Cevap : Peygamberler

HZIBRAHIM (SA)

1 Hz Ibrahim hakkinda genel bilgiler
Hz Îbrahim Kur'an-i Kerim'de bildirilen peygamberlerdendir : « Kitap'ta Ibrahim'i an Zira o, sidki bütün bir peygamberdi » Ülül'azm denilen peygamberlerin ücüncüsü olup Mezopotamya'daki Keldâni kavmine gönderilmistir Peygamberimiz Muhammed Mustafa (SAV)'dan sonra Allah katinda insanlarin en üstünüdür, cünkü ileride görecegimiz gibi Allahü Teâlânin varligini kendi akil ve mantigiyla bulmustur Allah ona Halil'im (dostum) diye buyurdu Onun icin «Hâlilürrahman» olarak zikredilir Kendisine on suhuf (forma) verildi Ogullari, Ismail ve Ishak aleyhisselam'dan ziyade soyundan daha bircok peygamber geldigi icin «Ebü'l enbiya» (peygamberler babasi) da denilmistir Beni Israil oglu olan Hz Ishak, Arap kavmi ise diger oglu HzIsmail'den türemistir Babasinin Âzer'in mi, Târuh'un mu olup olmasi hakkinda ihtilaf vardir (genis bilgi ileride, 22 noktada verilecektir) Bir rivayete göre annesinin ismi Emile'dir HzIbrahim peygamberimizin dedelerindendir
2 Hz Ibrahimin hayati
21 Hz Ibrahim'in yasadigi zaman ve mekan
Ibrahim aleyhisselamin nesebi Nuh aleyhisselamin oglu Sam'a dayanir Hz Nuh'un vefati ile Hz Ibrahim arasinda iki peygamber (HzHud & Hz Sâlih) vardir Bu fâsila (rivayete göre, MK) 1143 senedir Hz Hud ile Hz Ibrahim arasinda da 630 yillik bir fâsila oldugu bildirilmistir Dogum yeri Bâbil kentidir
22 Ibrahim aleyhisselamin babasi
Allahü Teâlâ Kur'an-i Kerim'de : «Ibrahim, babasi Âzer'e» buyurmaktadir Bu âyetten anlasilacagi gibi Hz Ibrahim'in babasi Âzer isminde idi Ama, bazilarina göre Ibrahim aleyhisselamin babasi -Kur'anda bildirilen- putperest Âzer degil, mü'min olan Târuh idi Bu görüsü destekleyenler arasinda meshurlari Abdülhakim Arvâsi, Kadi Beydâvi ve Senâullah Dehlevi vardir, ama Sii'ler de bunu söylemektedirler Bir rivâyete göre Âzer Hz Ibrahim'in - amcasi olup - Târuh'un ölmesiyle Emile ile evlenip, Hz Ibrahim'in üvey babasi oldu Tefsir yönünden bunu böyle aciklamaktadirlar : En'am suresinin manasi : «Ibrahim, Âzer olan babasina dedigi zaman» anlamindadir Böyle olmasaydi Kur'an-i Kerim'de «Babasi Âzer'e dedigi zaman» demeyip, "Âzer'e dedigi zaman" veya "Babasina dedigi zaman" demek yetisirdi Âzer, kendi babasi olsaydi "Babasi" kelimesi fazla olurdu demektedirler Bir kanit olarak Sua'ra suresinin 219 ayetini göstermektedirler Bu surede Allah « Secde edenler arasinda dolasmani da görüyor » denilmektedir Buna göre Peygamberimizin sülâlesinde hicbir putperest yokturdur Bu görüse rededenler ise, ki bunlar arasindaTaberi, Ebu Hayyan ve Elmalili Muhammed Hamdi Yazir vardir, acik olan âyete (En'am, 74) bir mâna verilmek istenmistir demektedirler Mealine göre manalar degistigi icin anlamlar da degisir teorisini ileri sürmektedirler Konuya objektif bir yönle bakmak gerekirse, Âzer'in Ibrahim aleyhisselamin babasi olmamasi biraz daha mantiklidir Sunu da belirtmek lâzim ki, bir ücüncü fikir vardir O da, Ibrahim aleyhisselamin babasinin asil isminin Tarih veya Taruh olup sonradan - bir putun ismi olan - Âzer ismine degistirmesi Bu da Nemrud'un onu puthanesi'nin nâziri olarak tayin etmesinden sonra gerceklesmistir Ama kaynaklar bu düsünce hakkinda bilgi vermiyorlar, onun icin fazla dikkat etmemek gerekir Biz burda ilmi gercekleri tartismiyacagimiz icin bunu burda noktalamak gerekir Bu ihtilaf'in cözümünü ancak Rahman, Rahim, Evvel, Âhir, Kebir, Aziz, Saafii, Mâlik, Gafur, Nur, Adl, Hak, Hakem, Rauf, Sehid, Veli, Kerim, Bari, Cebbar olan ALLAH bilir Âzer ayrica put yapardi ve Nemrud'un yakininda bulunurdu Onun bir dedigini, iki etmezdi
