Çizgilerle Abdülhamid ve Hasta Adam

**KRDNZ** · 03-27-2009

Otuz üç yıl süren II Abdülhamid dönemi kuşkusuz imparatorluk tarihi için ayrı bir öneme sahiptir

Anılan dönem Osmanlı İmparatorluğu'nun batı tarafından iyiden iyiye gözden çıkarıldığı ve adeta dalga geçilir olduğu bir dönemdir

Aynı zamanda Osmanlı (ve dolayısıyla Türk) modernizminin tohumlarının atıldığı ilginç çelişkileri de içinde barındırmıştır

İşte bu dönemle ilgili yaptığım taramada birçoğu Avusturya, İngiliz ve Fransız ürünü karikatürler buldum

Bunların içinde padişahı hicvedenler büyük bir çoğunluğu teşkil ediyordu, Alman karikatürlerine muhtemelen dönemin siyasal yakınlaşması nedeniyle pek rastlayamadım

Hiciv karikatürlerinde genellikle Abdülhamid'in baskıcı, korkak, hilekar, hatta eli kanlı bir katil gibi resmedildiğini fark ettim

Bunlarla yüzleşebilmemize katkıda bulunabilmek için seçtiğim görsellerden bir kısmını aşağıya çıkarıyorum ve bunların Osmanlı Devleti'nin içler acısı tasvirleri olduğunu da ekliyorum

Mısır’ın kaybedildiği yıl; 8 Temmuz 1882 tarihli karikatür

1885 tarihli bir siyasi karikatür

1896 tarihli bir siyasi karikatür

Avrupa cebinden sarkan Paris Protokolü ile Girit meselesinde ileri giden Yunanistan'ı cezalandırıyor, arka planda endişeli Osmanlı, Ocak 1897

Avrupa köpek olarak resmedilen Yunanistan'ın önüne kemik olarak resmedilen Girit'i atıyor, 6 mart 1897 Londra

1897 tarihli bu karikatürde Türk paşası kaygı içinde Osmanlı Avrupasına bakıyor

Girit meselesi nedeniyle Avrupadan yüz bulan küçük Yunanistan Osmanlıya dikleniyor

Abdülhamid 1897 Yunan zaferini kutluyor

Halinden memnun Hasta Adam karikatürü, Der Floh 1903

Abdülhamid’i Ermeni kasabı olarak hicveden bir karikatür

Abdülhamid karikatürü

Hilale asılan Osmanlı

Dalkavuk’ta Eylül 1908’de yayımlanan bu karikatürde Abdülhamid kendisine getirilen jurnal kağıdını tövbe ettiğini söyleyerek geri çeviriyor, üzerinde oturduğu kaidede Hürriyet yazılıdır…

Dalkavuk’ta Eylül 1908’de yayımlanan bu karikatürde Abdülhamid Hürriyet heykeline iltifatlar yağdırıyor…

Tahttan indirilen Abdülhamid Avrupa'ya sitemkar, Viyana, Der Floh 1909

Gün olur bunların hesabı sorulur inşaallah

03-27-2009	#1
KRDNZ	Çizgilerle Abdülhamid ve Hasta Adam Otuz üç yıl süren II Abdülhamid dönemi kuşkusuz imparatorluk tarihi için ayrı bir öneme sahiptir Anılan dönem Osmanlı İmparatorluğu'nun batı tarafından iyiden iyiye gözden çıkarıldığı ve adeta dalga geçilir olduğu bir dönemdir Aynı zamanda Osmanlı (ve dolayısıyla Türk) modernizminin tohumlarının atıldığı ilginç çelişkileri de içinde barındırmıştır İşte bu dönemle ilgili yaptığım taramada birçoğu Avusturya, İngiliz ve Fransız ürünü karikatürler buldum Bunların içinde padişahı hicvedenler büyük bir çoğunluğu teşkil ediyordu, Alman karikatürlerine muhtemelen dönemin siyasal yakınlaşması nedeniyle pek rastlayamadım Hiciv karikatürlerinde genellikle Abdülhamid'in baskıcı, korkak, hilekar, hatta eli kanlı bir katil gibi resmedildiğini fark ettim Bunlarla yüzleşebilmemize katkıda bulunabilmek için seçtiğim görsellerden bir kısmını aşağıya çıkarıyorum ve bunların Osmanlı Devleti'nin içler acısı tasvirleri olduğunu da ekliyorum Mısır’ın kaybedildiği yıl; 8 Temmuz 1882 tarihli karikatür 1885 tarihli bir siyasi karikatür 1896 tarihli bir siyasi karikatür Avrupa cebinden sarkan Paris Protokolü ile Girit meselesinde ileri giden Yunanistan'ı cezalandırıyor, arka planda endişeli Osmanlı, Ocak 1897 Avrupa köpek olarak resmedilen Yunanistan'ın önüne kemik olarak resmedilen Girit'i atıyor, 6 mart 1897 Londra 1897 tarihli bu karikatürde Türk paşası kaygı içinde Osmanlı Avrupasına bakıyor Girit meselesi nedeniyle Avrupadan yüz bulan küçük Yunanistan Osmanlıya dikleniyor Abdülhamid 1897 Yunan zaferini kutluyor Halinden memnun Hasta Adam karikatürü, Der Floh 1903 Abdülhamid’i Ermeni kasabı olarak hicveden bir karikatür Abdülhamid karikatürü Hilale asılan Osmanlı Dalkavuk’ta Eylül 1908’de yayımlanan bu karikatürde Abdülhamid kendisine getirilen jurnal kağıdını tövbe ettiğini söyleyerek geri çeviriyor, üzerinde oturduğu kaidede Hürriyet yazılıdır… Dalkavuk’ta Eylül 1908’de yayımlanan bu karikatürde Abdülhamid Hürriyet heykeline iltifatlar yağdırıyor… Tahttan indirilen Abdülhamid Avrupa'ya sitemkar, Viyana, Der Floh 1909 Gün olur bunların hesabı sorulur inşaallah __________________ Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar, 'Medeniyyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar? Ey ŞaiR! Bana Yağmurdan bahsetme, yağdır