hayko26
|
Cevap : Öğrenme Bozukluğu (Disleksi)))
Özel Öğrenme Güçlüğü
Bazen cocuklarimizin ya da tanidiklarimizin cocuklarinda gec ogrenme ile karsilasinca nedenlerini hic dusunmeden cocugumuza yukleniriz ogrenmesi icin zorlariz onu Oysa gec ve guc ogrenmeninde nedenleri var Evren Terzinin nette buldugum yazisinda ogrenilecek cok sey var
"Özel öğrenme güçlüğü, bir çocuğun zekası normal yada normalin üstünde olmasına rağmen dinleme, düşünme,anlama,kendini ifade etme, okuma-yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir
Öğrenme ve algılama sorunu çocuğun doğumu ile başlar Eğitim süreci içinde edinilemez Yaşam boyu süren bir bozukluktur Dil gelişimi ve kullanımı, konuşma, okuma-yazma, matematik becerilerini etkileyen bir sorun olduğu için, bireyin eğitimini, mesleğini, sosyal ilişkilerini, günlük aktivitelerini, benlik saygısını etkiler
Çocuğun zihinsel yeteneği olmasına rağmen, akademik açıdan gerilik göstermesi, öğrenme güçlüğünün en çarpıcı özelliğidir Birçok çocuk için öğrenme güçlüğü okula başladıklarında ve akademik beceriler kazanmakta başarısız olduklarında göze çarpar
Özel öğrenme bozuklukları:
- Beyindeki bazı farklılıklar nedeniyle öğrenme süreçlerinden bir veya bir kaçında aksama olmasıyla ortaya çıkar
- Her çocuğun iyi olduğu yada zorlandığı alanlar vardır
- Her çocuk kendine özgüdür
- Görme işitme sorununa bağlı değildir
SIKLIĞI : Farklı tanı ölçütleri nedeniyle çeşitli ülkelerde bildirilen oranlar çok farklıdır (% 1-30) Erkeklerde daha sık görülmektedir Literatürde Çin % 1, Venezüella % 3,3 olarak belirtilmektedir
NEDENLERİ: Kesin olarak nedeni bilinmemekle birlikte; olası nedenler:
1- GENETİK ETMENLER: Bazı araştırmalara göre öğrenme yetersizliği olan çocukların % 25-60’nda sorunun genetik olduğu bildirilmiştir Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların anne babalarında benzer sorunlar olma olasılığı normal populasyondan 5-12 kat fazla, ikizlerde özel öğrenme güçlüğü olma ihtimali yüksek (bir çocukta varsa diğerinde olma olasılığı yüksek) kardeşlerde benzer sorunların olma olasılığı yüksektir
2- BEYİN HASARI: Hafif düzeyde hasarın öğrenme bozukluğuna, gelişimsel sapmaya, hiperaktiviteye neden olabileceği ileri sürülmektedir
3- NOROLOJİK FONKSYONLARDA BOZUKLUK: Öğrenme için gerekli olan aşamalardaki bozukluklar
a) Input (Girdi): Gelen bilgilerin duyu organlarıyla beyine girmesi, algılanmasıdır Bu aşamada bozukluktaki kişi harfleri ters algılayabilir Örneğin: b’yi d, 6’yı 9, u’yu n gibi yada ‘çok’ yerine ‘koç’, ‘ev’ yerine ‘ve’, seslerde f-v, b-m karıştırma, sağ-sol karıştırma gibi
b) İşlem: Gelen bilginin kaydedilip, organize edilmesi, anlaşılması, yorumlanmasıdır Bu alanda sorun olması günlerin, ayların, alfabedeki harflerin yelerinin karıştırılması gibi sorunlar yaşanabilir
c) Bellek: Anlaşılan bilgilerin tekrar kullanılmak üzere depolanmasıdır Öğrenme bozukluklarında daha çok kısa süreli bellek sorunları görülür
d) Çıkış : Beynin bilgiyi vücuda göndermesi, öğrenmedir Bozukluğu olan çocuk kendini ifade ederken, okurken, yazı yazarken, ip atlarken güçlükler yaşar
4- BELİRTİLER:
OKUL ÖNCESİ DÖNEM BELİRTİLERİ :
-Dil gelişiminde gecikmeler, konuşma bozukluğu (yanlış telaffuz, kelime dağarcığının yavaş gelişmesi…vb )
-Zayıf algısal- bilişsel yetenekler
-Zayıf kavram gelişimi
- Yetersiz motor gelişim (öz bakım becerilerinde güçlük, sakarlık, çizim becerilerinde sorun
- Bellek ve dikkat problemi (sayıları, alfabeyi,haftanın günlerini öğrenmede güçlük)
OKUL DÖNEMİNE İLİŞKİN BELİRTİLER:
- Akademik başarı , okul başarısı yaşıtlarına ve zekasına oranla düşüktür Bazı derslerde başarısı normal yada normal üstü iken bazı derslerde düşüktür
- Okuma becerisi , okuma hız ve niteliği açısından yaşıtlarından geridir Harf-ses uyumu gelişmemiştir Bazı harfleri seslerini öğrenemez harfin şekli ile sesini birleştiremez
- Yazma Becerisi , yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir, sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır, yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g, g-y, ve-ev gibi , yazarken bazı harfleri, heceleri atlar yada harf/hece ekler, sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar Küçük- büyük harf, noktalama, hece bölme hataları, yazarken kelimeler arasına hiç boşluk bırakmaz yada bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar Örneğin (Ka lem), (ya pa bil mek) gibi
