02-09-2009
|
#113
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Önemli Günler...
8 ŞUBAT
Irak' ta, Abdüsselam Arif' in önderliğindeki "Baas"çı subaylar 8 Şubat 1963'te yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü
-
Arap ulusunun tek bir sosyalist devlette birleşmesini amaçlayan Baas Partisi'nin programı "birlik, özgürlük ve sosyalizm"in gerçekleştirilmesi üzerine kuruldu
1953'te Michael Eflak'ın Arap Diriliş Partisi ile Ekrem el-Havrani'nin Arap Sosyalist Partisi'nin birleşmeleriyle kurulan Baas'ın (Arap Sosyalist Diriliş Partisi de denir) adı "diriliş" anlamına gelir
İlk kongresi 1947'de Şam'da yapılan Baas, kısa süre içinde Arap ülkelerinin büyük bölümünde ve öbür ülkelerdeki Arap toplulukları arasında örgütlendi Daha tutucu ve ulusçu olan askerî kanadı, 1968'de Irak'ta, 1970'de Suriye'de iktidarı ele geçirdi Baas, Suriye'de 1991'de yapılan seçimleri de kazanarak iktidarını sürdürürken, Irak'ta da Baas'ın iktidara gelişinin 24 yıldönümü kutlandı (17 Temmuz 1992)
Baas Hareketi [değiştir]Baas Arap dilinde yeniden diriliş anlamına gelmektedir 1940 yılında Suriye'de kurulan bu hareketin ilk teorisyenleri Ekrem Havrani ile Michel Eflak'tır (Eflak, Suriyeli bir Hıristiyan ve bu ideolojinin efsanevi lideridir) Baas ideolojisi, amaç olarak Ortadoğu'da tek bir Arap devleti kurulmasını benimsemiştir
Partinin sloganı Birlik, özgürlük ve sosyalizm idi Parti ideolojisi Parti birliğine ve dış baskılara karşı durmaya dayanıyordu Baas hareketi Suriye'de ortaya çıkmışsa da, Irak'ta da taraftar bulmuştur Baas Partisi Suriye ve Irak'ta yaptıkları devrimlerle iktidarı ele geçirmişlerdir Saddam Hüseyin ve Hafız Esad Baas akımının son temsilcileridir
Temmuz 1979'da Saddam Hüseyin, Hasan El Bekir 'in yerine devlet başkanı oldu
Ortadoğu'yu etkileyen bir diğer önemli gelişme de, 1979 yılında İran'da yaşanan İslam Devrimi oldu 1975'te Kürt sorununu çözmek için İran'a bazı ödünler veren Irak 1979'da bu ülkede yaşanan rejim değişikliğinden yararlanarak İran'a savaş açtı
Her iki ülkeye de insani ve ekonomik olarak büyük kayıplar verdiren İran-Irak Savaşı 1988'de imzalanan ateşkes antlaşmasıyla sona erdi
II Dünya Savaşı'ndan sonra başlayan Soğuk Savaş tüm dünyayı iki kampa ayırmıştı 1980'li yıllar Sovyetler'in çözülme sürecine girmesine ve Soğuk Savaşın sonuçlanmasına sahne oldu İki kutuplu bir dünyadan tek kutuplu bir dünyaya doğru etkinlik haritası tekrar çizilmeye başlanması, Ortadoğu'ya da yansıdı
Irak, Ağustos 1990'da petrol üretim kotalarını aşmak ve tartışmalı bölgelerden petrol çıkarmakla suçladığı komşusu Kuveyt'i işgal ederek 19 ili olarak topraklarına kattığını ilan etti Saddam Hüseyin'in uzlaşmaz tutumu karşısında BM'ye üye çeşitli ülkeler ABD öncülüğünde Suudi Arabistan'a askeri yığınak yapmaya başladı
BM Güvenlik Konseyi Irak'a 15 Ocak 1991'e değin Kuveyt'ten çekilmesi için son bir uyarıda bulundu 17 Ocak 1991'de başlayan ve Körfez Savaşı olarak bilinen Çöl Fırtınası Harekatı sonunda 27 Şubat 1991'de Kuveyt kurtarıldı
28 Şubat'taki ateşkesin ardından kuzeydeki Kürtler ve güneydeki Şiiler arasında başlayan ayaklanmalar Irak kuvvetlerince acımasızca bastırıldı Milyonun üzerinde Iraklı Kürt Türkiye ve İran'a sığındı Bunun üzerine müttefik kuvvetler 36 paralelin kuzeyi ve 32 paralelin güneyindeki bölgeleri Irak uçuşlarına yasakladılar
ABD yönetimindeki müttefik kuvvetler 1993,1996,1998 ve 2001 yıllarında Irak'a karşı hava saldırıları düzenledi Körfez Savaşı'ndan sonra uygulamaya konan BM ambargosu 1996 yılında başlayan Gıda Karşılığı Petrol programıyla yumuşatıldı
Başka neler oldu:
* 1921 - Antep' e, TBMM tarafından "Gazi" unvanı verildi
* 1922 - ABD başkanı Warren G Harding ilk radyoyu Beyaz Saray' da tanıttı
* 1935 - Milletvekili seçimlerinde Türk kadını ilk kez seçme seçilme hakkını kullandı Meclise 18 kadın milletvekili girdi
* 1951 - Atatürk' ün manevi kızı ve Türkiye' nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen pilot olarak Kore Savaşı' na katılmak için başvurdu
* 1963 - ABD vatandaşlarının Küba ile seyahat, finansal ve ticari amaçlı her türlü ilişkisi John F Kennedy yönetimince yasaklandı
* 1974 - Amerikan uzay istasyonu Skylab uzayda 84 gün geçirdikten sonra dünyaya döndü
* 1974 - Yukarı Volta' da askeri darbe oldu
* 1984 - Kış Olimpiyatları Saraybosna' da başladı
* 2005 - İsrail başbakanı Ariel Sharon ve Filistin lideri Mahmud Abbas arasında Mısır' da imzalanan bir antlaşma ile ateşkes sağlandı
Bugün doğanlar
* 1834 - Dimitri Mendeleyev, Rus kimyacı
* 1828 - Jules Verne, Fransız yazar
* 1932 - John Williams, ABD'li besteci
* 1941 - Nick Nolte, ABD'li artist
* 1957 - Mehmet Ali Erbil, Türk oyuncu ve şovmen
Bugün ölenler
* 1640 - IV Murat, Osmanlı padişahı
* 1954 - Abidin Daver, Türk gazeteci yazar
* 1999 - Iris Murdoch, İrlandalı yazar, filozof
* 2004 - Cem Karaca, Türk Pop Müziği sanatçısı
|
|
|