Cevap : Sivas Kongresi

Bu direktifler, Sivaslı vatanseverler üzerinde kıvılcım etkisi yaptı Ulusal mücadele yolundaki çabalarını artırdılar M Kemal, 28 Haziran sabahı, Ramazan Bayramının birinci günü, erkenden Erzurum'a doğru yola çıktı

Sivaslılar Mustafa Kemal Paşayı Karşılıyor ( 2 Eylül 1919)

Ermeni tehdidine karşı Doğu illerinin birliğini sağlamak amacıyla toplanan Erzurum Kongresi amacına ulaşmış, Kongreye başkanlık eden ve yönlendiren Mustafa Kemal Paşa, beraberindeki arkadaşları ve üç Temsil Kurulu üyesiyle birlikte Sivas yolundadır

2 Eylül günü Sivas, tarihinin en mutlu günlerinden birine uyanır Sivas halkı, Erzincan yönüne doğru, erken saatlerde akın etmeye başlar Atlı – yaya yola çıkanlar Kılavuz tepesinde toplanır Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarını getiren otomobillerin Seyfebeli'nden görülmesi ile Sivaslıları büyük bir sevinç dalgası kaplar Halkın büyük sevgi gösterisinden sonra güneş batarken hep birlikte şehre girilir Karşılamaya çıkamayanlar caddenin iki yanını doldurmuş, alkış tufanı arasında Mustafa Kemal Paşayı selamlar

Sivaslılar, misafirleri için Mekteb-i Sultanî'yi (Kongre Binası-Lise) hazırlamışlardı Akşam onurlarına yemek verilir Dinlenmeye çekilirler

Sivas Kongresi'nde Sivas Delegesi Var mıydı?

Sivas Vilayeti, ‘Altı Doğu İli”nden biri olması nedeniyle Erzurum Kongresi'nde temsil edildi Erzurum Kongresi'ne katılan 13 delegeden ikisi Sivas Merkez Sancağı'nı temsilen Erzuruma gitti Erzurum Kongresi sonunda dokuz kişilik Temsil Kurulu belirlendi Sivas (merkez) delegeleri, Mustafa Kemal Paşanın bütün ısrarlarına rağmen Temsil Kurulu'nda görev almadı Bunun üzerine, Sivas Vilayeti adına Temsil Kurulu'na Bekir Sami (Kunduk) ve Rauf (Orbay) Beyler seçildi

Erzurum Kongresi'ne katılan yaklaşık 56 delege, Sivas Kongresi'ne katılmak için memleketlerinden yetki almamışlardı Ayrıca bu delegeleri Sivas Kongresi'ne getirmek pratik olarak da mümkün değildi Bu durum karşısında, Temsil Kurulu üyelerinin, Doğu illerini ve Trabzon vilayetini temsilen Sivas Kongresi'ne katılması kararlaştırıldı Bu nedenle, Sivas Kongresi'nde - Temsil Kurulu üyeleri dışında - Doğu illerinden ve Trabzon'dan delege yer almamıştır

Böylece, Bekir Sami (Kunduk) ve Rauf (Orbay) Bey, Sivas Vilayeti kontenjanından seçildikleri Temsil Kurulu Üyeliği ile hem doğu illerinin, hem de dolayısıyla Sivas'ın temsilcisi olarak Sivas Kongresi'nde yer almışlardır

Sivas Kongresi Delegeleri

Delegenin Adı : Temsil Ettiği Yer: Mesleği:

