|
meLankoLik_asaLet
|
Cevap : Risale-i Nur Külliyatı
Onuncu Söz sözler 10 söz-A-
Haşir Bahsi
İHTAR: (Şu risalelerde teşbih ve temsilleri, hikâyeler Sûretinde yazdığımın sebebi; hem teshil, hem hakaik-i İslâmiye ne kadar makul, mütenasib, muhkem, mütesanid olduğunu göstermektir Hikâyelerin mânâları, sonlarındaki hakikatlerdir Kinaiyat kabilinden yalnız onlara delâlet ederler Demek, hayalî hikâyeler değil, doğru hakikatlerdir)
فَانْظُرْ اِلَى آثَارِ رَحْمَةِ اللّهِ كَيْفَ يُحْيِى اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَآ اِنَّ ذَلِكَ َلمُحْيِى اْلمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
Birader, haşir ve âhireti basit ve avâm lisanıyla ve vâzıh bir tarzda Beyânını ister isen, öyle ise şu temsilî hikâyeciğe nefsimle beraber bak, dinle:
Bir zaman iki adam, Cennet gibi güzel bir memlekete (şu dünyaya işarettir) gidiyorlar Bakarlar ki: Herkes ev, hâne, dükkân kapılarını açık bırakıp muhafazasına dikkat etmiyorlar Mal ve para, meydanda sahibsiz kalır O adamlardan birisi, her istediği şeye elini uzatıp, ya çalıyor, ya gasbediyor Hevesine tebaiyet edip her nevi zulmü, sefaheti irtikâb ediyor Ahali de ona çok ilişmiyorlar Diğer arkadaşı ona dedi ki:
"Ne yapıyorsun? Ceza çekeceksin; beni de belaya sokacaksın Bu mallar mîrî malıdır Bu ahali çoluk çocuğuyla asker olmuşlar veya memur olmuşlar Şu işlerde sivil olarak istihdam ediliyorlar
(Orjinal Sayfa: 51)
Onun için sana çok ilişmiyorlar Fakat intizâm şediddir Padişahın her yerde telefonu var ve memurları bulunur Çabuk git, dehâlet et" dedi Fakat o sersem inad edip dedi:
"Yok, mîrî malı değil, belki vakıf malıdır, sahibsizdir Herkes istediği gibi tasarruf edebilir Bu güzel şeylerden istifadeyi men'edecek hiçbir sebeb görmüyorum Gözümle görmezsem inanmayacağım" dedi Hem feylesofane çok safsatiyatı söyledi İkisi arasında ciddî bir münazara başladı Evvelâ o sersem dedi:
"Padişah kimdir? Tanımam"
Sonra arkadaşı ona cevaben: "Bir köy muhtarsız olmaz Bir iğne ustasız olmaz, sahibsiz olamaz Bir harf kâtibsiz olamaz, biliyorsun Nasıl oluyor ki, nihayet derecede muntâzam şu memleket hâkimsiz olur? Ve bu kadar çok servet ki, her saatte bir şimendifer (Haşiye) gaibden gelir gibi kıymettar, Mûsanna' mallarla dolu gelir Burada dökülüyor gidiyor Nasıl sahibsiz olur? Ve her yerde görünen ilânnameler ve Beyânnameler ve her mal üstünde görünen turra ve sikkeler, damgalar ve her köşesinde sallanan bayraklar nasıl mâliksiz olabilir? Sen anlaşılıyor ki, bir parça firengî okumuşsun Bu İslâm yazılarını okuyamıyorsun Hem de bilenden sormuyorsun İşte gel, en büyük fermanı sana okuyacağım"
O sersem döndü dedi:
"Haydi padişah var; fakat benim cüz'î istifadem ona ne zarar verebilir Hazinesinden ne noksan eder? Hem burada hapis mapis yoktur, ceza görünmüyor"
Arkadaşı ona cevaben dedi:
"Yahu şu görünen memleket bir manevra meydanıdır Hem sanayi-i garibe-i sultaniyenin meşheridir Hem muvakkat temelsiz misafirhaneleridir Görmüyor musun ki, her gün bir kafile gelir, biri gider, kaybolur Daima dolar boşanır Bir zaman sonra şu memleket tebdil edilecek Bu ahali başka ve daimî bir memlekete nakledilecek Orada herkes hizmetine mukabil ya ceza, ya mükâfat görecek" dedi
Yine o hain sersem, temerrüd edip: "İnanmam Hiç mümkün müdür ki, bu memleket harab edilsin; başka bir memlekete göç etsin" dedi Bunun üzerine emin arkadaşı dedi:
"Mâdem bu derece inad ve temerrüd edersin Gel, hadd ve hesa-
____________________
(Haşiye): Seneye işarettir Evet bahar, mahzen-i erzak bir vagondur Gaibden gelir
