12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Nutuk Nedir
Nutuk Nedir
söylev - hitabe - dil ve anlatım katagorisi - hitabet sanatı - hatiplik sanatı
Bir konuşmacı tarafından bir yerde toplanmış topluluğa, bir düşünceyi coşkulu bir diile anlatmaya denir Bunlara, ?yaşatıcı yazılar? da diyebiliriz Öyküleme anlatım biçiminin ağırlıklı kullanıldığı, okuyucunun bilgisini artırmaktan çok hayal dünyasını zenginleştirmeyi amaçlayan yazı türleridir:
Bir gerçeğe inanan bir insanın toplumu bu gerçeğe inandırmak için özünün bütünü ile yaptığı telkin sürecine hitabet; bir fikri, bir davayı karşısındaki insanlara dil ustalığı ile açıklamaya hitabet sanatı; toplum önünde bu konuşmayı yapana hatip; bir insan topluluğuna bir fikri vermek bir ülküyü aşılamak amacıyla söylenen sözlere ise nutuk veya söylev denir
Hatiplik sanatı, insanlık geçmişinin en eski ve en köklü sanatlarındandır Bu sanatla peygamberler ve din adamları insanları doğru yola davet etmişler; padişahlar, krallar ve kumandanlar ordularına bu sanatla hükmetmiş ve savaşlar kazanmıştır
Hatip olmak isteyen kişi iyi düşünen, çok okuyan, çok tecrübeli, gözlemi kuvvetli, içerisinde bulunduğu toplumu çok iyi bilen, bilgili, ileri görüşlü, söz kurallarına gerektiği kadar önem veren kişi olmalıdır Hatip, gür sesli, özgür yaratılışlı, sevimli ve cana yakın olmalıdır Derin hissilik, canlı hayat, sağlam yapılı bulunmak, inanç ve fikirlerde içtenlik, gür bir anlatım şekli hatibin belirgin özellikleridir
Hatibin dört temel amacı vardır
? Bir fikri veya bir meseleyi açık bir şekilde anlatmak
? Dinleyiciler üzerinde bir iz bırakarak onları ikna etmek
? Dinleyicileri harekete geçirmek
? Dinleyicileri eğlendirmek
Hitabet aslında bir hazırlık konuşmasıdır Zaten yukarıda tanımladığımız üzere hatip önceden hazırlanan nutku okuyan kişidir O yüzden öncelikle bir nutuk hazırlanırken dikkat edilecek hususları ele almalıyız
Nutku hazırlayan konuyu planlı bir şekilde hazırlamalıdır Yazıya geçirmeli ve hatip yazmış olduğu bu nutka önceden hazırlanmadır Yazıya geçirmeli ve hatip yazmış olduğu bu nutka önceden hazırlanmadır Konuşma sırasında ise yazılı metni yanında bulundurmalı; fakat konuşma sırasında kâğıda fazla bakmamalıdır Konusuna iyi hazırlanan hatip kağıda göz ucuyla baktığı zaman konuşmasını hatasız yapacaktır
İçten konuşma yapmak kolay değildir Büyük hatiplerin bile daha önceden konusunu hazırladıkları ve yanlarındaki küçük notlarından faydalandıkları ve o andaki konunun ahengine göre konuşmalarını değiştirdikleri görülmüştür Bu yüzden hatip, konuşma sırasında her zaman metne bağlı kalmayabilir
Nutkun giriş cümlesi toplumun dikkatini çekecek türden olmalıdır Hatta ilk cümleler şiirsel bir üslupta olabilir
Düşüncelerin planı iyi yapılmalı ve kullanılacak üslup iyi seçilmelidir
Gelişme bölümünde ise konu her türlü belgelerle konu açılır, örneklendirilir ve ispatlanmaya çalışılır Dinleyicinin tansiyonunu yükseltecek fikirlerle sorulu cevaplı cümlelerle sonuç bölümüne geçiş sağlanır
Sonuç bölümünde ise işlenen konunun önemi ve toplumdaki tesirleri kesin ve etkili bir dil ile anlatılır
Hatip ele alacağı konuyu çok iyi bir şekilde savunabilmelidir Bunun için de hitap etme sanatının inceliklerini, toplum psikolojisini ve düşünce yapısını çok iyi idrak etmelidir Seçtiği sözcükleri ve oluşturduğu cümleleri en etkili biçimde kullanmalıdır Sesinin tonu, mimikleri konuşmasının doğal akışıyla uygunluk göstermelidir
Mustafa Kemal Atatürk?ün Onuncu Yıl Nutku söylev türüne en güzel örnektir
alıntı
|
|
|