Mustafa Kemal (Atatürk) Temsil Kurulu Başkanı (Erzurum) Ordu Müf İstifa
Hüseyin Rauf (Orbay) Temsil Kurulu Üyesi (Sivas) Em Deniz subayı
Bekir Sami (Kunduk) Temsil Kurulu Üyesi (Sivas) Mülkiyeli - Vali
Fevzi (Baysoy) Temsil Kurulu Üyesi (Erzincan) Din adamı -Şeyh
Raif (Dinç) Temsil Kurulu Üyesi (Erzurum) Hukukçu- Yargıç
Refet (Bele) Canik (Samsun)(TKÜ) Asker (Albay)
Kara Vasıf Antep Emekli Albay
İsmail Hami (Danişment) İstanbul Mülkiyeli- Tarihçi
İsmail Fazıl (Cebesoy) İstanbul Emekli General
Hikmet (Boran) Ask Tıb Öğr Tem(İst) Tıbbiye Öğrencisi
Ahmet Nuri Bursa İlmiye sınıfı Hocası
Osman Nuri (Özpay) Bursa Hukukçu- Avukat
Hüseyin Akbaşlı Eskişehir Tüccar
Hüsrev Sami (Kızıldoğan) Eskişehir Subay
Halil İbrahim (Sipahi) Eskişehir Tüccar- Bld Bşk
Mehmet Şükrü (Koçzade) A Karahisar Hukukçu
Salih Sıtkı (Kesrioğlu) A Karahisar Mülkiyeli
Bekir (Gümişioğlu)) A Karahisar Öğretmen
Abdurrahman Dursun (Yalvaç) Çorum Öğretmen
Mehmet Tevfik (Ergun) Çorum Öğretmen
İbrahim Süreyya (Yiğit) Alaşehir (Saruhan) Mutasarrıf
Macit (Suner) Alaşehir (Manisa) Hakim (Yargıç)
Mehmet Şükrü (Dalamanlı) Denizli Hukukçu
Yusuf (Başağazade) Denizli Hukukçu - Zıraatçı
Necip Ali (Küçüka) Denizli Hukukçu -Yargıç
Hakkı Behiç (Bayiç) Denizli Mülkiyeli
Sami Zeki Kastamonu Emekli Subay
Nuri (Tatlızade) Kastamonu Tüccar
Halit Hami (Mengi) Bor (Niğde) Tüccar- Beld Bşk
Mustafa (Soylu) Niğde Öğretmen
Yusuf Bahri (Tatlıoğlu) Yozgat Çiftçi
Osman Remzi (Öğüt) Nevşehir Memur
Mazhar Müfit (Kansu) Denizli (Hakkari) Valilikten istifa
Hasan ? ?
Süleyman (Boşanlı – Boşnak) Samsun(Canik) Çiftçi - Denizci

Aşağıdaki isimler ise Sivas Kongresi'ne delege olarak seçilmişler, ancak kongre çalışmaları sona erdikten sonraki günlerde Sivas'a gelebilmişlerdir

Nuh Naci (Yazgan) Kayseri Tüccar
Ahmet Hilmi (Kalaç) Kayseri Kaymakam
Ömer Mümtaz (İmamzade) Kayseri Tüccar
İhsan Hamit (Tigrel) Diyarbakır Eğitimci

Bursa delegeleri gösterilen askerlikten istifa etmiş Necati (Kurtuluş) ve hukukçu Asaf (Doras)'a kongre tutanaklarında rastlanmadığı halde, bazı eserlerde isimleri geçmektedir

Sivaslılar Kongre için neler yaptı?

Sivaslı Rasim (Başara) Bey, Müftü Abdürrauf Efendi, Emir (Marşan) Paşa ile 3Kolordu Komutanı Selahattin(Çolak) ve MKemal Paşanın özel temsilcisi AskDr İbrahim (Tali) Bey, ‘lise' binasının Kongre için düzenlenmesiyle ve diğer hazırlıklarla ilgilendiler Hayri (Sığırcı)Bey ve Şekercizade İsmail Efendi, evlerinden getirdikleri eşyalar ile Mustafa Kemal Paşa'nın kalacağı odayı ve Kongre salonunu döşediler

Mustafa Kemal Paşa, Erzurum'dan gönderdiği haberle gelen delegelerin otellerde kalmasını yasaklayınca, Şekercizade İsmail Efendi çok sayıda delegeyi evinde uzun süre misafir etti

Rasim Bey ve Sivas Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin diğer yöneticileri, Hürriyet ve İtilaf Partisi Sivas örgütünün olumsuz propagandalarını boşa çıkararak, halkı millî mücadeleye ısındırdılar

Sivas Kongresi delegelerinin yemekleri ilk günlerde Sivas Belediyesi tarafından karşılandı Belediye Başkanı Abdulhak Bey sadece yemekle değil, bütün sorunlarla yakından ilgilendi Daha sonra masrafları kısmak amacıyla, yemekler Kongre binasının alt katındaki mutfakta çıkarıldıYemek giderleri belli ölçüde Sivas'ın varlıklı aileleri tarafından karşılandı

