12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sözlü Dönem Ürünleri
1 Koşuk
Ø Hece vezni ve yarım kafiye ile söylenen şiirlerdir
Ø Kopuz eşliğinde söylenir
Ø Yiğitlik, aşk, tabiat konularını işler
Ø Nazım birimi dörtlüktür
Ø Bu şiirlerde düz kafiye kullanılır: aaaa, bbba, ccca? (aaab cccb dddb)
Ø Bu şiirlerin İslâm sonrası halk edebiyatındaki adı koşma?dır
Ø Sığır denilen sürek avlarında söylenen lirik şiirlerdir
2 Sagu
Ø Ölen bir kişinin arkasından söylenen ağıt şiirleridir
Ø Ölen kişinin kahramanlıklarını, başarılarını, erdemlerini anlatır; ölümlerinden duyulan üzüntüyü dile getirir
Ø Koşuk nazım şekliyle söylenir
Ø Bu şiirlere İslâm sonrası halk edebiyatında ?ağıt?, Divan edebiyatında ?mersiye? denir
Ø ?Yuğ? denilen ölüm törenlerinde söylenir
Ø Divanu Lûgatit-türk?teki Alp Er Tunga sagusu bu türün önemli bir örneğidir
3 Sav
Ø Türk toplumunun dünyaya bakışını, geleneklerini, varlık anlayışlarını ortaya koyan özlü sözlerdir
Ø Bugünkü ?ata sözü?nün karşılığıdır
Ø Divanu Lûgatit-türk?te pek çok sav vardır
4 Destan
Bütün dünya edebiyatlarının başlangıç eserleri olan destanlar, çeşitli konularda yaradılış hikâyeleri yanında, milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış bir kahramanın veya tarih olayının millet
muhayyilesinde ortak sembol ve ifadelerle zenginleştirilmiş uzun manzum hikâyeleridir
Türk destanları, kâinatın, insanın, kadının ve erkeğin yaradılışı; Türk milletinin doğuşu, çeşitli Türk devletlerinin kuruluş gelişme, çöküşleri, zafer ve yenilgileri gibi konularla beraber pek çok sebep açıklayıcı efsaneyi de içinde barındırır
Bütün dünya edebiyatlarında olduğu gibi Türk Edebiyatının da ilk örnekleri destanlardır
Milletlerin toplumu derinden etkileyen, tarihî önem arz eden önemli olaylarını (doğal afetler, savaşlar, göç, yangın vb ) konu edinirler
Manzum hikâyelerdir
Destanlarda olağan üstü olaylar ve olağan üstü özellikte kahramanlar vardır
Destanlar anonim ve sözlü edebiyat ürünleridir
Ağızdan ağıza dolaşmak suretiyle oluşmuşlardır
Destanlarda anlatılan olayların geçtiği yer ve zaman bilinmez
Kahramanlar lider ve kurtarıcı rolündedir
|
|
|