Konu
:
Başkalarından Onay Beklemeyin Kendinize Güvenin
Yalnız Mesajı Göster
Başkalarından Onay Beklemeyin Kendinize Güvenin
12-23-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Başkalarından Onay Beklemeyin Kendinize Güvenin
Her insanın kendisine güven ve güvensizlik duyduğu genel bir tutumu
yaşama bakışı vardır
Kendine güven
insanın kendisi hakkında olumlu ama gerçekçi tutumda olmasıdır
İnsanlar yaşamlarının bazı alanlarında (akademik çalışma
atletizm
vb
) kendilerine fazla güvenirken
diğer bazı alanlarda (bedensel görünüm
sosyal ilişkiler
vb
) fazla güven duymayabilirler
Kendine güven kişiye "yaşamım denetimimde" duygusu verir
Bu duygu yine de insanın her şeyi yapabileceği değil
"beklentilerin gerçekçi" tutulduğu anlamına gelir
Güvenli insanlar
bazı beklentileri gerçekleşmese bile
kendilerini kabul etmeyi ve olumlu düşünmeyi sürdürürler
Güvensiz kişilerin
kendilerine ilişkin duyguları başkalarına ve onlardan alacakları onaya bağlıdır
Başarılı değil başarısız olmayı bekler ve o korkuyla
risk almaktan kaçınırlar
Kendilerine düşük değer biçerler
kendilerine söylenen olumlu sözleri görmezden gelir ya da dikkate almazlar
Oysa
kendine güveni olan kişiler
kendi yeteneklerine güvendiklerinden
diğerlerinin onayına bağlı kalmazlar
Kendilerini kabul etme eğilimindedirler
bunun için istemedikleri şeyleri yapmak zorunda olduklarını düşünmez
haklarına başkalarının haklarına tecavüz etmeden sahip çıkarlar
Kendine Güven Nasıl Oluşur?
Kendine güvenin gelişimini etkileyen pek çok etken olmakla birlikte
özellikle çocukluk döneminin ilk yıllarında ana-baba tutumları insanın kendisi hakkındaki duygularının oluşumunda son derece önemlidir
Ana-babadan biri ya da her ikisi
aşırı derecede eleştirel ve yüksek beklentili ise ya da aşırı korumacı ve bağımsızlığı engelleyiciyse
çocuklar kendilerinin yeteneksiz
yetersiz ve değersiz olduğuna inanabilir
Oysa ana-babalar çocuklarının girişimlerini destekler
gelişimlerini alkışlar
hata yaptıkları zamanlarda doğrusunu bulmalarına yardımcı olurken
onları sevmeye ve kabul etmeye devam ederlerse çocuklar da kendilerini kabul etmeyi
sevmeyi ve güvenmeyi öğrenebilirler
Kendine güven eksikliği
mutlaka yetenekten yoksun olunduğu anlamına gelmez
Bu eksiklik
diğer insanların
özellikle ana-babanın
çevre ve toplumun gerçek dışı beklenti ile ölçütlerine fazla yoğunlaşmanın bir sonucudur
Bu noktada kendine güvensizliğin hiç bir şekilde değişmeyeceğini düşünmek de son derece yanlış olur
Kendine Güveni Olumsuz Etkileyen Varsayımlar
Dış etkilere karşı korunmak için insanlar bazı gerçekdışı düşünceler geliştirirler
Bunların bazıları yapıcı
bazıları ise yıkıcıdır
Kendine güveni olumsuz etkileyen bir kaç düşünce şekli ve onların gerçekçi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:
“Herkesin sevgisini ve onayını kazanmalıyım
”
Bu mükemmeliyetçi
ulaşılamaz bir hedeftir ve kişinin değerini tamamen başkalarının onayına bırakır
adeta başkalarına bağımlı gibi yaşamayı getirir
Oysa ki kişisel değer ve ölçütler geliştirmek daha olumludur
“Tüm önemli alanlarda yetenekli
yeterli ve başarılı olmalıyım
”
Bu da mükemmeliyetçi
ulaşılamaz bir hedeftir ve kişisel değerimizi başarıyla ölçmeye dayanır
Oysa başarı doyurucu olabilse de sizi daha değerli kılmaz
Değerli olma
her insanın doğuştan sahip olduğu bir özelliktir
“Bugünkü bütün duygu ve davranışlarımı geçmişim belirler
”
Güven duygusunun çocukluk döneminde dış etkilerden daha fazla zarar görebildiği doğrudur
ancak yaşınız ilerledikçe bu etkilerin neler olduğuna ilişkin bir bilinç ve bakış açısı kazanabilir ve yaşamınız üzerinde ne gibi etkilere izin vereceğinize siz karar verebilirsiniz
Geçmişteki olayların gölgesinde umutsuzca yaşamak zorunda değilsiniz
Kendine Güvene Zarar Veren Düşünce Tarzları