(Orjinal Sayfa: 52)
bı olmayan delâil içinde Oniki Sûret ile sana göstereceğim ki: Bir mahkeme-i kübrâ var, bir dâr-ı mükâfat ve ihsan ve bir dâr-ı mücâzat ve zindan var ve bu memleket her gün bir derece boşandığı gibi, bir gün gelir ki, bütün bütün boşanıp harab edilecek
BİRİNCİ SûRET: Hiç mümkün müdür ki: Bir saltanat, bâhusus böyle muhteşem bir saltanat, hüsn-ü hizmet eden mutilere mükâfatı ve isyan edenlere mücâzatı bulunmasın Burada yok hükmündedir Demek başka yerde bir mahkeme-i kübrâ vardır
İKİNCİ SûRET: Bu gidişata, icraata bak! Nasıl en fakir, en zaîften tut, tâ herkese mükemmel, mükellef erzak veriliyor; kimsesiz hastalara çok güzel bakılıyor Hem gâyet kıymetdar ve şahane taamlar, kaplar, murassa nişanlar, müzeyyen elbiseler, muhteşem ziyafetler vardır Bak senin gibi sersemlerden başka, herkes vazifesine gâyet dikkat eder Kimse zerrece haddinden tecavüz etmez En büyük şahıs, en büyük bir itaatle mütevâziyane bir havf ve heybet altında hizmet eder Demek şu saltanat sahibinin pek büyük bir keremi, pek geniş bir merhameti var Hem pek büyük izzeti, pek celâlli bir haysiyeti, nâmusu vardır Halbuki kerem ise, in'am etmek ister Merhamet ise, ihsansız olamaz İzzet ise gayret ister Haysiyet ve nâmus ise, edebsizlerin tedibini ister Halbuki şu memlekette o merhamet, o nâMûsa lâyık binden biri yapılmıyor Zâlim izzetinde, mazlûm zilletinde kalıp buradan göçüp gidiyorlar
Demek bir mahkeme-i kübrâya bırakılıyor
ÜÇÜNCÜ SûRET: Bak ne kadar âlî bir hikmet, bir intizâmla işler dönüyor Hem ne kadar hakikî bir âdalet, bir mizanla muameleler görülüyor Halbuki hikmet-i hükûmet ise, saltanatın cenah-ı himayesine iltica eden mültecilerin taltifini ister Adâlet ise, raiyetin hukukunun muhafazasını ister; tâ hükûmetin haysiyeti, saltanatın haşmeti muhafaza edilsin
Halbuki şu yerlerde o hikmete, o adâlet e lâyık binden biri icra edilmiyor Senin gibi sersemler, çoğu ceza görmeden buradan göçüp gidiyorlar
Demek bir mahkeme-i kübrâya bırakılıyor
DöRDÜNCÜ SûRET: Bak hadd ü hesaba gelmeyen şu sergilerde olan misilsiz mücevherat, şu sofralarda olan emsalsiz mat'umat gösteriyorlar ki: Bu yerlerin pâdişahının hadsiz bir sehaveti, hesabsız dolu hazineleri vardır Halbuki böyle bir sehavet ve tükenmez hazineler, daimî ve istenilen her şey içinde bulunur bir dâr-ı ziyafet ister Hem ister ki, o ziyafetten telezzüz edenler ora-
(Orjinal Sayfa: 53)
da devam etsinler Tâ zeval ve firak ile elem çekmesinler Çünki zeval-i elem, lezzet olduğu gibi, zeval-i lezzet dahi elemdir Bu sergilere bak! Ve şu ilânlara dikkat et! Ve bu dellâllara kulak ver ki, mu'ciznümâ bir padişahın antika san'atlarını teşkil ve teşhir ediyorlar Kemâlâtını gösteriyorlar Misilsiz cemâl-i mânevîsini Beyân ediyorlar Hüsn-ü mahfîsinin letâifinden bahsediyorlar Demek onun pek mühim, hayret verici Kemâlât ve cemâl-i mânevîsi vardır Gizli, kusursuz Kemâl ise; takdir edici, istihsan edici, mâşâallah deyip müşahede edicilerin başlarında teşhir ister Mahfî, nazîrsiz cemâl ise; görünmek ve görmek ister Yâni, kendi cemâlini iki vecihle görmek: Biri, muhtelif âyinelerde bizzât müşahede etmek Diğeri, müştak seyirci ve mütehayyir istihsan edicilerin müşahedesi ile müşahede etmek ister Hem görmek, hem görünmek, hem daimî müşahede, hem ebedî işhad ister Hem o daimî cemâl, müştak seyirci ve istihsan edicilerin devam-ı vücudlarını ister Çünki daimî bir cemâl, zâil müştaka razı olamaz Zira dönmemek üzere zevale mahkûm olan bir seyirci, zevalin tasavvuruyla muhabbeti adavete döner, hayret ve hürmeti tahkire meyleder Çünki insan, bilmediği ve yetişmediği şeye düşmandır Halbuki şu misafirhanelerden herkes çabuk gidip, kayboluyor O Kemâl ve o cemâlin bir ışığını belki zayıf bir gölgesini, bir anda bakıp doymadan gidiyor
