Cevap : Bilgisayar Ağlarını Sıfırdan Başlayıp Adım Adım Öğrenin!

RaHaTSiZ · 02-08-2008

7 Katmanlı OSI Modeli

Bilgisayar ağlarının ilk günlerinde farklı firmalar kendilerine özel teknolojilerle ağ sistemleri geliştiriyorlar ve satıyorlardı Kendi başlarına düzgün çalışan bu ağlar ortak çalışma yeteneğine sahip değildi Herbirinin kendine özel yazılım ve donanımları vardı Farklı isimlendirme sistemleri ve sürücüler kullanan bu ağları birbirleriyle iletişime geçirmek imkansızdı

Ağ sistemlerinin bu özel yapısı diğer donanım ve yazılım üreticilerinin bu ağlar için ürün geliştirmesini de imkansız hale getiriyordu

Bir ağ sistemi satın aldığınızda kablosundan ağ kartına kadar, hub, sürücüler ve ağ işletim sistemi dahil herşeyi üretici firmadan paket olarak çok yüksek bir fiyata almak zorundaydınız Ayrıca ilerleyen dönemde de bu tek firmaya bağımlı duruma geliyordunuz

Ağ sistemlerine olan talebin artması ile ağ sistemlerinin işlevlerini tanımlayan ortak bir model oluşturulması gerektiği anlaşıldı

Bunu gerekli kılan bir diğer unsur ise ağ sistemlerini açıklamakta kullanılan terimlerin üreticiden üreticiye değişiklik göstermesi, ağ üzerinde işlem gören yazılım ve donanım bileşenlerinin ne görev üstlendiklerinin standart halinde olmamasıydı

1984 yılında International Organization of Standardization (ISO) isimli kurum Open System Interconnection modelini (ISO) ortaya koydu

İPUCU
International Organization of Standardization=IOS olması gerekmez mi?
ISO kurumun isminin kısatması değil, latincede eşit manasına gelen "isos" kelimesinden türetilmiş bir sözcüktü

NOT
OSI Modeli değişmez bir kanun değildir İsteyen kendi başına bir ağ sistemi tasarlayabilir ve belki de çalışır hale getirir Ancak OSI modeli referans alınmadıysa diğer ağlarla iletişimi zor olacak değişik üreticiler bu ağ sistemi için donanım ve yazılım üretemeyecekler demektir

Protokoller ve kavram karmaşası

Protokol kelimesi günlük yaşamda karşımıza bir yabancı devlet başkanı ülkemizi ziyarete geldiğinde, karşılama töreni ve sonrasında takip edilen kurallar bütünü olarak çıkar

Bu manasıyla protokol nasıl bir devlet başkanının diğerinin konuşmasını kesmesini, yada yanlış yerde yanlış harekette bulunmasını önlüyorsa, bilgisayar ağlarında da benzer bir işlevi ifade eder

Bilgisayar ağları söz konusu olduğunda, protokol kelimesi iki aygıt veya yazılımın önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde nasıl haberleşmeleri gerektiğini tanımlar

Basit bir FTP programı ile dosya gönderirken bile arka planda bir çok protokol görev yapar File Transfer Protocol(FTP) iki bilgisayar üzerinde çalışan iki yazılımın nasıl veri değişimi yapacağını belirler Transmit Control Protocol(TCP) gönderen sistem üzerinde yollanacak veriyi parçalara bölünmesini ve alıcı sistem üzerinde ise tekrar birleştirilmesini sağlar Internet Protocol(IP) ise verinin değişik yönlendiriciler üzerinde doğru yolu izleyerek karşı tarafa ulaşmasını sağlar Ağ kartı ve kablo protokolleri ise verinin nasıl eletrik sinyalleri halinde iletileceğini tanımlar

7 Katman

Ağlar ile ilgili bir çok dökümanda OSI modeline atıf yapıldığını görürsünüz OSI modeli sayesinde bir cihazın veya protokolün ağ içinde ne görev üstlendiği daha rahat anlatılabilir

OSI modeli verinin bir bilgisayar üzerinde bir program'dan, ağ ortamından geçerek diğer bir bilgisayar üzerindeki diğer bir programa nasıl ulaşacağını tanımlar Model bu süreci 7 katman halinde inceler:

