Öğrenme Nesneleri / Öğrenme Nesneleri Hakkında Billgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-23-2012

Öğrenme Nesneleri

Teknoloji alanındaki gelişmeler insanların öğrenme yolarında da değişikliklere yol açtı

Geleneksel sınıf ortamı

uzaktan eğitimin gelişimine uyum sağladı ve okullar artan nüfus

masraf ve genişleyen coğrafi alanlar yüzünden çevirimiçi müfredatlar oluşturmaya başladı

Webe dayalı formatta

düşük masraflı

yüksek kaliteli eğitim oluşturmak için geleneksel sınıfa dayalı eğitim

materyal ve bilgi alma ihtiyacı öğrenme nesnesi kavramına giden yolu açtı

Öğrenme nesneleri; uzaktan eğitim maksadıyla hazırlanan ve Öğrenme Yönetim Sistemi'nde çalıştırılan e-öğrenme içeriklerine denir

Öğrenme nesnesi kavramındaki temel düşünce eğitimle ilgili içeriğin çeşitli öğrenme ortamlarında tekrar kullanılabilen küçük parçalara bölünmesidir

Geleneksel olarak

eğitimle ilgili içerik birkaç saatlik süreden oluşur

Öğrenme nesneleri ise süreleri 2 dakika ile 15 dakika arasında değişen çok daha küçük birimlerdir

Öğrenme Nesnesi Nedir?

Öğrenme nesneleri

birbiriyle ilişkili faaliyetler

bilgi ve değerlendirme içeriklerinden oluşur ve temellerini Bilgisayar Bilimi paradigmalarından biri olan nesne yönelimli paradigmalar oluşturur

Günümüzde en çok ilgi gören

tekrar kullanılabilen parçalardır

Tek başına bir bütün olabilir

aynı zamanda bir bütünün parçaları olması nedeniyle

öğrenme nesneleri tekrar kullanılabilir

Üretiminde SCORM (Paylaşılabilen İçerik Nesnesi Başvuru Modeli) Standartları kullanılmalıdır

Öğrenme nesnelerine örnek olarak kitap

kalem gibi fiziksel nesnelere benzeyen ve kendine has özellikleri olan küçük yazılımlar verilebilir

Ya da dersin bölümleri

kitabın bölümlerinin kısımları

ünitelerin konuları vb

örnek olarak verilebilir

Öğrenme nesnesi

bilgi nesneleri parçalarına ayrılır

Öğrenme teknolojileri üzerine araştırma yapan Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi öğrenme nesnelerini şu şekilde tanımlıyor : “Teknoloji Destekli Öğretim sırasında kullanılabilen yeniden kullanılabilen veya referans verebilen sayısal ya da sayısal olmayan herhangi bir varlıktır” Öğrenme nesnelerini çeşitli amaçlar veya ortamlarda kullanabilmek için bu nesnelerin tanınması veya onları açıklayan bilgilerle sarmalanmış olması gereklidir

Bu işlem “tanımlayıcı bilgi” veya “açıklayıcı bilgi” anlamına gelen “metadata” larla yapılır

Örneğin

kütüphanelerde görülen kataloglar kitaplar veya belgelere kolayca ulaşılmasını ve onların tanınmasını sağlayan birer “tanımlayıcı bilgi” koleksiyonudur

O halde öğrenim nesneleri bir ders değil

dersin oluşturulmasında kullanılan parçalardır

David Wiley ise; öğrenme nesnelerini "Öğrenme nesnesi

öğrenimi desteklemek için kullanılabilen herhangi bir sayısal kaynaktır

” şeklinde tanımlamaktadır

Dünyaca ünlü yazılım firmalarından olan Macromedia ve Medyasoft öğrenme nesnelerini; eğitim ve öğrenim uygulamalarında kullanılan modüler içerik parçalarının her biri olarak tanımlamaktadır

2004/2005 yılı itibariyle ülkemizde eğitim-öğretim sisteminin değilmesi ve daha çok bilgisayar ağırlıklı olması sebebiyle

öğrenme nesneleri daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı ve herkesçe bilinir hale geldi

Öğrenme nesnelerinin arkasında yatan temel fikir

bu nesnelerin farklı öğretim materyalleri için tekrar tekrar kullanılabilir olmasıdır

Ancak burada bu nesnelerin büyüklüğü problemi ortaya çıkmaktadır

Bu problem

bu öğrenme nesnelerini hazırlayan birimin konu içeriğine bakış açısından kaynaklanmaktadır

Öte yandan

öğrenme nesnelerinin özelleştirilebilir olması

içerik ve konunun nasıl hazırlanması hususunda artı bir özelliktir

Öğrenme nesneleri kendi varlıklarını sürdürebilecek kadar kaynak ve içeriğe sahip olmalıdır; fakat bu içeriğin ve kayanağın başka bir derste kullanılamayacak kadar kısıtlı olması da gerekir

Değerlendirme

öğrencinin öğrenme nesnesi etkinliğinden edindiği bilginin ölçülmesidir

Metadata (Üstveri) Nedir?

