Cevap : =>İslami Sözlük

YAKÎN:
1 Şek ve şüpheden uzak olan; kesin
Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki:
Biraz bekledi, çok geçmeden Hüdhüd gelip, şunları söyledi:"Ben senin bilmediğin bir şey öğrendim Sana Sebe'den yakîn bir haber getirdim" (Neml sûresi: 22)
Îmân ağaç gibi olup; kökü yakîn, dalı takvâ, nûru hayâ, meyvesi cömertliktir (Ali (ranh))
2 Sağlam, sarsılmayan, şüphe ve tereddüt bulunmayan îtikâd, îmân
Âgâh olunuz ki; insana dünyâda yakîn ve âfiyetten (günahlardan uzak olmaktan) daha hayırlı bir şey verilmemiştir Öyle ise Allah'tan o ikisini isteyin (Hadîs-i şerîf-Râmûz-ül-Ehâdîs)
Yakîn ihsân edilen birinin kerâmetlere, hârikalara, ihtiyâcı olmaz Bütün bu kerâmetler, Zât-ı ilâhînin zikrinden ve kalbin bu zikr ile zînetlenmesinden aşağıda kalır (İmâm-ı Rabbânî)
Kalb, bid'at pisliklerinden temizlenmedikçe ve Ehl-i sünnet îtikâdı ile süslenmedikçe, hakîkat güneşinin ışıkları oraya giremez O kalb yakîn nûru ile aydınlanamaz (Ahmed Raûf)
Her şeyi akıl ile isbât ederek inandırmak kolay değildir Yakîn elde edebilmek için, isbât yoluna gitmektense, kalbi hastalıktan kurtarmak lâzımdır (İmâm-ı Rabbânî)
3 Ölüm
Allahü teâlâ âyet-i kerîmelerde meâlen buyurdu ki:
Sana yakîn gelinceye kadar da Rabbine ibâdet et (Hicr sûresi: 99)
Mücrimlere, sizi Cehennem'e sokan nedir? derler (Onlar da cevap verirler): Biz namaz kılanlardan değildik Yoksulu doyurmazdık (Bâtıla) dalanlarla berâber dalardık Hesâb gününü de yalan sayardık Nihâyet bize yakîn gelip çattı (Müddessir sûresi: 41-47)

YÂKÛB ALEYHİSSELÂM:
Ken'an diyârındaki (Fenike denilen Sayda, Sur ve Beyrut ile Filistin ve Sûriye'nin bir kısmından ibâret olan eski bir memleket) insanlara gönderilmiş olan peygamber İshâk aleyhisselâmın oğlu, Yûsuf aleyhisselâmın babasıdır Yâkûb, İbrânice bir isim olup, "Allahü teâlânın saf ve temiz kıldığı kul" mânâsına gelmektedir İkiz kardeşi Iys ondan önce doğduğu için Arabça "tâkib etmek" mânâsına Yâkûb denildiği de rivâyet edilir Bir adı da İsrâil olup, onun on iki oğlunun neslinden gelenlere İsrâiloğu lları adı verilmiştir
Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Kullarımız, İbrâhim, İshâk ve Yâkûb'u da hâtırla ki, onlar tâat ve ibâdette, kuvvet, kudret ve dinde basîret sâhibidir (Sâd sûresi: 45)
Biz İbrâhim'e, isteği üzerine İshâk'ı ve isteğinden ziyâde olarak torunu Yâkûb'u ihsân ettik Biz onların hepsini sâlihlerden kıldık (Enbiyâ sûresi: 72)
Şam'da veya Medyen'de dünyâya gelen Yâkûb aleyhisselâmın çocukluğu, babasının; gençliği ise, Harran'da bulunan dayılarının yanında geçti Kırk sene kadar dayılarının yanında kalan Yâkûb aleyhisselâmın on iki oğlu dünyâya geldi Harran'da iken vahiy g elerek Ken'an diyârı ahâlisine peygamber gönderildiği bildirildi Ken'an diyârına gidip insanları Allahü teâlânın emirlerine uymaya, yasaklarından kaçınmaya dâvet etti En çok sevdiği oğlu Yûsuf aleyhisselâmı kıskanan kardeşleri, onu kuyuya attılar Kuyunun yanından geçen bir kervancı onu kuyudan çıkararak Mısır'a götürdü ve köle diye sattı Diğer oğulları Yâkûb aleyhisselâma gelerek kardeşimiz Yûsuf'u kurt yedi dedilerYâkûb aleyhisselâm oğlu Yûsuf'a olan hasretliği sebebiyle üzüntüsünden ağlayarak gözleri görmez oldu Yûsuf aleyhisselâm Mısır'a mâliye nâzırı (bakanı) olduktan sonra, babası Yâkûb aleyhisselâm ve kardeşlerini Mısır'a getirterek birlikte yaşadılar Mısır'da oğullarıyla birlikte on seneden fazla yaşayan Yâkûb aleyhisselâm burada vefât etti Oğulları cenâze namazını kıldılar Vasiyyeti üzerine Kudüs yakınlarındaki Halîl-ür-rahmân'da bulunan babası İshâk aleyhisselâmın yanına defn edildi (İbn-ül-Esîr, Nişâncızâde, Taberî)

YÂSÎN SÛRESİ:
Kur'ân-ı kerîmin otuz altıncı sûresi
Yâsîn sûresi, Mekke-i mükerremede nâzil olmuştur (inmiştir) Seksen üç âyet-i kerîmedir Yâsîn diye başladığı için,sûre bu ismi almıştır Bâzı âlimler, Yâsîn ile murâdın; ey insan veya ey insanların efendisi mânâsına Peygamberimiz sallallahü aleyhi v e sellemin olduğunu bildirmişlerdir İhlâs ile (Allah rızâsı için) okuyanların dünyâ ve âhiret nîmetlerine kavuşmalarına vesîle olacağı ve okunduğunda vefât etmiş olan müslümanların ruhlarına hediyye edildiği için bu sûreye Muammime; îmânın esasları (temelleri) ile ilgili hususları içerisinde bulundurduğu, okuyanların kalblerini tenvîr ettiği, aydınlattığı için, Kalb-ul-Kur'ân gibi isimler de verilmiştir Bu sûrede, belli başlı konular olarak; Peygamberimizin sallallahü aleyhi ve sellem peygamberliği tasdîk edilmekte (doğrulanmakta), inkâr edenle kabûl etmeyenler tehdîd edilmekte, eski kavimlerin (milletlerin) inkarcı hâllerinden dolayı başlarına gelen azâb ve felâketler anlatılarak, insanlar gafletten uyanmaya dâvet edilmekte (çağrılmakta) , bu arada Peygamberimiz de sallallahü aleyhi ve sellem tesellî edilmektedir Yine bu sûrede Allahü teâlânın kudretinin ve büyüklüğünün eserlerine dikkatler çekilmekte, âhirete inanmayanların ne kadar pişman olacakları, mü'minlerin, inananların ise, pek büyük mükâfâtlara nâil olacakları (kavuşacakları) bildirilmektedir (Kurtubî, Râzî, Abdülhakîm Arvâsî)
Yâsîn, Kur'ân-ı kerîmin kalbidir Muhakkak o, bütün dertlere şifâdır (Hadîs-i şerîf-Hakîm, Tirmizî)
Her kim Cumâ günü annesinin, babasının veya bunlardan birinin kabrini ziyâret eder de baş ucunda Yâsîn sûresini okursa, okuduğu her harfi adedince onlar mağfiret edilir (bağışlanır) (Hadîs-i şerîf-Sa'lebî)
Ölmek üzere bulunan bir hastanın yanında Yâsîn sûresi okunursa, okunan her harfi için, onar melek iner Yâsîn sûresi üç bin harftir İnen melekler, ölmek üzere olan kimsenin önünde sıra sıra dizilip onun için istiğfâr ederler (bağışlanmasını isterler) Sekerattaki (ölüm ânındaki) bir mü'minin yanında Yâsîn sûresi okunursa, Cennet Rıdvan'ı ona Cennet şerâbı içirmedikçe Azrâil (aleyhisselâm) onun rûhunu almaz (Hadîs-i şerîf-Sefer-i Âhiret Risâlesi)
Yâsîn sûre-i şerîfesini okumanın on faydası vardır
1) Aç olan, tok olur yâni ummadığı yerden rızık gelir
2) Susuz olan, kanıncaya dek su bulur
3) Elbisesi olmayan elbise bulur
4) Eceli gelmeyen hasta şifâ bulur
5) Eceli gelen hasta ölüm acısı duymaz
6) Ölürken, Cennet melekleri gelip görünür
7) İnsan korktuğundan emîn olur
8) Misâfir ve garîb yardımcı bulur
9) Bekârların evlenmesi kolay olur
10) Gayb olan şey bulunur
Fakat bunları niyyet ederek ve inanarak okumak lâzımdır (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)
Yâsîn, Peygamber efendimizin ism-i şerîflerinden olup, "Ey benim bahr-i yakînimin sabbâhı (yakîn deryâmın dalgıcı) olan habîbim!" demektir (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)


YE'CÛC VE ME'CÛC:
Kur'ân-ı kerîmde adı geçen ve kıyâmete yakın, yeryüzüne yayılacak olan zararlı ve bozguncu iki kötü kavim
Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Nihâyet Ye'cûc ve Me'cûc'ün seddi açılıp da her tepeden saldırdıkları ve hak olan va'd (kıyâmet) yaklaştığı vakit, işte o zaman kâfir olanların gözleri hemen dikilecek: "Vah bizlere! Biz bundan gaflet ettik, doğrusu kendimize zulmetmiş olduk" diyecekler" (Enbiyâ sûresi: 96, 97)
Cenâb-ı Hak (kıyâmete yakın) Ye'cûc ve Me'cûc'ü gönderir Bunlar, yüksek yerlerden akın edecekler, ilk kâfile Taberiyye gölüne uğrayıp oradan geçecektir (Hadîs-i şerîf-Riyâz-üs-Sâlihîn)
Resûlullah efendimiz, Zülkarneyn'in inşâ ettiği sed hakkında buyurdular ki: "Ye'cûc ve Me'cûc, onu her gün oyuyorlar Tam delecekleri sırada, başlarında bulunan reis; "Bırakın artık delme işini, yarına yaparsınız" der" (Hadîs-i şerîf-Müslim)
Resûlullah efendimiz, kıyâmet alâmetlerinden her ne haber verdi ise hepsi doğrudur Yanlışlık olamaz O zaman güneş, âdet dışı olarak garbdan (batıdan) doğacaktır Hazret-i Mehdî çıkacak, Îsâ aleyhisselâm gökten inecek Deccâl çıkacak Ye'cûc ve me'c ûc denilen insanlar yeryüzüne yayılacaktır (Ahmed Fârûkî)
Ye'cûc ve Me'cûc denilen kimseler, Nûh aleyhisselâmın oğlu Yâfes'in soyundandır Yüzleri yassı, gözleri küçük, kulakları çok büyük, boyları kısadır Herbirinin bin çocuğu olur Arkasında kaldıkları seddi her gün oyarlar; sed, gece eskisi gibi olur H epsi kâfirdirler Sed arkasından çıkınca insanlara saldırırlar (Yûsuf Nebhânî)
Zülkarneyn, Avrupa ve Asya kıt'alarına mâlik oldu Asya'nın kuzey doğusundaki mü'min Türkler'in ricâsı üzerine, Ye'cûc ve Me'cûc kavminden korunmak için büyük duvar yaptırdı Bu, şimdiki Çin seddi değildir (Nişâncızâde)

YED:
Kelime mânâsı "el" demek olup, Allahü teâlâ hakkında kudret, gücü yetmek mânâsı verilen lafız, söz
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
(Habîbim) de ki: Ey mülkün sâhibi (olan) Allah'ım! Sen mülkü dilediğine verirsin Dilediğinden mülkü alırsın Dilediğini azîz, dilediğini zelîl edersin (alçaltırsın) Hayır (ve şer) senin yed'indedir Şüphesiz sen, her şeye kâdirsin (gücü yetensin) (Âl-i İmrân sûresi: 26)

Yed-i Beydâ:
Parlak el Mûsâ aleyhisselâmın mûcize olarak gösterdiği ve koynundan çıkardığında gözleri kamaştıran ve güneş ziyâsı saçan eli

Yed-i Emîn:
Kânûnen güvenilir kimse olarak seçilen şahısMahkemece kendisine bir şey emânet olunan kimse; güvenilir, emin el