22 Hz Ibrahim'in dogumundan peygamberligine kadar olan hayati
221 Hz Ibrahim'in dogumuna kadar vukuu bulan olaylar
Nemrud (2322 no'lu noktaya bakiniz) ve ona tâbi olanlar azginlik ve Allah'a isyan icinde yasamakta idiler Bir gün Nemrud bir rüya gördü Bir rivayete göre, rüyasinda gökyüzünde bir nurun parladigini, günesin, ayin ve yildizlarin bu nurun isiginda kayboldugunu gördü Diger bir rivayete göre ise, rüyasinsda bir kimsenin gelip tahtindan kaldirip kendini yere vurdugunu gördü Müneccimlere gördügü rüyayi anlatip tâbir ettirdi Bunlar "Yeni bir peygamber ve din gelecek, senin saltanatini temelinden yikacak ! Ona göre tedbir almalisin" diye tâbir ettiler Nemrud bu isin tedbiri kolaydir deyip, " Bundan sonra kimse cocuk sâhibi olmayacak Hanimlardan uzak durulacak Dogan cocuklar, erkekse öldürülecek, kizsa birakilacak" emrini verdi Bu suretle 100000 mâsum bebegi öldürüldügü nakledilmistir
222 Dogumundan sonra
Bu sirada Hz Ibrahim'in annesi hâmile idi Âzer'in durumunu bildigi icin, onu doguma yaklasinca kendisinden uzaklastirdi ve gizlice bir magaraya gitti ve orda Hz Ibrahim'i dünyaya getirdi Dogduktan sonra annesi onu emzirdi ve magarayi kapatip geri sehre döndü Âzer'e ," Cocuk cok zayif dogdu ve hemen öldü" dedi Bundan sonra magaraya - gizlice -gelip Ibrahim aleyhisselami emzirip geri eve dönerdi Rivâyetlere göre, Hz Ibrahim magarada 7, 13, 16 veya 17 yasina kadar kaldi
23 HzIbrahim'in tebligi
231 Hz Ibrahim'in Allah'i aramasi
2311 Hz Ibrahim'in Allah'i aramasindan önceki durumu
Hz Ibrahim'in imâni durumunu hakkinda Kur'an-i Kerim bilgi vermektedir :«Andolsun biz Ibrahim'e daha önce rüsdünü vermistik Biz onu iyi tanirdik » Burdaki rüsdünü vermek peygamberlik, yahut Ibrahim aleyhisselamin risâletten önce sahip oldugu hidayet ve dogruluk manasina geldigi tefsirlerde bildirilmistir Bu da gösteriyor ki, peygamberlik Hz Ibrahim'e genc yasta verilmis idi
2312 Ibrahim aleyhisselamin tefekkür ile tevhid'i bulmasi
Ibrahim aleyhisselam hakkinda Allahü Teâlâ « Halil'im » demistir Bu da onun Allahi arayip bulmasindandir Bunun icin Kur'an-i Kerim'de sunlar buyrulmustur : «Böylece biz, kesin iman edenler olmasi icin Ibrahim'e göklerin ve yerin melekûtunu gösteriyorduk Gecenin karanligi onu kaplayinca bir yildiz gördü, Rabbim budur, dedi Yildiz batinca, batanlari sevmem, dedi Ay'i dogarken görünce, Rabbim budur, dedi O da batinca, Rabbim bana dogru yolu göstermezse elbette yoldan sapan topluluklardan olurum,dedi Günesi dogarken görünce de, Rabbim budur, zira daha büyük, dedi O da batinca, dedi ki : Ey kavmim ! Ben sizin (Allah'a) ortak kostugunuz seylerden uzagim » Bu olay resmi olarak bakilirsa Hz Ibrahim'in peygamberlik baslangicidir Bundan sonra HzIbrahim Bâbil kavmine Allah'in emirlerini teblig etmeye basladi ve bircok delil gösterdi
2313 Ibrahim aleyhisselamin putlari kirmasi