Layer 7 - Application 7 Katman - Uygulama
Layer 6 - Presentation 6 Katman - Sunum
Layer 5 - Session 5 Katman - Oturum
Layer 4 - Transport 4 Katman - Taşıma
Layer 3 - Network 3 Katman - Ağ
Layer 2 - Data Link 2 Katman - Veri Bağlantısı
Layer 1 - Physical 1 Katman - Fiziksel

Uygulama katmanı veriyi sunum katmanına sunum ise oturum katmanına aktarırır Bu şekilde veri fiziksel katmana kadar ulaşır

Veri alımında ise bu işlem tam tersi şekilde gerçekleşir

Dikkat

Bilgisayar ağları ile ilgili dökümanlarda örneğin "Network Layer" ve "Layer 3" birbirinin yerine kullanılabilir Bu sebeple tüm katmanları sırasıyla ve isimleriyle hatırlamakta fayda var

OSI Modelinde her katman çözülmesi gereken problemleri tanımlar Bu katmanda çalışan aygıt ve protokoller ise bu problemlere çözüm getirir

7 katmanlı OSI modeli 2 bölümde incelenebilir: Application Set ve Transport Set Application Set(uygulama seti) uygulamalar yani programlarla ilgili konuları içerir Genellikle sadece yazılımsaldır Modelin en üstündeki uygulama katmanı kullanıcıya en yakın katmandır

Transport Set(veri aktarım seti) veri iletişimi ile ilgili meseleleri tanımlar Fiziksel ve veri aktarım katmanları hem yazılımsal hemde donanım olarak görevini yerine getirebilir Fiziksel katman(en alt katman) fiziksel ağ ortamına(ağ kablosuna mesela) en yakın katmandır Ve esas olarak bilgiyi kablodan aktarmakla görevlidir

1 Katman : Fiziksel Katman (Physical Layer)

1

katman veya fiziksel katman verinin kablo üzerinde alacağı fiziksel yapıyı tanımlar

Diğer katmanlar 1 ve sıfır değerleriyle çalışırken, 1

katman 1 ve sıfırların nasıl elektrik, ışık veya radyo sinyallerine çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar

Gönderen tarafta 1

katman bir ve sıfırları elektrik sinyallerine çevirip kabloya yerleştirirken, alıcı tarafta 1

katman kablodan okuduğu bu sinyalleri tekrar bir ve sıfır haline getirir

Fiziksel katman veri bitlerinin karşı tarafa, kullanılan medya(kablo, fiber optik, radyo sinyalleri) üzerinden nasıl gönderileceğini tanımlar

İki tarafta aynı kurallar üzerinde anlaşmamışsa veri iletimi mümkün değildir

Örneğin bir taraf sayısal 1 manasına gelen elektrik sinyalini +5 volt ve 2 milisaniye süren bir elektrik sinyali olarak yolluyor, ama alıcı +7 volt ve 5 milisaniyelik bir sinyali kabloda gördüğünde bunu 1 olarak anlıyorsa veri iletimi gerçekleşmez

Fiziksel katman bu tip çözülmesi gereken problemleri tanımlamıştır

Üreticiler(örneğin ağ kartı üreticileri) bu problemleri göz önüne alarak aynı değerleri kullanan ağ kartları üretirler

Böylece farklı üreticilerin ağ kartları birbirleriyle sorunsuz çalışır

Katman 2: Veri Bağlantısı Katmanı (Data Link Layer)

Veri bağlantısı katmanı fiziksel katmana erişmek ve kullanmak ile ilgili kuralları belirler

Veri bağlantısı katmanının büyük bir bölümü ağ kartı içinde gerçekleşir

Veri bağlantısı katmanı ağ üzerindeki diğer bilgisayarları tanımlama, kablonun o anda kimin tarfından kullanıldığının tespiti ve fiziksel katmandan gelen verinin hatalara karşı kontrolü görevini yerine getirir

Veri bağlantısı katmanı iki alt bölüme ayrılır: Media Access Control(MAC) ve Logical Link Control(LLC)

VERİ BAĞLANTISI
LLC
MAC

MAC alt katmanı veriyi hata kontrol kodu(CRC), alıcı ve gönderenin MAC adresleri ile beraber paketler ve fiziksel katmana aktarır