Yed-i Kudret:
Allahü teâlânın kudreti
Nefsim yed-i kudretinde olan Allah'a yemîn ederim ki; mü'min olmadıkça Cennet'e giremezsiniz ve birbirinizi sevmedikçe mü'min olamazsınız Size; birbirinizi seveceğiniz bir şeyi bildireyim mi?Selâmı aranızda yayın (Hadîs-i şerîf-Râmûz-ül-Ehâdîs)
Nefsim yed-i kudretinde olana yemîn ederim ki, sizlerden biriniz beni evlâd ve babasından fazla sevmedikçe lâyıkı ile mü'min olamaz (Hadîs-i şerîf-Râmûz-ül-Ehâdîs)

YEHOVA ŞÂHİDLERİ:
Amerika Birleşik Devletleri'nde Ch Şarl Russel tarafından 1872'de kurulan, 1931 senesinden sonra kendilerini bu adla tanıtmaya çalışan mezheb ve misyoner teşkîlâtına verilen ad
Yehova şâhidleri, Tevrât'ın, Yehova adını verdikleri tanrının kelâmı olduğunu, kendilerinin hazret-i Âdem'in oğlu olan Hâbil'den, hazret-i Îsâ'ya kadar süregelen uzun devredeki şâhidlerin son temsilcileri olduklarını, Îsâ krallığının 144000 uyruklu yeni bir dünyâ olacağını ileri sürerler Propagandalarını çeşitli yazılar, broşürler ve sloganlarla yaparlar Asker olmayı ve bayrağı selâmlamayı reddederler Bunların hahamları yoktur Gezici vâizleri vardır Toplanma yerleri New York'tadır İstatistiklere göre özellikle anglosakson olmak üzere sayıları 900000'e varmaktadır Mezheb 1945'ten beri Batı Avrupa'da yayılmıştır (Yeni Rehber Ansiklopedisi)
Yehova şâhidleri tatlı, okşayıcı dillerle müslüman yavrularını aldatmaya çalışıyorlar Telefon rehberlerinden aldıkları adreslere, broşürler, risâleler gönderiyorlar Şık, süslü giyinmiş güzel kızlar kapı kapı dolaşarak evlere bu risâlelerden bırakıy orlar Çok şükür ki müslümanlar bu yaldızlı, hîleli yalanlara aldanmıyorlar Çünkü müslümanlar onların zannettikleri gibi câhil insanlar değildir (M Sıddîk Gümüş)

YEMÎN:
Kuvvet Bir haberi yâhut bir işi yapma veya yapmama husûsundaki azmi, iddiâyı (sözü); vallahi, tallahi şeklinde, Allahü teâlânın ism-i şerîfini anarak veya dînin izin verdiği sözlerle kuvvetlendirmek
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
Yeminlerinizi koruyun (Mâide sûresi: 89)
Alış-verişte vallahi böyledir, vallahi öyle değildir diye yemîn edenlere ve san'at sâhiplerinden, yarın gel, öbür gün gel diye sözünde durmayanlara yazıklar olsun (Hadîs-i şerîf-Kimyây-ı Seâdet)
Doğru olsa bile çok yemîn etmek, son nefeste îmânsız gitmeğe sebeb olur Doğru olarak çok yemîn etmek Allahü teâlânın ism-i şerîfine ve yemîne kıymet vermemek olur Bunlara kıymet vermeyerek yemîn etmek çok çirkin olur Şarkılarda, temsillerde, eğlen celerde yemîn etmek böyledir (AHaskefî, İbn-i Âbidîn)

Yemîn Keffâreti:
Yapılan yemîne riâyet etmeyip, yemîni bozan bir müslümana lâzım gelen keffâret, cezâ
Yemîni bozmadan keffâret verilmez Yemîni bozduktan sonra keffâreti geciktirmek günâhtırYemîn keffâreti için bir köle âzâd edilir Yâhut zekât alması câiz olan erkek veya kadın on fakîre bütün bedenini örtecek kadar bir kat çamaşır verilir Veya aç olan on fakîr bir gün iki defâ (sabah-akşam) doyurulur Bu üçünden birini yapamayan fakir, üç gün ard arda oruç tutar Bu oruçlara geceden niyet edilirKadın üç günü tamamlamadan hayz başlarsa, hayz bittikten sonra yeniden üç gün tutar (İbn-i Âbidîn)

Yemîn-i Gâmûs:
Günâha ve Cehennem'e sokan yemin Geçmişteki bir şey için, bile bile yalan söyleyerek, yemin etmek
Yemîn-i gâmûs eden kimse için peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur:
Kim yalan yere yemîn ederse, Allahü teâlâ onu Cehennem'e koyar (Merginânî)
Yemîn-i Gâmûs büyük günâhtır Pişman olunca tövbe edilir Keffâret verilmez (İbn-i Âbidîn)

Yemîn-i Lağv:
Boş yere yemîn Geçmiş bir şey için zan ile yanlış yemîn etmek Bunda günah ve keffâret yoktur

Yemîn-i Mün'akıde:
Geleceğe âit bir iş hakkında meselâ ilerde yapacağım veya yapmayacağım diyerek yapılan yemîn
Mün'akıde yemin üç türlüdür: Birincisi zaman bildirmeden yapılırMeselâ döğeceğim diye yemîn edince, ikisi de sağ kaldıkça, döğmezse yemîn bozulmazBiri ölünce bozulur Döğmeyeceğim diye yemîn edince, ölünceye kadar döğmezse, sonsuz olarak bozulmaz Bir kerre döğerse bozulur Keffâret denilen cezâsını yerine getirir ve yemin biter İkinci defâ döğerse, keffâret vermez İkincisi, zaman bildirilerek yapılan yemindir Zamânı gelmeden bozarsa, keffâret lâzım olur Zamânı gelmeden önce ölürse yemin b ozulmaz Üçüncüsü, şarta bağlı yemindir Yemin ettiği şeyin yapılıp, yapılmamasını, kendinin veya başkasının bir şeyi yapıp yapmamasına bağlamaktır Zaman söylenmedi ise, hemen yapmak, zaman söylendi ise, zamânın sonuna kadar yapmak lâzımdır Kalkıp gelmezsen vallahi seni döğerim demek bu çeşit bir yemindir (Merginânî, İbn-i Âbidîn)