Öğrenme nesneleriyle ilgili en önemli konulardan birisi arama motorları tarafından nasıl tanımlanacaklarıdır

Bu genellikle "öğrenme nesnesi üstbilgisi" ya da "veri hakkında bilgi" denilen metadata (üstveri) kullanılarak yapılır

Yani bir öğrenme nesnesi

öğrenme nesnesinin kendisi (veri) ve öğrenme nesnesini tanımlayıcı bilgi (üstveri) olmak üzere iki kısımdan oluşur

İlk kısım olan veri

üç temel bileşenden oluşur (Hua

2002)

Bu bileşenler aşağıda verilmiştir

Verinin Bileşenleri

1

Öğrenme Hedefi

2 Öğrenme hedefini merkeze alan ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için eğitim teorileri

stratejileri ve metodolojisine uygun Öğrenme İçeriği

3 Hedeflere ulaşmaya katkıda bulunmak için Uygulama ve Değerlendirme

İkinci kısım ise üstveri de denilen metadatadır

Uzmanların tanımladığı şekliyle iki çeşit metadata vardır

Teknik - Tanımlayıcı Metadata

Birçok yazılımı destekleyen teknik metadata

daha çok işlemlere yoğunlaşmaktadır

Örneğin

bir veritabanında bulunan hücre

satır ve sütünların tanımı

bu hücrelerde bulunan elementlerin fiziksel özellikleri teknik metadatadır

Tanımlayıcı metadata ise

daha çok bu yazılımları kullanan kullanıcılarla ilgilenmektedir

Örneğin

aynı veritabanındaki bu satır ve sütunların anlamını veren doküman ise tanımlayıcı metadatadır

Pasif - Aktif Metadata

Pasif metadata adından da anlaşılacağı üzere

daha pasiftir

yalnızca kullanıcıyla etkileşim içindedir

Aktif metadata ise

hem kullanıcıyla etkileşim içerisindedir hem de aktif metadata ile oluşturulan verilerin bu işler için tasarlanmış programlarla da etkileşim içerisindedir

Kısacası

aktif metadata her zaman için tekniktir

Ancak

her teknik olan nesneye de aktif metadata denilemez

Kullanımda Olan Metadata Standartları

1

The Dublin Core
2

IEEE LOM
3

ARIADNE & IMS
4

CEN/ISSS LT

Öğrenme Nesnelerinin Genel Özellikleri [*]Öğretimsel değeri olmak zorundadır

[*]Genellikle birden fazla dosyadan oluşurlar

[*]Tekrar kullanılabilirler

[*]Tek başına bir bütün olabilir

[*]Bir bütünün parçası olabilir

[*]Yönetimi genellikle zordur

[*]Bilgi nesnelerinde belli bir boyut ve süre söz konusu iken

öğrenme nesnelerinde kesin bir süre ya da boyut söz konusu değildir

Ancak

genellikle süreleri 2 dakika ile 15 dakika arasında değişir

Öğrenme Nesnesi Sınıfları

Tüm öğrenme nesnelerinin belirli özellikleri vardır

Bir öğrenme nesnesini diğerinden ayıran

bu özelliklere sahip olmada gösterdikleri yöntem farklılıklarıdır

Wiley'e göre; bu sınıflandırma

beş farklı öğrenme nesnesi tipi ortaya çıkarmıştır:

1 Temel
Örneğin

piyanoda akort çalan bir elin JPEG uzantılı resmi

2 Kapalı-Birleşik
Örneğin

piyanoda akort çalan bir elin ses eşliğindeki videosu

3 Açık-Birleşik
Örneğin

üstte bahsi geçen JPEG uzantılı resmi ve videoyu metinsel materyalle birleştiren dinamik bir web sayfası

4 Tanıtıcı-Üretken
Örneğin

grafiksel olarak porte

nota anahtarı ve notaları oluşturup bunları uygun şekilde yerleştirerek öğrenciye bir akort tanıma problemi sunabilen bir Java appleti

5 Eğitici-Üretken
Eğitimsel işlem kabuğu uygulaması

Kullanım Alanları

Öğrenme nesneleri nesne tabanlı yazılım sistemleriyle oluşturulur

Aynı zamanda elektronik öğrenme ortamında da kullanılır

Elektronik materyallere yeni bakış açıları ve kullanım alanları getirmektedir

Yeniden kullanılabilir olması ve üretilebilirlik özelliklerin dolayı

öğrenme stiline esneklik katar

İstenilen şekilde üretilebildiklerinden dolayı farklı beceri ve yetenekleri olan insanların ihtiyaçlarına cevap verir

Eğitimde Kullanımı

Öğrenme nesnelerinin eğitimde en belirgin kullanıcıları eğitimciler

öğrenciler ve eğitime yardımcı olan kişilerdir

Eğitimciler

Eğitimciler ve öğretmenler öğrenme nesnelerinin başlıca kullanıcılarıdır; çünkü kendi eğitim tarzlarını kendileri tasarlarlar ve her çeşitten tekrar kullanılabilir öğrenme nesnelerini bu tasarımlara dahil ederler

Eğitimciler öğrenme nesnelerini de kapsayan resmi eğitim tasarılarını ders plânlarında

ders programlarında ve web sitelerinde bulundurabilir

Fakat eğitim tasarıları

tüm sınıfın katılımında olan ders ve grup etkinliklerinde

ayrıca bireysel ya da küçük grup danışma toplantılarında anında da gerçekleştirilebilir

Öğrenme nesnesi kullanıcıları olarak eğitimcilerin ihtiyaçları farklıdır; çünkü eğitimcilerin deneyimi ve eğitim teknikleri

eğitim verdikleri yaş grubu ve eğitim verilen konu gibi bir çok faktör değişkendir

Örneğin; iş dünyasından yetişkin insanlara değişen iş kanunlaları konusundaki yetenek ve bilgilerini arttırmaları için yardımcı olan bir özel kurum eğitimcisiyle

ilköğretim seviyesindeki öğrencilere ders veren bir öğretmenin

öğrenme nesneleri konusundaki ihtiyaçları son derece farklıdır

Buna rağmen

iki grubun eğitiminde aynı öğrenme nesnelerinden faydalanılması mümkündür

Eğitimcilerin öğrenme nesnelerini değerlendirmelerini sağlamak için bu farklıkların herbiri için düzenlemelere gidilmelidir

Ayrıca

tüm eğitimciler eğitim işlemindeki farklı seviyeler hakkında karar verirken farklı değerlendirme ölçütlerine ihtiyaç duyar

Öğrenciler

Öğrenciler

öğrenme nesnelerinin en önemli kullanıcılarındandır

Tabiki öğrenciler öğretmenlerle kıyaslandıklarında eğitim konusundaki çok farklı ve fazla ihtiyaca sahiptir

Öğrencilerin sayılarını ve öğretmenleri tarafından görecekleri eğitim tekniklerine karar verildiğini düşünerek

öğrencilerin eğitim nesnelerini değerlendirme ve seçme konusundaki rolleri gözardı edilebilir

Fakat öğretmenlerin öğrencileri kendi eğitim ortamlarını kendilerinin oluşturması için teşvikleriyle

sonuçta öğrenciler kendilerine sağlanan herhangi bir öğrenme fırsatını değerlendirmeli ve bu fırsattı seçip seçmeme konusunda karar vermelidir

Sonuç olarak

öğrenciler aslında öğrenme nesnelerini değerlendirme konusunda en önemli kullanıcılardır

Eğitime yardımcı olan kişiler

Eğitime yardımcı olan kişiler eğitim tasarımcılarını

kütüphanecileri

teknik destek üyelerini

ders kitabı ve diğer eğitim materyalleri geliştiricilerini

eğitim webmasterlarını kapsar

Bu gruplardaki insanlar

çoğu öğretmen ve öğrenciye kıyasla öğrenme nesneleriyle daha ilgilidir

Hatta

günümüzdeki öğrenme nesneleriyle ilgili oluşan topluluğun çoğu üyesini bu gruptakiler oluşturur

Bu gruptakiler

eğitimcilerin ve öğrencilerin kullanacağı öğrenme nesneleri konusunda standartları oluşturan ve rolleri açığa kavuştuan kişilerdir

lkjbhg

Gelişimi

Merrill ve meslaktaşları öğrenme nesneleri konusunda ilk ciddi teorik çalışmaları 1970’lerin başlarında Brigham Young Üniversitesi’nde Öğe Gösterim Teorisi’ni (ÖGT) geliştirirken

bireysel dijital kaynak parçalarını eğitimsel tasarımın temeli olarak kullanma fikirleriyle yaptı

Reigeluth and Nelson (1997) öğretmenlerin eğitim materyallerini öncelikli olarak parçalara ayırdıklarını ve ardından eğitim hedeflerine uygun olarak bu parçaları birleştirdiklerini öne sürmüşlerdir

Ayrıca eğer eğitim nesnelerini parçalara ayırmak için vakit harcamak zorunda kalınmasa

eğitimin gelişimi daha hızlı ve verimli hâle getirilebileceğini de belirtmişlerdir; ki bu öğrenme nesnelerinin sağladığı faydalardan biri olmuştur

Elektrik Elektronik Mühendisliği Enstitüsü (IEEE) öğretim nesnelerinin yaygın şekilde benimsenmesi için 1996’da Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi’ni (LTSC) eğitim teknolojileri standartlarının geliştirilmesi amacıyla oluşturdu