Alıcı tarafta da bu işlemleri tersine yapıp veriyi veri bağlantısı içindeki ikinci alt katman olan LLC'ye aktarmak görevi yine MAC alt katmanına aittir

LLC alt katmanı bir üst katman olan ağ katmanı(3

katman) için geçiş görevi görür

Protokole özel mantıksal portlar oluşturur (Service Access Points, SAPs)

Böylece kaynak makinada ve hedef makinada aynı protokoller iletişime geçebilir(örneğin TCP/IP<-->TCP/IP)

LLC ayrıca veri paketlerinden bozuk gidenlerin(veya karşı taraf için alınanların) tekrar gönderilmesinden sorumludur

Flow Control yani alıcının işleyebileğinden fazla veri paketi gönderilerek boğulmasının engellenmesi de LLC'nin görevidir

Katman 3: Ağ Katmanı(Network Layer)

Ağ katmanı veri paketine farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır

Örneğin IP protokolü bu katmanda görev yapar

Katman 4: Taşıma Katmanı (Transport Layer)

Taşıma katmanı üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara böler

NetBEUI, TCP ve SPX gibi protokoller bu katmanda çalışır

Bu protokoller hata kontrolü gibi görevleride yerine getirir

Taşıma katmanı alt katmanlar (Transport Set) ve üst katmanlar (Application Set) arasında geçit görevini görür

Alt katmanlar verinin ne olduğuna bakmandan karşı tarafa yollama işini yaparken üst katmanlarda kullanılan donanım ile ilgilenmeden verinin kendisi ile uğraşabilirler

Katman 5: Oturum Katmanı(Session Layer)

Oturum katmanı bir bilgisayar birden fazla bilgisayarla aynı anda iletişim içinde olduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar

Örneğin A bilgisayarı B üzerideki yazıcıya yazdırıken, C bilgisayarı B üzerindeki diske erişiyorsa, B hem A ile olan, hem de C ile olan iletişimini aynı anda sürdürmek zorundadır

Bu katmanda çalışan NetBIOS ve Sockets gibi protokoller farklı bilgisayarlarla aynı anda olan bağlantıları yönetme imkanı sağlarlar

Katman 6: Sunum Katmanı(Presentation Layer)

Sunum katmanının en önemli görevi yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır

Böylece faklı programların birbilerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur

Dos ve Windows 9x metin tipli veriyi 8 bit ASCII olarak kaydederken (örneğin A harfini 01000001 olarak), NT tabanlı işletim sistemleri 16 bit Unicode'u kullanır (A harfi için 0000000001000001)

Ancak kullanıcı tabii ki sadece A harfiyle ilgilenir

Sunum katmanı bu gibi farklılıkları ortadan kaldırır

Sunum katmanı günümüzde çoğunlukla ağ ile ilgili değil, programlarla ilgili hale gelmiştir

Örneğin eğer siz iki tarafta da gif formatını açabilen bir resim gösterici kullanıyorsanız, bir makinanın diğeri üzerindeki bir GIF dosyayı açması esnasında sunum katmanına bir iş düşmez, daha doğrusu sunum katmanı olarak kastedilen şey, aynı dosyayı okuyabilen programları kullanmaktır

Katman 7: Uygulama Katmanı(Application Layer)

Uygulama katmanı programların ağı kullanabilmesi için araçlar sunar

Microsoft API'leri uygulama katmanında çalışır

Bu API'leri kullanarak program yazan bir programcı, örneğin bir ağ sürücüsüne erişmek gerektiğinde API içindeki hazır aracı alıp kendi programında kullanır

Alt katmanlarda gerçekleşen onlarca farklı işlemin hiçbirisiyle uğraşmak zorunda kalmaz

Uygulama katmanı için bir diğer örnek HHTP'dir

HTTP çalıştırılan bir program değil bir protokoldür

Yani bir kurallar dizesidir

Bu dizeye gören çalışan bir Browser(IE mesela), aynı protokolü kullanan bir Web sunucuya erişir

