Esnek Üretim Sistemlerinın İşletmelere Getirdikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Esnek üretim sistemlerinin uygulanması çağımızın getirdiği rekabet ve talep durumdaki gelişmelerin bir nedeni olmuştur

Esnek üretim sistemlerinin işletmelere artı ve eksi olmak üzere bazı getirileri vardır

Bu getiriler avantaj ve dezavantaj olmak üzere şöyle ifade edilebilir;
1 ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN AVANTAJLARI

Müşteri istekleri bilgisayar destekli tasarım sayesinde ürün tasarımı hızla geliştirmektedir
Sistemde otomasyonun hakim olması dolayısıyla işçilik maliyetleri azalmıştır
Anabilgisayarda sistemdeki aksaklıklar anında görülebilmektedir
Üretimin otomasyona dayalı olarak gerçekleştirilmesi süresini kısaltmıştır
Üretimin tamamen robotlar ve otomatik tezgahlarla yapılması ürünlerin standart hale gelmesini sağlamıştır
İşgücü, tasarım ve üretim gibi maliyetlerin azalması sonucu verimlilik artmıştır
Ürün çeşitliliğinin fazla ve kalitesinin standart olması dolayısıyla müşteri tatmini artmıştır
Makine kullanım oranı artmış ve yer tasarrufu sağlanmıştır
Sıfır stokla çalışma sonucu stok tutma maliyetleri azalmıştır
Maliyetlerin düşmesiyle birlikte karlılık artmıştır
Sistemin kurulmasıyla birlikte işletmenin rekabet gücü artmıştır

2 ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN DEZAVANTAJLARI

Kurulacak sistemin maliyeti oldukça yüksektir
Sisteme tam uyum gösterebilecek yazılım geliştirmek güçtür
Sistemde çalışacak personel bulma ve bunları eğitme güçlüğü vardır
Otomasyon sonucu personel miktarında azalma olacaktır Bu personeli tekrar istihdamında zorluklarla karşılaşılabilinir
Sermayesi yeterli olmadığından sistemi kuramayan işletmeler rekabet gücünü kaybedebilir
Sıfır stokla çalışıldığından, ekonomik göstergelerdeki dalgalanmalar işletmeyi etkileyebilir
Teknolojik gelişmeler işletmeyi sık sık revizyona girmek durumunda bırakabilir

3 TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELER AÇISINDAN ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN ÖNEMİ
Türk sanayisi özellikle 90’lı yıllardan itibaren esnek üretim sistemlerine entegre olmuş, bazı sektörlerde esneklikte öncü durumu gelmiştir

Esnek üretim sistemlerinin özellikleri Türkiye ekonomisi için batılı ülkelere göre ayrı bir önem arz etmektedir

Türkiye ekonomisinde yüksek enflasyon oranları göze çarpmaktadır

Ekonomideki sürekli fiyat artışları, esnek üretim sistemlerinin en önemli özelliği olan sıfır stok düzeyi bakımından değerlendirilir ise sıfır stok ile çalışmak, stok değişimlerindeki kaybın önlenmesi açısından önemlidir

Türkiye hammadde alımında genellikle dışa bağımlıdır

Dışa bağımlılık beraberinde döviz çıkışlarını getirir

Türkiye ekonomisindeki döviz kurlarının dalgalı ve istikrarsız olduğu düşünülürse, esnek üretimin sıfır stokla çalıştığında, her hammadde alımlarında döviz artışları olumsuz etkilemektedir

Türkiye gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer almaktadır

Bu bağlamda kalkınma açısından fason üretimin önemi büyüktür

Türkiye sanayisi içinde fason üretim önemli bir yer teşkil etmektedir

Büyük işletmeler esnek üretim sistemleri çerçevesinde fason üretim yaptıracakları işletmeleri, ülkenin esnek üretim sistemlerine uygunluğuna göre belirlenir

Kalkınmanın ilk basamağı olan fason, esnek üretim sistemi ile entegreli durumdadır

Bu bağlamda Türkiye esnek üretimi sistemlerine uyumu fasonu çekmesi açısından önem arz etmektedir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Esnek Üretim Sistemlerinın İşletmelere Getirdikleri Esnek üretim sistemlerinin uygulanması çağımızın getirdiği rekabet ve talep durumdaki gelişmelerin bir nedeni olmuştur Esnek üretim sistemlerinin işletmelere artı ve eksi olmak üzere bazı getirileri vardır Bu getiriler avantaj ve dezavantaj olmak üzere şöyle ifade edilebilir; 1 ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN AVANTAJLARI Müşteri istekleri bilgisayar destekli tasarım sayesinde ürün tasarımı hızla geliştirmektedir Sistemde otomasyonun hakim olması dolayısıyla işçilik maliyetleri azalmıştır Anabilgisayarda sistemdeki aksaklıklar anında görülebilmektedir Üretimin otomasyona dayalı olarak gerçekleştirilmesi süresini kısaltmıştır Üretimin tamamen robotlar ve otomatik tezgahlarla yapılması ürünlerin standart hale gelmesini sağlamıştır İşgücü, tasarım ve üretim gibi maliyetlerin azalması sonucu verimlilik artmıştır Ürün çeşitliliğinin fazla ve kalitesinin standart olması dolayısıyla müşteri tatmini artmıştır Makine kullanım oranı artmış ve yer tasarrufu sağlanmıştır Sıfır stokla çalışma sonucu stok tutma maliyetleri azalmıştır Maliyetlerin düşmesiyle birlikte karlılık artmıştır Sistemin kurulmasıyla birlikte işletmenin rekabet gücü artmıştır 2 ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN DEZAVANTAJLARI Kurulacak sistemin maliyeti oldukça yüksektir Sisteme tam uyum gösterebilecek yazılım geliştirmek güçtür Sistemde çalışacak personel bulma ve bunları eğitme güçlüğü vardır Otomasyon sonucu personel miktarında azalma olacaktır Bu personeli tekrar istihdamında zorluklarla karşılaşılabilinir Sermayesi yeterli olmadığından sistemi kuramayan işletmeler rekabet gücünü kaybedebilir Sıfır stokla çalışıldığından, ekonomik göstergelerdeki dalgalanmalar işletmeyi etkileyebilir Teknolojik gelişmeler işletmeyi sık sık revizyona girmek durumunda bırakabilir 3 TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELER AÇISINDAN ESNEK ÜRETİM SİSTEMLERİNİN ÖNEMİ Türk sanayisi özellikle 90’lı yıllardan itibaren esnek üretim sistemlerine entegre olmuş, bazı sektörlerde esneklikte öncü durumu gelmiştir Esnek üretim sistemlerinin özellikleri Türkiye ekonomisi için batılı ülkelere göre ayrı bir önem arz etmektedir Türkiye ekonomisinde yüksek enflasyon oranları göze çarpmaktadır Ekonomideki sürekli fiyat artışları, esnek üretim sistemlerinin en önemli özelliği olan sıfır stok düzeyi bakımından değerlendirilir ise sıfır stok ile çalışmak, stok değişimlerindeki kaybın önlenmesi açısından önemlidir Türkiye hammadde alımında genellikle dışa bağımlıdır Dışa bağımlılık beraberinde döviz çıkışlarını getirir Türkiye ekonomisindeki döviz kurlarının dalgalı ve istikrarsız olduğu düşünülürse, esnek üretimin sıfır stokla çalıştığında, her hammadde alımlarında döviz artışları olumsuz etkilemektedir Türkiye gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer almaktadır Bu bağlamda kalkınma açısından fason üretimin önemi büyüktür Türkiye sanayisi içinde fason üretim önemli bir yer teşkil etmektedir Büyük işletmeler esnek üretim sistemleri çerçevesinde fason üretim yaptıracakları işletmeleri, ülkenin esnek üretim sistemlerine uygunluğuna göre belirlenir Kalkınmanın ilk basamağı olan fason, esnek üretim sistemi ile entegreli durumdadır Bu bağlamda Türkiye esnek üretimi sistemlerine uyumu fasonu çekmesi açısından önem arz etmektedir