Şengül Şirin
|
Cevap : Gümüşhane,isminin Menşei,tarihi,fiziki Yapısı,iklim ve Bitki örtüsü,ekonomisi,nüfus ve Sosyal Hayatı, Ilçeleri, Tarihi Eserleri ve Turistik Yerleri
FİZİKİ YAPISI
Gümüşhane arazisi çok engebelidir Akarsuları bol ,dağlık bir bölgedirYüzölçümünün %71'i dağlık,%29'u yayladır
DAĞLARI
Gümüşhane ilinde,Kalkanlı (Zigana )Gümüşhane,Otlukbeli Dağları yer alırBaşlıca yüksek dağları; Kalkanlı Dağları ( Yayla Tepe 2652 m)Gümüşhane Dağları (Alitaşı Tepe 2572 mElmalı Tepe 2507 m) ,Otlukbeli Dağları ( Hatabi Tepe 2758 m) dirAyrıca,Erzincan ile Gümüşhane arasında sınır teşkil eden Pöske Dağı,Bayburt ile Gümüşhane arasında sınır teşkil eden Vauk Dağı ve Köse DağıdırZiganaların Çakırgöl bölgesindeki geniş düzlükleri yayla görünümündedirÇimendağ üzerindeki yaylalar,en önemlilerindendirNehirlerin meydana getirdiği vadiler,Gümüşhane'nin en bereketli topraklarıdır
KELKİT VADİSİ
Kelkit Çayını besleyen derelerin meydana getirdiği bu vadide kuru tarım yapılırVadi dar iki yanı basamak basamak yükselen ekilebilir araziye su getirmek zordurBu vadide sulanan arazi çok azdır
AKARSULARI
Kelkit Çayı; Çimen Dağlarından çıkarKelkit ilçesini geçip,Yeşilırmak'ın ana kolu ile birleşirAz da olsa tarım alanlarının sulanmasında kullanılır
Harşit Suyu; Gümüşhane Dağlarından çıkarKale-Gümüşhane Dağlarından çıkarKale- Gümüşhane- Torul-Kürtün vadilerini geçip Trabzon'a girerHarşit Suyu derin vadilerde aktığından ve su rejimleri düzgün olmadığından sulamada pek kullanılmaz
GÖLLERİ
Gümüşhane'de büyük göller yokturYalnız bazı yüksek dağların üzerinde buzul göller vardırBunlar Balaban Dağları üzerinde Balıklı Göl,Aygır ve Yıldız Gölleri ile Soğanlı Dağları üzerinde Şarak Gölü ve Zigana Dağlarında Çakır Göldür
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
Gümüşhane'nin iklimi,kara iklimi ile Doğu Karadeniz iklimi arasında bir geçiş hususiyeti gösterirKuzeydeki dağlar soğuk ve nemli kuzey rüzgarlarını engellerDoğu Karadeniz havzasında kalan bölgelerde iklim nemli ve ılıktırKelkit bölgesinde kışlar soğuk,yazlar kurak ve Harşit Vadisine göre daha sıcak geçerYağışlar kışın ve ilkbaharda daha çokturSenelik yagış miktarı 435 milimetredir
Gümüşhane topraklarının %40'ı çayır ve mer'alarla ,%26'sı ekili dikili yerler ve %22'si orman ve fundalıklarla kaplıdırİlin kuzey kesimi bitki örtüsü yönünden oldukça zengindirHarşit Vadisinde 1500 myüksekliklere kadar yapraklı ağaçlardan meydana gelen ormanlarla kaplıdır1500 ile 2300 marasında ise,genellikle ladin,sarıçam gibi iğne yapraklı ağaçlardan meydana gelen ormanlar yer alır
EKONOMİ
İlin ancak dörtte biri ekilebilir arazi olmasına rağmen,Gümüşhane'nin ekonomisi tarıma dayanırGelişmişlik bakımından 76 il içinde 66'ıncı sırada yer alır
TARIM
Tarıma müsait ova ve vadileri azdırTarım daha çok Kelkit ve Şiran ilçelerinin geniş olmayan ovalarında en çok tahıl ekimi şeklinde yapılırAyrıca mercimek,fiğ,patates ve şekerpancarı ekilirMeyvecilik gelişmektedirildeki meyve ağacının yarısı elmadırAyyrıca armut,erik,dut,vişne ve kiraz ağaçları vardırSulanan arazi azdırGümüşhane'nin göbek,gelin kırmızı ve sandık cismi elması ile hacıhamza,kabak,mahrani ve abbasi cins armutları meşhurdur