Son söz

OSI kavramsal bir modeldir

Yani hiç biryerde OSI programı veya OSI donanımı diye bir şey göremezsiniz

Ancak yazılım ve donanım üreticileri bu modelin tanımladığı kurallar çerçevesinde üretim yaparlar ve ürünleri birbiri ile uyumlu olur

OSI Modeli aygıtların işlevlerini anlamak ve açıklamakta kullanılır

Örneğin HUB dediğimiz cihazlar gelen veriyi sadece bir takım elektrik sinyalleri olarak gören ve bu sinyalleri çoklayıp, diğer portlarına gönderen bir cihazdır

Bu da HUB'ların fiziksel(1

katman) katmanda çalışan cihazlar olduğunu gösterir

Oysa switch denen cihazlar 2

katmanda çalışırlar

Çünkü 2

katmanda tanımlı MAC adreslerini algılayabilirler ve bir porttan gelen veri paketini(yine elektrik sinyalleri halinde) sadece gerekli olan porta(o porttaki makinanın MAC adresini bildiği için) yollayabilirler

Yönlendiriciler(router) için ise bazen "3

katman switch'ler" tabirini görebilirsiniz

Çünkü bu cihazlar biraz daha ileri gidip, 3

katmanda veri paketine eklenmiş IP adresi gibi değerleri de okuyabilir ve ona göre veri paketini yönlendirebilir

OSI Modelinde en üst katmandan yola çıkan ham veri (örneğin A harfi, bir resim, bir ses dosyası vb

), her katmanda o katmanla ilgili bazı ek bilgiler eklenerek bir alt katmana aktarılır

Alıcı bilgisayarda ise, alttan üste doğru her katman karşı taraftaki eş katmanın bilgisini kullanır, gerekeni yapar, bu bilgiyi temizleyip paketi bir üst katmana geçirir

Modele göre her bir katman genellikle üç katmanla ilişki içindedir

Bu üç katman; alt ve üst katmanlar ve karşı taraftaki eş katmandır

Örneğin Transport katmanındaki TCP protokolü, doğal olarak bir üst katmandan aldığı veriyi bir alt katmana iletir(veri gönderimi) veya alttan geleni üste iletir(veri alımı)

Ancak gelen veri paketleri eksik ise, tekrar gönderilmesi gereken veri paketini karşı taraftaki eş katmana bildirme görevini de yürütür