Babil halki Allah'in yolundan saptigi icin her sene putlar icin âyin düzenlerdi Bu âyin'de bir yere toplanir bayram yapar ve sonra puthaneye gider, putlara secde eder, sonra da evlerine dönerlerdi Böyle bir bayram günü, Ibrahim aleyhisselam puthaneye girip, bir balta ile bütün kücük putlari kirdi Baltayi da, en büyük putun boynuna asdi ve oradan uzaklasti Keldâniler puthâneye girince bütün putlarin kirildigini gördüler ve bunu yapani yakalayarak cezâlandirmak istediler Hz Ibrahimi getirip, bu isi sen mi yaptin dediler Ibrahim aleyhisselam « Kendisi dururken kücük putlara tapinilmasi istemedigi icin, boynunda asili olan büyük put yapmistir Inanmazsaniz kendisine sorunuz » buyurdu Onlar 'Putlar konusamaz ki, sen onlara sor diyorsun' dediler Bunun üzerine Ibrahim aleyhisselam « O halde konusamayan ve kendilerini kirilmaktan kurtaramayan putlara neden ibadet edersiniz ? Size ve tapdiginiz putlara yaziklar olsun » dedi , ama bu hic bir fayda vermedi, cünkü onlar : «Dediler ki Biz, babalarimizi bunlara tapar kimseler bulduk »
232 Ibrahim aleyhisselamin atese atilmasi
Ibrahim aleyhisselam putlari kirinca putperestler bu isin onun yaptigini anladilar ve ceza vermek üzere hapsettiler Durumu Nemrd'a bildirdiler
2321 Hz Ibrahim ve Nemrud
Rivayete göre Nemrud Hz Ibrahim'in yaptigini duyunca onu yanina cagirdi O zaman insanlar Nemrud'a secde ederlerdi Ibrahim aleyhisselam secde etmeyince Nemrud " Nicin secde etmedin" diye sordu Hz Ibrahim de: « Ben beni yaratan Allahü Teâla'dan ziyade secde etmem » buyurdu Nemrud " Seni yaratan kim ? " diye sorunca, Ibrahim aleyhisselam: « Benim Rabbim, dirilten ve öldüren Allah'dir » diye cevap verdi Nemrud, " ben de diriltirim" diyerek zindandan iki kisi getirtti Birini serbest birakip, birini öldürdü Güya böylece diriltmis ve öldürmüs oldu Hz Ibrahim bunun karsisinda : « Benim Rabbim günesi dogudan getirir, dogurtur Eger gücün yetiyorsa sen de bati'dan dogdur » buyurunca Nemrud sasirip, âciz kaldi Bu husus Bakara suresinin 258 âyetinde bildirilmistir Bu münazaranin vukuu buldugu zaman hakkinda iki rivayet vardir Birincisi, Ibrahim aleyhisselam putlari kirinca onu yakalayip hapsettiler Sonra atese atmak icin hapisten cikarip , Nemrud'un yanina götürdüklerinde gerceklesmistir Diger rivayete göre insanlar arasinda büyük bir kitlik cikmisti Bundan dolayi insanlar yiyecek almak icin Nemrud'a giderlerdi Nemrud her gelene, "Senin Rabbin kim ? " diye sorar ve "Benim Rabbim sensin" diyenlere gida maddeleri verirdi Hz Ibrahim yiyecek almaya gelip Nemrud ona bu soruyu sorunca Ibrahim aleyhisselam : « Benim Rabbim dirilten, hayat veren ve öldürendir » dedi ve böylece bu münazara vukuu buldu Bu olay'dan sonra Keldâniler Halilallah'i ceza verek istediler ve onu ilk önce hapise attilar Sonra Nemrud onu atese atmaya karar verdi Rivayete göre bu fikri Nemrud'un aklina Hênun adinda biri getirdi ve Allah onu sonra yerin dibine batirdi
2322 Nemrud hakkinda bilgiler
Burada Nemrud hakkinda bazi bilgilere deginmek istiyorum Cünkü bir müslüman icin önemli olan düsmanlarini iyi bilmesi Nemrud da vahsi bir düsmandir Nemrud gaddar ve zâlim bir hükümdardi Bir rivayete göre Nemrud onun hakiki ismi degil, - firavun - gibi bir ünvandi Nemrud cocukken burnuna bir yilan yavrusu kacmis, bu yüzden son derece cirkinlesmisti Babasi bile tahammül edememis ve öldürmege karar vermis Fakat annesinin yalvarmasi üzerine, onu bir cobana teslim etmis , coban da, onun cirkin yüzüne bakmaga dayanamadigindan, onu dag basinda birakmis, dagda Nemrud isminde bir disi kaplan, cocugu emzirerek, onun yasamasina sebeb olmustur Ismi (Nemrud) bu kaplandan gelmektedir Babasi öldükten sonra hükümdarliga gecen Nemrud, kendisini ilah zannediyor ve bütün halkin kendisine tapmasini istiyordu
