Cevap : Afyon Savaşları

AFYON SAVAŞLARI

Afyon Savaşları,19yüzyıl ortalarında yapılan ve Batılı devletlerin Çin'de ticeret ayrıcalıkları kazanmalarıyla sonuçlanan iki savaşIAfyon Savaşı 1839-42'de ,Çin'le İngiltere arasında oldu"Ok" Savaşı ya da Çin'deki İngiliz -Fransız Savaşı olarak da bilinen 1856-60 arasındaki IIAfyon Savaşı"nda ise Fransa ile İngiltere,Çin'e karşı birlikte savaştılar

İngiliz tüccarlar 19yüzyılın başlarında Çin'e yasa dışı yollardan afyon sokmaya başladılarÇin hükümeti 1839'da afyon ticaretini durdurma girişiminde bulunarak İngiliz tüccarlarının Guangzhou'daki ( Kanton) tüm afyon depolarına el koyduBirkaç gün sonra,sarhoş İngiliz denizcilerinin Çinli bir köylüyü öldürmesi ve Çin hukuk sistemine güvenmeyen İngiliz hükümetinin sanıkları Çin mahkemelerine teslim etmeyi reddetmesi üzerine taraflar arasındaki gerginlik büyüdüSavaş patlak verdi ve küçük İngiliz kuvvetleri kısa sürede zafer kazandılar29 Ağustos 1842'de imzalanan Nanjing Antlaşması ve 8 Ekim 1843 tarihli Bogue Ek Antlaşması'yla Çin'in büyük bir tazminat ödemesi,ticaret ve yerleşim amacıyla beş limanın İngilizlere bırakılması ve İngiliz yurttaşlarının İngiliz mahkemelerinde yargılanması hakkı karara bağlandıÖbür Batı ülkeleri de hemen istekte bulunup benzer ayrıcalıklar elde ettiler

Çin'deki ticaret haklarını artırmaya çalışan İngilizler,1856'da bazı Çinli görevlilerin "Ok" adlı gemisiyle çıkarak İngiliz Bayrağını indirmesiyle ,savaşı,yeniden başlatmak için aradıkları bahaneyi bulmuş oldularBir Franszı misyonerinin öldürülmesini gerekçe gösteren Fransızlar da İngiltere'nin yanında savaşa girdiler

Müttefikler 1857 sonlarında askeri harekata girişerek çok geçmeden Çin'i Tianjin antlaşmalarını (1858) imzalamaya zorladılarBu antlaşmalarla,yabancı elçilerin Pekin'de yerleşebilmesi birçok yeni limanın ticaret ve yerleşim amacıyla Batılılara açılması ,yabancıların Çin'in iç bölgelerinde yolculuk edebilmesi ve Hıristiyan misyonerlere hareket özgürlüğü verilmesi sağlandıAynı yıl,daha sonraki aylarda Shang-hai'da yapılan görüşmelerle afyon ithali yasallaştırıldıAncak Çinliler antlaşmaları onaylamayı reddedince,müttefikler savaşı yeniden başlatarak Pekin'i aldılarve imparatorun yazlık sarayını yaktılarÇin,1860'ta imzaladığı Pekin Sözleşmesi'yle Tianjin antlaşmalarına uyması kabul ettiAyrıca bakeşitsiz antlaşmalar

Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 158 frmsinsinet için yazılmıştır

__________________