02-08-2008	#3
RaHaTSiZ	Cevap : Bilgisayar Ağlarını Sıfırdan Başlayıp Adım Adım Öğrenin! 7 Katmanlı OSI Modeli Bilgisayar ağlarının ilk günlerinde farklı firmalar kendilerine özel teknolojilerle ağ sistemleri geliştiriyorlar ve satıyorlardı Kendi başlarına düzgün çalışan bu ağlar ortak çalışma yeteneğine sahip değildi Herbirinin kendine özel yazılım ve donanımları vardı Farklı isimlendirme sistemleri ve sürücüler kullanan bu ağları birbirleriyle iletişime geçirmek imkansızdı Ağ sistemlerinin bu özel yapısı diğer donanım ve yazılım üreticilerinin bu ağlar için ürün geliştirmesini de imkansız hale getiriyordu Bir ağ sistemi satın aldığınızda kablosundan ağ kartına kadar, hub, sürücüler ve ağ işletim sistemi dahil herşeyi üretici firmadan paket olarak çok yüksek bir fiyata almak zorundaydınız Ayrıca ilerleyen dönemde de bu tek firmaya bağımlı duruma geliyordunuz Ağ sistemlerine olan talebin artması ile ağ sistemlerinin işlevlerini tanımlayan ortak bir model oluşturulması gerektiği anlaşıldı Bunu gerekli kılan bir diğer unsur ise ağ sistemlerini açıklamakta kullanılan terimlerin üreticiden üreticiye değişiklik göstermesi, ağ üzerinde işlem gören yazılım ve donanım bileşenlerinin ne görev üstlendiklerinin standart halinde olmamasıydı 1984 yılında International Organization of Standardization (ISO) isimli kurum Open System Interconnection modelini (ISO) ortaya koydu İPUCU International Organization of Standardization=IOS olması gerekmez mi? ISO kurumun isminin kısatması değil, latincede eşit manasına gelen "isos" kelimesinden türetilmiş bir sözcüktü NOT OSI Modeli değişmez bir kanun değildir İsteyen kendi başına bir ağ sistemi tasarlayabilir ve belki de çalışır hale getirir Ancak OSI modeli referans alınmadıysa diğer ağlarla iletişimi zor olacak değişik üreticiler bu ağ sistemi için donanım ve yazılım üretemeyecekler demektir Protokoller ve kavram karmaşası Protokol kelimesi günlük yaşamda karşımıza bir yabancı devlet başkanı ülkemizi ziyarete geldiğinde, karşılama töreni ve sonrasında takip edilen kurallar bütünü olarak çıkar Bu manasıyla protokol nasıl bir devlet başkanının diğerinin konuşmasını kesmesini, yada yanlış yerde yanlış harekette bulunmasını önlüyorsa, bilgisayar ağlarında da benzer bir işlevi ifade eder Bilgisayar ağları söz konusu olduğunda, protokol kelimesi iki aygıt veya yazılımın önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde nasıl haberleşmeleri gerektiğini tanımlar Basit bir FTP programı ile dosya gönderirken bile arka planda bir çok protokol görev yapar File Transfer Protocol(FTP) iki bilgisayar üzerinde çalışan iki yazılımın nasıl veri değişimi yapacağını belirler Transmit Control Protocol(TCP) gönderen sistem üzerinde yollanacak veriyi parçalara bölünmesini ve alıcı sistem üzerinde ise tekrar birleştirilmesini sağlar Internet Protocol(IP) ise verinin değişik yönlendiriciler üzerinde doğru yolu izleyerek karşı tarafa ulaşmasını sağlar Ağ kartı ve kablo protokolleri ise verinin nasıl eletrik sinyalleri halinde iletileceğini tanımlar 7 Katman Ağlar ile ilgili bir çok dökümanda OSI modeline atıf yapıldığını görürsünüz OSI modeli sayesinde bir cihazın veya protokolün ağ içinde ne görev üstlendiği daha rahat anlatılabilir OSI modeli verinin bir bilgisayar üzerinde bir program'dan, ağ ortamından geçerek diğer bir bilgisayar üzerindeki diğer bir programa nasıl ulaşacağını tanımlar Model bu süreci 7 katman halinde inceler: Layer 7 - Application 7 Katman - Uygulama Layer 6 - Presentation 6 Katman - Sunum Layer 5 - Session 5 Katman - Oturum Layer 4 - Transport 4 Katman - Taşıma Layer 3 - Network 3 Katman - Ağ Layer 2 - Data Link 2 Katman - Veri Bağlantısı Layer 1 - Physical 1 Katman - Fiziksel Uygulama katmanı veriyi sunum katmanına sunum ise oturum katmanına aktarırır Bu şekilde veri fiziksel katmana kadar ulaşır Veri alımında ise bu işlem tam tersi şekilde gerçekleşir Dikkat Bilgisayar ağları ile ilgili dökümanlarda örneğin "Network Layer" ve "Layer 3" birbirinin yerine