YERHAMÜKALLAH:
Aksırıp, Elhamdülillah diyene, yanında bulunan kimsenin; "Allahü teâlâ sana merhamet etsin" mânâsına söylediği mübârek bir söz, teşmit (Bkz Teşmît)
Müslümanın müslüman üzerinde beş hakkı vardır Selâmına cevâb vermek, hastasını yoklamak, cenâzesinde bulunmak, dâvetine gitmek ve aksırıp Elhamdülillah diyene yerhamükallah demek (Hadîs-i şerîf-Buhârî-Müslim)
Aksırıp, Elhamdülillah diyene, namazda iken yerhamükallah demek namazı bozar Namazın dışında hemen cevâb vermek üç kerreye kadar farz-ı kifâye, fazla aksırmalarda ise müstehabdır (Riyâd-ün-Nâsihîn)

YE'S:
Ümitsizlik, ümîd kesmek
Allahü teâlâ, âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki:
Allah'ın rahmetinden (af ve lütfundan) ye'se düşmeyiniz Doğrusu, kâfirlerden başkası Allah'ın rahmetinden ye'se düşmez (Yûsuf sûresi: 87)
Ye's hâlinde tövbe makbûldür Fakat ye's hâlindeki îmân makbûl değildir (Mâtürîdî)
Ey insan! Etrâfın, arzû ve emellerine uyduğu zaman, her şeyi, aklınla, ilminle, fenninle, gücünle, kuvvetinle yaptığına, bütün başarıları îcâdettiğine inanıyorsun Hakk'ın sana verdiği vazîfeyi unutuyor ve o yüksek me'mûrluktan istifâ ediyor ve emâ nete sâhib çıkmaya kalkıyorsun Kendini mâlik ve hâkim tanımak ve tanıtmak istiyorsun Öte taraftan, etrâfın arzûlarına uymaz, dış kuvvetler seni mağlûb etmeye başlarsa, o zaman da kendinde hasret, hüsran, acz ve ye'sten başka bir şey görmüyorsun (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)

YESEVİYYE:
Evliyânın büyüklerinden Ahmed Yesevî hazretlerinin tasavvuftaki yolu
Tarîkatler başlıca ikidir Zikr-i hafî yâni sessiz zikir yapan ve zikr-i cehrî yâni yüksek sesle zikir yapan tarîkatler Birincisi, hazret-i Ebû Bekr'den gelmiş olup, mürşidlerinin (kurucu hocalarının) adına göre Tayfûriyye, Yeseviyye, Medâriyye, hak îki olan Bektâşiyye, Ahrâriyye, Ahmediyye-i müceddidiyye ve Hâlidiyye gibi isimler almışlardır (Abdullah-ı Dehlevî)
Yeseviyye yolunun kurucusu olan Ahmed Yesevî hazretleri, Buhârâ'da yetişen evliyâdan Yûsuf-i Hemedânî hazretlerinden tasavvuf ilmini tahsîl etti Zâhirî ve bâtınî (mânevî) ilimlerde kısa müddet içinde yüksek derecelere ulaştı Pek çok talebe yetiştir di Onun kurduğu Yeseviyye kolu kısa zamanda Türkistan, Mâverâünnehr, Horasan ve Harezm'de yayıldı Yeseviyye yolunun kurucusu olan Ahmed Yesevî hazretleri, vakitlerinin çoğunu Allahü teâlâya ibâdet etmekle ve talebelerine zâhirî ve bâtınî ilimleri ö ğretmekle geçirirdi Devamlı olarak Hızır aleyhisselâmla görüşür, sohbet ederdi Çocukluğundan îtibâren Resûlullah efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem sünnetine tam tâbi olmakta hiç gevşeklik göstermemişti 63 yaşına geldiği zaman Resûlullah efendimiz o sene âhirete teşrîf ettiklerinden, 63 yaşından sonra yeryüzünde durmağı uygun görmemiş, kendisine yer altında bir hücre yaptırmış ve vefât edinceye kadar orada kalmıştı (Molla Câmî)

YETÎM:
Ergenliğe ulaşmadan babası ölmüş çocuk
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
Yetimlere bâliğ oldukları zaman mallarını verin Helâli harâma değişmeyin Kendi mallarınıza katarak yemeyin Çünkü bu büyük bir günahtır (Nisâ sûresi: 2)
Yetimlerin mallarını zulmen (haksız olarak) yiyenler, karınlarına ancak bir ateş yerler ve yakında alevli ateşe girecekler (Nisâ sûresi: 10)
Yetimin malına da yaklaşmayın Ancak büluğ (ergenlik) çağına ulaşıp rüşdü (malını dînin ve aklın uygun gördüğü yerlerde kullandığı) görülünceye kadar en güzel şekilde (malını koruyup çoğaltmak için) yaklaşabilirsiniz Bir de ahdi (yapılan sözleşmeyi) yerine getirin Çünkü verdiği sözden cayan (kıyâmet günü) sorumludur (İsrâ sûresi: 34)
Kim şefkat ve merhametle bir yetimin başını okşarsa, elinin dokunduğu tüyler sayısınca sevâb alır (Hadîs-i şerîf-Ahmed bin Hanbel ve Taberânî)
Müslüman evlerinin en hayırlısı içinde kendisine iyi muâmele yapılan yetimin bulunduğu evdir Müslüman evlerinin en kötüsü de kendisine haksızlık yapılan yetimin bulunduğu evdir (Hadîs-i şerîf-İbn-i Mâce)
İlâhî! Ben iki zayıfın, yetim ile kadının haklarına tecâvüz etmeyi yasaklıyorum (Hadîs-i şerîf-Nesâî))
Dul ve yetimlerin ihtiyâcına koşan, Allah yolunda cihâd edenlerle, gündüzün oruç tutup geceyi ibâdetle geçiren gibidir (Hadîs-i şerîf-Buhârî)
Yetîmi kendine yakın tut Başını elinle okşa ve onu sofrana oturt Böyle yaparsan kalbin yumuşar ve hâcetin (ihtiyâcın) görülür (Hadîs-i şerîf-Râmûz-ül-Ehâdîs)
Her kim kıymetli günlere hürmeten bir yetimin başını okşarsa, Hak teâlâ hazretleri, o yetimin başındaki kıl sayısınca o kimseye nîmet lutfeder (Süleymân bin Cezâ)
Haksız yere yetîm malı yemek, büyük günâhlardandır (Kutbüddîn-i İznikî)
İslâm dîninde yetîmlik, büluğa (ergenlik, evlenecek yaşa gelmekle) sona erer (İbn-i Âbidîn)

