Kelile ve Dimne

100 Temel eser den
yazar:Beydeba
konu :Dış yüzeyyiyle halka hitap ederken,iç yüzeyi akıllı kimselere siyaset ilmini ,edep erkanı anlatıyor
15 Bölüm dür
Büyük iskender hindistanı fethettiği zaman devleti yönetmesi için kendi adamını göreve getirir,gakat halk buna itiraz eder ve kendi hükümdar soyundan gelen bilgili mert delikanlı olan DEBREŞEM i hükümdar seçti
Kısa zamanda ülke eski huzura ve sükunete kavuşmuş olduDebreşem zamanla kendini beğenen ,gururlanan bir insan olup çıktıÜlke tekrar karışmaya başladı

O zamanlar hindistanda bir brahman yaşardıHalk tarafından itibar gören biriydi ve ülkenin gidişatını hiç beğenmiyorduÖğrencilerini toplayıp fikir aldıçünkü tek başına hareket edenler her zaman hüsrana uğramışlardırAkıllı insan ise çevresine danışarak birçok zorluğun ve sorunun üstesinden gelirHükümdarın huzuruna çıkarak ona dualarda bulundu kabul edildiği için teşekkürlerini sunduHayvanlarla insanları ayıran 4 temel unsur vardır dediHİKMET,İFFET,AKIL ve ADALETTİR Bunlar dışında kalanlar ise kötülüktürHükümdara çok çirkin bir yol tuttuğunu ve mevkiinden dolayı şımardığını söylediMaksadının hükümdarı esirgemek ve iyilik etmek olduğunu söylediHükümdar bu sözlere çok kızar ve Beydeba yı zindana attırırAradan uzun zaman geçer öğrencileri ülkeyi terk eder ve Beydeba adı unutulur
Bir gece hükümdarın uykusu kaçar gökyüzüne baktığında Beydeba nın dediklerini düşünür ve ne kadar yanlış yaptığını anlar,hemen zindandan Beydebayı getirmelerini emrederBeydeba dan af diler ona hazinenin sorumluluğunu verirHalk çok sevinir Beydeba nın serbest kaldığını öğrenen öğrencileri şehre dönerlerDerlerki ;bu gün bile Hindistan da bir bayram kutlanırİşte o bayram Beydeba nın zindandan kurtulduğu günün anısına kutlanan bayramdır

Debleşem devlet işlerini yoluna koyduktan sonra bilginlerin ataları için yazdığı saltnameleri okurKendi adınada böyle saltname yazılmasını isterB u iş için Beydeba yı görevlendirir ve 1 yıl süren bir çalışmanın sonucunda çok güzel bir eser ortaya çıkarBu eserin adı KELİLE VE DİMNE dirBeydeba eserinde kurtları ,kuşları börtü ,böceği çakalları ,aslanları konuşturduBöylece kitap diş yüzüyle halka hitap ederken iç yüzüyle de siyaset ilmini anlattıFilozofun asıl gayesi her okuyan a hikmet dersi vermekti
Hükümdarın bile düşündüğünden de güzel kitap olmuştu buBeydeba kitabın çalınmaması için hükümdardan söz aldı
Kisra Nuşirovan FARS Hükümdarıydı İlim adamlarına ve bilginlere çok değer verirdiDuyduki Hindistanda KELİLE VE DİMNE adında bir kitap yazılmış onu mutlaka ele geçermek istiyorduBerzeveyh adlı casusu görevlendirerek bu kitabı ele geçirip Farsçaya çevirtti

KELİLE VE DİMNE
1 BÖLÜM

Hükümdar Debleşem Beydeba ya;Yalancı ve düzenbaz biririn araya girerek iki can dostu birbirine düşman kesilmesine örnek vermesini ister
Beydeba; aslan,çakal ve öküzün hikayesini anlatır
Aslan ve öküz çok iyi arkadaştır bunu çekemeyen çakal iki can dostu düşman yapar ve aslan öküzü öldürür ,gerçeği öğrenince çok üzülür ama nafile
Aslanla öküzün dostluğu zarar vermez ,asıl tehlike şu 3 şeydir;
1-YOKSULLUK Bir hükümdar ilim irfan sahiplerini yanından uzaklaştırırsa akılca yoksunluğa düşer
2-KARIŞIKLIK İnsanlar birbirine düşer ve gırtlağına sarılırsa o memleketti huzur kalmaz
3-İHTİRAS Eğlenceye dalmak,içkiye düşmek,sözde sohbete dalmak devleti zaafa uğratırBir hükümdar kabalık ederse itibarı silinirAhmak bir hükümdar sert davranacağı yerde yumuşaklık gösterendir

2 Bölüm

Debreşem Beydebaya; Bir tehlike sezip akıllıca ve çevreye danışarak bu tehlikeyi nasıl bertaraf edileceğini anlatmasını ister Beydeba şu hikayeyi anlatır;Bir gün karganın yuvasına yılan musallat olur ve yumurtalarını yer karga bu duruma çok üzüler ve konuyu çakala anlatırÇakalda kargaya şehre uçmasını oradan değerli bir mücevher çalmasını o mücevheri yılanın deliğine atmasını söyler ve karga denileni yapar, mücevher sahipleri kargayı takip eder yılanı öldürüp mücevherlerini alırlar,böylecede karga zarara uğramadan düşmanı yılandan kurtulmuş olur


3 BÖLÜM

Debleşem Beydeba ya ;Bir fesatçının sonunun ne olduğunu sorar
Beydeba;Çakalın yaptığı fesatlıktan dolayı cezalandırılmasını anlatır
Devlete hıyanet suçların en büyüğüdürBazı beyinsizler(çakal gibi)devletin en akıllı adamlarına tuzak kurarlar Böylelerini cezasız bırakmak doğru değildirDüzenbazlar eceli gelmeden ölürrr

