Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1 - Divan Edebiyatı - Nazım Şekilleri - Test Soruları - Divan Edebiyatı Test Soruları - Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları

1

Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirli bölümleri vardır:
I

Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme ?teşbib? ,
II

Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme ?girizgah?,
III

Şairin kendini övdüğü bölüme ?mehdiye?,
IV

Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye ?tegazzül?,
v

Birkaç beyitten oluşan son bölüme de ?dua? adı verilir

Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) V B) IV C) III D) II E) I

2

I

Özellikle aşk, güzellik, ve içki konusunda yazılır

II

Beyit sayısı 5 ile 9 arasında değişir

III

Uyak düzeni, aa ? bb ? cc ? dd -? şeklindedir

IV

İlk beyitine matla, son beyitine makta denir

V

Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?
A)III

ve V B) III

ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II

ve IIII

3

Dil-i pürhun elem-i hercin ile cuş edeli
Çeşme-i çeşmin akan suları dem gibi gelir

Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene sen ver onu
Bana seni gerek seni
Yukarıdaki şiir parçaları iki farklı yüzyılda yaşayan iki farklı şaire aittir

I

Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir

II

Her ikisi de halk edebiyatına aittir

III

İkisi de farklı ölçülerle söylenmiştir

IV

Uyak örgüsü aynıdır

V

Şairler birbirinden etkilenmişlerdir

Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?
A) V B) IV C) III D) II E) I

4

Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler
Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir?
Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) Mesneviden alınmış bir (bilgi yelpazesi) beyittir

B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır

C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir

D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir

E) Mersiyeden alınmış bir beyittir

5

I

O temayül o tegafül o eda
O tebessüm o tekellüm o sada

II

Kamet-i naziki bir ince fidan
Arızı hem sıfatı berg-i hazan

III

Bulunur bunda hep efrad-ı milel
Tab?-ı insana nice vere halel

IV

Dürlü dürlü derde uğratan beni
Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır

V

Çünki yar ağyar ile dem-sazdır
Bana günde bin kez ölmek azdır

Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir ?mesneviden? alınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V

6

I

Bir elinde gül bir elinde cam geldin sakiya
Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni

II

Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam
Mecliste duht-ı rezle o büt hem-dem olmasın

III

Tuti-i mucize-guyem ne desem laf değül
Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül

IV

Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire
Neyleyim kurtulamam tab?-ı heves-nakimden

V

Ben kulun layık değüldür valsına amma yine
İltifatun arzu-mend-i visal eyler beni
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (ilk) bölümünden alınmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

7

I

Minnet hüdaya devlet-i dünya fena bulur
Baki kalır sahife-i alemde adımız

II

Eşcar-ı bağ hırka-i tecride girdiler
Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan

III

Leyla ana verdi cümle rahtın
Pak eyledi bergden dırahtın

IV

Heva ara?isi gül-zara çehre-güşa
Bahar gülşene giydirdi hulle-i harda

V

Bir nice doyunca kanalım cam-ı murada
Bir lahza komaz saki-i devran elimizde
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

8

I

Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir

II

Girizgah: Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme denir

III

Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir

IV

Tegazzül: Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir

V

Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir

Yalnızca bu bilgilere dayanarak,
Bu arsada Baki nice üstada yetişti
Alemde bugün ana kimse yetişemez
Baki?nin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

9

I

Mesnevi
II

Müstezat
III

Tuyuğ
IV

Kaside
V

Rubai
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A)I

ve V B) III

ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II

ve IIII

10

I

Tardiye
II

Şarkı
III

Tuyuğ
IV

Kaside
V

Müstezat
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?
A)II ve V B) II

ve IV C) I ve II D) I ve IV E) II

ve IIII

CEVAP ANAHTARI

1

C 2

A 3

C 4

D 5

D 6

C 7

A 8

C 9

C 10

E

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1 Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1 Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1 - Divan Edebiyatı - Nazım Şekilleri - Test Soruları - Divan Edebiyatı Test Soruları - Nazım Şekilleri İle İlgili Test Soruları 1 Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirli bölümleri vardır: I Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme ?teşbib? , II Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme ?girizgah?, III Şairin kendini övdüğü bölüme ?mehdiye?, IV Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye ?tegazzül?, v Birkaç beyitten oluşan son bölüme de ?dua? adı verilir Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) V B) IV C) III D) II E) I 2 I Özellikle aşk, güzellik, ve içki konusunda yazılır II Beyit sayısı 5 ile 9 arasında değişir III Uyak düzeni, aa ? bb ? cc ? dd -? şeklindedir IV İlk beyitine matla, son beyitine makta denir V Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez? A)III ve V B) III ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II ve IIII 3 Dil-i pürhun elem-i hercin ile cuş edeli Çeşme-i çeşmin akan suları dem gibi gelir Cennet cennet dedikleri Birkaç köşkle birkaç huri İsteyene sen ver onu Bana seni gerek seni Yukarıdaki şiir parçaları iki farklı yüzyılda yaşayan iki farklı şaire aittir I Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir IIHer ikisi de halk edebiyatına aittir III İkisi de farklı ölçülerle söylenmiştir IV Uyak örgüsü aynıdır V Şairler birbirinden etkilenmişlerdir Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir? A) V B) IV C) III D) II E) I 4 Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir? Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir? A) Mesneviden alınmış bir (bilgi yelpazesi) beyittir B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir E) Mersiyeden alınmış bir beyittir 5 I O temayül o tegafül o eda O tebessüm o tekellüm o sada II Kamet-i naziki bir ince fidan Arızı hem sıfatı berg-i hazan III Bulunur bunda hep efrad-ı milel Tab?-ı insana nice vere halel IV Dürlü dürlü derde uğratan beni Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır V Çünki yar ağyar ile dem-sazdır Bana günde bin kez ölmek azdır Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir ?mesneviden? alınmış olamaz? A) I B) II C) III D) IV E) V 6 I Bir elinde gül bir elinde cam geldin sakiya Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni II Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam Mecliste duht-ı rezle o büt hem-dem olmasın III Tuti-i mucize-guyem ne desem laf değül Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül IV Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire Neyleyim kurtulamam tab?-ı heves-nakimden V Ben kulun layık değüldür valsına amma yine İltifatun arzu-mend-i visal eyler beni Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (ilk) bölümünden alınmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7 I Minnet hüdaya devlet-i dünya fena bulur Baki kalır sahife-i alemde adımız IIEşcar-ı bağ hırka-i tecride girdiler Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan IIILeyla ana verdi cümle rahtın Pak eyledi bergden dırahtın IVHeva ara?isi gül-zara çehre-güşa Bahar gülşene giydirdi hulle-i harda V Bir nice doyunca kanalım cam-ı murada Bir lahza komaz saki-i devran elimizde Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 8 I Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir IIGirizgah: Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme denir III Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir IV Tegazzül: Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir V Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir Yalnızca bu bilgilere dayanarak, Bu arsada Baki nice üstada yetişti Alemde bugün ana kimse yetişemez Baki?nin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 9 I Mesnevi II Müstezat IIITuyuğ IV Kaside V Rubai Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir? A)I ve V B) III ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II ve IIII 10 I Tardiye II Şarkı IIITuyuğ IV Kaside V Müstezat Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir? A)II ve V B) II ve IV C) I ve II D) I ve IV E) II ve IIII CEVAP ANAHTARI 1 C 2 A 3 C 4 D 5 D 6 C 7 A 8 C 9 C 10 E