Şengül Şirin
|
Cevap : Caravaggio kimdir,Hayatı,eserleri
ROMA DÖNEMİNİN BAŞLICA YAPITLARI
Caravaggio'nun ilk yapıtlarında görülen gerçekçilik,üslupsal uygulamaya üstündü Ama onun gerçekçi doğalcılığının ilk kez bütünüyle ortaya çıkışı,Roma'daki SLuigi dei Francesci Kilisesi'nin Contarelli Şapeli'ndeki,Aziz Matta'nın yaşamını konu alan bir dizi resimle başlamıştı1597'de del Monte aracılığıyla aldığı bu sipariş belki de henüz 24 yaşında olan Caravaggio'nun önemli koruyucuları ve müşterileri olan bir pictor celeberrimis (ünlü ressam) olarak tanınmasını sağladıİş,"Aziz Matta ve Melek","Aziz Matta'ya Çağrı" ve "Aziz Matta'nın Şehit Edilmesi " konulu üç resimden oluşan,görkemli bir tasarıydıCaravaggio'nun her üç resmi de azizler konusunda gelenekselleşmiş kalıpları kullanmadan sarsıcı toplumsal görüşlerle yüklü dramatik bir gerçeklikle oluşturması toplumda büyük şaşkınlık yarattıBelki de Caravaggio çok yönlülüğünü büün açıklığı ile yansıtabilmek için böyle bir olay bekliyordu ve bu onun için önemli bir sınavdıBu yapıtlardaki yenilik,yalnızca kurgunun ve konunun yüzeydeki görünümüyle sınırlı kalmayan ,ışık ve zaman kavramıyla ilişkili sanatsal bir olguyduAltarın üzerine yerleştirilmesi düşünülen "Aziz Matta ve Melek" in ilk biçimi SLuigi dei Francesci'nin o güne değin bir azizin böyle canlandırıldığını görmemiş rahiplerine o kadar ters geldi ki,resmin yeniden yapılmasını istedilerİncil yazarlarından biri olan "Aziz Matta" resimden sıradan bir işçi ya da rençper görünümüydeydiayağını resmin dışına çıkıp insanın yüzüne gelecekmiş gibi uzatmış,kaba bir biçimde bacak bacak üstüne atmış olarak betimlemiştiZarafetten yoksun melek figürü ise,cahil birisine yol gösterircesine azizin elini zorla kitaba doğru bastırır gibiydiKilise ileri gelenleri,Caravaggio'nun sıradan bir kişiyi yüceltirken gerçekte Aziz Matta'yı sokaklardan kurtaran İsa'ya öykündüğünü kavrayamamışlardı(Bu resim 1945'te Berlin'de yok olmuştur
Anlatımdaki gerçekçilik açısından Aziz Matta dizisinin öbür iki resmi de ilkinden daha az şaşırtıcı değildi"Aziz Matta'ya Çağrı" iki ayrı dünyayı simgeleyen iki ayrı insanın karşılaştığı anı gösterirVergi toplayıcıların parlak bir ışık demetiyle aydınlanan odasına giren İsa ve süslü giysili,belleri kılıçlı işsiz güçsüzler arasında paraları saymaya hazırlanan Mattaİkisi arasındaki bakışma Matta'nın dünyasının yıkılmasıyla sonuçlanır"Aziz Matta'nın Şehit Edilmesi "de cellatın azizi yere yatmaya zorladığı anı canlandırırBir sokakta geçen sahnede,azizin yardımcıları dehşet içinde kaçışırken yoldan geçenler olayı kayıtsız bakışlarla izlemektedirResimlerin üçünün de en ilginç yanı gerçeğe çok yakın bir biçimde ve koyu bir karanlık içinde geçen sahnelerin birdenbire düşen bir ışık demetiyle aydınlanması ve böylece olayın en dramatik anının belleğe yerleşmesidir
Caravaggio'nun resimde yarattığı devrimin temeli ışıktırIşık onun resminin kurgusunda renk ve çizgi kadar belirleyici ve etkilidir20yüzyıl sanat eleştirmenlerinden Robert Longhi ,Caravaggio'nun ışığı kullanış biçimini Rönenans 'ta perspektifin bulunuşuyla eşdeğerli sayarCaravaggio'nun ışığı doğal değil ,büyülü bir ışıktırYüksekten düşen ve çoğu zaman izleyicinin omuz hizasından gelen bu ışık,sahne ışığında olduğu gibi renk düzenini güçlendirerek tenin yapay pırıltılarını yitirmesini ve daha koyu bir tona bürünmesini sağlar
Contarelli Şapeli'nin resimlenmesi 1602'de sona erdiğinde henüz 30 yaşına basmamış olan Caravaggio bu işteki başarısı nedeniyle bütün çağdaşlarını gölgede bırakmıştıAldığı dinsel ve özel konulu siparişler çoğaldıOnun sanatta olgunluğunun doruğundayken gerçekleştirdiği bu resimlerden bazısı çok yoğun tepkilerle karşılandıSAgostino Kilisesi için yaptığı ^" Madonna Hacılarla Birlikte"de ( Loreto Madonnası",1603-06) ön planda diz çökmüş iki ihtiyarın "kirli ayaklarıyla yırtık ve pis başlıkları "yüzünden skandal çıktı"Meryem'in Ölümü" ise ,Bakire Meryem'in aşağı sınıftan birisi gibi sıradan nitelikler içinde ele alındığı gerekçesiyle ,Karmelitler tarafından reddedildiBu resimde Bakire Meryem'in bacakları çıplak,karnı ise boğulmuş bir kadınınki gibi şiştiResmi Rubens'in salık vermesi üzerine,Nisan 1607'de Mantova dükü satın aldı ve Mantova'ya götürmeden önce Roma'da ressamların görmesi için bir hafta boyunca sergiledi
OLGUNLUK DÖNEMİ
Sanatçılar,aydınlar ve açık görüşlü kilise önderleri,Caravaggio'nun güçlü ve sarsıcı sanatının büyüleyici inceliğine hayranlık duyuyorduKilise yetkililerinin geneldeki olumsuz tepkisi ise akademik ressamların kendi konumlarını korumaya yönelik karşı çıkışlarını ve daha tutucu din adamlarıyla halkın içgüdüsel tepkilerini yansıtıyorduCaravaggio'nun resmi,kaba ve çarpıcı özelliklerinden ötürü,anlaşılması zor ve tedirgin edici iletisi değerlendirilmeden mahkum edildiGerçekte de Caravaggio'nun insanlarının Karşı-Reform sanatında gözde olan zarif figürlerle hiçbir ilgisi yoktuOnun figürleri kaslı vücutlu,inatçı tavırlı sıradan insanlardıSahip oldukları tek iyi şeye,onlara şehadet ,ölüm ve yoksulluktan başka hiçbir şey getirmeyen zor bir yaşama sıkı sıkıya sarılmışlardı20yüzyıl sanat tarihçilerinden Maurizio Calvesi,Caravaggio'nun ikonografisinde geleneksel din anlayışından sapma eğilimi görür"Yılanlı Madonna'da (Borghese Galerisi,Roma) Bakire Meryem,İsa figürüne göre daha küçüktürYılanın kafasına Bakire Meryem basarsa da ,gerçekte başın ezilmesini sağlayan Meryem'in ayağını üstüne kuvvetle basan İsa'nın ayağıdırGeleneğe göre Kilise'nin kusursuzluk simgesi sayılan Bakire Meryem'in yapması gereken bu eylemi Caravaggio İsa'ya mal etmiştirCalvesi,"Aziz Paulus'un Hıristiyan Oluşu" (StaMaria dtel Popolo,Roma)adlı resimde de,bu sahnede yer alması gelenek haline gelmiş Tanrı figürünün bulunmayışını ,Caravaggio'nun ışık anlayışının Giordano Bruno'nun Tanrı konusundaki görüşlerine benzemesine bağlarBruno'ya göre Tanrı hem doğada,hem insanın kendi içindedir
Kaynak;AnaBritannica cilt 7 sayfa 250 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|