Cevap : Bilgisayar Ağlarını Sıfırdan Başlayıp Adım Adım Öğrenin!

RaHaTSiZ · 02-08-2008

10BaseT

10BaseT star-bus topoloji kullanan ethernet kablolama sistemini tanımlar Kullanılan kablo haricinde ethernet paket yapısı ve çalışma mantığı 10Base2 ve 10Base5 ile aynıdır

10 yine makisumun hızı yani 10Mbit çalıştığını, Base baseband olduğunu belirtir Ancak IEEE burda da ufak bir değişiklik yapmıştır T harfi tahmin ettiğiniz gibi maksimum kablo uzunluğunu değil, kullanılan kablo tipini belirtir:Twisted Pair Hub ile bir PC arasında veya hub ile hub arasındaki kablo uzunluğu 100m'yi geçemez

HUB

10BaseT'nin star-bus topolojide çalıştığını söylemiştik Fiziksel star kullandığına göre tüm bilgisayarlardan ortadaki bir kutuya ayrı ayrı kablolar gitmesi gerekiyor Bu kuyuya "toplanma merkezi" manasına gelen HUB denir Hub'lar kendi içlerinde ethernetin çalışma mantığını yani mantıksal bus yapısını barındırır Hub'ın yaptığı basitçe, bir portundan gelen sinyalin kopyalarını oluşturup, diğer tüm portlara yollamaktır Bu yönüyle hub için bir çok portu olan ve her portuna bir bilgisayar bağlanabilen bir repeater/yineleyicidir diyebiliriz Hub'lar aynı repeater gibi OSI Modelinin 1 katmanında yani fiziksel katmanda çalışırlar

Hub'lar 4, 8, 12, 16, 24, 32 veya daha fazla porta sahip olabilirler Aslında bir hub teorik olarak 1024'e kadar porta sahip olabilir Ama böyle hublar yerine çok daha az porta sahip hublar üretilir Siz önce ihtiyacınız kadar porta sahip hub alırsınız, daha sonra ihtiyaç arttıkça başka hublar alıp birbirine bağlayabilirsiniz Ancak hubları bağlarken 5-4-3 kuralına dikkat etmelisiniz Ayrıca birbirine bağlı hub'lar(repeater'dan hatırlayın) aynı çakışma alanı içindedir Siz hubları birbirine bağladıkça aslında çakışma alanını büyütmektesiniz ve ağın makina başına düşen veri aktarım kapasitesi de düşmektedir

Hub'lar aktif cihazlardır yani elektrik bağlantısı yapmanız gerekir Hub ile beraber bir adaptör veya güç kablosu size verilecektir

10BaseT hublar veya genellikle söylendiği gibi 10Mbit hublar çoğu zaman bir de BNC konnektörüne sahiptir Böylece 10Base2 ağınızı 10BaseT ağına bağlayabilirsiniz Bu portu iki hub'ı birbirine bağlamak içinde kullanmanız da mümkündür

Altta bir hub'ın önden ve arkadan görünüşü var

Üst sıradaki ledler ilgili porta kabloyu takınca yanıyor Ancak kablonun diğer ucundaki PC çalışır durumda olmalıdır Yani bu ışıktan karşıdaki pc'nin açık olduğunu ve kablonun takılı olduğunu anlıyoruz Bu ışığın yanması kablonun tamamen sağlam olduğunu garanti etmez, buna her zaman dikkat edin Bu ışık bu portta veri aktarımı olduğunda yanıp sönüyor

Alt sıradaki ışıklar Collision yani bu portta çakışma olduğunu gösteriyor Bildiğiniz gibi çakışma ethernet ağlarında normal bir durum Ama çok yoğun yaşanıyorsa ağa fazla yükleniliyor veya başka bir problem var demektir

Işıklar hub modeline göre değişse de, kablonun takılı ve pc'nin açık olduğunu, portun kullanıldığını ve çakışmayı gösteren ışıklar her hub'da bulunur Çakışma/collison ışığının yanması normaldir, ama çok yoğun bir şekilde yanıyorsa, aynı anda tüm portlar kullanılıyor demektir Ağın performansı çok düşmüş durumdadır Eğer bağlı bilgisayarlar ağı kullanmadığı halde çakışma ışığı anlaşılmaz bir şekilde yanıyorsa, kablolarda veya ağ kartlarından birinde bir problem olabilir ve anlamsız bir trafik oluşturarak ağı boğuyor olabilir

10BaseT ağlarında kullanabileceğiniz diğer bir cihaz switch'dir, bunu aşağıda inceliyoruz