Demek bir seyrangâh-ı daimîye gidiliyor
BEŞNCI SûRET: Bak bu işler içinde görünüyor ki, o misilsiz zâtın pek büyük bir şefkati vardır Çünki her musibetzedenin imdadına koşturuyor Her suale ve matluba cevab veriyor Hattâ bak, en edna bir hacet, en edna bir raiyetten görse, şefkatle kaza ediyor Bir çobanın bir koyunu, bir ayağı incinse, ya merhem, ya baytar gönderiyor
Gel gidelim, şu adada büyük bir içtima var Bütün memleket eşrafı orada toplanmışlar Bak, pek büyük bir nişanı taşıyan bir yâver-i ekrem bir nutuk okuyor O şefkatli padişahından bir şeyler istiyor Bütün ahali: "Evet, evet biz de istiyoruz" diyorlar Onu tasdik ve teyid ediyorlar Şimdi dinle, bu padişahın sevgilisi diyor ki:
"Ey bizi nimetleriyle perverde eden sultanımız! Bize gösterdiğin nümunelerin ve gölgelerin asıllarını, menba'larını göster Ve bizi makarr-ı saltanatına celbet Bizi bu çöllerde mahvettirme Bizi huzuruna al Bize merhamet et Burada bize tattırdığın leziz nimetlerini orada yedir Bizi zeval ve teb'îd ile tazib etme Sana müştak ve müteşekkir şu mutî raiyetini başı boş bırakıp îdam etme"
(Orjinal Sayfa: 54)
diyor ve pek çok yalvarıyor Sen de işitiyorsun Acaba bu kadar şefkatli ve kudretli bir pâdişah, hiç mümkün müdür ki; en edna bir adamın en edna bir merâmını ehemmiyetle yerine getirsin, en sevgili bir yâver-i ekreminin en güzel bir maksûdunu yerine getirmesin? Halbuki o sevgilinin maksudu, umumun da maksududur Hem padişahın marzîsi, hem merhamet ve adâletinin muktezasıdır Hem ona rahattır, ağır değil Bu misafirhânelerdeki muvakkat nüzhetgâhlar kadar ağır gelmez Mâdem nümûnelerini göstermek için beş-altı gün seyrangâhlara bu kadar masraf ediyor, bu memleketi kurdu Elbette hakikî hazinelerini, kemâlâtını, hünerlerini makarr-ı saltanatında öyle bir tarzda gösterecek, öyle seyrangâhlar açacak ki, akılları hayrette bırakacak
Demek bu meydan-ı imtihanda olanlar, başı boş değiller; saadet sarayları ve zindanlar onları bekliyorlar
ALTINCI SûRET: İşte gel bak, bu muhteşem şimendiferler, tayyareler, techizatlar, depolar, sergiler, icraatlar gösteriyorlar ki, perde arkasında pek muhteşem bir saltanat vardır, (Haşiye) hük
________________________
(Haşiye): Meselâ: Nasıl şu zamanda manevra meydanında harb usûlünde, "Silâh al, süngü tak" emriyle koca bir ordu baştan başa dikenli bir meşegâha benzediği gibi; her bir bayram gününde resm-i geçit için: "Formalarınızı takıp, nişanlarınızı asınız" emrine karşı ordugâh, serâser rengârenk çiçek açmış müzeyyen bir bahçeyi temsil ettiği misillü; öyle de rûy-i zemin meydanında, Sultân-ı Ezelî'nin nihayetsiz envâ'-ı cünudundan melek ve cinn ve ins ve hayvanlar gibi şuursuz nebâtat taifesi dahi, hıfz-ı hayat cihadında Emr-i كُنْفَيَكُونُ ile: "Müdafaa için silâhlarınızı ve cihazatınızı takınız" emr-i İlahîyi aldıkları vakit, zemin baştan aşağıya bütün ondaki dikenli ağaçlar ve nebatlar süngücüklerini taktıkları zaman, aynen süngülerini takmış muhteşem bir ordugâha benziyor