YETMİŞ İKİ FIRKA:
Ehl-i sünnet yolundan (Peygamber efendimizin ve Eshâb-ı kirâmın bildirdiği doğru yoldan) ayrılan ve Cehennem'e gidecekleri hadîs-i şerîfte bildirilen bozuk fırkalar Bunlara bid'at ehli veya dalâlet fırkaları da denir
Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki:
"Benî İsrâil (İsrâiloğulları) yetmiş bir fırkaya ayrılmıştı Bunlardan yetmişi Cehennem'e gidip, ancak bir fırkası kurtulmuştur Nasârâ (hıristiyanlar) da yetmiş iki fırkaya ayrılmıştı Yetmiş biri Cehennem'e gitmiştir Bir zaman sonra benim ümmetim de yetmiş üç kısma ayrılır Bunlardan yetmiş ikisi Cehennem'e gidip, yalnız bir fırkası kurtulur" Eshâb-ı kirâm (Peygamber efendimizin arkadaşları) bu bir fırkanın kimler olduğunu sorunca; "Cehennem'den kurtulan fırka, benim ve Eshâbımın gittiği yolda gidenlerdir" buyurdu (Hadîs-i şerîf-Milel ve Nihal, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce)
Yetmiş iki sapık fırkaya mensub olanlar, Ehl-i sünnet âlimlerinin anladıkları gibi inanmıyanlar, mânâsı açık olmayan nassları (âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfleri) yanlış te'vil ettikleri (yorumladıkları) için kâfir olmuyorlar ise de, sapık inanışları yüzünden Cehennem'e gideceklerdir Fakat müslüman oldukları için, azâbda sonsuz kalmayacak, îtikâdlarının (inanış) bozukluğu kadar yandıktan sonra tekrar çıkarılacak, Cennet'e sokulacaklardır Yetmiş iki sapık fırka vardır Bunların yaptıkları ibâdetlerin hiçbiri kabûl edilmez (İmâm-ı Rabbânî)
Muhammed aleyhisselâmın ümmeti yetmiş üç fırkaya ayrıldı Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmemiş olan ve açık olanların da mânâları icmâ ile zarûrî olarak anlaşılmamış olan inanılacak ve yapılacak bilgilerde ictihâd ederken yanıl mak küfür (îmânsızlık) olmaz ise de büyük günâh olur Müslümanların yetmiş üç fırkasından yetmiş iki fırkası böyle yanılmış, doğru yoldan ayrılmış, bid'at sâhibi olmuşlardırBunlar sapık inançlarının cezâsı olarak Cehennem'e gireceklerdir Fakat müslüman oldukları için Cehennem'de sonsuz kalmayacaklar, azâb gördükten sonra çıkarılacaklardır (Abdülganî Nablüsî)
Yetmiş iki bid'at (sapıklık) yolunun esâsı dokuz fırkadır ki bunlar; hâricî, şiî, mûtezile, mürcie, müşebbihe, cehmiyye, dırâriyye, neccâriyye ve kilâbiyyedir Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem ve dört halîfesinin zamânında bunların h içbiri yoktu Bunların meydana çıkması ayrı ayrı yollara ayrılması, Eshâb-ı kirâmın (Peygamber efendimizin arkadaşları), Tâbiîn-i izâmın (Eshâbı gören büyükler) ve Fukahâ-i Seb'anın (yedi büyük fıkıh âliminin) ölümlerinden senelerce sonra idi (Abdülkâdir-i Geylânî)
Eshâb-ı kirâmın hepsinin hakkında mümkün olduğu kadar iyi söyleyiniz Onların hiçbirine sakın dil uzatmayınız Yetmiş iki sapık fırkadan kimi ifrâta (aşırılığa) vararak taşkınlık yaptı, kimi tefrîte (aşırılığa) düşerek haklarını vermedi Kimi akla gü vendi, kimi felsefeye ve eski Yunan felsefecilerine aldandı Böylece İslâmiyet'te olmayan, hattâ yasak olan şeyleri yaptılar Bid'atlere yâni sapıklığa sarıldılar Sünneti yâni İslâmiyet'i bıraktılar (Seyyid Alizâde)

YEVM-İ ÂHİR:
Âhiret günü Îmân edilmesi lâzım olan altı şeyden beşincisi Arkasından gece gelmeyen gün Bu zamânın başlangıcı insanın öldüğü gündür (Bkz Âhiret, Kıyâmet)

YEVM-İ NAHR:
Kurban kesme günü Zilhicce ayının onuncu yâni kurban bayramının birinci günü On birinci ve on ikinci günleri de kurban kesme günü olduğundan hepsine birden eyyâm-ı nahr denildi

YEVM-İ ŞEK:
Şüpheli gün Havanın bulutlu olup, Ramazan ayı hilâlinin görülmemesi sebebiyle Şâbân ayının otuzuncu günü mü, yoksa Ramazân-ı şerîfin ilk günü mü olduğu bilinmeyen, Şâbân'ın yirmi dokuzundan sonra gelen gün
Yevm-i şekte Ramazân-ı şerîf orucuna veya vâcib bir oruca niyet edilerek oruç tutulması tahrîmen (harama yakın) mekrûhtur (M Mevkûfâtî)
Yevm-i şek'te öğle namazı zamânına kadar oruç tutup, o gün Ramazan olduğu îlân edilmezse, orucu bozmak lâzım olur Bozmayıp, oruca devâm etmek tahrîmen mekrûhtur ( İbn-i Âbidîn)