UTP

UTP yani unshielded twisted pair(kaplamasız dolanmış çift) kablo 10BaseT'nin kullandığı kablo tipidir UTP kablolar kendi içinde aktarabilecekleri veri kapasitesine göre kategorilere ayrılmıştır 10BaseT 10Mbit hızında çalışır, CAT3 ve üzeri kablolar kullanılabilir Kablolar ile ilgili sayfada bu kablo tipi ile alakalı ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz

10BaseT iki tel çiftini kullanır Yani 4 tel kullanır Ancak ilk zamanlardan beri yapılan kablolamalarda kablonun içindeki 4 tel çifti de konnektöre takılmıştır Bundaki amaç ileride çıkabilecek ve daha fazla tel bağlantısı isteyen ethernet tiplerine hazır olmak, tekrar kablolama yapmak zorunda kalmamaktır

Koaksiyel kabloya göre elektromanyetik alan etkisine daha az dirençli olsa da, UTP yıldız topoloji için yeteri kadar güvenli ve ucuz bir yöntemdir ve günümüdeki en yaygın kablolama yöntemidir

UTP kablolamada RJ-45/(Registered Jak) kodlu konnektör/jak kullanılır Alttaki resimde sağda RJ-45'i solda ise telefonlarda gördüğümüz ve daha küçük yapıda olan(4 pini var) RJ-11 kodlu jakı görüyorsunuz

Hem kablo için hemde konnektörden duvar prizine ve patch panele kadar sinyalin geçtiği tüm ekipmanlar için tanımlanmış kalite kodları vardır Kullandığınız kablo ile beraber jak, duvar prizi, patch panel gibi sinyalin geçtiği tüm ekipmanlarda ilgili kategoriyi veya daha üstünü desteklemelidir
10BaseT sinyal yapısı ve kablonun kullanımı

RJ-45 jak içinde kablo tellerine temas edecek pinler bulunur Bu pinler vasıtasıyla ağ kartı her telden farklı bir sinyal yollar

10BaseT bu pinlerden 1 ve 2'yi veri gönderiminde(TX), 3 ve 6'yı ise veri alımında(RX) kullanır

Gördüğünüz gibi 4,5,7 ve 8 pinlere bağlı kablolar kullanılmıyor

Veri gönderimi ve alımı farklı tel çiftlerinden yapılsa da hub'lı bir sistemde CSMA/CD tekniğinin sınırlaması nedeniyle ağ kartı aynı anda bir çiftten veri alımı diğerinden de gönderim yapamaz, yani full-duplex çalışamaz Belirli bir anda hub'a bağlı cihazlardan sadece birisi yalnızca veri gönderebilir veya alabilir Yani half-duplex çalışır

1 ve 2 pinlere bağlı kablolar veri aktarımı için(Transmit) kullanılıyor demiştik, 3 ve 6 ise veri alımında(Receive) kullanılıyor Kablo jak'a takılırken, TX kanalı bir çift kabloyu, RX ise başka bir çift kabloyu kullanacak şekilde yapılmalıdır Örneğin, yeşil ve yeşil-beyaz TX için yani pin1 ve pin2'ye bağlanmalı, turuncu ve turuncu-beyaz teller ise RX kanalı için yani pin3 ve pin6'ya denk getirilmelidir Renk çiftleriyle ilgili belirttiğimiz bu konu olmazsa-olmaz değildir Kablo iki uçta doğru pinler birbirine bağlanacak şekilde yapıldığında kabloların rengi ne olursa olsun iş görecektir Ancak gönderim ve alım kanalında aynı çiftin tellerini kullamanın nasıl bir faydası olduğuna bir göz atalım

Yukarıda gönderim ve alım devreleri çok basit olarak çizilmiş durumda Soldan ağ kartının 1 ve 2 pinlerinden(TX+ ve TX-) dijital 1'i temsil eden bir elektrik sinyali yola çıkıyor Sinyal TX+ kanalında toprağa göre "artı", TX- kanalında ise toprağa göre "eksi" değerde bir elektrik sinyali Kablonun geçtiği yerlerde bir noktada kabloya elektromanyetik bir etki oluyor ve yola kare dalga sinyal olarak çıkan elektrik sinyali kırmızı ile gösterildiği gibi biraz değişiyor Sinyalin üzerinde gittiği teller aynı dolanmış çift'in telleri olduğu için(yeşil, yeşil-beyaz gibi) sinyaldeki değişim, tellerin her ikisine de aynı biçimde gerçekleşiyor Alıcı taraf(RX) bu iki sinyali karşılaştırarak tekrar kare dalga sinyali elde edebiliyor

İşte tel çiftlerinin dolanmış olmasının ve alıcı yada gönderici kanalda aynı çifte ait tellerin kullanılmasının getirdiği fayda bu; elektromanyetik alanlara karşı(flüoresan lambalar, motorlar, mıknatıslar, elektrik kabloları vb) bir koruma sağlıyor