4 BÖLÜM

Debreşem Beydeba ya ;Sadık dostların birbirine nasıl yardımcı olduklarını sorar
Beydeba;avcının ağına düşen güvercin hikayesini anlatırVe güvercinin dostu farenin ağı kemirerek onları nasıl kurtardığını bunları gören karganında onlarla nasıl dost olduğunu anlatır
Mert insanlar karşısındakinin mertliğine heves ederek dost olurlarKötü insanlar ise menfaatleri için dost olmak ister
Zengin insanlar birikimi kadar cesur olurlarİnsanın başına ne geldiyse hırs yüzünden gelmiştirrrcömert olan insan parası olmasada şeref sahibidirAklı başında insanlar birlik ve beraberlik sayesinda birçok zorluğun üstesinden gelirler

5 BÖLÜM


Debleşem Beydeba ya; O düşmanki yalvarıp yakarsada o na inanmamam gerektiğini anlat der

Beydeba;İki can düşmanı Karga ile Yarasa örneğini verir

Düşmanın ne kadar kendi soyunu kötüleyip sana iyilik yapıp senin güvenini kazansada gün gelir yine yapacağı düşmanlık tan geri kalmazbU SADECE GÖZ BOYAMAKTIR

6BÖLÜM


Debreşem Beydeba ya;Bir işin peşinde koşup onu elde ettikten sonra kaybeden insan hakkında bilgi vermesini ister

Beydeba Kaplumbağa ve maymun hikayesini örnekler,birinin dostluğunu kazandıktan sonra ona kötülük düşünen kendisi hüsrana uğrar der

7BÖLÜM

Debleşem Beydeba ya; telaşı yüzünden sonunu düşünmeden bir işe girişen adamın halini sorar

Debleşem;Tıpkı insanlar gibi doğmamış çocuğu için hayaller kurması gibi diyerek gelincik hikayesini anlatır

Bir aile bebeği erkek olursa onu nasıl eğiteceğini ve büyüteceğini n hayalini kurarmış ,ve nihayet bir oğulları olmuş birgün aile pazara gitmesi gerekiyormuş ve bebeğin yanına ehlileşmiş gelinciği koyarak gitmişlerDöndüklerinde gelinciğin ağzının kanlı olduğunu görünce adam oracıkta gelinciği boğazlamış daha sonra çocuğun beşiğine gidince ne görsünler beşiğin yanında ölü bir yılan duruyorGelincik, bebeğe zarar vermesin diye yılanı öldürmüşOlay anlaşılınca aile çok pişman oluyorlar ama artık çok geçtirrrrr
Bu yüzden insanlar hakkında peşin hükümlü olmamalıyızKarşılaştığımız olumsuz olayların etraflıca araştırmasını yapmalıyızzzzzz

8BÖLÜM


Debleşem Beydeba ya;Düşmanları tarafından kuşatılan ve yenileceğini anlayan birinin bir kısım düşmanla nasıl dostluk kurarar kurtulduğunu anlatmasını ister

Beydeba Birbirine düşman olan kimselerin daha büyük düşmanla karşılaşınca yaptıkları işbirliğini yine hayvan hikayeleriyle anlatıyorrrrDüşmanımın düşmanı benim dostumdurrrr


9 BÖLÜM


Debleşem Beydeba ya; Suç işlememesine rağmen gözden düşen cezaya uğrayan insanlar için örnek ister
Beydeba bu konuyuda aslan-kaplan hikayesiyle örnek verir
İnsanlar ister suç işlesin ister işlemesin durum iyice araştırılmadan hüküm verilmemelidirÇünkü başarılı insanların çok düşmanı olurO mevkiiye kendilerinin gelmesi gerektiğini düşünen beyinsizler çeşitli düzenbazlıklarla ve iftirayla güven duyulan ve itibarlı birini töhmet altında bırakarak ceza almalarını sağlarlar

10 BÖLÜM

Debleşem Beydeba ya;Uğradıkları zarardan ders alarak başkalarına zarar vermekten kaçınan kimseleri anlat der
Beydeba;Aslanın hikayesini anlatırHiç bir iyilik mükafatsız kötülük te cezasız kalmaz Kendin için istemediğini başkası için istemeADALET BUDUR,hem ALLAHı hem insanları hoşnut eder


11 BÖLÜM

Herşeyden önem verilmesi gereken temel sayılması icap eden şeylerin esasından bahsedilir bu bölümde bunlar;Uysallık,civanmertlik,cesaret ve cömertliktir

En güvendiğiniz kimselere sırrınızı açın ,güvermediğiniz kimselere sırrınızı vermeyin


12 BÖLÜM


Yapılması gereken işler dururken boş işler peşinde koşup hüsrana uğramayın


13 BÖLÜM



İyiliğe layık olmayanlara iyilik yaparak hüsrana uğramayın Nice insanlar vardırki iyiliğiniz karşılıksız kalmazNice insanlar vardırkiiii yaptığınız iyiliğin karşısında size hıyanet ederler


14 BÖLÜM


Cahil insanların yükselmesi ve zenginleşmesi ne karşılık bilgili insanların darlığa düşmesi ve belaya uğraması anlatılır

İnsanların başına gelen kaza ve kaderin eseridirTesadüf eseri yüksek mevkiye gelmek gibi


15 bÖLÜMMM


Başkalarına akıl vererek belalardan kurtulmasını sağlarken kendi aklını kullanmayanlar hakkında hikayelerle örnekler veriliyor