Cevap : Noktalama İşaretleri

13 KISA ÇİZGİ ( - )

• Satır sonunda, yer kalmadığı için yarım kalan kelimelerin bölünmüş olduğunu, yani devamının altta olduğunu göstermek için satır sonunda kullanılır Bu görevde kullanılınca birleştirme çizgisi denir:

O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor Ses-
sizce, titreye titreye ağlıyor

JBirleşik kelimeler de tek kelime gibi telâffuz edilerek heceleme buna göre yapılır
ba-
şöğretmen Atatürk il-
kokuldayken Karaosma-
noğlu�nun

JKelimeler satır sonunda ve başında bir tek harf kalacak şekilde bölünmez Aşağıdaki gibi kullanımlar yanlıştır:
a-
rabayla u-
çurtmamızın cam i-
i niha-
î

Doğruları şöyle olacaktır:
ara-
bayla uçurt-
mamızın ca-
mii ni-
haî
JÖzel isimlerde ve rakamlarda kesme işareti satır sonuna geliyorsa ve kesme işaretinden sonraki kısmın alt satıra geçmesi gerekiyorsa bu durumda kısa çizgi kullanılmaz:
Geçen yıl Ankara�
daki akrabalarımıza 1996�
da

JGırtlak ünsüzü için kesme kullanılan kelimelerde kesmeli heceler satır sonuna getirilmez
meş�-
aleyi değil meş�a-
leyi olacak kur�-
adan değil kur�a-
dan olacak

• �de� ve �ki� bağlacı ile �mi� soru ekinden önceki kelime satır sonunda kalıyor da bu ek ve bağlaçlar alt satıra iniyorlarsa araya (satır sonuna) kısa çizgi konmaz:

önünde kitap
da yoktu gördüm
ki söylüyorum geçen yıl
mı kazanmış?

*Özgün imlâsıyla yazılan yabancı kelimeler satır sonunda kendi dillerinin kurallarına göre bölünür

• Cümle içindeki arasöz ve ara cümlelerin başına ve sonuna konur:

Bütün bebekler �Zeynep hariç- çoktan uykuya dalmışlardı
Sizinle ilgili her şeyi �gördüğüm ve bildiğim her şeyi- mutlaka yazacağım
Bu çocuk �sizi temin ederim ki- ilerde büyük adam olacak

• Bir olayın başlangıç ve bitiş tarihleri arasına konur:

İkinci dünya savaşı (1939-1945) tam altı yıl sürmüştür
0930-1030

• Bazı terimlerle kuruluş adlarında kullanılır:

isim-fiil, zarf-fiil, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Fen-Edebiyat Fakültesi

• Birbiriyle ilgi kurulan iki isim arasında kullanılır:

Türk-Yunan ilişkileri
Sivas-Ankara arası trenle yüz yıldır 12 saatte gidiliyor
Türkçe-Fransızca sözlük
Ural-Altay dil grubu
Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması
Soy-dil-din üçgeni
2000-2001 öğretim yılı

• Rakamlar arasında kullanılarak ila anlamı verir:

3-4 kişi
19-20 yaşlarında
1-7 Aralık 2000 tarihleri arasında

• Matematikte çıkartma işareti olarak kullanılır:

458-54=404

• Adreslerde semt ile şehir ismi arasına konur:

Demirlibahçe-ANKARA

• Dil bilgisinde fiil kök ve gövdelerini ifade etmede, kelimeleri eklerine ayırmada, ekleri tek başına göstermede ve kelimeleri hecelemede kullanılır:

oku-, yaz-, gönder-, sevindir-; yaz-dı-k, yol-cu-luk, -de, -i, -ki, ge-le-bi-li-rim

• Bazı yabancı kelimelerde kullanılır:

Sainte-Beuve, by-pass, check-up

• Bilimsel yazılarda, Arapça ve Farsça tamlamalarda ve bazı ibarelerde kullanılır:

Servet-i Fünun, Divanı, Lûgati�t-türk, Aşk-ı Memnu, bülbül-i şeydâ, âteş-perest, vatan-perver, bilâ-ücret, bî-çâre, hokka-bâz, nâ-mağûb
14 UZUN ÇİZGİ ( ¦ )

Karşılıklı konuşmalarda konuşmanın ve konuşmacının değiştiğini belirtmek için cümlelerin başında (satır başında) kullanılır Konuşma çizgisi de denir

Şinasi Halil Bey'e baktı ve:
-Bu mektup sana, dedi
-Bana mı, kimden?
-Evden olacak!
-Evden? Ne münasebet?
Şinasi Bey mektubu aldı Saide'nin yazısı ile şu satırları okudu:

Büyük nine sordu:
-Okuduğun ne, kızım?
-Bir roman
-Neden bahsediyor?
-Hiç
Büyük nine tekrar daldı
*Oyunlarda uzun çizgi, konuşanın adından sonra da konabilir:
Büyük nine - Okuduğun ne, kızım?
Kız - Bir roman
Büyük nine ¦ Neden bahsediyor?
Kız - Hiç
Büyük nine tekrar daldı

*Konuşmalar tırnak içinde verildiği zaman konuşma çizgisi kullanılmaz