- Aritmetik Beceriler , aritmetikte zorlanır, dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar,yanlış yapar, problemi çözüme götürecek işleme karar veremez, sayı kavramını anlamakta güçlük çeker, bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır, sınıf düzeyine göre çarpım tablosunu öğrenmekte geridir
- Çalışma Alışkanlığı , ev ödevlerini almaz, eksik alır, ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir, ders çalışırken yavaş ve verimsizdir, ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır
- Organize Olma Becerisi , odası, çantası, eşyaları ve giysileri dağınıktır Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar, yazarken gereksiz satır atlar, boşluk bırakır, sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz, zamanını ayarlamakta güçlük çeker, düşüncelerini organize edemez
- Oryantasyon(yönetim) becerileri , sağ- sol karıştırır,yönünü bulmakta zorlanır, doğu-batı, kuzey-güney kavramlarını karıştırır Alt-üst, ön-arka kavramlarını karıştırır, zamana ilişkin kavramları (dün-bugün önce-sonra gibi) karıştırır Gün ay, yıl, mevsim kavramlarını karıştırır Saati öğrenmekte zorlanır
- Sıraya koyma becerisi , haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda (*****adan önce hangi gün gelir,marttan sonra hangi ay gelir, haftanın dördüncü günü hangisidir gibi) yanıtlamakta zorluk çeker, yada yanlış yanıtlar
- Sözel ifade becerisi , duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanır Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz, heyecanlanır, takılır, şaşırır, sınıfta sözel katılımı azdır, bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez
- Motor Beceriler , Top yakalama, ip atlama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdır Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı-kravat bağlamakta zorlanır, ince motor becerilere dayalı işlerde (düğme ilikleme, makas kullanma,boncuk dizme gibi) zorluk çeker)
5- EĞİTİMLERİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Özgül öğrenme güçlüğünün tedavisi EĞİTİMDİR Bu eğitim okulda verilen eğitimden farklıdır Çocuk normal bir okulda eğitimine devam ederken bireysel yada gurup halinde özel bir eğitime alınır
Eğitimlerinde görsel, işitsel, dokunma ve kinestetik algının geliştirilmesini, dikkat ve bellek,ardışıklık yeteneklerinin arttırılmasını, motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesini içermektedir Ayrıca dinleme, konuşma, okuma-yazma (dil) becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerinin gelişiminin desteklenmesinin bu süreç eğitimi içerisinde yer almaktadır
Özgül öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır Ancak bu sorunun yanı sıra dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, deprasyon, kaygı bozukluğu gibi başka psikiyatrik bozukluklar eşlik ediyorsa bunların ilaçla tedavisi düşünülmelidir
7- ÖĞRENME BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN EN SIK GÖRÜLEN ÖZELLİKLERİ
- Zeka düzeyi
- Aktivite düzeyi
- Dikkat sorunları
- Koordinasyon sorunu
- Görsel algı sorunları
- Görsel figür-zemin ayırt etmede güçlük çekerler
- İşitsel algı sorunları (işitsel figür- zemin ayırt etme zorluğu vardır TV izlerken kapı zilini duymamak gibi
- İşitsel hafızaları zayıftır
- Dil problemleri
- Organizasyon bozukluğu
- Oryantasyon sorunları
- Zaman sorunu
- Sosyal-duygusal davranış sorunları
- Akademik beceri bozuklukları
Öğrenme bozukluğu olan çocuk ve gençler bu özelliklerin tümünü taşımaya bilirler Her biri farklı sayıda, farklı yoğunlukta bu belirtileri gösterirler
GEÇ ve GÜÇ ÖĞRENME - 2 -
Öğrenme güçlüğü dinleme, anlama, konuşma, okuma-yazma, matematiksel yeteneklerin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli derecede akranlarına göre gerilik gösterme durumudur
Özellikleri :
1 Başarısızlık
2 Merkezi sinir sisteminde bir problem nedeniyle oluşabilmektedir
3 Psikolojik süreçleri olumsuz etkileyebilir
4 Yaşamın herhangi bir döneminde meydana gelebilir
5 Konuşma dili problemleri görülebilir
Eğitim ve Sonrası : Zihinsel özürlüleri normallerden ayıran en belirgin özelliği öğrenme yeterliliklerindeki geriliktir Zihinsel özürlülük arttıkça öğrenmede bir başkasının yardımına gereksinim duyarlar Bunun yanında normal bireylerin kendiliğinden öğrendikleri pek çok şeyi öğrenmede güçlük çekerler Bu yüzden zihinsel özürlü çocuğun sistematik eğitim alması gerekmektedir Amaç, zihinsel özürlü bireylerin sistematik eğitim alma şansını artırmaktır"
__________________
Hakan Guven®
|