Uzayda Mahsur Kalan Astronotlara Ne Oluyor?

**Şengül Şirin** · 04-24-2025

Uzayda mahsur kalan astronotlara ne oluyor?
uzay aracıKaynak,getty
Haber bilgisi
Yazan,Richard Hollingham
Unvan,BBC Future

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) sekiz günlüğüne uzaya giden iki astronotu dokuz ay Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) mahsur kaldıktan sonra 18 Mart'ta Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı

Deneme uçuşu için Boeing’in yeni Starliner uzay aracı ile ISS'ye doğru 5 Haziran'da yola çıkan Sunita Williams ve Butch Wilmore’un birkaç gün içinde dönmesi planlanıyordu

Ancak arızalar nedeniyle dönemediler

Bu, astronotların uzayda mahsur kaldığı ilk görev değil

Peki uzayda uzun süre kalan astronotlara ne oluyor?

Uzayda mahsur kalan astronotların dönüş yolculuğu başladı
Starliner uzay aracına ne oldu?
NASA yetkilileri, Starliner’ın mekiğindeki itici takımlarda sızıntı tespit ettiklerini, bazı roket motorlarının da çalışmadığını açıkladı

Mühendisler, yeryüzünde yapılan testlere rağmen yaşanan sorunların nedenini anlamaya çalıştı

Uzayda ve yörüngede yapılan testlerde motorların çalışıyor olması ise kafaları iyice karıştırdı

Teknik sorunlar yaşayan kapsül, astronotların dönüşü için çok riskli bulundu

Starliner 7 Eylül'de mürettebatsız bir şekilde Dünya'ya geri döndü

Astronotların da SpaceX Crew Dragon ile Şubat'ta geri dönmeleri planlandı

Ancak bazı teknik sorunlar nedeniyle bu plan da ertelenmek zorunda kaldı

Sunita Williams ve Butch WilmoreKaynak,Getty Images
Fotoğraf altı yazısı,Sunita Williams ve Butch Wilmore'un Dünya'ya önümüzdeki yıla kadar geri dönemeyebileceği belirtiliyor
Hangi koşullarda kaldılar?
Aslında Starliner mahsur kalmak için çok da kötü bir yer değildi

Space Boffins podcastine konuk olarak 2020-2021 yılları arasında Starliner’da geçirdiği altı aylık görevi nasıl tamamladığını anlatan NASA astronotu Victor Glover, araçta “yedi yatak odası ve üç banyo” olduğunu söyledi

Araçta su kaynakları bol ve yakın zamanda tüketim maddelerine takviye amacıyla yapılan bir uzay görevi sonrası gıda kaynağı da gereğinden bile fazla

Aracın içi biraz kalabalık olsa da, astronotların camdan gördükleri Dünya manzarası muazzam

Uzay görevlerini takip eden Florida merkezli haber sitesi SpaceUpClose’un kurucusu Ken Kremer, “Oradaki astronotlar gayet mutlu

Çoğu insan mahsur kaldıklarını düşünüyor ama durum öyle değil” diyor

Kremer, “Yaşanan sorunları küçümsemiyorum ama zaten bu misyon en başta da sekiz gün olarak hesaplanmış olamazdı

İki astronot da daha önce altı aylık görevlerde yer aldılar ve bu defa daha uzun bir görev için yollanmaları gerekirdi” diye açıklıyor

starlinerKaynak,getty
Çoğumuz yolculuğumuz iptal olduğunda ya da hava alanındayken uçuşumuz ertelendiğinde öfkeleniyoruz

Bu gibi beklenmedik durumlar için dünyadaki en hazırlıklı insanlar ise bu konuda eğitimli olan astronotlar

Glover, astronotları “profesyonel risk alıcılar” diye nitelendiriyor

Williams ve Wilmore da NASA'nın en deneyimli astronotları arasında

İkisi de uzmanlıklarını Starliner’ı testlere tabii tutarak kullanıyor ve bu koşullar altında ellerinden gelenin en iyisini yapıyorlar

Astronotlar uzay istasyonunun bakımını üstlenmekle kalmayıp, uzay giysilerini tamir ediyor, bilimsel deneyler yapıyorlar