kullanılabilir Bu sebeple tüm katmanları sırasıyla ve isimleriyle hatırlamakta fayda var OSI Modelinde her katman çözülmesi gereken problemleri tanımlar Bu katmanda çalışan aygıt ve protokoller ise bu problemlere çözüm getirir 7 katmanlı OSI modeli 2 bölümde incelenebilir: Application Set ve Transport Set Application Set(uygulama seti) uygulamalar yani programlarla ilgili konuları içerir Genellikle sadece yazılımsaldır Modelin en üstündeki uygulama katmanı kullanıcıya en yakın katmandır Transport Set(veri aktarım seti) veri iletişimi ile ilgili meseleleri tanımlar Fiziksel ve veri aktarım katmanları hem yazılımsal hemde donanım olarak görevini yerine getirebilir Fiziksel katman(en alt katman) fiziksel ağ ortamına(ağ kablosuna mesela) en yakın katmandır Ve esas olarak bilgiyi kablodan aktarmakla görevlidir 1 Katman : Fiziksel Katman (Physical Layer) 1 katman veya fiziksel katman verinin kablo üzerinde alacağı fiziksel yapıyı tanımlar Diğer katmanlar 1 ve sıfır değerleriyle çalışırken, 1 katman 1 ve sıfırların nasıl elektrik, ışık veya radyo sinyallerine çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar Gönderen tarafta 1 katman bir ve sıfırları elektrik sinyallerine çevirip kabloya yerleştirirken, alıcı tarafta 1 katman kablodan okuduğu bu sinyalleri tekrar bir ve sıfır haline getirir Fiziksel katman veri bitlerinin karşı tarafa, kullanılan medya(kablo, fiber optik, radyo sinyalleri) üzerinden nasıl gönderileceğini tanımlar İki tarafta aynı kurallar üzerinde anlaşmamışsa veri iletimi mümkün değildir Örneğin bir taraf sayısal 1 manasına gelen elektrik sinyalini +5 volt ve 2 milisaniye süren bir elektrik sinyali olarak yolluyor, ama alıcı +7 volt ve 5 milisaniyelik bir sinyali kabloda gördüğünde bunu 1 olarak anlıyorsa veri iletimi gerçekleşmez Fiziksel katman bu tip çözülmesi gereken problemleri tanımlamıştır Üreticiler(örneğin ağ kartı üreticileri) bu problemleri göz önüne alarak aynı değerleri kullanan ağ kartları üretirler Böylece farklı üreticilerin ağ kartları birbirleriyle sorunsuz çalışır Katman 2: Veri Bağlantısı Katmanı (Data Link Layer) Veri bağlantısı katmanı fiziksel katmana erişmek ve kullanmak ile ilgili kuralları belirler Veri bağlantısı katmanının büyük bir bölümü ağ kartı içinde gerçekleşir Veri bağlantısı katmanı ağ üzerindeki diğer bilgisayarları tanımlama, kablonun o anda kimin tarfından kullanıldığının tespiti ve fiziksel katmandan gelen verinin hatalara karşı kontrolü görevini yerine getirir Veri bağlantısı katmanı iki alt bölüme ayrılır: Media Access Control(MAC) ve Logical Link Control(LLC) VERİ BAĞLANTISI LLC MAC MAC alt katmanı veriyi hata kontrol kodu(CRC), alıcı ve gönderenin MAC adresleri ile beraber paketler ve fiziksel katmana aktarır Alıcı tarafta da bu işlemleri tersine yapıp veriyi veri bağlantısı içindeki ikinci alt katman olan LLC'ye aktarmak görevi yine MAC alt katmanına aittir LLC alt katmanı bir üst katman olan ağ katmanı(3 katman) için geçiş görevi görür Protokole özel mantıksal portlar oluşturur (Service Access Points, SAPs) Böylece kaynak makinada ve hedef makinada aynı protokoller iletişime geçebilir(örneğin TCP/IP<-->TCP/IP) LLC ayrıca veri paketlerinden bozuk gidenlerin(veya karşı taraf için alınanların) tekrar gönderilmesinden sorumludur Flow Control yani alıcının işleyebileğinden fazla veri paketi gönderilerek boğulmasının engellenmesi de LLC'nin görevidir Katman 3: Ağ Katmanı(Network Layer) Ağ katmanı veri paketine farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır Örneğin IP protokolü bu katmanda görev yapar Katman 4: Taşıma Katmanı (Transport Layer) Taşıma katmanı üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara böler NetBEUI, TCP ve SPX gibi protokoller bu katmanda çalışır Bu protokoller hata kontrolü gibi görevleride yerine getirir Taşıma katmanı alt katmanlar (Transport Set) ve üst katmanlar (Application Set) arasında geçit görevini görür Alt katmanlar verinin ne olduğuna bakmandan karşı tarafa yollama işini yaparken üst