Hem baharın herbir günü, herbir haftası, birer taife-i nebatâtın birer bayramı hükmünde olduğu için, herbir taifesi dahi kendi Sultanının o taifeye ihsan ettiği güzel hediyeleri teşhir için ona taktığı murassa nişanları birer resm-i geçit tarzında o Sultan-ı Ezelî'nin nazar-ı şuhud ve işhâdına arzettiğinden ve öyle bir vaziyet gösterdiğinden, bütün nebatât ve eşcar gûya "San'at-ı Rabbâniye murassaatını ve çiçek ve meyve denilen fıtrat-ı İlahiyenin nişanlarını takınız, çiçekler açınız" emr-i Rabbâniyeyi dinliyorlar ki, rûy-i zemin dahi gâyet muhteşem bir bayram gününde, şahane resm-i geçitte, sürmeli formaları ve murassa nişanları parlayan bir ordugâhı temsil ediyor
İşte şu derece hikmetli ve intizâmlı teçhizat ve tezyinât; elbette nihayetsiz kadîr bir sultanın, nihayet derecede hakîm bir hâkimin emriyle olduğunu kör olmayanlara gösterir
(Orjinal Sayfa: 55)
mediyor Böyle bir saltanat, kendisine lâyık bir raiyet ister Halbuki görüyorsun, bütün raiyet bu misâfirhanede toplanmışlar Misâfirhane ise her gün dolar, boşanır Hem bütün râiyet manevra için bu meydan-ı imtihanda bulunuyorlar Meydan ise, her saat tebdil ediliyor Hem bütün raiyet, padişahın kıymettar ihsânâtının nümunelerini ve hârika san'atlarının antikalarını sergilerde temâşa etmek için şu teşhirgâhta birkaç dakika durup seyrediyorlar Meşher ise, her dakika tahavvül ediyor Giden gelmez, gelen gider İşte bu hâl, şu vaziyet kat'î gösteriyor ki: Şu misâfirhane ve şu meydan ve şu meşherlerin arkasında daimî saraylar, müstemir meskenler, şu nümûnelerin ve sûretlerin hâlis ve yüksek asıllarıyla dolu bağ ve hazineler vardır
Demek burada çabalamak onlar içindir Şurada çalıştırır, orada ücret verir Herkesin istidâdına göre orada bir saadeti var
YEDİNCİ SÛRET: Gel, bir parça gezelim Şu medenî ahali içinde ne var, ne yok görelim İşte bak! Her yerde, her köşede, müteaddid fotoğraflar kurulmuş, sûret alıyorlar Bak, her yerde müteaddid kâtibler oturmuşlar, bir şeyler yazıyorlar Her şeyi kaydediyorlar En ehemmiyetsiz bir hizmeti, en âdi bir vukûâtı zabtediyorlar Hâ, şu yüksek dağda padişaha mahsus bir büyük fotoğraf kurulmuş ki (Haşiye); bütün bu yerlerde ne cereyan eder, Sûretini alıyorlar Demek o zât emretmiş ki; mülkünde cereyan eden bütün muamele ve işler zabtedilsin Demek oluyor ki; o zât-ı muazzam bütün hâdisatı kaydettirir, Sûretini alır İşte şu dikkatli hıfz ve muhafaza, elbette bir muhasebe içindir Şimdi, en âdi raiyetin en âdi muamelelerini ihmal etmeyen bir Hâkim-i Hafîz, hiç
(Haşiye): Şu Sûretin işaret ettiği mânâların bir kısmı Yedinci Hakikat'te Beyân edilmiş Yalnız burada padişaha mahsus bir büyük fotoğraf işareti ve hakikatı "Levh-i Mahfûz" demektir Levh-i Mahfûz'un tahakkuk-u vücudu Yirmialtıncı Söz'de şöyle isbat edilmiş ki: Nasıl küçük küçük cüzdanlar, büyük bir kütüğün vücudunu ihsas eder ve küçük küçük senedler, bir defter-i kebirin bulunduğunu iş'ar eder ve küçük kesretli tereşşuhatlar, büyük bir su menbaını işmâm eder Aynen öyle de: Küçük küçük cüzdanlar hükmünde; hem birer küçük Levh-i Mahfûz mânâsında; hem büyük Levh-i Mahfûz'u yazan kalemden tereşşuh eden küçük küçük noktalar sûretinde olan benî-beşerin kuvve-i hâfızaları, ağaçların meyveleri, meyvelerin çekirdekleri, tohumları; elbette bir hâfıza-i kübrâyı, bir defter-i ekberi, bir levh-i mahfûz-u âzamı ihsas eder, iş'ar eder ve isbat eder Belki keskin akıllara gösterir
(Orjinal Sayfa: 56)
mümkün müdür ki raiyetin en büyüklerinden en büyük amellerini muhafaza etmesin, muhasebe etmesin, mükâfat ve mücâzat vermesin Halbuki o zâtın izzetine ve gayretine dokunacak ve şe'n-i merhameti hiç kabûl etmeyecek muâmeleler, o büyüklerden sudûr ediyor Burada cezâya çarpmıyor