Bu standartlar dünya çapındaki organizasyonların öğrenme nesneleri konusunda uyumlu çalışmasına olanak sağladı

ARIADNE (Avrupa için Uzaktan Eğitim Oluşumu ve Dağılımı Ağı Ittifakı) adında benzer bir proje Avrupa Birliği Komisyonu’nun finasal desteğiyle 2000’de başlamıştı

Aynı zamanda başka bir atılım olan Eğitim Yönetimi Sistemleri (IMS) Projesi Educom’un fonuyla Amerika’da başlıyordu

Yukarıda belirtilen organizasyonlar ve diğerleri (örneğin ADL) öğrenme nesnelerinin yaygınlaşmasını desteklemek için teknik standartlar geliştirmeye başladı

Bu yerel standartların çoğu LTSC grubunda temsilciler sahipler

Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi “öğrenme nesneleri” ismini muhtemel olarak Wayne Hodgins’in 1994'de CedMA çalışma grubundaki Öğrenme Yapıları

Yazılım programlama arayüzü ve Öğrenme Nesneleri (LALO) başlığından faydalanıp seçmiştir

Nesne Ambarları

Öğrenme nesnesi ambarı birkaç bileşenden oluşur

Bunlar nesneler

nesnelere ait üstveriler(metadatalar) ve bu metadatalar üzerinden arama yapılmasını sağlayan bileşenlerdir

Dünya'daki Nesne Ambarları

Öğretim materyali piyasasında daha kaliteli materyaller üretmek amacıyla birçok nesne ambarı bulunmaktadır

Dünyanın en önde gelen nesne ambarları aşağıda verilmiştir

Apple Learning Interchange — Learning Resources

Eğitim ve öğretim konusunda kaynak sağlayan bir veritabanı uygulamasıdır

Careo (Campus Alberta Repository of Educational Objects)

Eğitimciler için eğitim materyalleri sağlayan web-tabanlı bir projedir

ARIADNE (European Knowledge Pool System)

Eğitim kaynaklarının paylaşımını sağlayarak Avrupa'daki eğitim içeriklerini geliştirmeye yönelik bir koleksiyondur

CLOE (Co-Operative Learning Object Exchange)

Öğrenme nesnelerinin geliştirilmesi

kullanımı ve yeniden kullanımını sağlayan işbirliği ile oluşturulan bir modeldir

DLESE (Digital Library for Earth System Education)
EdNa (Education Network Australia)

Eğitimcilere ve her seviyeden öğrenciye geniş kapsamlı materyaller sağlayan bir sistemdir

EOE (Educational Object Economy: Learning Objects Java Applet Library)
GEM (Gateway to Educational Materials Project)

Branş

tür

seviye

anahtar kelime

aracı

yararlananlar ve ücretlendirme konularını temel alarak arama yapılmasını sağlayan bir organizasyondur

Merlot

Lisans ve lisansüstü öğrencilerine online öğrenme materyalleri sağlayan ücretsiz ve açık bir kaynaktır

METU OpenCourseWare (Orta Doğu Teknik Üniversitesi)

ODTÜ kampüsü içerisinde kullanılan ders materyallerine erişimi sağlayan bir ortamdır

MIT OpenCourseWare (Massachusetts Institute of Technology)

Öğrenci ve eğitimcilerin MIT ders materyallerine erişimi sağlayan ücretsiz elektronik yayıncılık girişimidir

Wisconsin Online Resource Center — Wisc-Online Learning Object Project

Web-tabanlı öğrenme kaynakları sağlayan dijital bir kütüphanedir

Splash
ESCOT (Educational Software Components of Tomorrow)

Yüksek kaliteli dijital öğrenme kaynakları sağlayan bir sınama ortamıdır

Nesne Ambarlarının Öğrenmeye Katkıları

1 Kalite
Nesne ambarlarında birçok öğrenme nesnesi bulunmaktadır

Bu sayede

öğretmenler her seferinde aynı konuyu hazırlarken yeni bir öğrenme nesnesi hazırlamak zorunda kalmazlar

Çünkü daha önceden hazırlanmış olan birçok nesne

bu havuzda bulunmaktadır

Bunun bir diğer avantajı ise

herkesin en iyi kaynaklara ulaşabilmesi yani genel anlamda

eğitimde kalite artışıdır

2 Verimlilik
Öğretmenler daha önceden hazırlanmış nesneleri ele alıp geliştirebilir ve böylece çok daha iyi ve kaliteli nesnelerin ortaya çıkmasını sağlayabilirler

