Şengül Şirin
|
Kasko ve Trafik Sigorta Poliçesi İle İlgili Muhasebe Uygulamaları
Kasko ve Trafik Sigorta Poliçesi İle İlgili Muhasebe Uygulamaları
GİRİŞ
İşletmelerin aktifinde kayıtlı bulunup işletme faaliyetlerinde kullanılan taşıtların kasko ve trafik sigorta poliçelerinin hesaplanması ve muhasebe kayıtlarının düzenlenmesi konuları üzerinde örnek uygulama yaparak konun anlaşılmasını sağlayacağız Sigorta poliçelerine benzer işyeri yangın poliçesinde de aynı mantık geçerlidir Konun daha iyi anlaşılması için bir örnek bir uygulama düzenlenip hesaplama işlemleri ve muhasebe kayıtları adım adım anlatılacaktır
1- Poliçelerin Başlangıç ve Bitiş Tarihlerinin Muhasebe Açısından Önemi
İşletmelerde yangın, trafik veya kasko poliçeleri yıllık olarak düzenlenmektedir Özellikle başlangıç ve bitiş tarihleri sigorta poliçelerinin muhasebe kaydının yapılması açısından önem arz etmektedir Muhasebede dönemsellik kavramı gereği giderler gerçekleştiğinde muhasebeye aktarılmaktadır Bu durumda poliçelerin 365 g ün üzerinden hesaplanıp aylık olarak gidere dönüştürülmesi kanımca uygun görülmetedir Ancak piyasada uygulamaya bakıldığında genelde geçici vergi dönemlerinde 3’er aylık dönemler halinde muhasebeye yansıtılmaktadır Bu yanlış bir uygulama değil ama giderlerin günü gününe takip edilmesi ve aylık gelir giderlerin tespit açsından aylık olarak muhasebeleştirilemsi daha uygun görülmektedir
Yıl içinde gidere dönüştürülmeyen poliçe giderleri bir sonraki dönemde muhasebeye gider olacak aktarılacaktır Örneğin 25 Nisan 2017 tarihinde poliçe imzalanmış ve 25 Nisan 2018 yılında bitiyor ise bu durumda 2018 yılına sarkan poliçe süresini giderini 2017 yılında değil de 2018 yılında göstereceğiz Yukarda belirtiğimiz gibi dönemsellik gereği gider hangi yıla ait ise o yılda gidere dönüştürülecektir
2- Taşıtın İşletmede Kullanıldığı Bölümün Belirlenmesi
İşletmede taşıtın ne amaçla kullanılacağı yapılan kasko veya trafik sigorta poliçesinin gider hesabının belirlenmesinde önem arz edecektir Örneğin taşıt yönetim biriminde kullanılacaksa
Kullanılacak bölüme göre takip edilecektir
Taşıtın Kullanılacağı Bölüm
Kullanılacak Gider Hesabı
Üretim
730 Genel Üretim Giderleri
Araştırma
750 Araştırma v e Geliştirme Giderleri
Pazarlama
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri
Yönetim
770 Genel Yönetim Giderleri
Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere taşıt hangi amaçla işletmede kullanılıyorsa bu durma göre ilgili gider hesabı kullanılacaktır: Örneğin yönetim departmanında servis amaçlı kullanılıyorsa bu durumda 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ hesabı kullanılacaktır
3- Kasko ve Trafik Sigorta Poliçelerinin Muhasebeleştirilmesinde Kullanılacak Hesaplar
İşletmede kullanılan taşıtlara ait kasko ve trafik sigorta poliçelerinin muhasebe işlemelerinde kullanılan kayıtlar aşağıdaki gibidir
-------------------------/------------------------
730-750-760-770-780 (Taşıtın kullandığı bölüme göre seçilir) XXXX
180 (Cari dönemde gidere henüz aktarılmayan poliçe gideri takip edilir) XXX
280 (Bir sonraki dönemde gidere dönüştürülecek poliçe gideri takip edilir) XXX
100-102-103-329-336 (Poliçe giderinin ödeme türüne göre seçilir) XXX
Taşıt kasko sigorta poliçesi
-------------------/---------------------