Demek, bir Mahkeme-i Kübrâya bırakılıyor
SEKİZİNCİ SÛRET: Gel, ondan gelen bu fermanları sana okuyacağım Bak, mükerrer va'dediyor ve şiddetli tehdid ediyor ki: "Sizleri oradan alıp, makarr-ı saltanatıma getireceğim ve mutîleri mes'ûd, âsîleri mahbus edeceğim O muvakkat yeri harab edip, müebbed sarayları, zindanları hâvi diğer bir memleket kuracağım" Hem o vaad ettiği şeyler, ona gâyet rahattır Raiyetine, gâyet mühimdir Va'dinde hulf ise, izzet-i iktidarına gâyet zıttır İşte bak ey sersem! Sen yalancı vehmini, hezeyancı aklını, aldatıcı nefsini tasdik ediyorsun Ve hiçbir veçhile hulf ve hilâfâ mecburiyeti olmıyan ve hiçbir cihetle hilâf haysiyetine yakışmayan ve bütün görünen işler sıdkına şehadet eden bir zâtı tekzib ediyorsun Elbette büyük bir cezaya müstehak olursun Misâlin şuna benzer ki: Bir yolcu, güneşin ziyasından gözünü kapıyor, hayâline bakıyor; vehmi, bir yıldız böceği gibi kafa fenerinin ışığıyla dehşetli yolunu tenvîr etmek istiyor Mâdem vaad etmiş, yapacaktır Halbuki îfââsı Ona çok rahat ve bize ve herşeye ve Ona ve saltanatına pek çok lâzımdır
Demek bir mahkeme-i kübrâ, bir saadet-i uzmâ vardır
DOKUZUNCU SûRET: Şimdi gel! Bu dâirelerin ve Cemâatlerin Bâzı rüesâlarına ki, (Haşiye) her biri bizzât Pâdişahla görüşecek husûsî birer telefonu var Hem Bâzı onun hûzuruna çıkmışlar Ne diyorlar bak: Bunlar ittifakla ihbar ediyorlar ki: O zât, mükâfat ve mücâzat için pek muhteşem ve dehşetli bir yer ihzâr etmiş Gâyet kavî vaad ve şiddetli tehdid ediyor Hem Onun izzet ve celâleti hiç bir vecihle hulf-ül va'de tenezzül edip, tezellülü kabûl etmez Halbuki o muhbirler hem tevâtür derecesinde çok, hem
(Haşiye): Şu Sûretin isbat ettiği mânâlar Sekizinci Hakikat'te görünecek Meselâ, dairelerin reisleri şu temsilde Enbiya ve Evliyaya işarettir Ve telefon ise, ma'kes-i vahy ve mazhar-ı ilham olan kalbden uzanan bir nisbet-i Rabbâniyedir ki, kalb o telefonun başıdır ve kulağı hükmündedir
(Orjinal Sayfa: 57)
icmâ kuvvetinde bir ittifakla haber veriyorlar ki: Şu bâzı âsârı görünen saltanat-ı azîmenin medârı ve makarrı, buradan uzak bir başka memlekettedir ve şu meydan-ı imtihanda binalar muvakkattırlar Sonra daimî saraylara tebdil edilecek Bu yerler değişecekler Çünki eserleriyle âzameti anlaşılan şu muhteşem, zevalsiz saltanat; böyle geçici, devamsız, bîkarar, ehemmiyetsiz, mütegayyir, bekasız, nâkıs, tekemmülsüz umûrlar üzerinde kurulmaz, durulmaz Demek ona lâyık, daimî, müstekar, zevalsiz, müstemir, mükemmel, muhteşem umûrlar üzerinde duruyor
Demek bir diyâr-ı âher var; elbette o makarra gidilecektir
ONUNCU SûRET: Gel, bugün nevrûz-u sultânîdir (Haşiye) Bir tebeddülât olacak, acîb işler çıkacak Şu baharın şu güzel gününde, şu güzel çiçekli olan şu yeşil sahraya gidip bir seyran ederiz İşte bak! Ahali de bu tarafa geliyorlar Bak bir sihir var O binalar birden harab oldular, başka bir şekil aldı Bak, bir mu'cize var O harab olan binalar, birden burada yapıldı Âdeta bu hâlî bir çöl, bir medenî şehir oldu Bak, sinema perdeleri gibi her saat başka bir âlem gösterir, başka bir şekil alır Buna dikkat et ki; o kadar karışık, sür'atli, kesretli, hakikî perdeler içinde ne kadar mükemmel bir intizâm vardır ki, herşey yerli yerine konuluyor Hayâlî sinema perdeleri dahi, bunun kadar muntâzam olamaz Milyonlar mâhir sihirbazlar dahi, bu san'atları yapamazlar Demek, bize görünmeyen o pâdişahın çok büyük mu'cizeleri vardır
Ey sersem! Sen diyorsun: "Nasıl bu koca memleket tahrib edilip, başka yere kurulacak?"