Aşağıda örnekleri verilen bazı düşünme biçimleri insanın kendine olan güvenini sarsar ve olumsuz etkilere karşı savunmasız hale getirir:
Ya hep ya hiççilik; Kişi her şeyi tam ve mükemmel yapmayı bekler
bu nedenle ya tamamen ondan vazgeçer ya da sürekli kendisini kötü hisseder
Oysa ‘bir her şeyi tam olarak yapmak’ fikrinin kendisi ne kadar doğrudur? “Çok iyi yapamadığımda
tamamen başarısızım
”
Genellemek; Karamsar bir bakış açısıyla her köşe başında pusuya yatmış bir felaketle karşılaşmayı bekler
Bir şeyin sonucunu ve değerini tek bir davranış ya da göstergeye bağlar
“Biyoloji sınavında düşük aldım
asla tıbba giremeyeceğim
”
Etiketlemek; Etiketlemek
kişiyi tek bir davranışla ya da özellikle yargılamak anlamına gelen
suçluluk duygusu getiren
basit bir süreçtir
“Hep kaybediyorum
ama bu benim hatam
”
Olumsuza seçici dikkat; İyi olan hiçbirşey
kötüler kadar önemsenmezler
Önemsiz bir eleştiri
sıradan yapılmış bir yorum
olumsuz bir ayrıntı bütün gerçeği gölgeler
İltifatlar göz ardı edilir
“Bir turda beş satranç oyununu kazandım
ancak sonuncuyu kaybedince moralim çok bozuldu
” “Bu kıyafetimi mi beğendin? Oysa beni şişman gösteriyor
”
Duyguların doğruluğunu sınamadan kabullenmek; Olumsuz bir duyguya insan başkalarının etkisinde kalarak kapılabilir ve bu gerçekleri yansıtmadığı halde öyleymiş gibi algılanır
“Kendimi çirkin buluyorum
böyle hissettiğime göre
demek ki öyleyim
”
“-meli
-malı” cümleleriyle düşünmek; “-meli
-malı” ile biten cümleler genelde mükemmeliyetçi özelliğe işaret eder ve kişilerin kendi istek ya da arzularından çok başkalarının beklentilerini yansıtır
Gerekliliklere takılır
“Üniversiteye gelen herkesin bir meslek planı olmalı
Benim olmadığına göre
bende bir sorun var
”
Kendine Güveni Geliştirmenin Yolları
İlk çocukluk döneminde kişinin kendi ana-baba tutumunu değiştirmede ve çevresini belirlemede çok az gücü vardır
oysa bu sonraki yıllarda artar
Kişi bilinçli bir seçim ve çabayla olumsuz deneyimlerini olumluya çevirebilir
Gençlik döneminde insanın kendisi hakkındaki düşüncelerinde arkadaşların etkisi
ailenin ya da büyüklerinkinden çok daha güçlü hale gelir
Üniversite yıllarında öğrenciler
değerleri yeniden gözden geçirip kendi kimliklerini oluştururken arkadaş etkisine daha açık hale gelirler
Bu bağlamda
kendinizi olumsuz hissetmenize yol açan arkadaşların sizin için uygun olmadığına karar verebilir
onlardan uzaklaşmayı seçebilir ve yeni olumlu arkadaşlıklar kurabilirsiniz
Aşağıda olumsuz düşünme tarzlarından kaçınıp kendinize olan güveninizi artırmanın belli başlı yolları sıralanmıştır:
İyi yanlarınızı görün
Yapabildiklerinizi göz ardı etmeyin
yapamadıklarınızda da gösterdiğiniz emek ve çabayı takdir edin
İşe yapabildiklerinizle başlamak
kaçınılmaz olabilen sınırlarınızı kabulde size yardımcı olacaktır
İçsel değerlendirme yapın
Kendinizi değerlendirdiğiniz kendi iç değer ve ölçütleriniz olsun
gelişmenizi onlarla kıyaslayın
Başkalarıyla olan rekabetin sonucuna ya da toplumun genel geçer beklentilerine bağımlı kalmayın
Başkalarını da dinleyin ancak onların fikirlerini doğrudan kabul etmek yerine aklı seliminizle değerlendirmeyi öğrenin
Hiçbir konuda tek ve mutlak doğrular olmadığını sık sık kendinize hatırlatın
Başkalarının söylediklerinden çok kendi geliştirdiğiniz olumlu sesinize kulak verin
İçsel konuşmalarınız olsun
Kendi kendiyle içsel bir ses geliştirin ve onu kendinizi zararlı etkilere karşı korumada kullanın
Olumsuz düşüncelere kapılırken kendinize “dur” deyin ve daha mantıklı karşıt düşünceler
seçenekler geliştirin
Risk alın
Yeni deneyimleri
kazanıp kaybedilecek sınavlar olarak değil
bir şeyler öğrenmek için birer fırsat olarak görün
Böylece zorlayıcı yaşantılarda kendinizi yıpratmak yerine geliştirebilirsiniz
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul