Çekim ve Yapım Ekleri

1 İsim Çekim Ekleri

11 Çokluk Eki:

İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler

Örnek:
elmalar, çocuklar, öğrenciler

12 Hal Ekleri:

- i, -e, -den, -de ekleridir

Örnekler:
Kitabı ver (belirtme hali)
Yola bak (Yönelme hali)
Evden geliyorum (Çıkma hali)
Sende kaldı (Bulunma hali)
Sıradan insanlarla işim olmaz (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Bunlar gözde çocuklardır (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Sudan sebeplerle yanıma gelme (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)

13 İyelik ekleri:

Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder

Örnek:
Kitabım, kitabın, kitabı, kitabımız, kitabınız, kitapları iyelik eklerini, ismin başına benim, onun, bizim, sizin, onların zamirlerini getirerek bulabiliriz

14 İlgi ekleri (Tamlama Ekleri): “ın, in, un, ün” biçimindedir Belirtili isim tamlaması kurar

Örnek:
kapı-n-ın kol-u, müdür-ün oda-sı

15 Eşitlik Eki: “-ca,-ce” biçimindedir

Örnek:
Sence bu doğru mu? Çocukça davranma

16 Ek eylem Ekleri: İsim soylu sözcükler yüklem yapma göreviyle kullanılan eklerdir

Örnek: iyi-y-im, iyi-sin, iyi-dir, iyi-y-iz, iyi-siniz, iyi-dirler

2 Fiil Çekim Ekleri

21 Zaman ekleri (Bildirme Kipleri): Fiillerde hareketin yapıldığı zamanı bildirir

Örnek: gel-miş (Duyulan geçmiş zaman)
oku-du (Görülen geçmiş zaman)
gid-i-yor (Şimdi geçmiş zaman )
yat-acak (Gelecek geçmiş zaman)
Şimdi gelir (Geniş geçmiş zaman)

22 Dilek kipleri: Fiillerde dilek, şart, istek, gereklilik… gibi anlamları karşılayabilmek için getirilen kip ekleridir

Örnek: Gider-se-m gelmem (Dilek-şart kipi)
Biraz daha oturayım (İstek kipi)
Ders çalışalım (İstek eki)
Artık git-meli-y-im (Gereklilik kipi)
Bunları da oku-sun (Emir eki)
Dışarı çıkın (Emir eki)

23 Şahıs Ekleri: Fiildeki eylemi gerçekleştiren şahsı belirtmek için getirilen eklerdir Fiillerde kip eklerinden sonra gelirler