2323 Ates'in Halilallah'i yakmamasi
Ibrahim aleyhisselam'in atese atilmasi kararlastirildiktan sonra odun toplaniyor ve kocaman bir ates yakiliyor Problem Halilallah'i atese atmakta Rivayete göre Iblis insan sekline girip Nemrud'a mancinik kullanmasini tavsiye ediyor Kur'an'da : « Onun (Ibrahim) icin bir bina yapin ve derhal onu atese atin ! dediler » buyurulmustur Bir bina (mancinik) yapilip oradan Ibrahim aleyhisselam atese atilinca, ates bir gül bahcesi oluyor Diger bir rivayete göre ici balik dolu bir havuz oluyor ates Ve böylece ates Halilürrahman'i yakmiyor Bu kurtarma olayi Kur'an-i Kerim'in Enbiya suresinde bildirilmistir : « Ey ates ! Ibrahim icin serinlik ve esenlik ol» dedik Böylece ona bir tuzak kurmak istediler, fakat biz onlari, daha cok hüsrana ugrayanlar durumuna soktuk » Bugün SUrfa'da « Ayn-i Zelika » veya « Halilürrahman » isminde 50x30 m boylarinda bir havuz vardir Buranin Hz Ibrahim'in atese atildigi yer oldugu, baliklarin odunlardan meydana geldigi iddia olunmakta ve kimse bu baliklara dokunmamaktadir Tevrat'ta bu ates olayi hakkinda -Ibrahim peygamberin yahudilerin soyunun babalari kabul edildigi halde - bir bilgi yokturdur
24 Ibrahim peygamberin Bâbil'i terketmesi
Kur'an-i Kerim'de buyuruluyor ki : « (Oradan kurtulan Ibrahim Ben Rabbime gidiyorum O bana dogru yolu gösterecek » Böylece Hz Ibrahim küfür diyarindan hicret ederek Sam'a gidiyor Hicret ederken de, « Ey Rabbimiz, ancak sana tevekkül ettik ve (taatle) sana yöneldik ve ahirette de dönüsümüz ancak sanadir » diye dua ettikleri Mümtehine suresinin 4 ayetinde bildirilmistir Baska bir rivayete göre Harran'a (Filistin) gittigi rivayet edilir
25 Ibrahim aleyhisselam Misir'da
Ibrahim aleyhisselam ordan sonra zevcesi Hz Sâre ile birlikte Misir'a gitti Rivayete göre o siralarda 38 yasinda idi O zamanin Firavunu cok zâlim ve cebbâr, Sinan bin Ulvân isimli, Dahhâk'in kardesi olan pek kibirli birisiydi Firavun güzel kadinlardan cok hoslanirdi ve güzel bir kadin gördü mü hemen onu ne pahasina olursa olsun Haremine alirdi Kadinin kocasi varsa onu öldürürdü Hz Sâre cok güzel bir kadin oldugu icin, Firavun veya Melik Ibrahim aleyhisselama zevcesinin kim oldugu hakkinda sorunca Ibrahim aleyhisselam Firavun'un Hz Sâre'ye musallat olmasini engellemek icin din bakimindan kardesi olduguna niyet ederek : « Kiz kardesimdir » dedi Pek zâlim olan bu hükümdar, Sâre hatunu almak isteyip sarayina cagirtti Fakat musallat olmak isteyince nefesi kesilip, elleri, ayaklari tutmaz oldu Yere yikilarak debelenmeye basladi Allahü Teâlâ Hz Sâre'yi Firavun'un serrinden koruyup musallat olmasini engelledi Hükümdar bu durum karsisinda korkusundan Hz Ibrahim'in zevcesini ona geri yolladi Hz Sâre'ye yaklasinca onu cin zannettiginden, yanina bir de Hâcer isimli bir câriye verdi Böylece bundan kurtulacagini zannetti Bu olay Ebu Hureyre'nin bildirdigi Hadis ile bildirilmistir (bkz Buhari, Müslim) Tevratta da bu olayin böyle - kücük modifikasyonlarla - gerceklestigi yazmaktadir Bundan sonra Halilürrahman Misir'i terkedip geri Filistine dönüp Sebu' isimli yere yerlesiyor
26 HzIsmail
Ibrahim aleyhisselam'in Hz Sâre'den cocuklari olmuyordu Yaslari da gittikce ilerliyordu Ibrahim aleyhisselam Bâbil'den ayrilirken: «Rabbim ! Bana sâlihlerden olacak bir evlat ver, dedi » diye niyazda bulundu Hz Sâre'de bunu cok istiyordu, ama cocugu olmuyordu Firavun'un kendisine verdigi câriyesi Hz Hâcer'i azad edip Ibrahim aleyhisselama evlenmesi icin verdi ve HzIbahim Hz Hâcer ile evlendi Bu evlilikten Hz Ismail dogdu Muhammed aleyhisselamin (sav) nuru Hz Ismail'in alninda intikal etti Ibrahim aleyhisselam onu cok sever ve yanindan ayirmazdi Hz Sâre nurun kendisine intikal edecegini umuyordu Bu sebeple Hz Hâcer'e karsi kalbi gayret hâsil oldu Ve birgün Ibrahim aleyhisselam'dan Hz Hâcer ile Hz Ismail'i baska bir yere götürüp birakmasini istedi Allah'in emriyle Halilallah bu istegi yerine getirdi ve Hacer hatun ile Ismail aleyhisselami (sav) alip Mekke'ye götürdü ve onlari orada birakti Ilerisini Hz Ismail'in hayatinda anlatacagim
27 Misafir melekler
271 Meleklerin müjdesi
Ibrahim peygamber yasi gittikce ilerliyordu Bu sirada melekler gelip Ibrahim aleyhisselama bir oglunun dogacagini müjdelediler : « Hem o kullara, Ibrahim'in misafirlerinden haber ver Hani melekler, Ibrahim'in yanina girdikleri zaman, "selam" demisler, Ibrahim de onlara: "Biz sizden korkuyoruz" demisti Melekler: "Korkma ! Gercekten biz sana bilgin bir ogul müjdeliyoruz" dediler » Rivayete o sirada Hz Ibrahim 120 ve Hz Sâre de 99 yasinda idi Müjdeyi vermek üzere gelen melekler gayet güler yüzlü birer´genc suretinde Ibrahim aleyhisselamin karsisina ciktilar Bunlarin Cebrail (as), Mikail (as) ve Israfil (as) oldugu Ibn-i Abbas'dan rivayet edilmistir Cebrail aleyhisselam ile birlikte 7 veya 9, veya 10 bir yahut da 12 melegin bulundugu rivayet edilmistir Melekler bu müjdeyi verdikten sonra Lut kavmini helak etmeye gittiler (genis malumat icin bkz «HzLut») Melekler, "Selamunaleyke" deyince Ibrahim aleyhisselam "Aleyküm selam" diyerek mukabelede bulundu Onlari evinde en iyi yere oturttuktan sonra ikram etmek üzere hemen bir buzagi getirdi Misafirlerine ikram etti ise de onlar yemedi Bundan dolayi Hz Ibrahim'in kalbine biraz süphe düstü O zamanin âdetine göre bir eve misafir gelip, ikram edilenden bir sey yerse ondan emin olunurdu; misafir bir sey yemezse onun zarar vermek icin geldigi hükmedilirdi Ibrahim aleyhisselam tekrar melekleri davet edince, onlar "Biz yemegin ücretini vermeden yemeyiz" dediler Hz Ibrahim "Bedelini verin de yiyin Bu yemegin bir ücreti var diye karsilik verdi Melekler bu ücreti sorunca, HzIbrahim: « Bismillah ,demek Sonunda da Elhamdülillah, demektir » dedi Bunun üzerine Hz Cebrail, Mikail aleyhisselam bakarak : « Bu zât, Allahü Teâlânin dost edinmesine lâyik bir kimsedir » buyurdu Bu sirada Hz Sâre perde arkasinda duruyordu Meleklerin müjdesi üzerine: «(Ibrahim'in karisi Olacak sey degil ! Ben bir kocakari, bu kocam da bir ihtiyar iken cocuk mu doguracagim ? Bu gercekten sasilacak sey ! dedi » dedi Âyet-i kerimede onun icin « Dâhiket » buyrulmustur Bu kelime hem gülmek, hem de hayz oldu manasina gelmektedir Cumhur'a göre gülme manasinda kullanilirsa da Ikrime ve Mücahit'e göre hayz oldu anlamindadir bu