiğinde genişlemede Portekiz ve Yunanistan'ın birliğe alınması örneklerinde olduğu gibi siyasi nedenlerin ön planda olduğu görülecektir

KAÇAKÇILIK VE ORGANİZE SUÇLAR AÇISINDAN ULUSAL PROGRAMA BAKIŞ

I-Ulusal Program’ın Kaçakçılık ve Organize Suçlar Bağlamındaki Temel Öncelikleri
Yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı ile üretimi ve ticareti, örgütlü suçlar, karaparanın aklanması ile ceza hukuku ve özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularında AB müktesebatı benimsenecek, bu alanlardaki uluslararası işbirliği yoğunlaştırılacaktır

Yasadışı göçün önlenmesine yönelik olarak, göç konusundaki AB müktesebatı ve uygulamaları (kabul, geri kabul, sınır dışı etme) benimsenecektir

Uyuşturucu trafiğine karşı etkin mücadele amacıyla, Lizbon’da yerleşik Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Avrupa Merkezi (European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction) ile de işbirliğine gidilmesi imkanları araştırılacaktır

Örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı ile üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele ile polis ve adli işbirliği kapasitesi güçlendirilecektir

Şüpheli mali muamelelerle ilgili bilgilerin toplanması, muhafaza edilmesi, işleme konulması, analiz edilmesi ve değişimi faaliyetleri hızlandırılacaktır

Europol’e tam üyelik için gerekli müktesebat uyumu sağlanacak ve hazırlıklar tamamlanacaktır

Avrupa Birliği’nin adalet ve içişleri alanında mevcut MEDA ile Falcone, Odysseus, Grotious, Daphne, Oisin ve STOP programları, Örgütlü Suçlara Karşı Eylem Planı, Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Eylem Planı ile Avrupa Mülteci Fonu (European Refugee Fund) gibi işbirliği imkanlarından, AB üyesi ülkelerin de yardımıyla, mümkün olan azami ölçüde yararlanılması öngörülmektedir

II-Ulusal Program’daki Kısa ve Orta Vadeli Yükümlülükler
2001 yılı itibariyle, yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticaretiyle mücadele, örgütlü suçlar, kara paranın aklanması ve ceza hukuku ile özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularındaki AB müktesebatı benimsenmeye başlanacak ve bu alanlarda uluslararası işbirliği yoğunlaştırılmaya çalışılacaktır

2001 yılı itibariyle, örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele için idari ve adli kapasite güçlendirilecektir

2001 yılı itibariyle, yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, örgütlü suçlar, kara paranın aklanmasıyla mücadele ve ceza hukuku ile özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularındaki AB müktesebatı benimsenmeye başlanacak, bu alanlarda mevcut uluslararası işbirliği yoğunlaştırılacaktır

İçişleri ve Maliye Bakanlıkları bünyesinde, rüşvet, yolsuzluk ve karapara aklamayla etkin mücadele için birer veri tabanı oluşturulması ve denetimin artırılması hedeflenmektedir

Karapara aklama bağlamındaki müsnet suçların kapsamının genişletilmesine yönelik yasa değişikliği çalışmalarına kısa vadede başlanacaktır

Örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele ile adli, mali, polis ve jandarma işbirliği kapasitesi güçlendirilecektir

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi Türkiye Ofisi’nin kurulması çalışmaları, kendi görev ve faaliyet alanları itibariyle, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı ile Türkiye Uluslararası Uyuşturucu ve Organize Suçlarla Mücadele Akademisi (TADOC) eşgüdümü ve desteğinde başlatılacaktır

III-Kaçakçılık ve Organize Suçlar Alanında Avrupa Birliği Tarafından Yürürlüğe Konan Eylem Planları

A-Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Eylem Planı (2000-2004)

Uyuşturucu maddelerle mücadele etmeye yönelik Avrupa Birliği stratejisinin amacı, uyuşturucu kaçakçılığına karşı önleyici tedbirleri arttırarak, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliğini geliştirerek ve uyuşturucu maddelere karşı mücadele etmek için yeterli kaynak ayrılmasını sağlayarak, uyuşturucu maddelere karşı mücadelenin AB için temel bir öncelik olmaya devam etmesini sağlamaktır