HAYVANCILIK
Çayır ve mer'alar geniş bir yer kapladığından hayvancılık gelişmektedirKoyun,Kıl keçisi,sığır ve at beslenir
ORMANCILIK
Yüzölçümünün %22'si orman ve fundalıktırOrmanların 185 bin hektarı fundalık,43 bin hektarı normal ormanlıktırOrmanlıkların %30'u normal koru,%40'ı bozuk koru ve %30'u bozuk baltalıktırOrman içinde 81 ve kenarında 87 köyü vardırOrmanlardan senede 25 000 m3 sanayi odunu,1000 m3 tomruk ve 80000 ster yakacak odun elde edilirOrmanlar daha çok merkez ilçe ve Torul ilçesinde Köse,Zigana ve Gümüşhane Dağları üzerindedir
MADENCİLİK
İsmini "gümüş" madeninden alan Gümüşhane maden bakımından çok zengindirFakat bu zenginlik toprağın altında yatmaktadırGümüş,demir,bakır,manganez ,kurşun,pirit,maden kömürü,linyit,çinko ve uranyum (Kelkit ilçesinde) yataklarından sadece çok az olarak maden kömürü ile linyit çıkarılmaktadırGümüşhane'de MÖ 4asırdan beri bilhassa Osmanlı Devrinde Kanuni Sultan Süleyman Han ile Dördüncü Murad Han zamanında çok miktarda çıkarılan gümüş yatakları ,1914'ten sonra tamamen terk edilerek maden ocakları su ile dolmuşturOsmanlı Devrinde Gümüşhane'nin Canca Mahallesindeki darphanede 12 çeşit gümüş ve altın para basılıyordu
Gümüşhane'de gümüş madeni dışında krom,bakır ve linyit ,Kelkit'te krom bakır ve linyit ,bakır,linyit ,Torul'da demir,bakırmermer,ve Şiran'da linyit kömürü bulunmaktadırGümüş madenlerin işletildiği 1750 senesinde Gümüşhane şehir nüfusu 60 bini bulmuştuGümüş çıkarılması Sultan Dördüncü Murad Han zamanında zirveye ulaştıEvliya Çelebi 1647 senesinde Gümüşhane'yi gezdiğinde ;"Burada olan gümüş madeni hiç bir diyarda yokturHalkı yalnız gümüş işler70 kadar ocak olup,fakirliğin bilinmediği bu yerde doğan her çocuğun gümüşten mama tabağı vardır" demiştir1829 Türk- Rus savaşından sonra bu ocaklar kapanmaya başlamıştır
SANAYİ ;
Gümüşhane ili sanayi bakımından en az gelişen bir ildirSanayi iş yerlerinin sayısı 300'den azdırBunlar iz işçi çalıştıran küçük iş yerleridirBaşlıca sanayi kuruluşları;Kibrit Fabrikası,Çimento Fabrikası,Gümüşkale Kireç Sanayii,Gümüşsu Konsantre Meyve Suyu,Kuşburnu Çayı Tesisleriayrıca un fabrikaları,mobilya atölyeleri ile bıçkı-hızar atölyeleridir
ULAŞIM
Hava ve demiryolu ulaşımı yokturGümüşhane ve Torul (Andasa) E- 390 karayolu (Trabzon-Erzurum-İran) güzergahı üzerindedirBu yoldan ayrılan tali yollarla merkez ilçe,Kelkit ve Şiran ilçelerine bağlıdırBayburt,Çaykara üzerinden Tirebolu ve Gürele'de Karadeniz kıyısına bağlayan yollar vardırZigana ve Kop geçitleri arasındaki yol Gümüşhane'den geçerGümüşhane ve çevresi ilk çağlardan beri İran üzerinden geçerek Asya'nın ticari mallarını Karadeniz'e ve dolayısıyla Avrupa ülkelerine deniz yoluyla bağlanan "ipek yolu"nun üzerinde bulunuyordu
Kaynak;Yeni Rehber Ansiklopedisi cilt 8 sayfa 148-149-150-151152-153154 frmsinsinet için yazılmıştır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|