09-03-2013
|
#3
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Konfüçyüsçülük,Târihi,Konfüçyüsçülük' ün yayılması,Dinsel törenler,Konfüçyüsçü düşüncede konular
İS 1 yüzyılda Çin'de Budacılık yayılmaya başladıHan hanedanının yıkılmasından (İS 220) Song hanedanının kurulmasına (İS 960) değin Konfüçyüsçülük Çin kültürünün temelinde kaldıysa da dinsel uygulamada ve felsefi düşüncede Budacılık ile Taoculuğun belirleyici etkisi olduKonfüçyüsçü geleneği yeniden üstün kılma yönünde Song döneminde başlayan ve genellikle Yeni- Konfüçyüsçülük adıyla anılan hareketin dinsel ve felsefi yönelimi de Budacı ve Taocu geleneklerden büyük ölçüde etkilenmiştiYeni Konfüçyüsçü hareket içinde Li Xeu ( Evrensel İlkeler okulu) ve Xin Xue ( Zihin okulu ) biçiminde iki okul geliştiLi Xue 'nin en büyük sözcüsü Zhu Xi (1130-1200) her şeyin temel ilkesi olan li'yi eksiksiz kavramayı amaçlayan ussal araştırmanın da ahlaki gelişmenin bir parçası olduğunu savunduLu Jiuyuan (1139-1193) ve sonradan Wang Yangming (1472-1529) bu usçu yaklaşımı eleştirerek zihnin (xin) özgün arılığının korunmasını istedilerLu-Wang Zihin okulu zaman zaman Zhu Xi'nin sistemini gölgede bıraktıysa da Çin düşüncesi üzerinde en büyük etki kaynağı Evrensel ilkeler okulu oldu
19yüzyıl ortalarından sonra Çin toplumunun Batı kültürüyle ve Batılı devletlerle doğrudan ilişki kurması Çinlilerin dünya görüşünde ve yaşam biçiminde köklü bir değişime yol açtıQing hanedanının sona ermesi ve Cumhuriyet yönetiminin kurulmasıyla (1911) Konfüçyüsçülük kurumsal desteğini yitirdiBazı düşünür ve önderler bu mirasın bazı yönlerini korumaya çalışırken,Konfüçyüsçülüğün trajik bir geçmişin kalıntısı olarak görenler de vardıDüşünce ve Yaşam biçimi olarak Konfüçyüsçülük çağdaş Çin'deki etkisini gitgide yitirdiAma Konfüçyüsçülüğün ilkeleri ve temel çerçeveleri Çin kültürünün özündeki yerini koruduMarksizmin ve öteki çağdaş dinsel ya da felsefi yönelimlerin yorumlarını etkilediKültür Devrimi sırasında Konfüçyüsçülük yoğun biçimde eleştirildi
Sanat ve edebiyatta ise Konfüçyüsçülüğün çelişik etkileri olduKonfüçyüs'ün öğretileri bir yandan insan yaşamının estetik boyutunu önemle vurguluyor,ama bir yanda da her türlü sanatsal çabayı Tao'ya ( doğru yol) yöneltiyorduBu nedenle edebiyatın bir "ileti aracı" olduğunu savunan ahlakçı Konfüçyüsçüler ile buna karşı çıkan Taocu romantikler ya da doğa şairleri arasında sürekli bir çatışma doğdu"İletisiz " edebiyatın zaman ve yetenek kaybına yol açtığı kaygısı,en büyük Çin romanlarının bile takma adla yazılmasına yol açtıKonfüçyüsçüler,güzel sanatlar ile müziğin de duyguları coşturup alt üst etmek yerine arıtıp uyumlu kılmasını bekliyorlardıBu nedenle Çin'de halk müziği ve dans her zaman gölgede kaldıbunda,açık saçık saydığı halk müziğini küçük gören Konfüçyüs'ün klasik müziği yeğlemesinin de payı vardıYeni- Konfüçyüsçülük döneminde Çin kültürünün ahlakçı ve kısıtlayıcı yönleri daha da ağır bastıYazarlar ve ressamlar esin kaynağı olarak Taoculuğa yöneldilerTaoculuğun ruhunu Konfüçyüsçü biçimlerle bağdaştırmaya çalıştılar
Barış dönemlerinde Konfüçyüsçülük,kargaşa ve düş kırıklığı dönemlerinde ise Taoculuk ağırlık kazandı
Yaklaşık 2 bin yıl önce Kore'ye giren Konfüçyüsçülük kısa sürede Budacılığın yerini alarak şamanizmle birlikte Kore kültürünün belirleyici öğesi durumuna geldiJaponya'da ise Şinto dini ve Budacılıkla yan yana yaşadıBazı Japon hükümdarları halkı Konfüçyüsçülüğe yöneltmeye çalıştıysa da bu yaşam biçiminin yalnızca bazı kurumları Japonlarca benimsendiJaponya'da Konfüçyüsçülüğün en çok vurgulanan ilkesi imparatora bağlılık oldu
Konfüçyüsçülükle ilgili ilk bilgiler Avrupa'ya Marco Polo (1254-1324) aracılığıyla ulaştı17yüzyılda Çin'e yerleşen Katolik misyonerler Konfüçyüsçülüğün Batı'da tanınmasını sağladılarKonfüçyüs adının Çincedeki özgün biçimi Kongfuzi'yı Latinceleştirerek ( Confucius) Batı'ya aktardılarMengzi'yı da Mencius adıyla tanıttılarKonfüçyüs'ün ülkesinden derin bir hayranlıkla söz eden Leibniz'in ( 1646-1716) monadoloji kuramı Zhu Xi'den etkilendi18yüzyıl Aydınlanma düşünürlerinden Voltaire'de Konfüçyüs'ün ahlak kurallarının ardından 20yüzyılda da John Dewey ,Bertrand Russell,Ernest Fenollosa ve Ezra Pound Konfüçyüsçülükle ilgili araştırmalara esin kaynağı oldular
Kaynak:AnaBritannica cilt 19 sayfa 226-227 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|