Alternatif Akım Devreleri Fizzik Dersi Detaylı Konum

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Belli zaman dilimleri içinde belirli bir hareketin tekrarlanması olayına salınım adı verilir

hepimizin bildiği salıncak bunun en çok rastlanan örneğidir

Masanın kenarına sıkıştırdığımız jiletin titreşmesi veya bir keman telinin titreşimi benzer salınım örnekleridir

Daha bilimsel bir örnek bir basit sarkacın salınımıdır

Sarkacın salınımları, denge konumundan sağa ve sola doğru belli uzaklıktadır

Eğer sürtünme kuvvetleri olmasaydı bu şekilde salınan sarkaç genliğini hiç bozmadan aynı hareketi devamlı olarak sürdürürdü

Sarkacın denge konumundan sağa veya sola sapması yani yön değiştirmesi,salınım hareketinin en önemli özelliğidir, buna genlik denir

Sarkacın denge konumundan ayrılıp tekrar denge konumuna gelmesi hareketin yarısını oluşturur

Tam bir salınım hareketi, sarkacın denge konumundan ayrılıp bir yöne gittikten sonra, diğer yönde maksimum noktaya ulaşıp tekrar denge konumuna gelmesidir, buna hareketin 'Peryot'u adı verilir

Saniyedeki peryot sayısı ise 'Frekans'

olarak adlandırılır

Sarkacın bu hareketini dairesel bir hareket kabul edersek,bir peryotluk bir hareket sırasında bir çember etrafı dönülmüş olur ve bu '2pr' kadar bir yol demektir

Bu şekilde ki salınım hareketleri kartezyen koordinat sisteminde 'x = a sin q' fonksiyonu şeklinde gösterililr

Bir çember etrafında hareket eden bir noktanın bir turda aldığı yol 2pr ve gördüğü açı 2p radyan olur

Birim zamanda görülen açıya açısal hız ( w )adı verilir

t saniyede taranan açıdır

w = 2 p / t olur

T yani peryot ‘ un 1/f olduğunu biliyoruz; çünkü peryot bir hareketin süresi, frekans ise bir saniyedeki hareket sayısıdır

f x T = 1 dir

bir no'lu formülde ki 't' zamanı içinde bir hareket olduğu için,bir hareketin zamanı olan peryot T yi bu eşitliğe koyabiliriz veya T yerine 1/f 'i koyabiliriz

O halde;

w = 2 p f olur

X = a sin q da q açısının yerine wt yazabiliriz

X = a sin w t

X = a sin 2 p f t dir

Elektriğin bu şekilde salınan şekline Alternatif akım adı verilir

Alternatif akım alternatör denilen cihazlarla elde edilir

Alternatif akımın ve gerilimin formülü

U = Umax

Sin w

t

U = Umax

Sin 2p f t

I = I max

Sin w

t

I = I max

Sin 2p f t

Şeklinde yazılır

Akım ve gerilim aynı fazdadır

Bir bobin den geçerken akım 90 derece yani p/2 kadar geri kalır

Bir kondansatör de ise bu sefer gerilim 90 derece yani p / 2 kadar geridedir

Alternatörler de manyetik alanda indüklenen bir bobin mevcuttur

Farklı kutuplarda bobinin üzerinde oluşan akım yön değiştirir ve değişken bir elektrik akımı ortaya çıkar

Bu şekilde ortaya çıkan elektrik A

C

olarak yazılan 'Alternatif Current'dır

Bu çeşit elektrik, yön değiştirme özelliği nedeni ile voltajı transformatörlerde yükseltilip düşürülebilir

Bu sayede yüksek voltajların daha az kayıpla nakledilmeleri sebebi ile A

C

uzak

mesafelere daha az kayıpla nakledilebilir

Bugün evlerde ve sanayide kullandığımız hep bu çeşit elektriktir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Alternatif Akım Devreleri Fizzik Dersi Detaylı Konum Belli zaman dilimleri içinde belirli bir hareketin tekrarlanması olayına salınım adı verilirhepimizin bildiği salıncak bunun en çok rastlanan örneğidir Masanın kenarına sıkıştırdığımız jiletin titreşmesi veya bir keman telinin titreşimi benzer salınım örnekleridir Daha bilimsel bir örnek bir basit sarkacın salınımıdır Sarkacın salınımları, denge konumundan sağa ve sola doğru belli uzaklıktadır Eğer sürtünme kuvvetleri olmasaydı bu şekilde salınan sarkaç genliğini hiç bozmadan aynı hareketi devamlı olarak sürdürürdüSarkacın denge konumundan sağa veya sola sapması yani yön değiştirmesi,salınım hareketinin en önemli özelliğidir, buna genlik denir Sarkacın denge konumundan ayrılıp tekrar denge konumuna gelmesi hareketin yarısını oluşturur Tam bir salınım hareketi, sarkacın denge konumundan ayrılıp bir yöne gittikten sonra, diğer yönde maksimum noktaya ulaşıp tekrar denge konumuna gelmesidir, buna hareketin 'Peryot'u adı verilir Saniyedeki peryot sayısı ise 'Frekans' olarak adlandırılır Sarkacın bu hareketini dairesel bir hareket kabul edersek,bir peryotluk bir hareket sırasında bir çember etrafı dönülmüş olur ve bu '2pr' kadar bir yol demektir Bu şekilde ki salınım hareketleri kartezyen koordinat sisteminde 'x = a sin q' fonksiyonu şeklinde gösterililr Bir çember etrafında hareket eden bir noktanın bir turda aldığı yol 2pr ve gördüğü açı 2p radyan olurBirim zamanda görülen açıya açısal hız ( w )adı verilirt saniyede taranan açıdır w = 2 p / t olur T yani peryot ‘ un 1/f olduğunu biliyoruz; çünkü peryot bir hareketin süresi, frekans ise bir saniyedeki hareket sayısıdır f x T = 1 dir bir no'lu formülde ki 't' zamanı içinde bir hareket olduğu için,bir hareketin zamanı olan peryot T yi bu eşitliğe koyabiliriz veya T yerine 1/f 'i koyabiliriz O halde; w = 2 p f olur X = a sin q da q açısının yerine wt yazabiliriz X = a sin w t X = a sin 2 p f t dir Elektriğin bu şekilde salınan şekline Alternatif akım adı verilir Alternatif akım alternatör denilen cihazlarla elde edilir Alternatif akımın ve gerilimin formülü U = Umax Sin w t U = Umax Sin 2p f t I = I max Sin wt I = I max Sin 2p f t Şeklinde yazılırAkım ve gerilim aynı fazdadır Bir bobin den geçerken akım 90 derece yani p/2 kadar geri kalır Bir kondansatör de ise bu sefer gerilim 90 derece yani p / 2 kadar geridedir Alternatörler de manyetik alanda indüklenen bir bobin mevcuttur Farklı kutuplarda bobinin üzerinde oluşan akım yön değiştirir ve değişken bir elektrik akımı ortaya çıkar Bu şekilde ortaya çıkan elektrik AC olarak yazılan 'Alternatif Current'dır Bu çeşit elektrik, yön değiştirme özelliği nedeni ile voltajı transformatörlerde yükseltilip düşürülebilir Bu sayede yüksek voltajların daha az kayıpla nakledilmeleri sebebi ile AC uzak mesafelere daha az kayıpla nakledilebilir Bugün evlerde ve sanayide kullandığımız hep bu çeşit elektriktir