Şehrin ileri gelenleri ve yöneticileri sık sık kongre binasına giderek, Mustafa Kemal Paşa ve beraberindekileri ziyaret ettiler, gece sohbetlerine katıldılar

Böbreklerinden rahatsız olan Mustafa Kemal Paşaya sık sık kepenek suyu getirilerek iyileşmesine yardımcı olundu

Fransızların Güneyden, İngilizlerin Kuzeyden şehri işgal edeceği tehdit ve söylentilerine, Elazığ Valisi Ali Galip'in Kongreyi basarak dağıtma girişimlerine, İstanbul Hükümeti'nin baskılarına rağmen vatansever Sivas halkı Sivas Kongresine, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarına tam bir ev sahipliği yapmıştır

12 Eylül 1919 günü Kongre salonunda halka açık bir toplantı yapıldı Davetli Sivaslılar tam kadro bu toplantıya katıldığı gibi, aynı gün Ulu Cami'de yapılan toplantıya Sivas halkı büyük bir ilgi ile katılarak, heyecanlı konuşmaları can kulağı ile dinlemişlerdir

Mustafa Kemal Paşa, arkadaşları ve Temsil Kurulu üyeleri 108 gün kaldıkları Sivas'ta huzur içinde çalışmalarını yürütmüşlerdir

Kongre sonrası Sivaslı vatansever kadınların yaptıkları çalışmalar her türlü övgünün üstündedir

Sivas Kongresi'nin Açılışı ve Başkanlık tartışması

4 Eylül 1919 Perşembe günü Sivas, tam bir bayram sevinci içindeydi Sivas halkı, saatler öncesinden Mekteb-i Sultanî'nin önünde toplanmış, binaya giden yolları doldurmuştu

Açılış saati olan 1400'e beş kala Mustafa Kemal Paşa odasından çıkıp toplantı salonuna girdi Doğruca Başkanlık kürsüsüne çıktı Çünkü bu toplantının düzenleyicisi ve davetçisiydi Açış konuşmasına şu cümlelerle başladı:

“ Muhterem Efendiler;

Vatan ve milletin kurtuluşunu amaçlayan zorlayıcı sebepler, sizleri bunca sıkıntı ve engeller karşısında Sivas'ta topladı Yiğitçe azminizi kutlar, sizlere hoş geldiniz demekle mutlu olduğumu arz ederim ”

Kongrenin açılışından bir gün önce Bekir Sami (Kunduk) un evinde yapılan toplantıda Mustafa Kemal Paşanın Kongre Başkanlığına getirilmemesi kararlaştırıldı

Açılış günü kongre salonuna girilirken Mustafa Kemal Paşanın “ Kimi Başkan yapalım? ” sorusuna Rauf Bey: “ Sen Başkan olmamalısın ” cevabını verdi

Kongre açıldıktan sonra söz alan İsmail Fazıl Paşa, işin içine kişisellik karışmaması, eşitlik ilkesine uyulmasının dışarıya karşı olumlu etki yapacağı gerekçesiyle, başkanlığın birer gün veya birer hafta devam etmek üzere sırayla yapılmasını ve üyelerin temsil ettikleri il veya sancağın adlarının baş harfleri esas alınarak alfabe sırasına göre yapılmasını teklif etti

Teklif Kongre tarafından kabul edilmedi Gizli oyla yapılan seçim sonucunda üç olumsuz oya rağmen, Mustafa Kemal Paşa Kongre Başkanlığına getirildi

Mustafa Kemal Paşanın Kongre Başkanlığına itirazlarının sebebi, kongreden önce hazırladıkları manda isteklerini içeren raporlarını kolaylıkla kongreye kabul ettirmekti

Erzurum Kongresi Kararlarında Yapılan Değişiklikler

Eylül günü bayram kutlama mesajları gönderildi 6 Eylül Kurban Bayramının ilk günü olduğu için kongre toplanmadı Bayram günü Sivas Belediyesi'nden bir kurul, Kongre binasına gelerek kutlamada bulunduğundan, 7 Eylül günkü toplantıda ziyaretin iadesi için karar alındı