02-08-2008	#11
RaHaTSiZ	Cevap : Bilgisayar Ağlarını Sıfırdan Başlayıp Adım Adım Öğrenin! 10BaseT 10BaseT star-bus topoloji kullanan ethernet kablolama sistemini tanımlar Kullanılan kablo haricinde ethernet paket yapısı ve çalışma mantığı 10Base2 ve 10Base5 ile aynıdır 10 yine makisumun hızı yani 10Mbit çalıştığını, Base baseband olduğunu belirtir Ancak IEEE burda da ufak bir değişiklik yapmıştır T harfi tahmin ettiğiniz gibi maksimum kablo uzunluğunu değil, kullanılan kablo tipini belirtir:Twisted Pair Hub ile bir PC arasında veya hub ile hub arasındaki kablo uzunluğu 100m'yi geçemez HUB 10BaseT'nin star-bus topolojide çalıştığını söylemiştik Fiziksel star kullandığına göre tüm bilgisayarlardan ortadaki bir kutuya ayrı ayrı kablolar gitmesi gerekiyor Bu kuyuya "toplanma merkezi" manasına gelen HUB denir Hub'lar kendi içlerinde ethernetin çalışma mantığını yani mantıksal bus yapısını barındırır Hub'ın yaptığı basitçe, bir portundan gelen sinyalin kopyalarını oluşturup, diğer tüm portlara yollamaktır Bu yönüyle hub için bir çok portu olan ve her portuna bir bilgisayar bağlanabilen bir repeater/yineleyicidir diyebiliriz Hub'lar aynı repeater gibi OSI Modelinin 1 katmanında yani fiziksel katmanda çalışırlar Hub'lar 4, 8, 12, 16, 24, 32 veya daha fazla porta sahip olabilirler Aslında bir hub teorik olarak 1024'e kadar porta sahip olabilir Ama böyle hublar yerine çok daha az porta sahip hublar üretilir Siz önce ihtiyacınız kadar porta sahip hub alırsınız, daha sonra ihtiyaç arttıkça başka hublar alıp birbirine bağlayabilirsiniz Ancak hubları bağlarken 5-4-3 kuralına dikkat etmelisiniz Ayrıca birbirine bağlı hub'lar(repeater'dan hatırlayın) aynı çakışma alanı içindedir Siz hubları birbirine bağladıkça aslında çakışma alanını büyütmektesiniz ve ağın makina başına düşen veri aktarım kapasitesi de düşmektedir Hub'lar aktif cihazlardır yani elektrik bağlantısı yapmanız gerekir Hub ile beraber bir adaptör veya güç kablosu size verilecektir 10BaseT hublar veya genellikle söylendiği gibi 10Mbit hublar çoğu zaman bir de BNC konnektörüne sahiptir Böylece 10Base2 ağınızı 10BaseT ağına bağlayabilirsiniz Bu portu iki hub'ı birbirine bağlamak içinde kullanmanız da mümkündür Altta bir hub'ın önden ve arkadan görünüşü var Üst sıradaki ledler ilgili porta kabloyu takınca yanıyor Ancak kablonun diğer ucundaki PC çalışır durumda olmalıdır Yani bu ışıktan karşıdaki pc'nin açık olduğunu ve kablonun takılı olduğunu anlıyoruz Bu ışığın yanması kablonun tamamen sağlam olduğunu garanti etmez, buna her zaman dikkat edin Bu ışık bu portta veri aktarımı olduğunda yanıp sönüyor Alt sıradaki ışıklar Collision yani bu portta çakışma olduğunu gösteriyor Bildiğiniz gibi çakışma ethernet ağlarında normal bir durum Ama çok yoğun yaşanıyorsa ağa fazla yükleniliyor veya başka bir problem var demektir Işıklar hub modeline göre değişse de, kablonun takılı ve pc'nin açık olduğunu, portun kullanıldığını ve çakışmayı gösteren ışıklar her hub'da bulunur Çakışma/collison ışığının yanması normaldir, ama çok yoğun bir şekilde yanıyorsa, aynı anda tüm portlar kullanılıyor demektir Ağın performansı çok düşmüş durumdadır Eğer bağlı bilgisayarlar ağı kullanmadığı halde çakışma ışığı anlaşılmaz bir şekilde yanıyorsa, kablolarda veya ağ kartlarından birinde bir problem olabilir ve anlamsız bir trafik oluşturarak ağı boğuyor olabilir 10BaseT ağlarında kullanabileceğiniz diğer bir cihaz switch'dir, bunu aşağıda inceliyoruz UTP UTP yani unshielded twisted pair(kaplamasız dolanmış çift) kablo 10BaseT'nin kullandığı kablo tipidir UTP kablolar kendi içinde aktarabilecekleri