kelime Ayrica gülmesi hakkinda da degisik rivayetler vardir Meleklerin korkma demesi üzerine Ibrahim aleyhisselamin korkusunun gitmesi icin gülmüstür Bir baska rivayete göre Ishak aleyhisselamin müjde verilmesi hakkinda ellerini yüzüne kapayip gülmüstür Cünkü kendisi cok yaslanmisti ve bir cocuk dogurmanin ihtimali sifirdi o yasta Hz Ibrahim de yukarida belirttigimiz gibi 120 yasina gelmisti Diger bir rivayete göre, ellerini yüzüne kapamasi, yasliliginda hayz görmesinden ve bunun farkina varmayip hâyasi sebebiyle utanmasindan ileri geldigi bildirilmistir Hz Sâre'nin bu sözlerine karsilik melekler " Sen Allahü Teâlânin emrine mi, takdirine mi sasiyorsun" dediler ve Ibrahim aleyhisselamin cikip Lut kavmi'nin ikamet ettigi yere gittiler Yahudiler Ibrahim aleyhisselamin misafirleri hakkinda baska bir beyânat vermektedirler Onlara göre Hz Ibrahim'e melekler degil, bizzat - tövbe hâsaa - Allah gelmistir Yanina da bazi melekler almis, güya Ve onlara göre misafirler Hz Ibrahim ile beraber yemek yemisler
272 Ishak aleyhisselamin dogumu
Meleklerin haberinden 1 sene sonra Hz Ishak dogdu Ileride Hz Ishak hakkinda mâlumat verecegim
28 Hz Ibrahim'in Mekke'ye yolculugu
281 Ibrahim aleyhisselam Mekke'de
Ismail aleyhisselam büyüyüp genclik cagina girmisti Cürhümilerden Arapca ögrenmis ve onlar arasinda yüksek makama erismisti O Cürhümilerden bir kiz ile evlendi Bu sirada ise Hâcer aleyhisselam vefat etmisti O sirada Hâcer hatun 99 yasinda idi ve Kâbe'nin bitisiginde bir yer olan ve Hicr denilen yere defn edildi Ibrahim aleyhisselam bir gün oglunu ziyaret etmek üzere Sam'dan Mekke'ye dogru yola cikti Hz Ismail'in evine varinca oglu yiyecek temin etmek icin evde yoktu Ibrahim aleyhisselam Hz Ismail'in hanimindan mali durumlarini sorunca, hanimi hallerinden sikâyetci oldu Giderken de ogluna söylemesi icin tenbihte bulundu: " Kocan geldiginde benden selam söyle, kapisinin esigini degistirsin" ve oradan ayrildi ve evine geri döndü Ismail alehisselam eve gelip bunu duyunca, olayi anladi ve hanimindan ayrildi Baska bir kadinla evlendi Ibrahim aleyhisselam bir müddet sonra Mekke'ye yine gidince oglu yine evde bulunmuyordu Bu sefer Hz Ismail'in hanimina ayni soruyu sordu O da cevaben: " Biz hayir ve saadet icindeyiz " dedi Ne yiyip ictiklerini sorunca da, "Et yiyip, zemzem iciyoruz" dedi Bunun üzerine Halilallah: " Yâ Rabbi ! Bunlarin etlerini ve sularini mübarek kil, bereket ihsân eyle " diye dua etti ve oradan geri Sam'a döndü Ibn-i Abbas'in rivayet ettigi bir hadiste Pegamberimiz (sav) buyurdu ki:«Ibrahim (as) zamaninda Mekke civarinda hububat bilinmiyordu Av etiyle gidalanilirdi Eger o zaman hububat mâlum olsaydi, Ibrahim (as) hububat hakkinda dua ederdi » Ibn-i Abbas bu Hadis hakkinda buyurdu ki: " Ibrahim aleyhisselamin bu duasinin bereketiyle Mekke sicak olmasina ragmen, et ile su, burada diger yerlere nazaran insanlara daha faydalidir "
282 Kâbe'nin insasi