Her ay sonunda veya geçici vergi dönemlerinde işletmede kullanılan taşıtlara ait kasko ve trafik sigorta poliçeleri gidere dönüştürüldüğünde aşağıdaki muhasebe kaydı düzenlenecektir
-------------------------/------------------------
İlgili Gider Hesabı XXX
180 Gelecek Aylara Ait Giderler XXX
Taşıt kasko sigorta poliçesinin gidere virmanı
-------------------------/------------------------
4- Kasko Poliçesi İle İlgili Örnek Uygulama
Acar Limited Şirketi işletmenin aktifinde kayıtlı olan ve yönetim bölümünde kullanılan taşıt için AZ Sigorta Şirketine kasko sigorta poliçesi düzenliyor Düzenlenen poliçeye ait bilgiler aşağıdaki gibidir
Poliçenin Başlangıç Tarihi
22 / 05 /2017
Poliçenin Bitiş Tarihi
22/ 05 / 2018
Poliçe Bedeli
3,102,50 TL
Poliçenin Ödeme Şekli
Bedeli sonradan Ödenecektir
41 Kasko Poliçesi İle İlgili Gider Tablosunun Düzenlenmesi
İşletmelerde birden fazla taşıt olabilir bu taşıtlar için defter kalem elimize alıp uzun uzun hesaplar yapmak yerine excel programında bir şablon oluşturabiliriz Bu şablon sayesinde bütün poliçe giderlerinin sadece başlangıç, bitiş ve bedelini yazarak basit bir formülasyon sayesinde rahat bir şekilde hesaplattırabiliriz Bütün poliçe giderlerini bu şekilde takip ederek bir klasör içinde saklayarak her geçici vergi döneminde her taşıt için kasko ve trafik sigorta poliçelerinin poliçe tutarlarını, ayrılacak poliçe giderlerini rahat bir şekilde takip ederek işimizi kolaylaştırabiliriz aşağıdaki Acar Limited şirketinin aktifinde kayıtlı olan taşıtın kasko poliçesi ile ilgili tablo yer almaktadır
Plaka No
34 AA-1225
Poliçe Başlangıç Tarihi
22052017
Poliçe Bitiş Tarihi
22052018
Poliçe Bedeli
3102,50
Günlük Poliçe Bedeli
8,50
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2017-2 Dönem
Mayıs
10
85,00
340,00
Haziran
30
255,00
2017- 3 Dönem
Temmuz
31
263,50
782,00
Ağustos
31
263,50
Eylül
30
255,00
2017- 4 Dönem
Ekim
31
263,50
782,00
Kasım
30
255,00
Aralık
31
263,50
2018- 1 Dönem
Ocak
31
263,50
765,00
Şubat
28
238,00
Mart
31
263,50
2018- 2 Dönem
Nisan
30
255,00
433,5
Mayıs
21
178,50
365
3102,50
3,102,50
Yukarıdaki kasko poliçesi tablosundan da anlaşılacağı üzere 1,904,00 TL 2017 yılında gidere dönüştürülecek, 1,198,50 TL ise 2018 yılında gidere dönüştürülecektir Şimdi yukarıdaki tablodan yaralanarak muhasebe kayıtlarını düzenleyelim
42 2017 Yılı Muhasebe Kayıtlarının Düzenlenmesi
421 Mayıs 2017 Yılında Düzenlenecek Muhasebe Kaydı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2017-2 Dönem
Mayıs
10
85,00
340,00
Haziran
30
255,00
Mayıs ayına ait kasko sigorta gideri direkt masraf olarak gösterildiğinden 85,00 TL 770 Genel Yönetim Giderlerinde takip edilmiştir Haziran 2017 ile Aralık 2017 tarihleri arasındaki 3 Ve 4 Döneme ait 1,904,00 TL sonraki aylarda gidere dönüşeceğinden geçici olarak 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabında takip edilmiştir 2018 yılına sarkan 1,198,50 TL ise sonraki döneme ait olduğundan 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabında takip edilmiştir
------------------------31/05/2017----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 85,00
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 1,904,00
18002 2 Dönem Taşıt Kasko Gid 255,00
18003 3 Dönem Taşıt Kasko Gid 782,00
18004 4 Dönem Taşıt Kasko Gid 782,00
280 GEL YILLARA AİT GİD 1,198,50
28001 1 Dönem Taşıt Kasko Gid 765,00
280022 Dönem Taşıt Kasko Gid 433,50
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR 3,102,50