İşte görüyorsun ki: Her saat, senin aklın kabûl etmediği o tebdîl-i diyar gibi çok inkılablar, tebdiller oluyor Şu toplanmak, dağılmak ve şu hallerden anlaşılıyor ki: Bu görünen sür'atli içtimalar, dağılmalar, teşkiller, tahribler içinde başka bir maksad var
(Haşiye): Bu Sûretin remzini Dokuzuncu Hakikat'te göreceksin Meselâ: Nevruz günü, bahar mevsimine işarettir Çiçekli yeşil sahra ise, bahar mevsimindeki rûy-i zemindir Değişen perdeler, manzaralar ise, fasl-ı baharın ibtidasından, yazın intihasına kadar Sâni'-i Kadîr-i Zülcelâl'in, Fâtır-ı Hakîm-i Zülcemâl'in kemâl-i intizâm ile değiştirdiği ve Kemâl-i rahmet ile tazelendirdiği ve birbiri arkasında gönderdiği mevcûdât-ı bahariye tabakatına ve masnuat-ı sayfiye taifelerine ve erzak-ı hayvaniye ve insâniyeye medâr olan mat'ûmata işarettir
(Orjinal Sayfa: 58)
Bir saatlik içtima için on sene kadar masraf yapılıyor Demek bu vaziyetler maksûd-u bizzât değiller Bir temsildir, bir takliddirler O Zât mu'cize ile yapıyor Tâ sûretleri alınıp terkib edilsin ve neticeleri hıfzedilip yazılsın -Nasılki, manevra meydan-ı imtihanının herşeyi kaydediliyordu ve yazılıyordu- Demek, bir mecma-ı ekberde muamele, bunlar üzerine devam edip dönecek Hem bir meşher-i âzamda daimî gösterilecek Demek şu geçici, kararsız vaziyetler; sâbit sûretler, bâki meyveler veriyorlar
Demek bu ihtifâlât; bir saadet-i uzmâ, bir mahkeme-i kübrâ, bilmediğimiz ulvî gayeler içindir
ONBİRİNCİ SûRET: Gel, ey muannid arkadaş! Bir tayyareye ya şarka veya garbe yâni mâzi ve müstakbele giden bir şimendifere binelim Şu mu'cizekâr zâtın, sâir yerlerde ne çeşit mu'cizeler gösterdiğini görelim İşte bak, gördüğümüz menzil ve meydan ve meşher gibi acâibler, her tarafta bulunuyor Lâkin san'atça, sûretçe birbirinden ayrıdırlar Fakat buna iyi dikkat et ki: O sebatsız menzillerde, o devamsız meydanlarda, o bekasız meşherlerde; ne kadar bâhir bir hikmetin intizâmâtı, ne derece zâhir bir inâyetin işârâtı, ne mertebe âlî bir adâlet in emârâtı, ne derece vâsi' bir merhametin semeratı görünüyor Basiretsiz olmayan herkes yakînen anlar ki: Onun hikmetinden daha ekmel bir hikmet ve inâyetinden daha ecmel bir inâyet ve merhametinden daha eşmel bir merhamet ve adâlet inden daha ecell bir adâlet olamaz ve tasavvur edilemez
Eğer faraza tevehhüm ettiğin gibi, daire-i memleketinde daimî menziller, âlî mekânlar, sâbit makamlar, bâki meskenler, mûkîm ahali, mes'ud raiyeti bulunmazsa; şu hikmet, inâyet, merhamet, adâletin hakikatlarına şu bekasız memleket mazhar olamadığı mâlûm ve onlara mazhar olacak, başka yerde de bulunmazsa; o vakit gündüz ortasında güneşin ışığını gördüğümüz halde güneşi inkâr etmek deecesinde bir ahmaklıkla, şu gözümüz önündeki hikmeti inkâr etmek ve şu müşahede ettiğimiz inâyeti inkâr etmek ve şu gördüğümüz merhameti inkâr etmek ve şu pek kuvvetli emârâtı, işârâtı görünen adâleti inkâr etmek lâzımgelir Hem bu gördüğümüz icrâat-ı hakîmane ve ef'âl-i kerîmâne ve ihsânât-ı rahîmânenin sahibini; -hâşâ sümme hâşâ!- sefih bir oyuncu, gaddar bir zalim olduğunu kabûl etmek lâzımgelir Bu ise, hakikatlerin zıdlarına inkılabıdırHalbuki inkîlâb-ı hakaik, bütün ehl-i aklın
(Orjinal Sayfa: 59)
ittiffakıyla muhaldir, mümkün değildir Yalnız, herşeyin vücudunu inkâr eden Sofestâî eblehler hariçtir
Demek, bu diyardan başka bir diyar vardır Onda bir mahkeme-i kübrâ, bir ma'dele-i ulyâ, bir mekreme-i uzmâ vardır ki; tâ şu merhamet ve hikmet ve inâyet ve adâlet tamamen tezahür etsinler
