Yalnız Mesajı Göster

Hat, Hüsn-i Hat Yazılarının çeşitleri,meşhur Hattatlar

Eski 12-24-2012   #1
Şengül Şirin
Varsayılan

Hat, Hüsn-i Hat Yazılarının çeşitleri,meşhur Hattatlar



HAT;AlmSchönschriff(f),FrCalligraphie (f),İngCalligraphyÇizgi,yazı
Hat kelimesinin ondan fazla manası vardırGenel olarak hat denince Kur'an-ı kerim harfleri ile yazılmış yazı akla gelirSanat yazıları için "hüsn-i hat" (güzel yazı) tabiri daha uygun düşmektedirHattın diğer bir özelliği el ve kalemle yazılmış olmasıdır ki,buna " elyazması" yahut "orijinal yazı "da denirDiğer mecazi manada mesela,çizme yazı,yapma yazı,kopye yazı,basma yazı,işleme yazı gibi ifadelerde yazılan yazılar asıl hat yazısından ayırt edilmiş olurlar




Yazı,dilin eli,elin dilidirGönlün tercümanı,iradenin ölçüsü,ruhun aynasıdırAkıllara elçi,marifetlere silahilimlere hüccet,medeniyetlere senettirYazı,hafızanın yükünü hafifletirGüzel yazı,bunu daha da azaltırGözü ve zihni erken yorulmaktan korurFikrin işlemesine,olgunlaşmasına yararSözü düzenlerifadeyi kuvvetlendirirdili dizginler ,düşünmeye zaman,düzeltmeye imkan verir

Hüsn-i hat yazarlarına "katip" denirÇoğulu küttab'dırDaha sonraları "hattat"denilmiştirOsmanlılar zamanında hattatlara "hoş-nüvist" (güzel yazı yazan) veya "hub -nüvist " de denilmiştirYazı çeşitlerine göre de "ta'lik yazan ),"celi -nüvist" (celi yazan)gibi isimler verilmiştir



YAZININ TARİHİ

Bugün tarihte kaybolmuş veya halen devam eden milletlere ait yazıların nerede,nasıl zuhur ettiği ve ne kadar çeşidinin bulunduğu tam olarak bilinmemektedirBununla beraber bilinen kesin bir gerçek,Kur'an -ı kerim harf ve yazılarının estetik ve güzellik bakımından beşer yazılarının hiçbirisi ile kıyas kabul etmeyecek kadar fevkalade bir kıymet ve müstakil bir varlık göstermiş olmasıdırMuteber din kitaplarında Adem aleyhisselamın Cennetteyken,Cennetin her yerinde ve Arş üzerinde bu harflerle "Kelime-i Tevhid " yazısını gördüğünü ,İslami yazının vaz'-ı ilahiye dayandığını,o harflerin insan yapısı olmadığını dünya ve Adem yokken o harflerin olduğunu yazmaktadır

İslami yazının tekamülü ,İslamiyetten önce ve sonra olmak üzere iki safhaya ayrılmaktadırHicretten önceki dönemde Miladi 512 senesine ait bazı kitabelere rastlanmışsa da bilgi bakımından karanlıkta kalmıştırİslamiyetin ilk yıllarında ,kullanılan yazı çeşidi hakkında muhtelif rivayetler varsa da 5asrın ikinci yarısında dik ve köşeli "Ma'kili" yazısı ile yuvarlağımsı "Şami" yazısının Mekke 'de kullanılmakta olduğu bilinmektedir




İslamiyetin zuhuru ile Peygamberimizin yakın sahabelerinden hazret-i Ali ,Hazret-i Ömer,Talha,Eban bin Said,Osman bin Said,Yezid bin Ebu Süfyan ,Hatib bin Ömer,A'la bin Harezmi,Ebu Selman bin Adüleşhel,Abdullah bin Said,Hüsreytbin Abdülazza,Muaviye radıyallahü anhüm,vahiy katipiliği yaparak İslam aleminin ilk yazı yazanları olmuşlardır

Ma'liki olan ilk İslam yazısı kısa zaman içinde "Kufi" yazısı ile tekamül etmiştirHazret-i Ali bu sahada çok güzel örnekler vermiştirTürklerin ve bilhassa Osmanlıların İslamiyete yaptıkları hizmet sırasında ,İslami sanatlar arasında en ziyade ileri götürdüğü sanat,hüsn-i hat olmuştur

Son Abbasi Halifesi Musta'sım -billah'ın kölesi olduğunu söyleyen "Yakut-ı Musta'sımi" kaleminin ucunu eğri kesmek suretiyle hat sanatında "aklam-i sitte= altı kalem" denilen yazı çeşitlerinin tekamülüne yeni bir çehre kazandırmış,bu sebeplede kendisine yenilik yapan manasına da gelen "Hattat" ünvanı verilmiştir

Kaynak;Yeni Rehber Ansiklopedisi 8 cilt sayfa 350 frmsinsinet için derlenmiştir




__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
Alıntı Yaparak Cevapla