Equinox
|
Hicaz Demiryolu 100. Yıl Fotoğraf Sergisi
100 YIL HİCAZ DEMİRYOLU SERGİSİ 1908-2008
Sultan II Abdülhamit, "Hicaz DEmiryolu'na ait iradesini 2 Mayıs 1900 tarihinde yayınladı İnşaat ise 1 Eylül 1900 tarihinde fiilien başladı Demiryoluna 105 metre açıklıkta dar hatlı raylar döşendi Böylece yapım maliyetinin diğer hatlara göre daha ucuza gelmesi ve yapımının daha kolay oalcağı düşünüldü
Hicaz Demiryolu projesi, İslam dünyasında coşkuyla karşılanırken Avrupa
devlerleri tarafından ise gerçekleşmesi imkansız bir hayal olarak görüldü Osmanlı, Hİndistan, İran ve Arap basınları tarafından yakından takip edildi
Hicaz Demiryolu'nun tahmini maliyeti 4 milyon lira oralak hesaplanmıştı Bu rakam, 1901 yılı devlet bütçesindeki harcamaların %18'ini teşkil ediyordu Devletin sıkıntılı bir döneminde maliyeti böylesine yüksek bir preojenin finansmanı toplanacak bağışlarla karşılanması mdüşünüldü
Sultan, Hicaz Demiryolu'na 50000 lira bağışta bulunarak kampanyayı başlattıOnu diğer devlet erkanı, üst seviyedeki bürokratlar, askerler ve memurlar izledi Resmi nitelikteki yardımları halkın bağışları takip etti Gerçekten de dünyanın dört bir tarafından gelen bağışlar, gerekli sermayenin önemli bir bölümünü sağladıSırf Hindistan'dan gelen bağış 40000 liraya yakındı
Demiryolu yapımına ilk olarak Şam-Der'a arasında başlandı !903'te Amman'a, 1904'te Maan'a ulaşıldıMaan'dan Akabe körfezine bir şube hattı yapılarak Kızıldeniz'e çıkılmak istendi ise de ingilizlerin karşı çıkması sonucu gerçekleştirilemedi
Yolcu taşımacılığına 1 Eylül 1905 yılında başlandıAyn sene Mudevvera'ya ve 1 Eylül 1906 tarihinde de Medayin-i Salih'e ulaşıldı el-Ula'ya 1907'de ve nihayet Medine'ye 31 Ağustos 1908'de varıldı O tarihe kadar toplam 1464 km'yi bulan Hicaz Demiryolu, Sultan Abdülhamit'in tahta çıkışının 33 yıldönümü olan 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan resmi törenle bütünüyle işletmeye açıldıHicaz Demiryolu, I Dünya Savaşı'na kadar yoğun bir şekilde kullanıldı
Şam'dan Amman'a her gün, Medine'ye ise haftada üç gün seferler yapılıyordu Trenler, pazartesi,çarşamba ve cumartesi günleri sabah 730'da Şam'dan hareket ediyor ve 4 gün öğleden sonra saat 3'te Medine'ye ulaşıyorduMedine'den dönüş günleri isesalı, perşembe ve pazar günleri idi Ayrıca haftada bir Şam'dan ve Hayfa'dan yemekli ve yataklı ekspres seferi düzenleniyorduBu özel trenin Medine'ye varış süresi yalnızda 48 saattiBu seferlerin dışında Medine'ye yük ve su taşıyan programlı ve programsız tren seferleri bulunmaktaydıHattın Hayfa şubesinden ise, Şam'a her gün yaklaşık 12 saat süren düzenli tren seferleri yapılmaktaydı Gerektiğinde ek seferler düzenleniyordu
Demiryolu boyunca yedi büyük bakım atölyesi bulunmaktaydıMesela ŞAm'ın Kadem istasyonu 43200 metrekare alan üzerine kurulduBugün hala faaliyette olan bu dev atölye, bölgede ilk defa elektrik enerjisi kullanan mekan olma özelliğini de taşımaktadır 1911 yılında demiryolu, Kadem'dem Şam'ın merkezine doğru 3 kilometre daha uzatılarak Şam'ın tam orta yerindeki modern yeni istasyon binasına kavuştu Bu istasyon binası, bugün hala faaliyette ve Suriye'deki "Hicaz Demiryolları Genel Müdürlüğü"nün merkez binasıdır
Hicaz Demiryolu'nun inşaatı sırasında birçok köprü, istasyon, tünel, menfez,gölet, çeşme,fabrika, hstahane, dökümhane,okul, mescit,karantina,tamir atölyesi vs yapıldı Bazı istasyonlarda postaneler ve telgraf merkezleri kuruldu, özellikle Hicaz Telgraf hattı resmi ve sivil haberleşmede çok büyük kolaylıklar sağladı
Demiryolu dışında yapılan inşaat faaliyetlerinden bazıları şunlardır: Şam'da lkomotif, vagon tamir ve bakım atölyesi, Medine tren ve lokomotif bakım atölyesi, 2666 adet kagir köprü ve menfez, 7 adet demir köprü, 9 adet tünel, 96 adet istasyon,7 adet gölet,Hayf, Der'a ve Maan'da fabrika,Hayfa'da iskele, ambarlar, dökümhane,boruhane, Maan'da otel ve hastahane, Tebuk'de hastahane, 37 adet su deposu
II Abdülhamid'in tahttan indirilmesine kadar "Hamidiye Hicaz Demiryolu" olarak anılan ve 18 Ocak 1909'dan itibaren de sadece " Hicaz Demiryolu" olarak bilinen hat, yapılan şube hatları ile beraber 1918'de 1900 km'yi aşmıştır
1910'da trenlerle taşınan sivil yolcu sayısı 169448, 1913'te 232563 olarak gerçekleşti 1908'den 1913'e kadar toplam 968000 sivil yolcu taşndıSenede ortalama 16000 hacı Hicaz Demiryolu'nu kullanmaktaydı Yapılan hesaplara göre İstanbul'dan Mekke'ye demiryolu ile ulaşım 120 saatte gerçekleşebilecekti2 lira olan Şam-Medine arası hac yolculğu yaklaşık 72 saatte gerçekleşiyorduDemiryolu, sebze, meyve, tuz, pirinçimeşrubat,tütüniunikömür gibi ticari eşya ile hayvan nakliyatı için de önemli bir ulaşım vasıtasıydı1910'da yaklaşık 66 bin ton, 1913'te 112 bin ton ticari eşya nakledildiAynı yıllarda taşınan hayvan sayısı ise 1910'da 2788 ve 1913'de 6477 olarak gerçekleşti 1910 yılında 367890 lira gelir, 71167 lira kar, 1913 yılında ise 329647 lira gelir, 78619 lira kar elde edildi
Medine Komutanı Fahrettin Paşa'nın, Mondros Mütarkesi'nin 16 maddesi gereğince 7 Ocak 1919'da imzaladığı Şartname gereği Medine'yi teslim ve tahliye etmesi ile birlikte Hicaz Demiryolu üzerindeki Osmanlı hakimiyeti de sona erdi Medine'de bulunan Kukaddes Emanetler ile binlerce sivil halkın kurtarılması Hicaz Demiryolu sayesinde oldu
Hicaz Demiryolu'nun 100 yılında, bu dev projeyi hayata geçiren Sultan Abdülhamit Han'ı bütün işçi ve mühendislerimizi, kıt imkanlarına rapmen bağışlarıyla katkı sağlayanları, hattın korunması ve güvenliğini sağlayan kahraman askerlerimizi hayırla yad ediyoruz
Zerka-Amman arasında demiryolu yapım çalışmaları 1903
Kudüs Tren istasyon açılış töreni
Amman tren istasyonu 1906 // Midevvere tren istasyonu 1906
Hayfa tren istasyonu Hicaz Demiryolu gelene kadar küçük bir kasaba olan Hayfa, bu sayede bölgenin önemli bir ticaret ve ulaşım merkezi haline geldi
Eskişehir Tren istasyonu 1897
Konya tren istasyonu 1897
Hayfa tren istasyonunun dua ile açılış töreni 1905
1900 lü yılların başında Kudüs-Yafa hattı üzerinde bulunan Day'ra Şah geçidi
1 Eylül 1908'de resmen faaliyete gçen Hicaz Demiryolu, bu zor coğrafyada on yıl kadar hizmet verdi Medine'ye ulaşan son tren 26 Mart 1918'de Şam'dan kalkan posta treniydi Medine'den kuzeye sevk edilen son tren ise Tebuk'ten yukarı geçemedi
Hicaz Demiryolu'na inşaat malzemesi taşıyan katar 1905
Toros Dağlarında halen hizmet veren Varda köprüsü 1998
Adana tren istasyonu 1998
1900 lü yılların başlarında Bilecik Pekdemir köprüsü üzerinde buharlı lokomotif
Yarmuk vadisi üzerindeki 13 taş köprü 1998
Osmanlı işletme memurlarını taşıyan hususi tren 1905
Yarmuk vadisinde demir köprü ve tren 1903
Tarihi Cesim köprüsü 1998
Amman -Maan hattındaki Cesim köprüsü 1903
1900 lü yılların başlarında Yarmuk nehri üzerindeki 7 köprü Hicaz Demiryolu güzergahında bitirilen bu ilk köprünün fotoğrafı Kazım Paşa tarafından İstanbul'a gönderilmiş ve bu başarıdan dolayı, Sultan Abdülhamid II, Meissner Paşa'yı altın madalya ile ödüllendirmiştir
Beyrut tren istasyonu 1895
Hayfa tren istasyonunda inşa edilen Sütun-i Ali 1905 // Hayfa tren istasyonunda bulunan Sütun-i Ali üzerinde Hicaz DEmiryolunu temsil eden logo 1998 Sütun-i Ali üzerindeki metin: Bismillahirrahmanirrahim, Peygamberin Halifesi ve Mü'minlerin Emiri, iki Kıt'anın Sultanı ve İki Okyanusun Hanı, Sultanlar Sultanı,Büyük Fatih Sultan Abdülmecid'in Oğlu Abdülhamid Han - Allah O'nun saltanatını korusun ve ömrünü uzun etsin - Şam'dan başlayan bir demiryolu inşaasını emretti ki böylece Muhammed Ümmeti, Allah'ın Evini ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edebilsinler Ve yine Hayfa'dan Hamidiye Hicaz Hattı'na birleştirilmek üzere bir hattın döşenmesini emretti Böylece Hacc farizasını yerine getirecek ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edecek her müslüman ellerini semaya açarak, Sultanın büyük hilafeti için Allah'a dua etsin, 1319 ( 1905 miladi)
Hayfa tren istasyonu ve Hattı Ali iskelesi 1905
Alman mühendis Meissner (soldan beşinci) Şam yakınlarında demiryolu yapım çalışmalarına nezaret ederken 1901
1900 lü yılların başlarında Şam istasyonunun eşya ve su deposından genel görünüşü
Günümüze kalıntıları ulaşabilen, Dahr ül Beydar Dağlarındaki Murad Han viyadüğü 1895 ( Lübnan )
Dahr ül Beydar Dağlarında dişli fren raylar sayesinde yokuş tırmanan tren 1895
Şam'dan Dera'ya giden, halen hizmette olan Hicaz Treni 1998
Der'a tren istasyonu 1903
el-Muazzam tren istasyonu resmi açılış töreni 1909
Hayfa limanında, Hicaz Demiryolu için alınan lokomotiflerin gemiden indirilmesi
Tebük tren istasyonu 1909
Rayak tren istasyonu ve atölyesi 1998
1900 lü yılların başlarında altı kemerli altıncaı Yarmuk köprüsü
1900 lü yılların başlarında Hicaz DEmiryolu yapım çalışmaları
Hicaz Demiryolundaki lokomotifleri kullanacak makinistler başlarda Osmanlı Bahriyesinden temin ediliyordu Gemiciler makinist olarak çalışmalarının yanı sıra Beyrut ve Hayfa limanlarına gelen demiryolu malzeme ve araçlarının nakliyatında çalışıyordu
Şam-Der'a hattı üzerindeki Mahacce istasyonu ve orjinal Hicaz Treni 1998
__________________
CHP’siz Atatürkçü,MHP’siz milliyetçi,AKP’siz Müslümanım,Allah istismarcılardan korusun
|