Borçlar Genel Hukuku Muvazaa Hakkında Genel Bilgi

Borçlar Genel Hukuku Muvazaa Hakkında Genel Bilgi


::MUVAZAA:::

Tarafların aralarında anlaşarak gerçekte yapmak ,istemedikleri bir hukuki işlemi 3 kişileri aldatmak amacıyla yapıyormuş gibi görünmelerine muvazaa denir

Muvazaa iki türlüdür:
a) Mutlak Muvazaa: Mutlak muvazaada taraflar aslında hiçbir hukuki işlem yapmak istememektedirler 3 kişileri aldatmak amacıyla hukuki işlem yapmaktadırlar
ÖRNEK: Malların haczedilmesinden korkan borçlunun ,alacaklılarından mal kaçırmak için bir arkadaşı ile satım sözleşmesi yapması
Mutlak muvazaada muvazaalı işlem geçersizdir Bunun müeyyidesi ise butlandır Müeyyidenin yokluk olduğunu ileri süren yazarlar da vardır Aslında teorik olarak ‘yokluk’ müeyyidesi daha uygundur Ancak bu işlemlerde sonuç açısından yokluk ile butlan arasında pek fark yoktur
b) Nispi Muvazaa: Taraflar aslında bir hukuki işlem yapmak istemektedirler Ancak 3 kişilerden çekindikleri için bu işlemi başka işlemin arkasına gizlemektedirler Öyleyse nispi muvazaada ,k, türlü işlem vardır
b/1) Gerçek işlem(Gizli İşlem) : Tarafların gerçekte yapmak istedikleri işlemdir
b/2) Görünürdeki İşlem: Tarafların 3 kişileri aldatmak maksadıyla yaptıkları işlemdir

ÖRNEK-1: Büyük oğluna tarla bağışlamak isteyen baba , diğer çocuklarının tepkisinden çekindiği için büyük oğlu ile anlaşarak bağışlama işlemini satım işleminin arkasına gizlemişlerdir

ÖRNEK -2: Paylı mülkiyette diğer paydaşın şuf’a hakkından yararlanmasını önlemek amacıyla satım fiyatı yüksek gösteriliyorsa Düşük fiyatlı satım işlemi , yüksek fiyatlı satım işleminin arkasına 3 kişileri aldatmak maksadıyla gizlenmiştir

Nispi muvazaa şahısta muvazaa olarak da karşımıza çıkar Eczacıların yapmış olduğu işlem böyledir Aslında kişi eczacılık yapmak istememektedir Ancak eczacılık yetkisi olmayan kişi eczacılık yapmayan kişi ile anlaşarak onun diplomasını kullanmak suretiyle eczane açarsa Bu durumda ilaç almak isteyen kişiler gerçek bir eczacı ile sözleşme yaptıklarını düşünmektedirler Ancak sözleşme yaptıkları kişinin eczacılık yetkisi yoktur

Nispi muvazaada görünürdeki işlem geçersizdir Ancak burada gizli işlem geçerli olacak mıdır sorusu karşımıza çıkmaktadır Gizli işlem aslında geçerlidir Çünkü taraf iradeleri bu gizli işlemi yapmak hususunda birleşmiştir Ancak bazı işlemler şekil şartına tabii oldukları için şekil şartına tabi olan gizli işlem bu şarta uyulmamışsa geçerli olmayacaktır Örneğin taşınmazla ilgili devir işlemleri mutlaka tapu siciline işlenmesi gerekiyor Taraflar gerçekte bağışlama olarak yapmak istedikleri sözleşmeyi satım arkasına gizlemiş ve tapu siciline satım olarak kaydedilmişse bu durumda gizli işlem geçerli olamayacaktır Fakat taşınırlarla ilgili olarak böyle durumlar söz konusu değildir
Eğer şekil şartlarına uyulmamışsa işlem butlan hükmüne tabi alacaktır

MUVAZAANIN ŞARTLARI:
1- Görünürdeki işlem
2- Muvazaa antlaşması
3- Aldatma kastı
4- Gizli muamele(sadece nispi muvazaada )

MUVAZAANIN İLERİ SÜRÜLMESİ:
Muvazaalı işlemleri taraflar ve zarar gören 3 kişileri ileri sürebilir
Taraflar eğer muvazaayı ileri sürüyorsa bunu yazılı olarak ispat etmek zorundadır Ancak muvazaayı 3 kişiler ileri sürüyorsa yazılı olarak ispat etmelerine gerek yoktur
Muvazaalı işlemler 3 kişilere karşı da ileri sürülebilir Böyle durumlarda bazı hallerde 3 kişiler korunmaktadır BK: 18/2 MK: 988,1023
BK: 18/2: Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisap eden başkasına borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz

MK MADDE 988- Bir taşınırın emin sıfatıyla zilyedinden o şey üzerinde iyi niyetle mülkiyet veya sınırlı aynî hak edinen kimsenin edinimi, zilyedin bu tür tasarruflarda bulunma yetkisi olmasa bile korunur

MK MADDE 1023- Tapu kütüğündeki tescile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur

Muvazaayı ileri sürmek için herhangi bir süre öngörülememektedir
Muvazaa sözleşmelerde de tek taraflı hukuki işlemlerde de ileri sürülebilir
İrade beyanının muhatabı devletse veya sözleşmenin karşı tarafı devletse ‘muvazaa’ olmaz

Muvazaa inançlı işlemle de benzerlik gösterir İnançlı işlem genellikle teminat amacıyla yapılır İnançlı işlemlerde hak karşı tarafa geçer Örneğin kişi mülkiyeti başkasına devrediyor İnançlı işlemlerde tahsil amacı vardır
Örneğin : TAHSİL CİROSU –TAM CİRO

MUVAZAALI İŞLEMLERLE –İNANÇLI İŞLEMLER ARASINDAKİ FARKLAR:

1-İnançlı işlemlerde gerçek bir devir vardır Muvazaa da böyle bir devir yoktur
2-İnançlı işlemlerde 3 kişileri aldatma amacı yoktur Muvazaada vardır
3- İnançlı işlemler sadece tasarruf işlemlerinde söz konusu olur Muvazaa ise hem tasarruf hem de taahhüt işlemi olarak yapılabilir
4-Muvazaada iyiniyet önemlidir İnançlı işlemlerde iyinyet önemli değildir

Muvazaalı işlemlerle Kanuna Karşı hile işlemleri birbirine benzer:
Kanuna karşı hile işlemlerinde kanun sonucu yasaklamıştır Kişiler benzer sonucu başka türlü bir işlemle yapar
Rehin veren borçlu borcunu ödemezse rehne konu olan şeyin alacaklının mülkiyetine geçmesi yasaklanmıştır Bu yasaktan kurtulmak için öncesinde satış ya da satım vaadi sözleşmesi yapılarak malın mülkiyetine sahip olur Böylelikle kanuna karşı hile yoluna gidiliyor
Kanuna karı hile iddia ve ispat edilirse uygulanacak müeyyide nedir?
Dolanılmak ihlal edilmek istenen kuralın sonucu ne ise (neyi yasaklamışsa) müeyyide o olacaktır