Mısır'ın Unutulmuş Hazineleri

Yazı: Zahi Hawass Fotoğraflar: Kenneth Garrett

Kahire'deki Mısır Müzesinin yüzüncü yıl sergisine bu özel bakışta, yıllardır karanlık depolarda kalmış ya da kalabalık galerilerde dikkatten kaçmış tarihi eserlerin, bu büyük gösteriye nasıl hazırlandığı anlatılıyor

Eski Mısır’ın 1800’lerde yapılan kazı çalışmalarıyla ortaya çıkan ihtişamı, 15 Kasım 1902’deki açılışında Mısır Müzesi’ni ışığa boğmuştu Efsanevi arkeologlar o günden beri bu zenginliklerin kat kat fazlasını açığa çıkardılar – harika heykeller, gizemli mumyalar, Tutankamun’un altınları Bunların çoğunun son durağı müze galerileri olmuş olsa da, pek çoğu incelenemeden veya sergilenmeden karanlık depolarda yitip gitti Geçtiğimiz yaz Mısır Müzesi’nin tamamında, ayrıca ülke çapındaki tüm depolarda eşi benzeri görülmemiş bir sergi için malzeme bulmak amacıyla bir araştırma başlatmıştım; sergi de geçen ay açıldı

Sonuç; çağdaş bilginlerin hiç görmediği eserleri de içeren, dünyanın en muhteşem medeniyetlerinden birine müthiş bir onurlandırma Yaz sıcağının en kavurucu zamanında, müzenin yüzüncü yıl kutlamasına birkaç ay kala sergi ekibim alelacele yola çıktı Mısır’ı boydan boya (harita altta) iki haftada kat edip, en eski krallardan Grek-Roma dönemine, 3000 yılı kapsayan gizli kalmış şaheserler seçip getirdiler Bu arada işçiler müzenin bodrumunda bir köşeyi sergi alanına çevirebilmek için hızla çalışıyorlardı Bir zamanlar nadiren girilen, tozlu, havasız, kasalar yığılı bir labirent, Mısır’ın görkemli geçmişine yapılan serüvenin yaşandığı yere dönüştü

Tüm yapılanları yönlendirirken, 1902’de eserler müzeye getirilirken yaşanan kargaşada bir heykelin geçici olarak kaybolduğunu anımsamadan edemedim Bu tür hatalar günümüzde sıkı güvenlikle önleniyor Her kazı deposuna girmeden önce sergi ekibim bir önceki yetkilinin ismiyle damgalanmış kurşun mühürleri kesmek zorundaydı Seçilen eserler kasalarla veya köpüğe sarılmış halde otobanlardan hızla geçip Kahire trafiğiyle boğuşan, silahla korunan kamyon konvoylarıyla müzenin korunan arka kapısına getirildi Ardından küratörler bodrumda her şeyi kutularından çıkarıp, her parçayı oynayacağı başrol için hazırladı

Bu tarihi eserleri yaratanlar çoktan yitip gitmiş; mezarları kumla kaplanmış, adları belirsiz Ama müzemiz bu yeni bin yılda onların mirasını yaşatacak


Bunu Biliyor muydunuz?

Çağrı, Nil Deltası’ndaki tarihi bir mezarlıktan geliyordu: “Hella hap, sali-Allah” Bir düzine işçi, Kahire’deki Mısır Müzesi’nde gerçekleşecek yüzyılı anma sergisinde yer alacak sekiz tonluk granit lahdi kaldırabilmek için tanrılarından güç ve cesaret niyaz ediyorlardı

İşçilerin çabaları birkaç ay önce gerçekleşmiş; ancak 3000 yıl önce lahit kumdan tepeciğinin üstüne çekile çekile getirildiğinde manzara aşağı yukarı aynıymış; farklı olan tek şey o zamanlar tanrılara yapılan çağrı ya Ra’ya, ya Horus’a, ya da firavunun kendisine yapılmış olurdu

İÖ 1000 civarında güçlü bir rahip, Delta’nın 950 kilometre uzağındaki Asvan taş ocaklarından granit bir lahdin evine nakledilmesi siparişini vermişti Lahit, sonraki yaşamın zorluklarıyla mücadele ederken mumyasının dinlenme yeri olacaktı Mezar resimlerine bakılacak olursa, Asvan taş ocağı işçileri ağır yükü çekeleyerek nehrin aşağı kısımlarına doğru yapacağı yolculuk için bir barçaya yüklemiş, yolculuklarını kolaylaştıracak Nil taşkınlarını beklemişti

Günümüzde ise işçiler lahdi Kahire’ye nehir yoluyla nakletmiş olmasalar da, bu ağır yükü milim milim oynatıp düz kasalı bir kamyona yüklemek için aynı sayılardan, iplerden ve insan gücünden faydalanmış, kaydırabilmek içi aynı eski Mısırlıların yaptığı gibi devasa kalaslar ve ahşap kaydıraçlar kullanmışlar

-- Jeanne E Peters

__________________