Paris'teki Olimpiyatları bile takip ettiler

Uzay aracının içindeki işleyişi iyi bildikleri için de gıda kaynaklarının yönetilmesinden ekipmanların bulunduğu rafların derin temizliğine pek çok görevi üstlenebiliyorlar

Normalde uzay istasyonunda astronotların ter ve idrarı yeniden dönüştürülerek içme suyu üretiliyor ancak son arızalar nedeniyle idrarları depolamak zorunda kaldılar

Bu da zaten iki ek astronot yüzünden kalabalık olan uzay aracını daha da sıkışık hale getirdi

Astronotlar Williams ve Wilmore, yanlarında getirdikleri yedek parçalar ve takviye amaçlı ek ekipmanlarıyla beraber sistemin tamir edilmesini bekliyorlar

Bu gibi beklenmedik durumların nadiren trajediye dönüştüğü uzay istasyonundaki herkes, gösterdikleri profesyonel yaklaşımla istasyonun başarısını da ortaya koydu

Kasım 2000’den bu yana istasyonun hiç boş kalmadığını da unutmamak gerek

Rus kozmonot da mahsur kalmıştı
Öte yandan astronotların uzayda beklenenden daha uzun kaldığı geçmişteki vakalara bakılırsa, Williams ve Wilmore için hayat çok daha zor olabilirdi

Örneğin Mayıs 1991’de Mir uzay istasyonuna göreve giden Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov, birkaç ay kalmayı beklerken neredeyse bir yıl uzayda durmak zorunda kalmıştı

İngiliz astronot Helen Sharman’ın da dahil olduğu uzay görevinin ilk haftalarında her şey planlandığı gibiydi

Tüm bunlar olurken, Krikalyov’un ülkesi dağılmak üzereydi

Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov,Kaynak,getty
Fotoğraf altı yazısı,Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov
Ağustos 1991’de Sovyet lider Mihail Gorbaçov’a karşı bir darbe girişiminde bulunan komünistler tanklarla Moskova sokaklarındaydı

2019’da bir röportaj yaptığım Krikalyov, o dönem eşi ile karşılıklı olarak birbirleri için endişelendiklerini söylemiş, “Yerde tüm bu çalkantılar ve istikrarsızlıklar yaşanırken elbette biz de arkadaşlarımız, akrabalarımız, anne babalarımız için kaygılanıyorduk” demişti

Gerçekten de uzay görevinin başlamasından dört ay sonra Sovyetler Birliği dağıldı

Uzaya tedarik uçuşları devam etti ancak Krikalyov ve istasyondaki diğer kozmonot Aleksandr Volkov’un Dünya’ya dönüp dönemeyeceği meçhuldü

Krikalyov, “İstasyonda olduğumuzu unuttuklarına dair hikayeler kulağıma gelmişti

Oysa her gün merkezle iletişim halindeydik ve yapmamız gereken deneyler, elimizde de gereken gıda ve su kaynakları vardı

Aslında her şey tam zamanında ilerliyordu” diye anlattı

Dünya’dan ayrıldıktan bir yıla yakın süre sonra Krikalyov, yeni ana vatanı olan Rusya’ya döndü

Astronotlar tehlikede mi?
Starliner’daki arızalara ilişkin incelemeler devam ederken, Sunita Williams ve Butch Wilmore’un durumu herhangi bir paniğe neden olmuyor

NASA’nın birkaç hafta içinde uzay aracını mürettebatlı ya da mürettebatsız eve geri uçurma konusunda nihai kararı vermesi bekleniyor

Öte yandan ikili Eylül ayında Dünya’ya dönmeyi başarsa da, özellikle Ay ve ötesine çok daha gelişmiş uzay araçlarıyla görevler düzenlenmesi beklenirken, gelecekte bu tarz beklenmedik olayların yeniden yaşanması olası

1972’den beri Dünya yörüngesinin ötesine yapılacak ilk görev için Artemis 2’nin pilotluğunu yapması planlanan Victor Glover, “Yaptığımız iş sanki rutin bir görevmiş izlenimi verirsek, hem kamuya hem de mesleğimize kötülük yapmış oluruz

Gelecekte Starliner’ı 10’uncu kez uçurduğumuzda da görevimiz bugünkü kadar karmaşık ve zor olacak” diyor