Günlerden bir günde Allahü Teâlâ haliline Kâbe-i Muazzamayi yapmasini emreyledi Kâbe'nin insasi hakkinda iki rivayet vardir : Melekler Allah-i Zisanin emriyle binâ ettiler; Adem aleyhisselam melekler ile birlikte insa etti Bunun üzerine Ibrahim aleyhisselam yeniden Mekke'ye dogru yola cikti Mekke'de oglu Ismail aleyhisselami zemzem kuyusu basinda buldu Allah'in emrini ona da söyledi ve Ismail aleyhisselam ona yardim edecegini ekledi Kâbe'nin nereye yapacagini bilmedigi icin, bir rivayete göre Cebrail aleyhisselam Kâbe'nin su andaki yerini gösterdi Ilkönce temeli kazmaya basladilar ve Adem aleyhisselam zamanindaki temeli buldular Ayni temel üzerine Kâbe'yi insa ettiler Hz Ibrahim oglunun getirdigi taslarla, Cebrail aleyhisselamin târifine uyarak Kâbe'yi yapiyordu Nihayet Kâbe'nin duvarlari yükseldi ve yukariya tas yetisemez oldu Bundan dolayi büyük bir tas getirdiler ve Ibrahim aleyhisselam bu tasa basarak duvar örmeye basladi Mübarek ayaginin izi cikan bu tasa da Makâm-i Ibrahim denilir Kâbe de tavaf namazi bu tasin bulundugu yer olan Makâm-i Ibrahim'de kilinir Kâbe tamamlaninca Ibrahim aleyhisselam ogluna: " Ey Ismail ! Iyi bir tas getir ki, hacilara isaret olsun" buyurdu Ismail aleyhisselam bir tas getirdi ise de Hz Ibrahim daha iyi bir tas istedi Bunun üzerine, Ebu Kubeys dagindan: " Cebrail aleyhisselam tûfanda bana bir tas emanet etti Gel onu al ! " diye bir ses isitti Hemen Ebu Kubeys dagindan Hacer-ül-esved tasi alinip, Kâbe'deki yerine kondu Kâbe insa edildikten sonra Ibrahim aleyhisselam, Allah'in: « Insanlar arasinda hacci ilân et ki, gerek yaya olarak, gerekse nice uzak yoldan gelen yorgun argin develer üzerinde () tavaf icin Kâbe'ye gelsinler » emriyle, yüzünü Yemen tarafina cevirip: " Ey insanlar ! Allahü Teâlâ bir ev bina ettirdi ve bu evi ziyaret etminizi emreyledi Geliniz, Kâbe'yi ziyaret ediniz " diye seslendi Allahü Teâlâ da sesini bütün dünyaya duyurdu Insanlar bu sesi duyunca: « Lebbeyk Allahümme Lebbeyk " diye cevap verdiler O zaman, ana rahminde ve baba sulbünde olan ne kadar hacca gidecek varsa « Lebbeyk » dediler Bir defa gidecek olan bir kere, iki defa gidecek olan iki kere ve daha fazla gidecek miktarina göre cevap verdiler Kâbe'nin insasindan sonra Ibrahim aleyhisselam Sam'a dönüyor ve bütün aile efradini alip Hac ediyor
283 Kâbe hakkinda bilgiler
Kâbe-i Muazzama, Mescid-i Haram'in ortasinda, dört köse tastan bir oda olup, 17 m yüksekliktedir Kuzey duvari 8,8 m, güney duvari 7 m, dogu duvari 11,9 m, bati duvari da 12,8 m genisliktedir Dogu ve güney duvarlari arasindaki kösede Hâcer-ül-esved tasi bulunmaktadir Kâbe'nin dogu duvarinda bir kapi vardir Kapi yerden 1,7 m yükseklikte, eni 1,7 m ve boyu 2,7 m'dir Kâbe'nin dört kösesine Rükn denir Sam'a dogru olana Rükn-i Sâmi, Bagdat'a olana Rükn-i Irâki, Yemen tarafina olana Rükn-i Yemâni ve dördüncü köseye de Rükn-i Hacer-ül-esved denir
29 Hz Ibrahim aleyhisselamin duasi
291 Ibrahim aleyhisselamin iki dualari
2911 Halilallah'in Kur'andaki duasi
Kâbe'yi tamamladiktan sonra Ibrahim aleyhisselamin dua ettigi Kur'an-i Kerim'de zikredilmektedir :«Hatirla ki Ibrahim söyle demisti: Rabbim ! Bu sehri (Mekke'yi) emniyetli kil, beni ve ogullarini putlara tapmaktan uzak tut Cünkü onlar (putlar) insanlarin bircogunun sapmasina sebep oldular, Rabbim Simdi kim bana uyarsa o bendendir Kim de bana karsi gelirse, artik sen gercekten cok bagislayan, pek esirgeyensin Ey Rabbimiz! Ey sâhibimiz! Namazi dosdogru kilmalari icin ben, neslimden bir kismini senin Beyt-i Harem'inin (Kâbe'nin) yaninda, ziraat yapilmayan bir vâdiye yerlestirdim Artik sen de insanlardan bir kisminin gönüllerini olara meyledici kil ve meyvelerden bunlara rizik ver! Umulur ki bu nimetlere sükrederler Ey Rabbimiz! Süphesiz ki sen bizim gizleyecegimizi de aciklayacagimizi da bilirsin Cünkü ne yerde ne de gökte hicbir sey Allah'a gizli kalmaz Ihtiyar halimde bana Ismail'i ve Ishak'i lutfeden Allah'a hamdolsun! Süphesiz Rabbim duayi isitendir Ey Rabbim! Beni soyumdan gelecekleri namazi devamli kilanlardan eyle; ey Rabbimiz! duami kabul et! Ey Rabbimiz! (Amellerin) hesap olunacagi gün beni, ana-babami ve müminleri bagisla ! »