Bir ilk adım olarak, uyuşturucu madde ve insan kaçakçılığına ve terörizme karşı savaşmak için gecikmeksizin ortak ekipler kurulacaktır

Europol ile işbirliği içinde, sınır aşan suçlarda en son eğilimler üzerine bilgi, deneyim ve en iyi uygulama alışverişinde bulunmak üzere bir Avrupa Polis Şefleri Operasyon Görev Kuvveti kurulacaktır

Amsterdam Antlaşması çerçevesinde, üye devletlerdeki adli kontrol sistemlerine saygı gösterilirken, üye devletlerden soruşturmalar başlatma, yürütme ve eşgüdümleme talebinde bulunma yetkisini vererek Europol güçlendirilecektir

Europol, 2001 yılında faaliyete geçmek üzere üç veri tabanı oluşturacaktır

İçerdikleri bilgilere bağlı olarak, bunlara erişim kısıtlanacaktır

Bunlara ek olarak, Europol'ün himayesinde, bir Avrupa ileri dijital ağ veri tabanı kurulmasına yönelik planlar da vardır

B-Karapara Aklamaya Karşı Özel Eylem Planı

Karapara aklama, örgütlü suçların merkezindedir

Üye Devletler, 1990 Strasbourg Sözleşmesi ve Mali Eylem Grubu'nun tavsiyeleri yanında, karapara aklama üzerine ulusal mevzuatın uygulanmaya teşvik edilirler

Adli makamlar, bankacılık ve diğer ticari faaliyetlere ilişkin gizlilik hükümlerine bakılmaksızın, yargı denetimine tabi olarak, karapara aklamayı soruşturmak için gerekli bilgileri istemeye ve almaya yetkili olacaklardır

Karapara aklama konusunda ceza hukuku ve usullerinin yakınlaştırılması geliştirilecektir

AB'nin yetki sahası dışında tescil edilmiş olan şirketlerin ve varlıkların karapara aklama amacıyla kullanılmasına engel olmak için üçüncü ülkeler ile düzenlemeler yapılacaktır

C-Örgütlü Suçlara Karşı Eylem Planı
Örgütlü suçlar açısından, Europol yanında, AB'nin bu konuya karşı girişimlerinden biri de, 1997 yılında Amsterdam zirvesinde onaylanan "örgütlü suçlara karşı eylem planı" adlı belgede yer almaktadır

AB işbirliği, ulusal yasa icra makamları arasında Avrupa şebekeleri kurulması sonucunu vermiştir

Bu şebekeler sayesinde, Üye Devletler, ortak izleme operasyonları yürütebilmekte, uyuşturucu ticareti, kara para aklanması, terörizm, çalıntı araçlar, futbol holiganizmi, yüksek teknoloji suçları ve kentsel şiddet gibi bir dizi alanda özel eğitim ve uzmanlık bilgisini geliştirebilmektedir

Avrupa Birliği Konseyi, ciddi örgütlü suçla mücadeleyi güçlendirmek amacıyla, ulusal savcılardan, yargıçlardan veya polis memurlarından oluşan "Eurojust" adlı bir birim kurulmasına karar vermiştir

Eurojust, ulusal iddia makamlarının düzgün eşgüdümünü kolaylaştırmak, cezai soruşturmaları desteklemek ve Avrupa Adalet Ağı ile yakın işbirliği içinde olmakla görevlidir

2001 yılına kadar, gerekli hukuki araçların kabul edilmesi gerekecektir

Üst düzey uygulayıcı yetkililerin eğitilmesi için bir Avrupa Polis Koleji kurulacaktır

Avrupa Birliği Konseyi'nin düşüncesi odur ki, ulusal ceza hukuku ile ilgili olarak, ortak tanımlar ve yaptırımlar üzerinde anlaşmaya yönelik çabalar, öncelikle, mali suçlar (karapara aklama, yolsuzluk, kalpazanlık, uyuşturucu maddeler, insan kaçakçılığı, çocukların cinsel istismarı, vs