Onikinci Sûret: Gel şimdi döneceğiz Şu Cemâatlerin reisleriyle ve zâbitleriyle görüşeceğiz ve teçhizatlarına bakacağız ki; o teçhizat, yalnız o meydandaki kısa bir müddet içinde geçinmek için mi verilmiştir? Yahut başka yerde uzun bir saadet hayatı tahsîl etmek için mi verilmiştir? Görelim Herkese ve her teçhizata bakamayız Fakat nümune için şu zâbitin cüzdan ve defterine bakacağız: Bu cüzdanda zâbitin rütbesi, maaşı, vazifesi, matlubatı, düstur-u harekâtı vardır Bak, bu rütbe birkaç günlük için değil; pek uzun bir zaman için verilebilir "Şu maaşı hazine-i hassâdan filan tarihte alacaksın" yazılıdır Halbuki o tarih, çok zaman sonra ve bu meydan kapandıktan sonra gelir Şu vazife ise; şu muvakkat meydana göre değil, belki pâdişahın kurbünde daimî bir saadeti kazanmak için verilmiştir Şu matlûbat ise, birkaç günlük bu misâfirhanede geçinmek için olamaz Belki uzun ve mes'udâne bir hayat için olabilir Şu düstur ise, bütün bütün açığa verir ki; cüzdan sahibi başka yere namzeddir, başka âleme çalışır Bak şu defterlerde, âletler teçhizatının Sûret-i istimâli ve mes'uliyetler vardır Halbuki eğer yalnız bu meydandan başka âlî, daimî bir yer bulunmazsa; şu muhkem defter, o kat'î cüzdan, bütün bütün mânâsız olur Hem şu muhterem zâbit ve mükerrem kumandan ve muazzez reis; bütün ahaliden aşağı, herkesten daha bedbaht, daha bîçare, daha zelil, daha musibetli, daha fakir, daha zayıf bir derekeye düşer İşte buna kıyas et Hangi şey'e dikkat etsen şehadet eder ki: Bu fâniden sonra bir bâki var
Ey arkadaş! Demek, bu muvakkat memleket bir tarla hükmündedir Bir tâlimgâhtır, bir pazardır Elbette arkasında bir mahkeme-i kübrâ, bir saadet-i uzmâ gelecektir Eğer bunu inkâr etsen; bütün zâbitlerdeki cüzdanları, defterleri techizatları, düsturları belki şu memleketteki bütün intizâmâtı, hattâ hükûmeti inkâr etmeğe mecbur olursun ve bütün vâki olan icraatın vücudunu tekzib etmek lâzımgelir O vakit sana, insan ve zîşuur denilmez Sofestâîlerden daha akılsız olursun
Sakın zannetme; tebdil-i memleket delilleri bu "Oniki Sûret"e
(Orjinal Sayfa: 60)
münhasırdır Belki had ve hesaba gelmez emâreler, deliller var ki: Şu kararsız mütegayyir memleket; zevalsiz, müstekar bir memlekete tahvîl edilecektir Hem had ve hesaba gelmez işâretler, alâmetler var ki: Bu ahali, şu muvakkat misafirhanelerden alınacak, saltanatın makarr-ı daimîsine gönderilecek
Bâhusus, gel sana "Oniki Sûret" kuvvetinden daha kuvvetli bir bürhân daha göstereceğim
İşte gel bak, şu uzaktaki görünen Cemâat-ı azîme içinde, evvel adada gördüğümüz büyük nişan sahibi Yâver-i Ekrem bir tebliğatta bulunuyor Gidelim, dinleyelim Bak o parlak yâver-i ekrem, bak o yüksekte ta'lik edilmiş ferman-ı âzamı ahaliye bildiriyor ve diyor ki: "Hâzırlanınız; başka, daimî bir memlekete gideceksiniz Öyle bir memleket ki, bu memleket ona nisbeten bir zindan hükmündedir Pâdişahımızın makarr-ı saltanatına gidip merhametine, ihsanlarına mazhar olacaksınız Eğer güzelce bu fermanı dinleyip itaat etseniz Yoksa isyan edip dinlemezseniz, müdhiş zindanlara atılacaksınız" gibi tebliğatta bulunuyor Sen de görüyorsun ki: O Ferman-ı âzamda öyle i'câzkâr bir turra var ki, hiçbir veçhile kabil-i taklid değil Senin gibi sersemlerden başka herkes; o ferman, pâdişahın fermanı olduğunu kat'î bilir ve o parlak yâver-i ekremde öyle nişanlar var ki, senin gibi körlerden başka herkes O Zâtı, pâdişahın pek doğru tercümân-ı evâmiri olduğunu yakînen anlar
Acaba o Yâver-i Ekrem o ferman-ı a'zamla beraber bütün kuvvetiyle dâva edip tebliğ ettikleri şu tebdil-i memleket mes'elesi, hiç kabil midir ki îtiraz kabûl etsin Evet kabil değil! İllâ ki, bütün bu gördüğümüz her şey'i inkâr edesin
Şimdi ey arkadaş! Söz senindir, söyle Ne diyorsan de!