2912 HzIbrahim'in ikinci duasi
Ibrahim aleyhisselamin diger duasi hakkinda da Imam-i Gâzâli mâlumat veriyor: " Ibrahim aleyhisselam sabahladigi vakit söyle buyuruyordu: « Ey Allah'im Bu gün yepeyeni bir yaratilistir Binâenaleyh bugünü tâatinle benim icin ac, magfiret ve rizanla kapat! Bugün de bana nezdinde kabul olunacak haseneyi ihsan eyle O haseneyi gelistir ve benim icin onu kat kat artir Ve bugünde islemis oldugum günahlari benim icin affeyle Cünkü bolca affeden ve her nimeti kullarina ihsanda bulunan, kullarini siddetle seven, daha istemeden evvel onlarin isteklerini bilip takdir eden sensi » Râvi diyor ki: Bir kimse Hz Ibrahim'in duâsiyla sabahladigi takdirde o günün sükrünü edâ etmis sayilir
292 Ibrahim aleyhiselamin babasi icin duasi
Kur'an-i Kerim'den bize nakledildigine göre Ibrahim peygamber babasi icin Allah tarafindan istigfâr dilemistir Mucizât-i Kur'an-iyenin Tevbe suresinin -113 âyetin mukabili olarak - 114 âyetinde: «Ibrahim'in babasi icin af dilemesi, sadece ona verdigi sözden dolayi idi Ne var ki, onun Allah'in düsmani oldugu kendisine belli olunca, ondan uzaklasti Süphesiz ki Ibrahim cok yumusak huylu ve pek sabirli idi» Ibrahim aleyhisselam babasina kendisinin affi icin Allah'a dua edecegine dair söz vermis ve onun Allah tarafindan affini dilemisti Fakat babasinin Allah düsmani oldugunu anlayinca dua etmeyi birakti Peygamberimiz (SAV) de amcasi Ebu Tâlip icin Allah'tan magfiret dilemek istemis, bunun üzerine Tevbe sure-i serif'in 113 âyeti inmisti
3 Halilallah'in vefati
Hz Sâre yasinda ölmüstü Allah'in dostu da Kudüs'de ikâmet etmekteydi Bir gün evden gelince evinde birisinin oldugunu gördü Bu misafir Azrail aleyhisselam idi Ibrahim aleyhisselam :'Seni iceriye kim birakti' dedi O da:'Buranin sahibi' diye cevap verince, Halilallah:'Buranin sâhibi benim ve ben seni iceriye birakmadim' dedi Azrail aleyhisselamin: 'Beni buraya buranin ve her seyin sahibi birakti' demesi üzerine Ibrahim aleyhisselam bu misafirin bir melek oldugunu anladi Kimsin diye sordu ve Azrâil aleyhisselamin oldugunu ögrendi Ibrahim aleyhisselam ona: "Ziyârete mi geldin ? Ruhumu almaya mi ?" buyurdu"Eger izin verirsen ruhunu almaya!" diye cevap verdi Hz Ibrahim de : "Dost dostun canini alir mi ?" deyince, "Yâ Ibrahim bunu Allah'a sorayim" buyurdu Azrâil aleyhisselam hemen gidip geldi ve Allahü Teâlâ: " Dost dosta kavusmak istemez mi ?" buyurdu dedi Halilallah bunu isitince: "Cabuk gel kardesim, hemen canimi cânâna kavustur, benim icin bundan daha büyük bir müjde olamaz" buyurdu ve ruhunu teslim etti Ibrahim aleyhisselam Kudüs civarinda Habrun kasabasinda bir magaraya defn edildi Bu kasaba Halilürrahman olarak bilinmektedir En meshur camisi de « Halilürrahaman » camisidir Su anda Israilogullarinin elinde bulunup Hebron olarak bilinmektedir