33601 AZ Sigorta Şirketi
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesi
------------------------ / ------------------------
NOT:
İşletmenin yaptığı gider faaliyet ile ilgili gider olmadığından 336 Diğer Çeşitli Borçlar hesabında takip edilmiştir Ama istenirse 336 nolu hesap yerine 329 Diğer Ticari Borçlar hesabının kullanılmasında bir sakınca yoktur Sonuçta iki 329 ve 336 nolu hesaplar pasif karakterli olup firmanın borçlarını göstermektedir
422 Haziran 2017 Yılında Düzenlenecek Muhasebe Kaydı
Haziran 2017 yılına ait 255,00 TL’ lik taşıt kasko sigorta poliçesi 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabından çıkarılarak 770 Genel Yönetim Giderleri hesabına aktarılarak virman yapılacak ve yevmiye kaydı aşağıdaki gibi düzenlenecektir
------------------------31/06/2017----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 255,00
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 255,00
18002 2 Dönem Taşıt Kasko Gid
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesinin İlgili Gider Hesabına Virmanı
------------------------ / --------------------------------
Yukarıdaki kayıtta haziran 2017 tarihine ait 255,00 TL’lik taşıt kasko sigorta poliçesi 770 Genel Yönetim Giderleri hesabına aktarılarak gidere dönüştürülmüştür
423 Geçici Vergi 3 Dönem Muhasebe Kaydı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2017- 3 Dönem
Temmuz
31
263,50
782,00
Ağustos
31
263,50
Eylül
30
255,00
Eylül 2017 yılında Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ait 3 aylık 782,00 TL’lik taşıt kasko sigorta poliçesinin gidere aktarılması kaydı aşağıdaki gibi düzenlenecektir
------------------------30/09/2017----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 782,00
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 782,00
18003 3 Dönem Taşıt Kasko Gid
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesinin İlgili Gider Hesabına Virmanı
------------------------ / --------------------------------
424 Geçici Vergi 4 Döneme Ait Muhasebe Kaydı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2017- 4 Dönem
Ekim
31
263,50
782,00
Kasım
30
255,00
Aralık
31
263,50
Aralık 2017 yılında Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ait 3 aylık 782,00 TL’lik taşıt kasko sigorta poliçesinin gidere aktarılması kaydı aşağıdaki gibi düzenlenecektir
------------------------30/09/2017----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 782,00
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 782,00
18004 4 Dönem Taşıt Kasko Gid
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesinin İlgili Gider Hesabına Virmanı
------------------------ / --------------------------------
43 2018 Yılına Ait Muhasebe Kayıtları
431 Uzun Vadeli Giderlerin Kısa Vadeli Giderlere Virmanı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2018- 1 Dönem
Ocak
31
263,50
765,00
Şubat
28
238,00
Mart
31
263,50
2018- 2 Dönem
Nisan
30
255,00
433,5
Mayıs
21
178,50
141
1,198,50
1,198,50
2018 yılında yapılacak ilk iş 280 Gelecek yıllara ait giderler hesabında yer alan 1,198,50 TL’lik taşıt kasko sigorta poliçesinin kullanım süresi bir yılın altına düştüğünden 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabından 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabına virman yapmamız gerekmektedir Bu işlem ile ilgili muhasebe kaydı aşağıdaki gibi düzenlenecektir
