Cevap : Bağ-kurluya Emeklilik Fırsatı

**Şengül Şirin** · 07-14-2016

YARGITAY 21

Hukuk Dairesi
ESAS: 2015/342
KARAR: 2015/4580

Davacı, 06/03/1989-18/01/1993 ile 01/10/1995-07/04/2013 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, yetki yönünden davanın reddine karar vermiştir

Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi

K A R A R

Dava, davacının 1479 sayılı Yasa kapsamındaki Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir

Mahkemece, yetkili Kurum şubesinin Sosyal Güvenlik Kurumu Afyonkarahisar İl Müdürlüğü olduğu gerekçesiyle Afyonkarahisar Nöbetçi İş Mahkemesi yetkili gösterilerek yetkisizlik kararı verilmiştir

Uyuşmazlık, yetkili mahkemenin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 5

maddesinde yer alan "İş Mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikâmetgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir

Bunlara aykırı sözleşmeler muteber sayılmaz" hükmü ile işçi-işveren arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin kesin yetki kuralı düzenlenmiş olup Kanun'un 1/B bendinde "İşçi Sigortaları Kurumu ile sigortalılar veya yerine kaim olan hak sahipleri arasındaki uyuşmazlıklardan doğan itiraz ve davalara da bakarlar" hükmü doğrultusunda 5510 sayılı Kanun'dan kaynaklanan davalar İş Mahkemesinde görülmekle birlikte Kurumun taraf olduğu uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin neresi olacağına dair Kanun'da açık bir düzenleme bulunmamaktadır

5521 sayılı Yasa'nın 15

maddesinde bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı bildirilmiştir

01

10

2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 447/2

maddesine göre "Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18

6

1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır" hükmü gereğince genel yetki kuralı dışında düzenleme öngörülmemiş olması karşısında 6100 sayılı HMK'da yer verilen özel yetkiye ilişkin düzenlemelerin İş Mahkemelerinin yetkisinin belirlenmesinde dikkate alınması ve bu doğrultuda uyuşmazlığın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 14

maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda çözüme kavuşturulması gerekir

/

HMK'nın 14/1

maddesi uyarınca "Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir

" Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK'nın 19

maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2

maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir

Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir

Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz

" hükmünü içermektedir

Yine, 116/1-a maddesinde "Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı"nı "ilk itiraz" olarak düzenlemektedir

117/1

madde ise; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez

" hükmünü içermektedir

Son olarak; "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1

maddesi ise; "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır

Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir

Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir

" şeklinde düzenleme getirmektedir

Somut olayda, kesin yetki kuralının bulunmadığı davayla ilgili olarak; davalı Kurum vekilince cevap dilekçesi verilmeden ve yetki itirazında bulunulmadan yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır

Öte yandan, davacının işyeri adresinin Emirdağ İlçesi'inde bulunduğu, bu yönüyle de Emirdağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) yetkili olduğu açıktır

Mahkemece yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2012/10-1153 E

2013/245 K

sayılı ilamı da aynı yöndedir

O halde, davacı vekilinin bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır

SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09

03

2015 gününde oybirliği ile karar verildi

07-14-2016	#2
Şengül Şirin	Cevap : Bağ-kurluya Emeklilik Fırsatı YARGITAY 21 Hukuk Dairesi ESAS: 2015/342 KARAR: 2015/4580 Davacı, 06/03/1989-18/01/1993 ile 01/10/1995-07/04/2013 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, yetki yönünden davanın reddine karar vermiştir Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi K A R A R Dava, davacının 1479 sayılı Yasa kapsamındaki Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir Mahkemece, yetkili Kurum şubesinin Sosyal Güvenlik Kurumu Afyonkarahisar İl Müdürlüğü olduğu gerekçesiyle Afyonkarahisar Nöbetçi İş Mahkemesi yetkili gösterilerek yetkisizlik kararı verilmiştir Uyuşmazlık, yetkili mahkemenin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 5 maddesinde yer alan "İş Mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikâmetgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir Bunlara aykırı sözleşmeler muteber sayılmaz" hükmü ile işçi-işveren arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin kesin yetki kuralı düzenlenmiş olup Kanun'un 1/B bendinde "İşçi Sigortaları Kurumu ile sigortalılar veya yerine kaim olan hak sahipleri arasındaki uyuşmazlıklardan doğan itiraz ve davalara da bakarlar" hükmü doğrultusunda 5510 sayılı Kanun'dan kaynaklanan davalar İş Mahkemesinde görülmekle birlikte Kurumun taraf olduğu uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin neresi olacağına dair Kanun'da açık bir düzenleme bulunmamaktadır 5521 sayılı Yasa'nın 15 maddesinde bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı bildirilmiştir 01102011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 447/2maddesine göre "Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 1861927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır" hükmü gereğince genel yetki kuralı dışında düzenleme öngörülmemiş olması karşısında 6100 sayılı HMK'da yer verilen özel yetkiye ilişkin düzenlemelerin İş Mahkemelerinin yetkisinin belirlenmesinde dikkate alınması ve bu doğrultuda uyuşmazlığın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 14 maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda çözüme kavuşturulması gerekir / HMK'nın 14/1 maddesi uyarınca "Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir" Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK'nın 19 maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2 maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz" hükmünü içermektedir Yine, 116/1-a maddesinde "Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı"nı "ilk itiraz" olarak düzenlemektedir 117/1 madde ise; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez" hükmünü içermektedir Son olarak; "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1 maddesi ise; "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir" şeklinde düzenleme getirmektedir Somut olayda, kesin yetki kuralının bulunmadığı davayla ilgili olarak; davalı Kurum vekilince cevap dilekçesi verilmeden ve yetki itirazında bulunulmadan yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır Öte yandan, davacının işyeri adresinin Emirdağ İlçesi'inde bulunduğu, bu yönüyle de Emirdağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) yetkili olduğu açıktır Mahkemece yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2012/10-1153 E 2013/245 K sayılı ilamı da aynı yöndedir O halde, davacı vekilinin bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09032015 gününde oybirliği ile karar verildi __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır