Petrol, Petrolün Oluşumu Ve Kullanım Alanları Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Yer yağı, neft ya da petrol, hidrokarbonlar oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yeraltından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağa verilen addır

Latince?de taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur (Petra oleum = Petrol)

Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıtı (Benzin, Gazyağı, Dizel - Motorin, Motor yağı, Fuel oil) olarak bilinmesine rağmen, aslında petrol kelimesi doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş ham petrol anlamına gelmektedir

Petrol, hidrokarbonların karışımından meydana gelmiş olup, her zaman sabit bir kimyevî bileşimi yoktur

Doğal akaryakıt olan ham petrol, bulunduğu memleketlere göre değişen bileşimler gösterir

Örneğin; Amerika'da özellikle Pensilvanya bölgesinde çıkarılan petroller genellikle hidrokarbon sınıfından olan bileşikleri, Rusya petrolleri, kötü kokulu naften sınıfından bileşikleri; Romanya petrolleri ise bu ikisinin bir karışımını içerir

Çeşitli tipteki petrollerin kendine has ağırlıkları 0,80-0,96; alevlenme noktaları 15-120 °C ve ortalama ısıtma kuvvetleri 10,500 cal/kg'dır

Ortalama elementel bileşimleri ise; karbon %84, hidrojen %12, oksijen %1 olup çok az miktarda da kükürt bulunur

Teksas ve Kaliforniya petrollerinde kükürt diğerlerine oranla fazladır

Değişik kimyasal içeriğe sahip hidrokarbonların biraraya gelerek oluşturduğu değişik kimyevi bileşimde olan çok sayıda petrol tipi bulunmaktadır (Örneğin; parafin bazlı petrol, asfalt bazlı petrol gibi)

Yüz milyonlarca yıl önce, denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği hayvan ve bitki kalıntıları anaeorabik bir ortamda, gerekli şartlar altında (ısı basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), ham petrole benzer kerojeni meydana getirmiştir

Kerojen sonradan, yukarı tabakalara doğru göç etmesi esnasında gittikçe değişmiş ve ham petrolü meydana getirmiştir

Bu yüzden de hiçbir sahanın ham petrolü, tam olarak öteki bir sahanın ham petrolüne uymaz; muhakkak az çok farklar bulunur

Hatta bu durum, aynı bir petrol sahasında bile, çoğu zaman görülür

Kimyasal Oluşumu
Oktan,petrolde bulunan bir hidrokarbondur

Çizgiler kovalent bağ, siyah küreler karbon ve beyaz küreler hidrojendirler

Petrol, denizlerdeki bitki ve hayvanların çürüdükten sonraki kalıntılarından oluşur

Bu kalıntılar deniz yatağında milyonlarca yıl boyunca çürüdükten sonra, geriye yalnızca yağlı maddeler kalır

Çamur ve büyük kaya katmanları altında kalan yağlı maddeler de petrol ve gaza dönüşür

Petrolün kimyasal yapısı farklı uzunluklardaki hidrokarbon zincirlerinden oluşur

Bu zincirler, petrolün arıtım sürecinde, damıtma sayesinde ayrıştırılıp benzin, jet yakıtı, kerosen gibi ürünler elde edilir

Bu alkanların genel gösterimiCnH2n+2

biçimindedir

Örneğin benzinde yaygın olarak bulunan 2,2,4-Trimetilpentanın ifadesi:C8H18

biçiminde olup oksijen ile ısıveren tepkimesi şöyledir:
C8H18 (s) + 12

5 O2 (g) → 8 CO2 (g) + 9H2O(g) + ısı

Petrolün veya benzinin kısmı yanması karbon monoksit ve/veya nitrik asit gibi zehirli gazların yayımına yol açar:
C8H18(s) + 12

5O2(g) + N2(g) → 6CO2(g) + 2CO(g) + 2NO(g) + 9H2O(g) + ısı

Petrol, yüksek ısı ve/veya basınç ortamında, ısıalan tepkimeler sonucunda oluşur

Örneğin kerojen farklı uzunluklardaki hidrokarbonlara bölünebilir:
CH1

45 (k) + ısı →

663CH1

6 (s) +

076CH2 (s) +

04CH2

6 (g) +

006CH4 (g) +

012CH2

6 (k) +

018CH4

0 (k) +

185CH

25 (k)