Bu nesneleri birleştirebilir

parçalara ayırabilir ve daha verimli nesneler ortaya çıkmasını sağlayabilirler

Böylece hem zamandan hem de enerjiden tasarruf elde edilir

3 Çeşitlilik
Nesne ambarı yöneticileri

farklı türde birçok nesnenin aynı havuza yüklenmesine olanak tanıdığı için

çok çeşitli nesne ambarları oluşur

Kullanıcılar

bu havuzda bulunan farklı türdeki birçok nesneyi diledikleri şekilde kullanarak istedikleri hâle getirebilirler

12-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Öğrenme Nesneleri / Öğrenme Nesneleri Hakkında Billgiler Öğrenme Nesneleri Teknoloji alanındaki gelişmeler insanların öğrenme yolarında da değişikliklere yol açtı Geleneksel sınıf ortamı uzaktan eğitimin gelişimine uyum sağladı ve okullar artan nüfus masraf ve genişleyen coğrafi alanlar yüzünden çevirimiçi müfredatlar oluşturmaya başladı Webe dayalı formatta düşük masraflı yüksek kaliteli eğitim oluşturmak için geleneksel sınıfa dayalı eğitim materyal ve bilgi alma ihtiyacı öğrenme nesnesi kavramına giden yolu açtı Öğrenme nesneleri; uzaktan eğitim maksadıyla hazırlanan ve Öğrenme Yönetim Sistemi'nde çalıştırılan e-öğrenme içeriklerine denir Öğrenme nesnesi kavramındaki temel düşünce eğitimle ilgili içeriğin çeşitli öğrenme ortamlarında tekrar kullanılabilen küçük parçalara bölünmesidir Geleneksel olarak eğitimle ilgili içerik birkaç saatlik süreden oluşur Öğrenme nesneleri ise süreleri 2 dakika ile 15 dakika arasında değişen çok daha küçük birimlerdir Öğrenme Nesnesi Nedir? Öğrenme nesneleri birbiriyle ilişkili faaliyetler bilgi ve değerlendirme içeriklerinden oluşur ve temellerini Bilgisayar Bilimi paradigmalarından biri olan nesne yönelimli paradigmalar oluşturur Günümüzde en çok ilgi gören tekrar kullanılabilen parçalardır Tek başına bir bütün olabilir aynı zamanda bir bütünün parçaları olması nedeniyle öğrenme nesneleri tekrar kullanılabilir Üretiminde SCORM (Paylaşılabilen İçerik Nesnesi Başvuru Modeli) Standartları kullanılmalıdır Öğrenme nesnelerine örnek olarak kitap kalem gibi fiziksel nesnelere benzeyen ve kendine has özellikleri olan küçük yazılımlar verilebilir Ya da dersin bölümleri kitabın bölümlerinin kısımları ünitelerin konuları vb örnek olarak verilebilir Öğrenme nesnesi bilgi nesneleri parçalarına ayrılır Öğrenme teknolojileri üzerine araştırma yapan Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi öğrenme nesnelerini şu şekilde tanımlıyor : “Teknoloji Destekli Öğretim sırasında kullanılabilen yeniden kullanılabilen veya referans verebilen sayısal ya da sayısal olmayan herhangi bir varlıktır” Öğrenme nesnelerini çeşitli amaçlar veya ortamlarda kullanabilmek için bu nesnelerin tanınması veya onları açıklayan bilgilerle sarmalanmış olması gereklidir Bu işlem “tanımlayıcı bilgi” veya “açıklayıcı bilgi” anlamına gelen “metadata” larla yapılır Örneğin kütüphanelerde görülen kataloglar kitaplar veya belgelere kolayca ulaşılmasını ve onların tanınmasını sağlayan birer “tanımlayıcı bilgi” koleksiyonudur O halde öğrenim nesneleri bir ders değil dersin oluşturulmasında kullanılan parçalardır David Wiley ise; öğrenme nesnelerini "Öğrenme nesnesi öğrenimi desteklemek için kullanılabilen herhangi bir sayısal kaynaktır” şeklinde tanımlamaktadır Dünyaca ünlü yazılım firmalarından olan Macromedia ve Medyasoft öğrenme nesnelerini; eğitim ve öğrenim uygulamalarında kullanılan modüler içerik parçalarının her biri olarak tanımlamaktadır 2004/2005 yılı itibariyle ülkemizde eğitim-öğretim sisteminin değilmesi ve daha çok bilgisayar ağırlıklı olması sebebiyle öğrenme nesneleri daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı ve herkesçe bilinir hale geldi Öğrenme nesnelerinin arkasında yatan temel fikir bu nesnelerin farklı öğretim materyalleri için tekrar tekrar kullanılabilir olmasıdır Ancak burada bu nesnelerin büyüklüğü problemi ortaya çıkmaktadır Bu problem bu öğrenme nesnelerini hazırlayan birimin konu içeriğine bakış açısından kaynaklanmaktadır Öte yandan öğrenme nesnelerinin özelleştirilebilir olmasıiçerik ve konunun nasıl hazırlanması hususunda artı bir özelliktir Öğrenme nesneleri kendi varlıklarını sürdürebilecek kadar kaynak ve içeriğe sahip olmalıdır; fakat bu içeriğin ve kayanağın başka bir derste kullanılamayacak kadar kısıtlı olması da gerekir Değerlendirme öğrencinin öğrenme nesnesi etkinliğinden edindiği bilginin ölçülmesidir Metadata (Üstveri) Nedir? Öğrenme nesneleriyle ilgili en önemli konulardan birisi arama motorları tarafından nasıl tanımlanacaklarıdır Bu genellikle "öğrenme nesnesi üstbilgisi" ya da "veri hakkında bilgi" denilen metadata (üstveri) kullanılarak yapılır Yani bir öğrenme nesnesi öğrenme nesnesinin kendisi (veri) ve öğrenme nesnesini tanımlayıcı bilgi (üstveri) olmak üzere iki kısımdan oluşur İlk kısım olan veri üç temel bileşenden oluşur (Hua2002) Bu bileşenler aşağıda verilmiştir Verinin Bileşenleri 1 Öğrenme Hedefi 2 Öğrenme hedefini merkeze alan ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için eğitim teorileri stratejileri ve metodolojisine uygun Öğrenme İçeriği 3 Hedeflere ulaşmaya katkıda bulunmak için Uygulama ve Değerlendirme İkinci kısım ise üstveri de denilen metadatadır Uzmanların tanımladığı şekliyle iki çeşit metadata vardır Teknik - Tanımlayıcı Metadata Birçok yazılımı destekleyen teknik metadata daha çok işlemlere yoğunlaşmaktadır Örneğin bir veritabanında bulunan hücre satır ve sütünların tanımı bu hücrelerde bulunan elementlerin fiziksel özellikleri teknik metadatadır Tanımlayıcı metadata ise daha çok bu yazılımları kullanan kullanıcılarla ilgilenmektedir Örneğin aynı veritabanındaki bu satır ve sütunların anlamını veren doküman ise tanımlayıcı metadatadır Pasif - Aktif Metadata Pasif metadata adından da anlaşılacağı üzere daha pasiftir yalnızca kullanıcıyla etkileşim içindedir Aktif metadata ise hem kullanıcıyla etkileşim içerisindedir hem de aktif metadata ile oluşturulan verilerin bu işler için tasarlanmış programlarla da etkileşim içerisindedir Kısacası aktif metadata her zaman için tekniktir Ancak her teknik olan nesneye de aktif metadata denilemez Kullanımda Olan Metadata Standartları 1 The Dublin Core 2 IEEE LOM 3 ARIADNE & IMS 4 CEN/ISSS LT Öğrenme Nesnelerinin Genel Özellikleri []Öğretimsel değeri olmak zorundadır[]Genellikle birden fazla dosyadan oluşurlar[]Tekrar kullanılabilirler[]Tek başına bir bütün olabilir[]Bir bütünün parçası olabilir[]Yönetimi genellikle zordur[]Bilgi nesnelerinde belli bir boyut ve süre söz konusu iken öğrenme nesnelerinde kesin bir süre ya da boyut söz konusu değildir Ancak genellikle süreleri 2 dakika ile 15 dakika arasında değişir Öğrenme Nesnesi Sınıfları* Tüm öğrenme nesnelerinin belirli özellikleri vardır Bir öğrenme nesnesini diğerinden ayıran bu özelliklere sahip olmada gösterdikleri yöntem farklılıklarıdır Wiley'e göre; bu sınıflandırma beş farklı öğrenme nesnesi tipi ortaya çıkarmıştır: 1 Temel Örneğin piyanoda akort çalan bir elin JPEG uzantılı resmi 2 Kapalı-Birleşik Örneğin piyanoda akort çalan bir elin ses eşliğindeki videosu 3 Açık-Birleşik Örneğin üstte bahsi geçen JPEG uzantılı resmi ve videoyu metinsel materyalle birleştiren dinamik bir web sayfası 4 Tanıtıcı-Üretken Örneğin grafiksel olarak porte nota anahtarı ve notaları oluşturup bunları uygun şekilde yerleştirerek öğrenciye bir akort tanıma problemi sunabilen bir Java appleti 5 Eğitici-Üretken Eğitimsel işlem kabuğu uygulaması Kullanım Alanları Öğrenme nesneleri nesne tabanlı yazılım sistemleriyle oluşturulur Aynı zamanda elektronik öğrenme ortamında da kullanılır Elektronik materyallere yeni bakış açıları ve kullanım alanları getirmektedir Yeniden kullanılabilir olması ve üretilebilirlik özelliklerin dolayı öğrenme stiline esneklik katar İstenilen şekilde üretilebildiklerinden dolayı farklı beceri ve yetenekleri olan insanların ihtiyaçlarına cevap verir Eğitimde Kullanımı Öğrenme nesnelerinin eğitimde en belirgin kullanıcıları eğitimciler öğrenciler ve eğitime yardımcı olan kişilerdir Eğitimciler Eğitimciler ve öğretmenler öğrenme nesnelerinin başlıca kullanıcılarıdır; çünkü kendi eğitim tarzlarını kendileri tasarlarlar ve her çeşitten tekrar kullanılabilir öğrenme nesnelerini bu tasarımlara dahil ederler Eğitimciler öğrenme nesnelerini de kapsayan resmi eğitim tasarılarını ders plânlarında ders programlarında ve web sitelerinde bulundurabilir Fakat eğitim tasarıları tüm sınıfın katılımında olan ders ve grup etkinliklerinde ayrıca bireysel ya da küçük grup danışma toplantılarında anında da gerçekleştirilebilir Öğrenme nesnesi kullanıcıları olarak eğitimcilerin ihtiyaçları farklıdır; çünkü eğitimcilerin deneyimi ve eğitim teknikleri eğitim verdikleri yaş grubu ve eğitim verilen konu gibi bir çok faktör değişkendir Örneğin; iş dünyasından yetişkin insanlara değişen iş kanunlaları konusundaki yetenek ve bilgilerini arttırmaları için yardımcı olan bir özel kurum eğitimcisiyle ilköğretim seviyesindeki öğrencilere ders veren bir öğretmenin öğrenme nesneleri konusundaki ihtiyaçları son derece farklıdır Buna rağmen iki grubun eğitiminde aynı öğrenme nesnelerinden faydalanılması mümkündür Eğitimcilerin öğrenme nesnelerini değerlendirmelerini sağlamak için bu farklıkların herbiri için düzenlemelere gidilmelidir Ayrıca tüm eğitimciler eğitim işlemindeki farklı seviyeler hakkında karar verirken farklı değerlendirme ölçütlerine ihtiyaç duyar Öğrenciler Öğrenciler öğrenme nesnelerinin en önemli kullanıcılarındandır Tabiki öğrenciler öğretmenlerle kıyaslandıklarında eğitim konusundaki çok farklı ve fazla ihtiyaca sahiptir Öğrencilerin sayılarını ve öğretmenleri tarafından görecekleri eğitim tekniklerine karar verildiğini düşünerek öğrencilerin eğitim nesnelerini değerlendirme ve seçme konusundaki rolleri gözardı edilebilir Fakat öğretmenlerin öğrencileri kendi eğitim ortamlarını kendilerinin oluşturması için teşvikleriyle sonuçta öğrenciler kendilerine sağlanan herhangi bir öğrenme fırsatını değerlendirmeli ve bu fırsattı seçip seçmeme konusunda karar vermelidir Sonuç olarak öğrenciler aslında öğrenme nesnelerini değerlendirme konusunda en önemli kullanıcılardır Eğitime yardımcı olan kişiler Eğitime yardımcı olan kişiler eğitim tasarımcılarını kütüphanecileri teknik destek üyelerini ders kitabı ve diğer eğitim materyalleri geliştiricilerini eğitim webmasterlarını kapsar Bu gruplardaki insanlar çoğu öğretmen ve öğrenciye kıyasla öğrenme nesneleriyle daha ilgilidir Hatta günümüzdeki öğrenme nesneleriyle ilgili oluşan topluluğun çoğu üyesini bu gruptakiler oluşturur Bu gruptakiler eğitimcilerin ve öğrencilerin kullanacağı öğrenme nesneleri konusunda standartları oluşturan ve rolleri açığa kavuştuan kişilerdir lkjbhg Gelişimi Merrill ve meslaktaşları öğrenme nesneleri konusunda ilk ciddi teorik çalışmaları 1970’lerin başlarında Brigham Young Üniversitesi’nde Öğe Gösterim Teorisi’ni (ÖGT) geliştirirken bireysel dijital kaynak parçalarını eğitimsel tasarımın temeli olarak kullanma fikirleriyle yaptı Reigeluth and Nelson (1997) öğretmenlerin eğitim materyallerini öncelikli olarak parçalara ayırdıklarını ve ardından eğitim hedeflerine uygun olarak bu parçaları birleştirdiklerini öne sürmüşlerdir Ayrıca eğer eğitim nesnelerini parçalara ayırmak için vakit harcamak zorunda kalınmasa eğitimin gelişimi daha hızlı ve verimli hâle getirilebileceğini de belirtmişlerdir; ki bu öğrenme nesnelerinin sağladığı faydalardan biri olmuştur Elektrik Elektronik Mühendisliği Enstitüsü (IEEE) öğretim nesnelerinin yaygın şekilde benimsenmesi için 1996’da Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi’ni (LTSC) eğitim teknolojileri standartlarının geliştirilmesi amacıyla oluşturdu Bu standartlar dünya çapındaki organizasyonların öğrenme nesneleri konusunda uyumlu