) gibi alanlarda yoğunlaşmaktır

Organize suçlarla mücadeleyi önceliklerine alan Avrupa Birliği; 31 Ocak-1 Şubat 2001 tarihleri arasında Avrupa Parlâmentosu Genel Kurulu bir dizi kararlar almıştır

Bu kararlar arasında üyeler arasında bilgi alışverişinin yapılması ve bilgi değişiminin hızlandırılması, ceza kanunlarının uyumlaştırılması, eğitim faaliyetleri düzenlenmesi, aday ülkelerle işbirliğinin güçlendirilmesi, kırtasiyeciliğin azaltılması gibi önemli düzenlemeler bulunmaktadır

SONUÇ
Tam üyelik müzakerelerinin başlayabilmesi için yol haritamız olan ulusal programda ülkenin bir çok kesiminin üzerine düşen yükümlülükler bulunduğu unutulmamalıdır

Ulusal bilincin oluşturulması için; bu yükümlülüklerin hitap ettiği kesimlere eksiksiz anlatılması ve belirlenen takvim doğrultusunda yerine getirilmesi büyük önem taşımaktadır

Bütün bunların bilincinde olan Emniyet Genel Müdürlüğü; Avrupa Birliği bünyesindeki gelişmeleri düzenli olarak takip etmekte, düzenlenen toplantılara ve eğitim programlarına iştirak etmekte, uyumlaştırma sürecinde idari ve hukuki alanda başlatılacak bütün çalışmaları ilgili kurumlarla koordineli olarak süratle yerine getirme arzusunu taşımaktadır

04-23-2009	#3
Şengül Şirin	Cevap : » Siyasi Coğrafya TÜRKİYE İÇİN ULUSAL PROGRAM Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi’nin kabul edilmesinden sonra diğer aday ülkeler gibi AB müktesebatına uyum için “Ulusal Program” hazırlanması çalışmalarına başlamıştır Bu görev AB ile ilişkileri en üst düzeyde yürütmek amacıyla kurulan AB Genel Sekreterliği’ne verilmiştir Ulusal Program 19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilmiş, aynı gün AB Komisyonu Türkiye Temsilciliği'ne verilmiştir Büyük önemi bulunan Program'ın AB tarafından kabul edilmesini müteakip, muhtevasındaki kısa ve orta vadeli önceliklerin zamanında yerine getirilmesi büyük önem taşımaktadır Avrupa Birliği, siyasi yapısı ekonomik yapısından daha ön planda olan bir birlikteliktir Bu açıdan; Avrupa Birliğinin, Ulusal Program'daki siyasi kriterlerin yerine getirilmesine daha fazla önem vereceği düşünülmektedir Zaten Avrupa Birliği'nin genişleme süreci incelendiğinde genişlemede Portekiz ve Yunanistan'ın birliğe alınması örneklerinde olduğu gibi siyasi nedenlerin ön planda olduğu görülecektir KAÇAKÇILIK VE ORGANİZE SUÇLAR AÇISINDAN ULUSAL PROGRAMA BAKIŞ I-Ulusal Program’ın Kaçakçılık ve Organize Suçlar Bağlamındaki Temel Öncelikleri Yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı ile üretimi ve ticareti, örgütlü suçlar, karaparanın aklanması ile ceza hukuku ve özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularında AB müktesebatı benimsenecek, bu alanlardaki uluslararası işbirliği yoğunlaştırılacaktır Yasadışı göçün önlenmesine yönelik olarak, göç konusundaki AB müktesebatı ve uygulamaları (kabul, geri kabul, sınır dışı etme) benimsenecektir Uyuşturucu trafiğine karşı etkin mücadele amacıyla, Lizbon’da yerleşik Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Avrupa Merkezi (European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction) ile de işbirliğine gidilmesi imkanları araştırılacaktır Örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı ile üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele ile polis ve adli işbirliği kapasitesi güçlendirilecektir Şüpheli mali muamelelerle ilgili bilgilerin toplanması, muhafaza edilmesi, işleme konulması, analiz edilmesi ve değişimi faaliyetleri hızlandırılacaktır Europol’e tam üyelik için gerekli müktesebat uyumu sağlanacak ve hazırlıklar tamamlanacaktır Avrupa Birliği’nin adalet ve içişleri alanında mevcut MEDA ile Falcone, Odysseus, Grotious, Daphne, Oisin ve STOP programları, Örgütlü Suçlara Karşı Eylem Planı, Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Eylem Planı ile Avrupa Mülteci Fonu (European Refugee Fund) gibi işbirliği imkanlarından, AB üyesi ülkelerin de yardımıyla, mümkün olan azami ölçüde yararlanılması öngörülmektedir II-Ulusal Program’daki Kısa ve Orta Vadeli Yükümlülükler 2001 yılı itibariyle, yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticaretiyle mücadele, örgütlü suçlar, kara paranın aklanması ve ceza hukuku ile özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularındaki AB müktesebatı benimsenmeye başlanacak ve bu alanlarda uluslararası işbirliği yoğunlaştırılmaya çalışılacaktır 2001 yılı itibariyle, örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele için idari ve adli kapasite güçlendirilecektir 2001 yılı itibariyle, yolsuzluk, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, örgütlü suçlar, kara paranın aklanmasıyla mücadele ve ceza hukuku ile özel hukuk alanlarında adli işbirliği konularındaki AB müktesebatı benimsenmeye başlanacak, bu alanlarda mevcut uluslararası işbirliği yoğunlaştırılacaktır İçişleri ve Maliye Bakanlıkları bünyesinde, rüşvet, yolsuzluk ve karapara aklamayla etkin mücadele için birer veri tabanı oluşturulması ve denetimin artırılması hedeflenmektedir Karapara aklama bağlamındaki müsnet suçların kapsamının genişletilmesine yönelik yasa değişikliği çalışmalarına kısa vadede başlanacaktır Örgütlü suçlar, yasadışı uyuşturucu madde kullanımı, üretimi ve ticareti, yolsuzluk ve kara paranın aklanmasıyla mücadele ile adli, mali, polis ve jandarma işbirliği kapasitesi güçlendirilecektir Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi Türkiye Ofisi’nin kurulması çalışmaları, kendi görev ve faaliyet alanları itibariyle, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı ile Türkiye Uluslararası Uyuşturucu ve Organize Suçlarla Mücadele Akademisi (TADOC) eşgüdümü ve desteğinde başlatılacaktır III-Kaçakçılık ve Organize Suçlar Alanında Avrupa Birliği Tarafından Yürürlüğe Konan Eylem Planları A-Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Eylem Planı (2000-2004) Uyuşturucu maddelerle mücadele etmeye yönelik Avrupa Birliği stratejisinin amacı, uyuşturucu kaçakçılığına karşı önleyici tedbirleri arttırarak, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliğini geliştirerek ve uyuşturucu maddelere karşı mücadele etmek için yeterli kaynak ayrılmasını sağlayarak, uyuşturucu maddelere karşı mücadelenin AB için temel bir öncelik olmaya devam etmesini sağlamaktır Bir ilk adım olarak, uyuşturucu madde ve insan kaçakçılığına ve terörizme karşı savaşmak için gecikmeksizin ortak ekipler kurulacaktır Europol ile işbirliği içinde, sınır aşan suçlarda en son eğilimler üzerine bilgi, deneyim ve en iyi uygulama alışverişinde bulunmak üzere bir Avrupa Polis Şefleri Operasyon Görev Kuvveti kurulacaktır Amsterdam Antlaşması çerçevesinde, üye devletlerdeki adli kontrol sistemlerine saygı gösterilirken, üye devletlerden soruşturmalar başlatma, yürütme ve eşgüdümleme talebinde bulunma yetkisini vererek Europol güçlendirilecektir Europol, 2001 yılında faaliyete geçmek üzere üç veri tabanı oluşturacaktır İçerdikleri bilgilere bağlı olarak, bunlara erişim kısıtlanacaktır Bunlara ek olarak, Europol'ün himayesinde, bir Avrupa ileri dijital ağ veri tabanı kurulmasına yönelik planlar da vardır B-Karapara Aklamaya Karşı Özel Eylem Planı Karapara aklama, örgütlü suçların merkezindedir Üye Devletler, 1990 Strasbourg Sözleşmesi ve Mali Eylem Grubu'nun tavsiyeleri yanında, karapara aklama üzerine ulusal mevzuatın uygulanmaya teşvik edilirler Adli makamlar, bankacılık ve diğer ticari faaliyetlere ilişkin gizlilik hükümlerine bakılmaksızın, yargı denetimine tabi olarak, karapara aklamayı soruşturmak için gerekli bilgileri istemeye ve almaya yetkili olacaklardır Karapara aklama konusunda ceza hukuku ve usullerinin yakınlaştırılması geliştirilecektir AB'nin yetki sahası dışında tescil edilmiş olan şirketlerin ve varlıkların karapara aklama amacıyla kullanılmasına engel olmak için üçüncü ülkeler ile düzenlemeler yapılacaktır C-Örgütlü Suçlara Karşı Eylem Planı Örgütlü suçlar açısından, Europol yanında, AB'nin bu konuya karşı girişimlerinden biri de, 1997 yılında Amsterdam zirvesinde onaylanan "örgütlü suçlara karşı eylem planı" adlı belgede yer almaktadır AB işbirliği, ulusal yasa icra makamları arasında Avrupa şebekeleri kurulması sonucunu vermiştir Bu şebekeler sayesinde, Üye Devletler, ortak izleme operasyonları yürütebilmekte, uyuşturucu ticareti, kara para aklanması, terörizm, çalıntı araçlar, futbol holiganizmi, yüksek teknoloji suçları ve kentsel şiddet gibi bir dizi alanda özel eğitim ve uzmanlık bilgisini geliştirebilmektedir Avrupa Birliği Konseyi, ciddi örgütlü suçla mücadeleyi güçlendirmek amacıyla, ulusal savcılardan, yargıçlardan veya polis memurlarından oluşan "Eurojust" adlı bir birim kurulmasına karar vermiştir Eurojust, ulusal iddia makamlarının düzgün eşgüdümünü kolaylaştırmak, cezai soruşturmaları desteklemek ve Avrupa Adalet Ağı ile yakın işbirliği içinde olmakla görevlidir 2001 yılına kadar, gerekli hukuki araçların kabul edilmesi gerekecektir Üst düzey uygulayıcı yetkililerin eğitilmesi için bir Avrupa Polis Koleji kurulacaktır Avrupa Birliği Konseyi'nin düşüncesi odur ki, ulusal ceza hukuku ile ilgili olarak, ortak tanımlar ve yaptırımlar üzerinde anlaşmaya yönelik çabalar, öncelikle, mali suçlar (karapara aklama, yolsuzluk, kalpazanlık, uyuşturucu maddeler, insan kaçakçılığı, çocukların cinsel istismarı, vs) gibi alanlarda yoğunlaşmaktır Organize suçlarla mücadeleyi önceliklerine alan Avrupa Birliği; 31 Ocak-1 Şubat 2001 tarihleri arasında Avrupa Parlâmentosu Genel Kurulu bir dizi kararlar almıştır Bu kararlar arasında üyeler arasında bilgi alışverişinin yapılması ve bilgi değişiminin hızlandırılması, ceza kanunlarının uyumlaştırılması, eğitim faaliyetleri düzenlenmesi, aday ülkelerle işbirliğinin güçlendirilmesi, kırtasiyeciliğin azaltılması gibi önemli düzenlemeler bulunmaktadır SONUÇ Tam üyelik müzakerelerinin başlayabilmesi için yol haritamız olan ulusal programda ülkenin bir çok kesiminin üzerine düşen yükümlülükler bulunduğu unutulmamalıdır Ulusal bilincin oluşturulması için; bu yükümlülüklerin hitap ettiği kesimlere eksiksiz anlatılması ve belirlenen takvim doğrultusunda yerine getirilmesi büyük önem taşımaktadır Bütün bunların bilincinde olan Emniyet Genel Müdürlüğü; Avrupa Birliği bünyesindeki gelişmeleri düzenli olarak takip etmekte, düzenlenen toplantılara ve eğitim programlarına iştirak etmekte, uyumlaştırma sürecinde idari ve hukuki alanda başlatılacak bütün çalışmaları ilgili kurumlarla koordineli olarak süratle yerine getirme arzusunu taşımaktadır