katmanlarda kullanılan donanım ile ilgilenmeden verinin kendisi ile uğraşabilirler Katman 5: Oturum Katmanı(Session Layer) Oturum katmanı bir bilgisayar birden fazla bilgisayarla aynı anda iletişim içinde olduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar Örneğin A bilgisayarı B üzerideki yazıcıya yazdırıken, C bilgisayarı B üzerindeki diske erişiyorsa, B hem A ile olan, hem de C ile olan iletişimini aynı anda sürdürmek zorundadır Bu katmanda çalışan NetBIOS ve Sockets gibi protokoller farklı bilgisayarlarla aynı anda olan bağlantıları yönetme imkanı sağlarlar Katman 6: Sunum Katmanı(Presentation Layer) Sunum katmanının en önemli görevi yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır Böylece faklı programların birbilerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur Dos ve Windows 9x metin tipli veriyi 8 bit ASCII olarak kaydederken (örneğin A harfini 01000001 olarak), NT tabanlı işletim sistemleri 16 bit Unicode'u kullanır (A harfi için 0000000001000001) Ancak kullanıcı tabii ki sadece A harfiyle ilgilenir Sunum katmanı bu gibi farklılıkları ortadan kaldırır Sunum katmanı günümüzde çoğunlukla ağ ile ilgili değil, programlarla ilgili hale gelmiştir Örneğin eğer siz iki tarafta da gif formatını açabilen bir resim gösterici kullanıyorsanız, bir makinanın diğeri üzerindeki bir GIF dosyayı açması esnasında sunum katmanına bir iş düşmez, daha doğrusu sunum katmanı olarak kastedilen şey, aynı dosyayı okuyabilen programları kullanmaktır Katman 7: Uygulama Katmanı(Application Layer) Uygulama katmanı programların ağı kullanabilmesi için araçlar sunar Microsoft API'leri uygulama katmanında çalışır Bu API'leri kullanarak program yazan bir programcı, örneğin bir ağ sürücüsüne erişmek gerektiğinde API içindeki hazır aracı alıp kendi programında kullanır Alt katmanlarda gerçekleşen onlarca farklı işlemin hiçbirisiyle uğraşmak zorunda kalmaz Uygulama katmanı için bir diğer örnek HHTP'dir HTTP çalıştırılan bir program değil bir protokoldür Yani bir kurallar dizesidir Bu dizeye gören çalışan bir Browser(IE mesela), aynı protokolü kullanan bir Web sunucuya erişir Son söz OSI kavramsal bir modeldir Yani hiç biryerde OSI programı veya OSI donanımı diye bir şey göremezsiniz Ancak yazılım ve donanım üreticileri bu modelin tanımladığı kurallar çerçevesinde üretim yaparlar ve ürünleri birbiri ile uyumlu olur OSI Modeli aygıtların işlevlerini anlamak ve açıklamakta kullanılır Örneğin HUB dediğimiz cihazlar gelen veriyi sadece bir takım elektrik sinyalleri olarak gören ve bu sinyalleri çoklayıp, diğer portlarına gönderen bir cihazdır Bu da HUB'ların fiziksel(1 katman) katmanda çalışan cihazlar olduğunu gösterir Oysa switch denen cihazlar 2 katmanda çalışırlar Çünkü 2 katmanda tanımlı MAC adreslerini algılayabilirler ve bir porttan gelen veri paketini(yine elektrik sinyalleri halinde) sadece gerekli olan porta(o porttaki makinanın MAC adresini bildiği için) yollayabilirler Yönlendiriciler(router) için ise bazen "3 katman switch'ler" tabirini görebilirsiniz Çünkü bu cihazlar biraz daha ileri gidip, 3 katmanda veri paketine eklenmiş IP adresi gibi değerleri de okuyabilir ve ona göre veri paketini yönlendirebilir OSI Modelinde en üst katmandan yola çıkan ham veri (örneğin A harfi, bir resim, bir ses dosyası vb), her katmanda o katmanla ilgili bazı ek bilgiler eklenerek bir alt katmana aktarılır Alıcı bilgisayarda ise, alttan üste doğru her katman karşı taraftaki eş katmanın bilgisini kullanır, gerekeni yapar, bu bilgiyi temizleyip paketi bir üst katmana geçirir Modele göre her bir katman genellikle üç katmanla ilişki içindedir Bu üç katman; alt ve üst katmanlar ve karşı taraftaki eş katmandır Örneğin Transport katmanındaki TCP protokolü, doğal olarak bir üst katmandan aldığı veriyi bir alt katmana iletir(veri gönderimi) veya alttan geleni üste iletir(veri alımı) Ancak gelen veri paketleri eksik ise, tekrar gönderilmesi gereken veri paketini karşı taraftaki eş katmana bildirme görevini de yürütür