- Ben ne diyeceğim, daha buna karşı bir şey denebilir mi? Gündüz ortasında güneşe karşı söz söylenir mi? Yalnız derim ki: Elhamdülillah Yüzbin defa şükür olsun ki; vehim ve heva tahakkümünden, nefis ve heves esaretinden kurtulup, daimî hapis ve zindandan halâs oldum ve inandım ki: Bu karmakarışık, kararsız misafirhanelerden başka ve kurb-u şahanede bir diyar-ı saadet vardır; biz de ona namzediz
İşte, Haşir ve âhiretten kinaye ve ibaret olan şu hikâye-i temsiliye burada tamam oldu Şimdi tevfik-ı İlahî ile hakikat-ı ulyâyâ geçeceğiz Geçmiş "Oniki Sûret"e mukabil "Oniki mütesanid Hakikat" ile bir "Mukaddime" Beyân edeceğiz
(Orjinal Sayfa: 61)
Mukaddime
Birkaç işâretle başka yerlerde yâni Yirmiikinci, Ondokuzuncu, Yirmialtıncı Sözlerde îzah edilen birkaç mes'eleye işâret ederiz
BİRİNCİ İŞARET: Hikâyedeki sersem adamın o emin arkadaşıyla,'' Üç Hakikatları'' var
Birincisi: Nefs-i emmârem ile kalbimdir
İkincisi: Felsefe şâkirdleriyle, Kur'an-ı Hakîm tilmizleridir
Üçüncüsü: Ümmet-i İslâmiye ile millet-i küfriyedir
Felsefe şâkirdleri ve millet-i küfriye ve nefs-i Emmârenin en müdhiş dâlâleti, Cenâb-ı Hakk'ı tanımamaktadır Hikâyede nasıl emin adam demişti: "Bir harf kâtibsiz olmaz, bir kanun hâkimsiz olmaz" Biz de deriz:
Nasılki bir kitab, bâhusus öyle bir kitab ki; her kelimesi içinde küçük kalemle bir kitab yazılmış, her harfi içinde ince kalem ile muntâzam bir kaside yazılmış Kâtibsiz olmak, son derece muhaldir Öyle de şu kâinat nakkaşsız olmak, son derece muhal-ender muhaldir Zîra bu kâinat öyle bir kitabdır ki, her sahifesi çok kitabları tâzammun eder Hattâ her kelimesi içinde bir kitab vardır Her bir harfi içinde bir kaside vardır Yeryüzü bir sahifedir Ne kadar kitab içinde var Bir ağaç bir kelimedir, ne kadar sahifesi vardır Bir meyve bir harf; bir çekirdek, bir noktadır O noktada koca bir ağacın proğramı, fihristesi var İşte böyle bir kitab, evsaf-ı Celâl ve Cemâle, nihayetsiz kudret ve hikmete mâlik bir Zât-ı Zülcelâl'in nakş-ı kalem-i kudreti olabilir Demek âlemin şuhûdiyle, bu imân lâzım gelir İllâ ki, dalâletten sarhoş olmuş ola
Hem nasılki bir hâne ustasız olmaz Bâhusus öyle bir hâne ki; hârika san'atlarla, acîb nakışlarla, garib zînetlerle tezyin edilmiş Hattâ herbir taşında, bir saray kadar san'at dercedilmiş Ustasız olmak, hiçbir akıl kabûl edemez, gâyet mâhir bir san'atkâr ister Bâhusus o saray içinde sinema perdeleri gibi her saatte hakikî
|