çalışmasına olanak sağladı ARIADNE (Avrupa için Uzaktan Eğitim Oluşumu ve Dağılımı Ağı Ittifakı) adında benzer bir proje Avrupa Birliği Komisyonu’nun finasal desteğiyle 2000’de başlamıştı Aynı zamanda başka bir atılım olan Eğitim Yönetimi Sistemleri (IMS) Projesi Educom’un fonuyla Amerika’da başlıyordu Yukarıda belirtilen organizasyonlar ve diğerleri (örneğin ADL) öğrenme nesnelerinin yaygınlaşmasını desteklemek için teknik standartlar geliştirmeye başladı Bu yerel standartların çoğu LTSC grubunda temsilciler sahipler Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi “öğrenme nesneleri” ismini muhtemel olarak Wayne Hodgins’in 1994'de CedMA çalışma grubundaki Öğrenme Yapıları Yazılım programlama arayüzü ve Öğrenme Nesneleri (LALO) başlığından faydalanıp seçmiştir Nesne Ambarları Öğrenme nesnesi ambarı birkaç bileşenden oluşurBunlar nesneler nesnelere ait üstveriler(metadatalar) ve bu metadatalar üzerinden arama yapılmasını sağlayan bileşenlerdir Dünya'daki Nesne Ambarları Öğretim materyali piyasasında daha kaliteli materyaller üretmek amacıyla birçok nesne ambarı bulunmaktadır Dünyanın en önde gelen nesne ambarları aşağıda verilmiştir Apple Learning Interchange — Learning Resources Eğitim ve öğretim konusunda kaynak sağlayan bir veritabanı uygulamasıdır Careo (Campus Alberta Repository of Educational Objects) Eğitimciler için eğitim materyalleri sağlayan web-tabanlı bir projedir ARIADNE (European Knowledge Pool System) Eğitim kaynaklarının paylaşımını sağlayarak Avrupa'daki eğitim içeriklerini geliştirmeye yönelik bir koleksiyondur CLOE (Co-Operative Learning Object Exchange) Öğrenme nesnelerinin geliştirilmesikullanımı ve yeniden kullanımını sağlayan işbirliği ile oluşturulan bir modeldir DLESE (Digital Library for Earth System Education) EdNa (Education Network Australia) Eğitimcilere ve her seviyeden öğrenciye geniş kapsamlı materyaller sağlayan bir sistemdir EOE (Educational Object Economy: Learning Objects Java Applet Library) GEM (Gateway to Educational Materials Project) Branş tür seviye anahtar kelime aracı yararlananlar ve ücretlendirme konularını temel alarak arama yapılmasını sağlayan bir organizasyondur Merlot Lisans ve lisansüstü öğrencilerine online öğrenme materyalleri sağlayan ücretsiz ve açık bir kaynaktır METU OpenCourseWare (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ODTÜ kampüsü içerisinde kullanılan ders materyallerine erişimi sağlayan bir ortamdır MIT OpenCourseWare (Massachusetts Institute of Technology) Öğrenci ve eğitimcilerin MIT ders materyallerine erişimi sağlayan ücretsiz elektronik yayıncılık girişimidir Wisconsin Online Resource Center — Wisc-Online Learning Object Project Web-tabanlı öğrenme kaynakları sağlayan dijital bir kütüphanedir Splash ESCOT (Educational Software Components of Tomorrow) Yüksek kaliteli dijital öğrenme kaynakları sağlayan bir sınama ortamıdır Nesne Ambarlarının Öğrenmeye Katkıları 1 Kalite Nesne ambarlarında birçok öğrenme nesnesi bulunmaktadır Bu sayede öğretmenler her seferinde aynı konuyu hazırlarken yeni bir öğrenme nesnesi hazırlamak zorunda kalmazlar Çünkü daha önceden hazırlanmış olan birçok nesne bu havuzda bulunmaktadır Bunun bir diğer avantajı ise herkesin en iyi kaynaklara ulaşabilmesi yani genel anlamda eğitimde kalite artışıdır 2 Verimlilik Öğretmenler daha önceden hazırlanmış nesneleri ele alıp geliştirebilir ve böylece çok daha iyi ve kaliteli nesnelerin ortaya çıkmasını sağlayabilirler Bu nesneleri birleştirebilir parçalara ayırabilir ve daha verimli nesneler ortaya çıkmasını sağlayabilirler Böylece hem zamandan hem de enerjiden tasarruf elde edilir 3 Çeşitlilik Nesne ambarı yöneticileri farklı türde birçok nesnenin aynı havuza yüklenmesine olanak tanıdığı için çok çeşitli nesne ambarları oluşur Kullanıcılar bu havuzda bulunan farklı türdeki birçok nesneyi diledikleri şekilde kullanarak istedikleri hâle getirebilirler