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Petrol, Petrolün Oluşumu Ve Kullanım Alanları Nedir? Yer yağı, neft ya da petrol, hidrokarbonlar oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yeraltından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağa verilen addır Latince?de taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur (Petra oleum = Petrol) Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıtı (Benzin, Gazyağı, Dizel - Motorin, Motor yağı, Fuel oil) olarak bilinmesine rağmen, aslında petrol kelimesi doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş ham petrol anlamına gelmektedir Petrol, hidrokarbonların karışımından meydana gelmiş olup, her zaman sabit bir kimyevî bileşimi yoktur Doğal akaryakıt olan ham petrol, bulunduğu memleketlere göre değişen bileşimler gösterir Örneğin; Amerika'da özellikle Pensilvanya bölgesinde çıkarılan petroller genellikle hidrokarbon sınıfından olan bileşikleri, Rusya petrolleri, kötü kokulu naften sınıfından bileşikleri; Romanya petrolleri ise bu ikisinin bir karışımını içerir Çeşitli tipteki petrollerin kendine has ağırlıkları 0,80-0,96; alevlenme noktaları 15-120 °C ve ortalama ısıtma kuvvetleri 10,500 cal/kg'dır Ortalama elementel bileşimleri ise; karbon %84, hidrojen %12, oksijen %1 olup çok az miktarda da kükürt bulunur Teksas ve Kaliforniya petrollerinde kükürt diğerlerine oranla fazladır Değişik kimyasal içeriğe sahip hidrokarbonların biraraya gelerek oluşturduğu değişik kimyevi bileşimde olan çok sayıda petrol tipi bulunmaktadır (Örneğin; parafin bazlı petrol, asfalt bazlı petrol gibi) Yüz milyonlarca yıl önce, denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği hayvan ve bitki kalıntıları anaeorabik bir ortamda, gerekli şartlar altında (ısı basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), ham petrole benzer kerojeni meydana getirmiştir Kerojen sonradan, yukarı tabakalara doğru göç etmesi esnasında gittikçe değişmiş ve ham petrolü meydana getirmiştir Bu yüzden de hiçbir sahanın ham petrolü, tam olarak öteki bir sahanın ham petrolüne uymaz; muhakkak az çok farklar bulunur Hatta bu durum, aynı bir petrol sahasında bile, çoğu zaman görülür Kimyasal Oluşumu Oktan,petrolde bulunan bir hidrokarbondur Çizgiler kovalent bağ, siyah küreler karbon ve beyaz küreler hidrojendirler Petrol, denizlerdeki bitki ve hayvanların çürüdükten sonraki kalıntılarından oluşur Bu kalıntılar deniz yatağında milyonlarca yıl boyunca çürüdükten sonra, geriye yalnızca yağlı maddeler kalır Çamur ve büyük kaya katmanları altında kalan yağlı maddeler de petrol ve gaza dönüşür Petrolün kimyasal yapısı farklı uzunluklardaki hidrokarbon zincirlerinden oluşur Bu zincirler, petrolün arıtım sürecinde, damıtma sayesinde ayrıştırılıp benzin, jet yakıtı, kerosen gibi ürünler elde edilir Bu alkanların genel gösterimiCnH2n+2 biçimindedir Örneğin benzinde yaygın olarak bulunan 2,2,4-Trimetilpentanın ifadesi:C8H18 biçiminde olup oksijen ile ısıveren tepkimesi şöyledir: C8H18 (s) + 125 O2 (g) → 8 CO2 (g) + 9H2O(g) + ısı Petrolün veya benzinin kısmı yanması karbon monoksit ve/veya nitrik asit gibi zehirli gazların yayımına yol açar: C8H18(s) + 125O2(g) + N2(g) → 6CO2(g) + 2CO(g) + 2NO(g) + 9H2O(g) + ısı Petrol, yüksek ısı ve/veya basınç ortamında, ısıalan tepkimeler sonucunda oluşur Örneğin kerojen farklı uzunluklardaki hidrokarbonlara bölünebilir: CH145 (k) + ısı → 663CH16 (s) + 076CH2 (s) + 04CH26 (g) + 006CH4 (g) + 012CH26 (k) + 018CH40 (k) + 185CH25 (k)