04-24-2025	#1
Şengül Şirin	Uzayda Mahsur Kalan Astronotlara Ne Oluyor? Uzayda mahsur kalan astronotlara ne oluyor? uzay aracıKaynak,getty Haber bilgisi Yazan,Richard Hollingham Unvan,BBC Future Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) sekiz günlüğüne uzaya giden iki astronotu dokuz ay Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) mahsur kaldıktan sonra 18 Mart'ta Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı Deneme uçuşu için Boeing’in yeni Starliner uzay aracı ile ISS'ye doğru 5 Haziran'da yola çıkan Sunita Williams ve Butch Wilmore’un birkaç gün içinde dönmesi planlanıyordu Ancak arızalar nedeniyle dönemediler Bu, astronotların uzayda mahsur kaldığı ilk görev değil Peki uzayda uzun süre kalan astronotlara ne oluyor? Uzayda mahsur kalan astronotların dönüş yolculuğu başladı Starliner uzay aracına ne oldu? NASA yetkilileri, Starliner’ın mekiğindeki itici takımlarda sızıntı tespit ettiklerini, bazı roket motorlarının da çalışmadığını açıkladı Mühendisler, yeryüzünde yapılan testlere rağmen yaşanan sorunların nedenini anlamaya çalıştı Uzayda ve yörüngede yapılan testlerde motorların çalışıyor olması ise kafaları iyice karıştırdı Teknik sorunlar yaşayan kapsül, astronotların dönüşü için çok riskli bulundu Starliner 7 Eylül'de mürettebatsız bir şekilde Dünya'ya geri döndü Astronotların da SpaceX Crew Dragon ile Şubat'ta geri dönmeleri planlandı Ancak bazı teknik sorunlar nedeniyle bu plan da ertelenmek zorunda kaldı Sunita Williams ve Butch WilmoreKaynak,Getty Images Fotoğraf altı yazısı,Sunita Williams ve Butch Wilmore'un Dünya'ya önümüzdeki yıla kadar geri dönemeyebileceği belirtiliyor Hangi koşullarda kaldılar? Aslında Starliner mahsur kalmak için çok da kötü bir yer değildi Space Boffins podcastine konuk olarak 2020-2021 yılları arasında Starliner’da geçirdiği altı aylık görevi nasıl tamamladığını anlatan NASA astronotu Victor Glover, araçta “yedi yatak odası ve üç banyo” olduğunu söyledi Araçta su kaynakları bol ve yakın zamanda tüketim maddelerine takviye amacıyla yapılan bir uzay görevi sonrası gıda kaynağı da gereğinden bile fazla Aracın içi biraz kalabalık olsa da, astronotların camdan gördükleri Dünya manzarası muazzam Uzay görevlerini takip eden Florida merkezli haber sitesi SpaceUpClose’un kurucusu Ken Kremer, “Oradaki astronotlar gayet mutlu Çoğu insan mahsur kaldıklarını düşünüyor ama durum öyle değil” diyor Kremer, “Yaşanan sorunları küçümsemiyorum ama zaten bu misyon en başta da sekiz gün olarak hesaplanmış olamazdı İki astronot da daha önce altı aylık görevlerde yer aldılar ve bu defa daha uzun bir görev için yollanmaları gerekirdi” diye açıklıyor starlinerKaynak,getty Çoğumuz yolculuğumuz iptal olduğunda ya da hava alanındayken uçuşumuz ertelendiğinde öfkeleniyoruz Bu gibi beklenmedik durumlar için dünyadaki en hazırlıklı insanlar ise bu konuda eğitimli olan astronotlar Glover, astronotları “profesyonel risk alıcılar” diye nitelendiriyor Williams ve Wilmore da NASA'nın en deneyimli astronotları arasında İkisi de uzmanlıklarını Starliner’ı testlere tabii tutarak kullanıyor ve bu koşullar altında ellerinden gelenin en iyisini yapıyorlar Astronotlar uzay istasyonunun bakımını üstlenmekle kalmayıp, uzay giysilerini tamir ediyor, bilimsel deneyler yapıyorlar Paris'teki Olimpiyatları bile takip ettiler Uzay aracının içindeki işleyişi iyi bildikleri için de gıda kaynaklarının yönetilmesinden ekipmanların bulunduğu rafların derin temizliğine pek çok görevi üstlenebiliyorlar Normalde uzay istasyonunda astronotların ter ve idrarı yeniden dönüştürülerek içme suyu üretiliyor ancak son arızalar nedeniyle idrarları depolamak zorunda kaldılar Bu da zaten iki ek astronot yüzünden kalabalık olan uzay aracını daha da sıkışık hale getirdi Astronotlar Williams ve Wilmore, yanlarında getirdikleri yedek parçalar ve takviye amaçlı ek ekipmanlarıyla beraber sistemin tamir edilmesini bekliyorlar Bu gibi beklenmedik durumların nadiren trajediye dönüştüğü uzay istasyonundaki herkes, gösterdikleri profesyonel yaklaşımla istasyonun başarısını da ortaya koydu Kasım 2000’den bu yana istasyonun hiç boş kalmadığını da unutmamak gerek Rus kozmonot da mahsur kalmıştı Öte yandan astronotların uzayda beklenenden daha uzun kaldığı geçmişteki vakalara bakılırsa, Williams ve Wilmore için hayat çok daha zor olabilirdi Örneğin Mayıs 1991’de Mir uzay istasyonuna göreve giden Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov, birkaç ay kalmayı beklerken neredeyse bir yıl uzayda durmak zorunda kalmıştı İngiliz astronot Helen Sharman’ın da dahil olduğu uzay görevinin ilk haftalarında her şey planlandığı gibiydi Tüm bunlar olurken, Krikalyov’un ülkesi dağılmak üzereydi Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov,Kaynak,getty Fotoğraf altı yazısı,Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov Ağustos 1991’de Sovyet lider Mihail Gorbaçov’a karşı bir darbe girişiminde bulunan komünistler tanklarla Moskova sokaklarındaydı 2019’da bir röportaj yaptığım Krikalyov, o dönem eşi ile karşılıklı olarak birbirleri için endişelendiklerini söylemiş, “Yerde tüm bu çalkantılar ve istikrarsızlıklar yaşanırken elbette biz de arkadaşlarımız, akrabalarımız, anne babalarımız için kaygılanıyorduk” demişti Gerçekten de uzay görevinin başlamasından dört ay sonra Sovyetler Birliği dağıldı Uzaya tedarik uçuşları devam etti ancak Krikalyov ve istasyondaki diğer kozmonot Aleksandr Volkov’un Dünya’ya dönüp dönemeyeceği meçhuldü Krikalyov, “İstasyonda olduğumuzu unuttuklarına dair hikayeler kulağıma gelmişti Oysa her gün merkezle iletişim halindeydik ve yapmamız gereken deneyler, elimizde de gereken gıda ve su kaynakları vardı Aslında her şey tam zamanında ilerliyordu” diye anlattı Dünya’dan ayrıldıktan bir yıla yakın süre sonra Krikalyov, yeni ana vatanı olan Rusya’ya döndü Astronotlar tehlikede mi? Starliner’daki arızalara ilişkin incelemeler devam ederken, Sunita Williams ve Butch Wilmore’un durumu herhangi bir paniğe neden olmuyor NASA’nın birkaç hafta içinde uzay aracını mürettebatlı ya da mürettebatsız eve geri uçurma konusunda nihai kararı vermesi bekleniyor Öte yandan ikili Eylül ayında Dünya’ya dönmeyi başarsa da, özellikle Ay ve ötesine çok daha gelişmiş uzay araçlarıyla görevler düzenlenmesi beklenirken, gelecekte bu tarz beklenmedik olayların yeniden yaşanması olası 1972’den beri Dünya yörüngesinin ötesine yapılacak ilk görev için Artemis 2’nin pilotluğunu yapması planlanan Victor Glover, “Yaptığımız iş sanki rutin bir görevmiş izlenimi verirsek, hem kamuya hem de mesleğimize kötülük yapmış oluruz Gelecekte Starliner’ı 10’uncu kez uçurduğumuzda da görevimiz bugünkü kadar karmaşık ve zor olacak” diyor __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır