Kütle Çekim Kanununun Yasalaşma Süreci - Kütle Çekim Kanunu Maddeleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili yasaların yasalaşma süreci

Bu soruya cevap verirken bir olay nasıl olurda yasa (kanun) olur ona değinelim

Yasalaşma sürecini genel olarak açıklarsak bu tüm yasaların yasalaşma sürecini belirtmenize olanak verir

Arada özel olarak kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili örneklerde vereceğim

Bir ifadenin yasa (kanun) kabul edilme sürecinin en başında “Gözlem” yer almaktadır (Gözlemler kaç çeşittir vs gibi sorularınız için ebilge

com da nitel gözlem ve nicel gözlemler ile ilgili sorulmuş sorulara bakmanızı tavsiye ederim)

Gözlemlerden yola çıkarak bir durumu sorgulamaya başlarız

Örneğin Newton için anlatılan bir hikaye vardır, belki duymuşsunuzdur: Newton bir elma ağacının dibinde uyurken kafasına elma düşüyor ve daha sonra bu elmanın hareketini gözlemleyerek genel çekim kanununun temellerini atmaya başlıyor

Bu hikayenin aynen bu şekilde gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda kesinlik yok fakat anlatmak istediğim en temel noktamızın “Gözlem” olduğu

Gözlemlerden elde edilen bilgiler sonucunda artık bir olayı açıklamaya çalışırız

Açıklarız diyemeyiz çünkü henüz açıklamak için yeterli bilgimiz yoktur

Sadece ne gözlemlediğimizi bu gözlemlediğimiz şeyin nedenlerinin neler olabileceğini düşünmeye başlarız

Kütle çekim kanununda da durum böyle olmuştur

Newton bir şeyler gözlemlemiş ve ilk önce bu gözlemleri açıklamaya çabalamıştır

Bu çabalar sonucunda ortaya atılan iddialara “Hipotez” diyoruz

Yani gözlemden sonra varacağımız ikinci temel nokta hipotezlerin oluşturulması aşaması

Bu aşamada gözlemlerden varılan açıklamalar daha düzenli şekilde ifade edilmeye başlanır ve öneri şeklinde ifade edilir

Mesela “Dünya üzerinde ki cisimler dünya tarafından çekilir” ifadesi kütle çekim yasası yasa haline gelmeden önce bir hipotezden ibaretti

Hipotezlerimizde oluştuktan sonra artık bu hipotezleri test etmemiz lazım ki “Evet bu olay bundan kaynaklanabilir” diyebilelim

Bu aşama “deney” aşaması

Yasalaşma sürecinde deney aşaması önemli bir yere sahiptir

Hipotezimizi test etmek için çok çeşitli şartlarda birçok deney yapmamız gerekir

Öyle bir iki deneyle evet işte benim hipotezim doğru işte her şey tam benim hipotezimdeki gibi diyemez kimse

Bir koşulda uygun sonuç veren deney başka bir koşulda tamamen farklı sonuçlar verebilir

Bu aşamada işte hipotezimizin tüm şartlar altında geçerliğini test ediyoruz

Eğer tüm şartlarda geçerli değilse bile varsayımlarımızı, ön şartlarımızı bu deneyler yardımı ile belirliyoruz

Deney aşamasından sonra deney sonuçlarını analiz aşaması geliyor

Deneyler sonucunda elde edilenler analiz edilerek yeni durumlarda ne gibi sonuçlar veriyor bunlar açıklanmaya çalışılır

Sonuçların hipotezimizi destekleyip desteklemediği ne gibi eksik noktalar olduğu bu deneylerin analiz edilmesiyle belirlenir

Deney sonuçlarından hipotez ya reddedilir ya da kabul edilir

Eğer deneyler sonucunda en baştaki öneri kabule edilirse ve bu konuda birçok yerde birçok deney yapılır aynı sonuçlar elde edilirse en baştaki öneri artık bilimsel çevrelerde teori olarak kabul edilmeye başlanır

Bir önermenin teori olabilmesi için mutlaka yapılan tüm deneylerde ve gözlemlerde aynı sonuçlara ulaşılabilmesi gerekmektedir

Fakat teorilerin de ilerde başka deneylerle aksinin ispatlanabilmesi ihtimali vardır

Bilimsel yasa teoriden daha farklı bir kavramdır

Yasalar teorilerden daha genel ifadelerdir

Yasa olarak kabul edilmiş bir ifade tüm dünya tarafından kabul görür

Yasalaşmış teoriler artık bütün çevrelerde doğru olarak kabul edilir ve her şartta her olayda geçerli olarak kabul edilirler

Kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili yasalarda bu yukarda belirttiğim süreçte ortaya çıkmış yasalardır

Uluslararası kabul görmüş olgular, gözlemler kanun olarak adlandırılır

Kanunlarda herkes aynı şeyi görür, aynı şeyi söyler

Kütle çekim kanununun yasalaşma süreci:

Dünya üzerindeki her cismin başka bir cisme bir kuvvet uyguladığı görülmüştür

Yapılan deneylerde de bunun aksi ispatlanamamıştır

Tüm kütleler birbirini çektiği ve birbirini çekmeyen kütle ortaya atılamadığı için bu bilimsel bir kanun yani yasa olmuştur

Enerjinin korunumunun yasalaşma süreci:

Kütle çekim kanununa benzer şekilde enerjinin korunumu içinde gözlemler ve deneyler hep enerjinin korunduğunu göstermiş ve aksi bir durum gözlenememiştir

Durum böyle olunca enerjinin korunumu da bilimsel yasalar arasında yerini almıştır

Evrende var olan enerji sadece başka bir enerji biçimine dönüşür, var olan enerji kaybolmaz

Yapılan tüm deneyler bunu doğrulamaktadır

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kütle Çekim Kanununun Yasalaşma Süreci - Kütle Çekim Kanunu Maddeleri Kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili yasaların yasalaşma süreci Bu soruya cevap verirken bir olay nasıl olurda yasa (kanun) olur ona değinelim Yasalaşma sürecini genel olarak açıklarsak bu tüm yasaların yasalaşma sürecini belirtmenize olanak verir Arada özel olarak kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili örneklerde vereceğim Bir ifadenin yasa (kanun) kabul edilme sürecinin en başında “Gözlem” yer almaktadır (Gözlemler kaç çeşittir vs gibi sorularınız için ebilgecom da nitel gözlem ve nicel gözlemler ile ilgili sorulmuş sorulara bakmanızı tavsiye ederim) Gözlemlerden yola çıkarak bir durumu sorgulamaya başlarız Örneğin Newton için anlatılan bir hikaye vardır, belki duymuşsunuzdur: Newton bir elma ağacının dibinde uyurken kafasına elma düşüyor ve daha sonra bu elmanın hareketini gözlemleyerek genel çekim kanununun temellerini atmaya başlıyor Bu hikayenin aynen bu şekilde gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda kesinlik yok fakat anlatmak istediğim en temel noktamızın “Gözlem” olduğu Gözlemlerden elde edilen bilgiler sonucunda artık bir olayı açıklamaya çalışırız Açıklarız diyemeyiz çünkü henüz açıklamak için yeterli bilgimiz yoktur Sadece ne gözlemlediğimizi bu gözlemlediğimiz şeyin nedenlerinin neler olabileceğini düşünmeye başlarız Kütle çekim kanununda da durum böyle olmuştur Newton bir şeyler gözlemlemiş ve ilk önce bu gözlemleri açıklamaya çabalamıştır Bu çabalar sonucunda ortaya atılan iddialara “Hipotez” diyoruz Yani gözlemden sonra varacağımız ikinci temel nokta hipotezlerin oluşturulması aşaması Bu aşamada gözlemlerden varılan açıklamalar daha düzenli şekilde ifade edilmeye başlanır ve öneri şeklinde ifade edilir Mesela “Dünya üzerinde ki cisimler dünya tarafından çekilir” ifadesi kütle çekim yasası yasa haline gelmeden önce bir hipotezden ibaretti Hipotezlerimizde oluştuktan sonra artık bu hipotezleri test etmemiz lazım ki “Evet bu olay bundan kaynaklanabilir” diyebilelim Bu aşama “deney” aşaması Yasalaşma sürecinde deney aşaması önemli bir yere sahiptir Hipotezimizi test etmek için çok çeşitli şartlarda birçok deney yapmamız gerekir Öyle bir iki deneyle evet işte benim hipotezim doğru işte her şey tam benim hipotezimdeki gibi diyemez kimse Bir koşulda uygun sonuç veren deney başka bir koşulda tamamen farklı sonuçlar verebilir Bu aşamada işte hipotezimizin tüm şartlar altında geçerliğini test ediyoruz Eğer tüm şartlarda geçerli değilse bile varsayımlarımızı, ön şartlarımızı bu deneyler yardımı ile belirliyoruz Deney aşamasından sonra deney sonuçlarını analiz aşaması geliyor Deneyler sonucunda elde edilenler analiz edilerek yeni durumlarda ne gibi sonuçlar veriyor bunlar açıklanmaya çalışılır Sonuçların hipotezimizi destekleyip desteklemediği ne gibi eksik noktalar olduğu bu deneylerin analiz edilmesiyle belirlenir Deney sonuçlarından hipotez ya reddedilir ya da kabul edilir Eğer deneyler sonucunda en baştaki öneri kabule edilirse ve bu konuda birçok yerde birçok deney yapılır aynı sonuçlar elde edilirse en baştaki öneri artık bilimsel çevrelerde teori olarak kabul edilmeye başlanır Bir önermenin teori olabilmesi için mutlaka yapılan tüm deneylerde ve gözlemlerde aynı sonuçlara ulaşılabilmesi gerekmektedir Fakat teorilerin de ilerde başka deneylerle aksinin ispatlanabilmesi ihtimali vardır Bilimsel yasa teoriden daha farklı bir kavramdır Yasalar teorilerden daha genel ifadelerdir Yasa olarak kabul edilmiş bir ifade tüm dünya tarafından kabul görür Yasalaşmış teoriler artık bütün çevrelerde doğru olarak kabul edilir ve her şartta her olayda geçerli olarak kabul edilirler Kütle çekim ve enerjinin korunumu ile ilgili yasalarda bu yukarda belirttiğim süreçte ortaya çıkmış yasalardır Uluslararası kabul görmüş olgular, gözlemler kanun olarak adlandırılır Kanunlarda herkes aynı şeyi görür, aynı şeyi söyler Kütle çekim kanununun yasalaşma süreci: Dünya üzerindeki her cismin başka bir cisme bir kuvvet uyguladığı görülmüştür Yapılan deneylerde de bunun aksi ispatlanamamıştır Tüm kütleler birbirini çektiği ve birbirini çekmeyen kütle ortaya atılamadığı için bu bilimsel bir kanun yani yasa olmuştur Enerjinin korunumunun yasalaşma süreci: Kütle çekim kanununa benzer şekilde enerjinin korunumu içinde gözlemler ve deneyler hep enerjinin korunduğunu göstermiş ve aksi bir durum gözlenememiştir Durum böyle olunca enerjinin korunumu da bilimsel yasalar arasında yerini almıştır Evrende var olan enerji sadece başka bir enerji biçimine dönüşür, var olan enerji kaybolmaz Yapılan tüm deneyler bunu doğrulamaktadır