YEZÎDÎLER:
Hazret-i Ali'ye düşman olan ve şeytana tapan kimselerin mensûb olduğu bozuk fırka İbâdiyye fırkasının kurucusu Abdullah bin İbâd'ın adamlarından Yezîd bin Enîse'ye uydukları için bu adı almışlardır Emevî halîfelerinden Yezîd'in bunlarla hiçbir ilgi si yoktur
Hâricîler yedi fırkadır Bunlardan İbâdiyye fırkası, Abdullah bin İbâd adındaki kimsenin adamlarıdır İbâdiyye fırkası dörde ayrıldı Bunlardan Yezîd bin Enîse'nin adamlarına Yezîdî denildi Yezîdîlere göre; Acemden bir peygamber gelecek, kendisine g ökte yazılmış bir kitâb inecek, Muhammed aleyhisselâmın dîninden çıkacak, Sâbiiyye olacak yâni yıldızlara tapınacaktır Küçük ve büyük her günâhı işleyen kimse kâfir olmaktadır (Seyid Şerîf Cürcânî)
İleri sürdükleri bozuk fikirlerden dolayı tâkibe uğrayan Yezîdîler, on ikinci asırda Kuzey Irak'taki Lâdeş vâdisine sığındılar Âdî adlı birinin etrâfında toplanıp inanışlarını bölgedeki halk arasında yaydılar Âdî'nin ölümünden sonra yerine kardeşin in oğlu ikinci Âdî geçti ve daha sonra da oğlu Şeyh Hasan reis oldu Gün geçtikçe sayıları artan Yezîdîler üzerine Musul emiri İmâdüddîn Zengî kuvvet göndererek onları dağıttı Âdî ve Yezîd bin Enîse'nin insan üstü varlıklar olduğunu kabûl eden ve müslümanlıkla hıristiyanlık karışımı bir inanca sâhib olan Yezîdîler, Osmanlılar zamânında da tâkibâta uğradılar Osmanlı şeyhülislâmları, kendilerine müslüman adı verdikleri hâlde, helâle haram diyen, güneşe tapınan, iblise (şeytana) tâzim gösteren ülü'l-emre yâni devlet başkanına karşı isyân eden Yezîdîlerin bulundukları yerin dâr-ül-harb olduğuna ve İslâm askerinin bunlarla harb edeceğine dâir fetvâ verdiler Irak, Sûriye, Yemen, Âzerbaycan, Türkiye ve Hindistan gibi yerlere dağılmış olan Yezîd îler bugün de mevcûddurlar (M Sıddîk Gümüş, Abbâs Azzâvî)
Yezîdîler, Arabî ve kürtçe yazılmış olan Kitâb-ül-Celve adlı kitâba çok önem verirler Bu kitap, Maksimilyan Bütner tarafından Almanca'ya tercüme edilmiştir Yezîdîler, iblise melek ve tâvûs derler Şeytana söğeni öldürürler Derdleri, belâları iblis yaratır derler Lâdeş vâdisindeki Baadır köyünde bulunan ölülerini gidip dolaşmaya hac derler Her gün güneş doğarken ona karşı dururlar Sabah ilk ışık gelen toprağı öperler Güneş batarken de ona yalvarırlar Bu yaptıklarına namaz kılmak, ibâdet etmek derler Ocak ayında üç gün oruç tutan Yezîdîlerin okuma-yazma öğrenmesi ve sakal bırakması büyük günahtır (M Sıddîk Gümüş)

YILBAŞI:
Sene başı Yeni bir senenin başlaması Başlangıç zamânına göre iki çeşit sene vardır Mîlâdî ve hicrî sene
Mîlâdî sene Îsâ aleyhisselâmın doğum günü zannedilen târih ile başladığı kabûl edilir Ancak Îsâ aleyhisselâmın doğum zamânı kesin olarak bilinmediği için, bu senenin başlangıcı tahmîne dayanmakta, ilmî ve târihî bir gerçek taşımamaktadır Bir Ocak'ı n (Kânûn-i sânî) yılbaşı olarak kabûl edilmesi, Fransa kralı Dokuzuncu Şarl'ın 1563'de verdiği emirle benimsenmiştir (Bkz Noel) (Yeni Rehber Ansiklopedisi)
Hicrî sene, Peygamber efendimizin Mekke'den, Medîne'ye hicret ettiği seneden başlar Hicrî senenin başı Muharrem ayının birinci Cumâ günüdür Muharrem ayının birinci gecesi müslümanların kamerî yılbaşı gecesidir (Yeni Rehber Ansiklopedisi)

YOLCU:
Yola çıkan, konuk, seferî kimse (Bkz Müsâfir)
Dünyâda sanki bir garîb gibi veya yola çıkacak bir yolcu gibi ol ve kendini kabir ehlinden bil (Hadîs-i şerîf-Et-Tâc)

YUHANNA:
1 Îsâ aleyhisselâma îmân eden on iki havârîden biri İbrânî dilinde Yahyâ demektirRumca'da Yohannes, İngilizce'de Can, Fransızca'da Jan denir Dört İncîl'i yazanlardan biridir Îsâ aleyhisselâmın teyzesinin oğlu idi Yüz senesinde Efes'te öldü Hır istiyanlar, on ikinci ayın yirmi yedisinde yortusunu yaparlar
2 Dört İncîl'den biri
Hıristiyanların dinlerinin esâsı olan ve İncîl dedikleri dört kitâb, Allahü teâlânın Cebrâil aleyhisselâm ile gönderdiği asıl İncîl-i şerîf değildir Bu dört kitab, Îsâ aleyhisselâm semâya çıkarıldıktan sonra dört kimse tarafından yazılmış birer târi h kitabıdırlar Bunlardan birincisi Matta olup, ahbablarının arzû ve ısrarları üzerine gördüklerini ve işittiklerini bildirmek için Îsâ aleyhisselâm semâya çıkarıldıktan on iki sene sonra yazmıştır İkincisi Markos olup havârîlerden işittiklerini yirmi sekiz sene sonra yazmıştır Üçüncüsü Luka olup, otuz iki sene sonra işittiklerini bildirmek için İskenderiyye'de bir târih yazmıştır Dördüncüsü Yuhanna olup, Îsâ aleyhisselâm semâya çıkarıldıktan kırk beş sene sonra yazmıştır Bu dört İncîl birbi rine uymayan ihtilaflarla doludurHalbuki asıl İncîl, Îsâ aleyhisselâma indirilmiş olup, tek bir kitab idi İçinde birbirlerine uymayan, hâdiselere ters düşen bir şey olmadığı muhakkak idi Kur'ân-ı kerîmin bildirdiği Allah kelâmı olan bu İncîl'in bu dört târih kitabından başka olduğu anlaşılmaktadır (Abdullah Abdi bin Destân Mustafa)