veri kapasitesine göre kategorilere ayrılmıştır 10BaseT 10Mbit hızında çalışır, CAT3 ve üzeri kablolar kullanılabilir Kablolar ile ilgili sayfada bu kablo tipi ile alakalı ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz 10BaseT iki tel çiftini kullanır Yani 4 tel kullanır Ancak ilk zamanlardan beri yapılan kablolamalarda kablonun içindeki 4 tel çifti de konnektöre takılmıştır Bundaki amaç ileride çıkabilecek ve daha fazla tel bağlantısı isteyen ethernet tiplerine hazır olmak, tekrar kablolama yapmak zorunda kalmamaktır Koaksiyel kabloya göre elektromanyetik alan etkisine daha az dirençli olsa da, UTP yıldız topoloji için yeteri kadar güvenli ve ucuz bir yöntemdir ve günümüdeki en yaygın kablolama yöntemidir UTP kablolamada RJ-45/(Registered Jak) kodlu konnektör/jak kullanılır Alttaki resimde sağda RJ-45'i solda ise telefonlarda gördüğümüz ve daha küçük yapıda olan(4 pini var) RJ-11 kodlu jakı görüyorsunuz Hem kablo için hemde konnektörden duvar prizine ve patch panele kadar sinyalin geçtiği tüm ekipmanlar için tanımlanmış kalite kodları vardır Kullandığınız kablo ile beraber jak, duvar prizi, patch panel gibi sinyalin geçtiği tüm ekipmanlarda ilgili kategoriyi veya daha üstünü desteklemelidir 10BaseT sinyal yapısı ve kablonun kullanımı RJ-45 jak içinde kablo tellerine temas edecek pinler bulunur Bu pinler vasıtasıyla ağ kartı her telden farklı bir sinyal yollar 10BaseT bu pinlerden 1 ve 2'yi veri gönderiminde(TX), 3 ve 6'yı ise veri alımında(RX) kullanır Gördüğünüz gibi 4,5,7 ve 8 pinlere bağlı kablolar kullanılmıyor Veri gönderimi ve alımı farklı tel çiftlerinden yapılsa da hub'lı bir sistemde CSMA/CD tekniğinin sınırlaması nedeniyle ağ kartı aynı anda bir çiftten veri alımı diğerinden de gönderim yapamaz, yani full-duplex çalışamaz Belirli bir anda hub'a bağlı cihazlardan sadece birisi yalnızca veri gönderebilir veya alabilir Yani half-duplex çalışır 1 ve 2 pinlere bağlı kablolar veri aktarımı için(Transmit) kullanılıyor demiştik, 3 ve 6 ise veri alımında(Receive) kullanılıyor Kablo jak'a takılırken, TX kanalı bir çift kabloyu, RX ise başka bir çift kabloyu kullanacak şekilde yapılmalıdır Örneğin, yeşil ve yeşil-beyaz TX için yani pin1 ve pin2'ye bağlanmalı, turuncu ve turuncu-beyaz teller ise RX kanalı için yani pin3 ve pin6'ya denk getirilmelidir Renk çiftleriyle ilgili belirttiğimiz bu konu olmazsa-olmaz değildir Kablo iki uçta doğru pinler birbirine bağlanacak şekilde yapıldığında kabloların rengi ne olursa olsun iş görecektir Ancak gönderim ve alım kanalında aynı çiftin tellerini kullamanın nasıl bir faydası olduğuna bir göz atalım Yukarıda gönderim ve alım devreleri çok basit olarak çizilmiş durumda Soldan ağ kartının 1 ve 2 pinlerinden(TX+ ve TX-) dijital 1'i temsil eden bir elektrik sinyali yola çıkıyor Sinyal TX+ kanalında toprağa göre "artı", TX- kanalında ise toprağa göre "eksi" değerde bir elektrik sinyali Kablonun geçtiği yerlerde bir noktada kabloya elektromanyetik bir etki oluyor ve yola kare dalga sinyal olarak çıkan elektrik sinyali kırmızı ile gösterildiği gibi biraz değişiyor Sinyalin üzerinde gittiği teller aynı dolanmış çift'in telleri olduğu için(yeşil, yeşil-beyaz gibi) sinyaldeki değişim, tellerin her ikisine de aynı biçimde gerçekleşiyor Alıcı taraf(RX) bu iki sinyali karşılaştırarak tekrar kare dalga sinyali elde edebiliyor İşte tel çiftlerinin dolanmış olmasının ve alıcı yada gönderici kanalda aynı çifte ait tellerin kullanılmasının getirdiği fayda bu; elektromanyetik alanlara karşı(flüoresan lambalar, motorlar, mıknatıslar, elektrik kabloları vb) bir koruma sağlıyor