------------------------01/01/2018----------------
180 GEL AYLARA AİT GİD 1,198,50
18001 1 Dönem Taşıt Kasko Gid 765,00
18002 2 Dönem Taşıt Kasko Gid 433,50
280 GEL YILLARA AİT GİD 1,198,50
280 01 1 Dönem Taşıt Kasko Gid 765,00
28002 2 Dönem Taşıt Kasko Gid 433,50
Taşıt Kasko Giderlerinin İlgili Hesaba Virmanı
--------------------------- / -----------------------------
432 Geçici Vergi 1 Dönem Muhasebe Kaydı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2018- 1 Dönem
Ocak
31
263,50
765,00
Şubat
28
238,00
Mart
31
263,50
2018 yılında Mart ayı sonunda yapılacak taşıt kasko sigortası ile ilgili olarak 765,00 TL’lik kasko sigorta poliçesi 180 nolu hesaptan 770 nolu hesaba aktarılarak aşağıdaki gibi gidere dönüştürülecektir
------------------------31/03/2018----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 765,00
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 765,00
18001 1 Dönem Taşıt Kasko Gid
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesinin İlgili Gider Hesabına Virmanı
------------------------ / --------------------------------
433 Geçici Vergi 2 Dönem Muhasebe Kaydı
Dönemler
Aylar
Gün Sayısı
Aylık Poliçe Bedeli
Dönemsel Poliçe Bedeli
2018- 2 Dönem
Nisan
30
255,00
433,5
Mayıs
21
178,50
2018 yılı geçici vergi dönemleri Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsamaktadır Ancak firmanın taşıt kasko sigorta poliçesi 21 Mayıs tarihinde sona ermektedir Bu durumda Nisan ve Mayısa aylarına ait 433,50 TL’lik taşıt kasko sigorta gideri 180 nolu hesaptan düşürülüp 770 nolu hesaba virman yapılarak 180 nolu hesap kapatılmış olacak ve bu haliyle taşıt kasko sigorta poliçesinin tamamı gidere dönüştürülmüş olacaktır Muhasebe kaydı aşağıdaki gibi düzenlenecektir
------------------------21/05/2018----------------
770 GENEL YÖN GİDÇ 433,50
77001 34 AA 3225 Taşıt Kasko Pliçesi
180 GEL AYLARA AİT GİD 433,50
18001 2 Dönem Taşıt Kasko Gid
34 AA 3225 Plakalı 001225 Nolu Kasko Poliçesinin İlgili Gider Hesabına Virmanı
------------------------ / --------------------------------
NOT:
2 Geçici vergi dönemi olan Nisan, Mayıs ve Haziran dönemlerine ait taşıt kasko sigorta poliçesinin 21 Mayıs tarihine kadar olan süresi gidere dönüştürülmüş olup bu durumda 22 Mayıs tarihinde poliçe sözleşmesinin yenilenmesi ve yenilenen poliçe tutarına göre 22 Mayıs ile 30 Haziran tarihleri arasında hesaplama yaparak bu süreye ait taşıt kasko sigorta gideri bulunup 30 Haziran 2018 tarihinde yukarıdaki yevmiye kaydının aynısı düzenlenecektir
SONUÇ
İşletmelerde kullanılan taşıtlar için düzenlenen taşıt kasko ve trafik sigorta poliçeleri yıllık olarak düzenlenip 365 gün üzerinden önce günlük sigorta poliçe değeri bulunur Daha sonra bu tutar baz alınarak her ay kullanılan taşıt için ne kadar sigorta poliçesi oluşacağı bir tablo sayesinde düzenlenir ve taşıtın kullanıldığı amaca göre ister aylık olarak isterse geçici vergi dönemlerinde 3 aylık muhasebe kayıtları düzenlenir Yukarıdaki örnekte işletmenin yönetim departmanında kullanılan bir taşıt için kasko sigorta poliçesi hesaplanıp 2017 ve 2018 yılı hesaplamaları tablo üzerinde düzenlenip buna bağlı olarak muhasebe kayıtları düzenlenmiştir Yukarıdaki uygulamayı işletme ile ilgili düzenlenen her türlü sigorta poliçesi için uygulayabiliriz
MEHMET ERAY
Muhasebe ve Denetim Uzmanı
Öğretim Görevlisi
27022017
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|