YÛNUS ALEYHİSSELÂM:
Musul yakınındaki Nineve (Ninova) ahâlisine gönderilen peygamber Babasının ismi Metâ'dır Yûnus aleyhisselâm Âsûr Devleti'nin başşehri ve önemli bir ticâret merkezi olan Nineve şehrinde doğdu
Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Muhakkak Yûnus (bin Metâ aleyhisselâm) da peygamberlerdendir (Sâffât sûresi: 139)
Biz Yûnus'un (aleyhisselâm) duâsına icâbet edip, onu gamdan (gecenin, denizin ve balığın karnındaki karanlıktan) halâs eyledik (kurtardık) Bunun gibi biz mü'minleri halâs ederiz (Enbiyâ sûresi: 88)
Balığın karnındayken Yûnus'un (aleyhisselâm) yaptığı duâ "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü minez-zâlimîn" idi Müslüman kişi bu duâyı her ne şey için okursa, Allahü teâlâ elbette kabûl eder (Hadîs-i şerîf-Rûh-ul-Beyân)
Yûnus aleyhisselâmın babası olan Metâ sâlih bir kimseydi Allahü teâlâdan sâlih bir evlâd ihsân etmesi için duâ etti Allahü teâlâ ona Yûnus'u (aleyhisselâm) ihsân etti Kavmi içinde emîn, yalan söylemeyen, yardımsever bir kişi olarak meşhûr oldu Ot uz yaşına gelince, Nineve ahâlisine peygamber olduğu bildirildi Yûnus aleyhisselâm senelerce kavmini îmâna dâvet etti Putlara, heykellere tapan Nineve ehli onu dinlemediler Heykellere tapmaktan vazgeçmediler Yûnus aleyhisselâm üzüldü Dicle nehri kenarına geldi Gemiye bindi Hâlbuki Allahü teâlâ böyle emir vermemişti Gemi yürümedi Kur'a çektiler Yûnus aleyhisselâma isâbet etti Suçlu benim buyurdu Denize attılar Balık yuttu Tövbe etti Balık bunu bir kenâra çıkardı Ölüm hâlinde idi Tekrar kuvvet buldu Yeniden Nineve'ye gitmesi emrolundu Yûnus aleyhisselâm gelmeden önce hava kararmış, her yeri kara duman kaplamıştı Kavmi korkup, tövbe etmiş, tövbeleri kabûl olup azâb geri alınmıştı Yûnus aleyhisselâm gelince, onun sözlerini dinlediler Kavmi mes'ûd ve iyilik üzere yıllarca yaşadı Şarkta Midyalılar, Bâbil'de Keldânîler meydana geldi Yûnus aleyhisselâm seksen üç yaşında iken, Nineve'de vefât etti (Nişâbûrî, Nişancızâde, Taberî)

YÛNUS SÛRESİ:
Kur'ân-ı kerîmin onuncu sûresi
Yûnus sûresi Mekke'de nâzil oldu (indi) Sâdece 40, 94, 95 ve 96 âyetler Medîne'de nâzil oldu Yüz dokuz âyet-i kerîmedir Doksan sekizinci âyet-i kerîmede Yûnus aleyhisselâmın kavminden bahsedildiği için, sûreye bu isim verilmiştir Sûrede; Nûh ve Mûsâ aleyhimesselâma dâir kıssalar, rahmet-i ilâhiyyenin, azâb-ı ilâhîden daha çok olduğu bildirilmektedir (Râzî, İbn-i Abbâs, Kurtubî)
Yûnus sûresinde meâlen buyruldu ki:
Biliniz ki; Allahü teâlânın evliyâsı için azâb korkusu, nîmetlere kavuşmamak üzüntüsü yoktur (Âyet: 62)
Kim Yûnus sûresini okursa, Yûnus aleyhisselâmı tasdîk (îmân) ve tekzîb edenlerin (yalanlayanların) ve Fir'avn ile boğulanların adedinin on katı sevâb verilir (Hadîs-i şerîf-Kâdı Beydâvî Tefsîri)

YÛSUF ALEYHİSSELÂM:
Kur'ân-ı kerîmde adı geçen peygamberlerden Mısır ahâlisine gönderilen peygamber Yâkûb aleyhisselâmın oğludur Yâkûb aleyhisselâmın neslinden gelen ilk peygamberdir Allahü teâlâ ona rüyâ tâbiri ilmini öğretti
Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Yûsuf (aleyhisselâm) ve kardeşlerinin kıssasında, ondan suâl edenler (ve başkaları) için, Allahü teâlânın kudret ve hikmetine (veya Muhammed aleyhisselâmın peygamberliğine) deliller vardır (Yûsuf sûresi: 7)
Yûsuf (aleyhisselâm) onların (kardeşlerinin) zahîre yüklerini hazırladı Uşaklarına da " (Zahîre için verdikleri) sermâyelerini yüklerinin içine koyuverin Olur ki, âilelerine döndükleri zaman bunun farkına varırlar da belki yine (kardeşleri Bünyâmin ile berâber buraya) dönerler" dedi (Yûsuf sûresi: 62)
Abdurrahîm Dehlevî şöyle anlattı: "Kardeşim Yûsuf benden sabîh (güzel) ben ise ondan daha melihim (sevimliyim) " hadîs-i şerîfinin mânâsını kavrayamamıştım Bir gün rüyâmda Resûlullah efendimizi sallallahü aleyhi ve sellem gördüm Bu mes'eleyi arz ett im Resûlullah efendimiz şöyle buyurdular: "Allahü teâlâ benim cemâlimi (güzelliğimi) insanlardan gizledi Şâyet insanlar benim cemâlimi görselerdi, Yûsuf'u gördükleri zaman yaptıklarından daha fazlasını yaparlardı Ellerini değil, yüreklerini keserl erdi de haberleri olmazdı"
Yüzünün ve ahlâkının güzelliği ile meşhûr olan Yûsuf aleyhisselâmı, babası Yâkûb aleyhisselâm diğer kardeşlerinden çok severdi Babasının sevmesi, kardeşlerinin onu kıskanmalarına sebeb oldu Onu götürüp kuyuya attılar Babalarına dönüp kardeşimiz Yû suf'u kurt yedi dediler Allahü teâlâ Yûsuf aleyhisselâmı korudu Kuyunun yanından geçen bir kervanda bulunan kimseler onu kuyudan çıkarıp Mısır'a götürdüler ve köle diye sattılar Mısır azîzi (mâliye nâzırı, bakanı) onu satın aldı Azîzin hanımı Zül eyhâ (Zelîha)nın iftirâsı netîcesinde zindana atıldı Uzun zaman zindanda kaldıktan sonra, suçsuzluğu anlaşılıp zindandan çıktı Ölen Mısır mâliye nâzırının yerine mâliye nâzırı oldu Azîzin hanımı Züleyhâ ile evlendi Babasını ve kardeşlerini Mısır'a getirdi Orada yıllarca berâber yaşadılar Babası Mısır'da vefât etti Kardeşleri de orada yerleştiler Kur'ân-ı kerîmde kıssası ve başına gelen hâdiseler geniş olarak bildirilmiş olan Yûsuf aleyhisselâm, Mısır ahâlisine peygamber gönderildi İnsanları Allahü teâlânın dînine uymaya dâvet etti Yâkûb aleyhisselâmın vefâtından bir müddet sonra Yûsuf aleyhisselâm da vefât etti Mısır'da herkes Yûsuf aleyhisselâmı kendi mahallesine defn etmek istiyordu İş kavgaya kadar yaklaştı Sonunda mermer bi r sandukaya koyup Nil nehri kıyısına (veya Nil nehrinin ortasına) defn ettiler Bir rivâyete göre ondan dört yüz sene sonra gelen Mûsâ aleyhisselâm kabrini bulup, mübârek cesedini oradan alarak, Yâkûb aleyhisselâmın da medfûn bulunduğu Halîl-ur-rahmân'daki yere defn etti (Kurtubî, Ahmed Nişâbûrî, Nişâncızâde)

YÛSUF SÛRESİ:
Kur'ân-ı kerîmin on ikinci sûresi
Yûsuf sûresi Mekke'de nâzil oldu (indi) Sâdece, 1, 2 ve 3 âyetleri Medîne'de nâzil oldu Yüz on bir âyettir Yûsuf aleyhisselâmın kıssasından bahsedildiği için bu ismi almıştır (Muhammed bin Hamzâ, Kurtubî)
Yûsuf sûresinde meâlen buyruldu ki:
Onların çoğu Allahü teâlâya îmân ediyoruz diyorlar Fakat îmânsızdırlar Başka şeylere ibâdet ederek müşrik olmuşlardır (Âyet: 106)

YÛŞÂ ALEYHİSSELÂM:
İsrâiloğullarına, Mûsâ aleyhisselâmın vefâtından sonra gönderilen peygamber Mûsâ aleyhisselâmın yeğeni ve vekîli idi İsmi Yeşû olup hıristiyanlar Yeşû diyorlar Annesi Mûsâ aleyhisselâmın kız kardeşidir
Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Allahü teâlâya îmân edip, O'ndan korkanlardan (Yûşâ bin Nûn ve Kâlib bin Yuknâ adındaki) iki kimse, İsrâiloğullarına dediler ki: "Ey İsrâiloğulları! Cebbârların (zâlimlerin) şehrinin kapısından hemen girin (Onların vücûdlarının büyüklüğünden korkmayın Onların bedenleri büyük ve kuvvetli fakat kalbleri zayıftır Sizinle harb etmeye rûhî metânetleri yoktur) Bir defâ kapıdan girdiniz mi; Allahü teâlânın vâdettiği yardımın size gelmesiyle elbette siz gâliblerden olursunuz Siz gerçekten inanan, Allahü teâlânın vâdini tasdîk eden kimseler iseniz, Allahü teâlâya tevekkül ediniz (Mâide sûresi: 23)
Güneş, hiçbir kimse için batmaktan alıkonmaz Ancak Beyt-i Makdîs'i feth etmek için gittiği gecelerden birinde Yûşâ aleyhisselâm için batmaktan alıkondu (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed bin Hanbel)
Yûşâ aleyhisselâm Mısır'da doğdu Mûsâ aleyhisselâmın husûsî talebesi, hâlis yardımcısı olarak yanında bulundu Mûsâ aleyhisselâm Fir'avn'ın zulmü sebebiyle, Allahü teâlânın emriyle kendine tâbi olanlarla birlikte Mısır'dan hicret edince, o da birlik te hicret etti Mûsâ aleyhisselâmın Hızır aleyhisselâmla buluşmak üzere gittiği yolculuğunda, onun yanında bulundu Allahü teâlânın emriyle, Mûsâ aleyhisselâmın İsrâiloğullarını Arz-ı mev'ûd'a (Filistin ve Şam bölgesine) götürmek üzere yola çıktığında Yûşâ aleyhisselâm ona yardımcı oldu Cebbâr (zâlim)Amâlika kavmiyle ilgili olarak bilgi toplamak üzere gönderilen temsilciler arasında Yûşâ aleyhisselâm da bulundu Diğer temsilciler dönüp İsrâiloğullarını korkuttukları hâlde, Yûşâ bin Nûn aleyhisselâm ile Kâlib bin Yuknâ aleyhisselâm onları harbe gitmek husûsunda teşvik ettiler Mûsâ aleyhisselâm vefât ederken yerine Yûşâ aleyhisselâmı halîfe bıraktı Allahü teâlâ Yûşâ aleyhisselâmı da İsrâiloğullarına peygamber olarak vazîfelendirdi Yûşâ aleyhisselâm İsrâiloğullarını toplayıp Eriha şehrini kuşattı Kuşatma altı ay sürdü Nihâyet bir Cumâ günü akşam üzeri mûcizeler göstererek şehri fethetti Daha sonra İlyâ (Kudüs) şehrini, bilâhere Belka şehrini kuşatıp fethetti Yûşâ aleyhisselâmın em rindeki İsrâiloğulları, Belka şehri hükümdârı Belâk'ı ve ism-i a'zam duâsını bildiği hâlde doğru yoldan ayrılan Bel'am bin Baûra'yı öldürdüler Arz-ı mev'ûd diye bilinen Filistin ve Şam diyârı peyderpey İsrâiloğullarının eline geçti Fetihler yedi se ne devâm edip Kudüs şehri de Yûşâ aleyhisselâm ve ona inananlar tarafından feth edildi İsrâiloğullarını Arz-ı mev'ûd'a yerleştiren Yûşâ aleyhisselâm, yirmi yıl daha İsrâiloğullarına Tevrât'ı okudu ve hükümlerini açıkladı Yûşâ aleyhisselâm yerine Kâlib bin Yuknâ'yı halîfe tâyin ettikten sonra 127 yaşında vefât etti Kabrinin Nablûs veya Haleb yakınındaki Mearre şehrinde olduğu rivâyet edilir Yûşâ aleyhisselâm İstanbul'a hiç gelmedi Beykoz tepelerinde ziyâret edilmekte olan kabrin Yûşâ peygambere âit olduğu söyleniyorsa da târihî bilgilere uygun değildir (Taberî, Nişâncızâde, İbn-ül-Esîr)

__________________