Âşığın Gözyaşı Gül Renginde Akar

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Âşığın Gözyaşı Gül Renginde Akar
Gül Divân şiirinde en çok sözü edilen çiçek güldür Sevgilinin yüzü ve yanağı ile sıkı münasebeti vardır Bazan gül bunlara; bazan da bunlar güle benzerler Gerek
koku
gerekse renk bakımından çok güzel olan gül daima tazedir

Bu yönüyle bağın çemenin ve baharın vazgeçilmez bir ögesidir

Bizzat kendisine mahsus gülistan gülşen ve gülzâr vardır

Hatta ona bazen sultan olarak da rastlarız

Baharın diğer adının gül mevsimi oluşu da güle verilen önemden ileri gelir

Gül yetiştirmenin çok zahmetli bir iş oluşu onun âdetâ nazla beslenip büyümesi şeklinde ele alınır

Gülün açılması apayrı bir olaydır

O seher vaktinde sabâ yelinin parmaklarıyla açılır

Onun açılması bir neşe ve sevinç belirtisidir

Çünkü gül açılınca bahar gelir eğlence başlar

Gülün handân oluşu da yine onun açılması çâk- ı girîban eylemesidir

Gül bu kadar güzel ve çekici olmasına rağmen çok çabuk solar

Yani geçicidir

Tıpkı âşığın ömrü gibi çabucak geçiverir

Sabâ yelü gülün yapraklarını yavaşça aralar ve kokusunu her tarafa yayar

Ancak sonbahar yeli onun için felakettir

Onun perişân olmasına dağılmasına neden olur

Gülün suya olan ihtiyacı her çiçekten fazladır

Sık sık sulanmalıdır

Kökleri su içinde olursa daha güzel yetişir

Bu nedenle güller su kenarlarında bulunur ki ?hurrem? oluşu buradan gelir

Bazan gül yaprakları çiğ tanesiyle birlikte görülür

Bütün bunların hepsi bir yana gül ile bülbül?ün aşkları dillere destandır

Gül bülbülün sevgilisidir

Âşık da sevgili denen gül karşısında şakıyıp duran bir bülbüldür

Gül ile bülbülün bu hikayeleri İslam ? Şark edebiyatlarını çok etkilemiştir

Hatta ?Gül ü Bülbül?adlı alegorikmüstakil eserler bile yazılmıştır

Gülün dikeni aşığın rakibidir

Ancak gül ile diken iyilik ve kötülük kolay ile zor dost ile düşman vs

zıtlıkların timsalidir

Gülün yaprağı anılınca defterdivân tomarvarakyazı ile ilgili eşya akla gelir

Sabâ yeli yavaş yavaş bu defterin sayfalarını çevirirken bülbül ondan letâif öğrenir ve şâir sevgilideki yanağın övgüsüne başlar

Utanan kişinin yüzünün kızarıp güül rengini alması dolayısıyla gül daima utangaç ve hayâ sahibi olarak ele alınır

Gülün toprağa yakın fidanına dâmen-i gül denir ki yanında menekşe sünbül ve süsen bulunur

Bunlar âdetâ gülün eteğine yapışmışlardır

Güllerin destelenmesi toplanması ayrı bir husustur

Gül aynı zamanda Cennet çiceğidir

İbrahim Peygamber ateşe atılınca gül bahçesine düşmüştür

Bazan sevgiliye gül denir ve onun her haliyle gül oluşu anlatılır

Onun endâmı güzelliği teridudağıkulaklarıyanaklarıel ibileği vs

gülde bulunan özellikle ilgilidir

Âşığın göz yaşı da gül renginde akar

Bazan gül rengi ve şekli yönünden yakut bir köşke benzer

B azan da ateş çerağ şarap ve la?l olur

Divân şiirinde gül ile ilgili teşbih ve mecazların sonu gelmez

Şâir her bakımdan bu güzel çiçeği anar

Suya versin bâğbân gülzârı zahmet çekmesin
Bir gül açılmaz yüzün teg verse bin gülzâre su

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Âşığın Gözyaşı Gül Renginde Akar Âşığın Gözyaşı Gül Renginde Akar Gül Divân şiirinde en çok sözü edilen çiçek güldür Sevgilinin yüzü ve yanağı ile sıkı münasebeti vardır Bazan gül bunlara; bazan da bunlar güle benzerler Gerek koku gerekse renk bakımından çok güzel olan gül daima tazedirBu yönüyle bağın çemenin ve baharın vazgeçilmez bir ögesidir Bizzat kendisine mahsus gülistan gülşen ve gülzâr vardır Hatta ona bazen sultan olarak da rastlarız Baharın diğer adının gül mevsimi oluşu da güle verilen önemden ileri gelir Gül yetiştirmenin çok zahmetli bir iş oluşu onun âdetâ nazla beslenip büyümesi şeklinde ele alınır Gülün açılması apayrı bir olaydırO seher vaktinde sabâ yelinin parmaklarıyla açılır Onun açılması bir neşe ve sevinç belirtisidir Çünkü gül açılınca bahar gelir eğlence başlar Gülün handân oluşu da yine onun açılması çâk- ı girîban eylemesidir Gül bu kadar güzel ve çekici olmasına rağmen çok çabuk solar Yani geçicidir Tıpkı âşığın ömrü gibi çabucak geçiverir Sabâ yelü gülün yapraklarını yavaşça aralar ve kokusunu her tarafa yayar Ancak sonbahar yeli onun için felakettir Onun perişân olmasına dağılmasına neden olur Gülün suya olan ihtiyacı her çiçekten fazladır Sık sık sulanmalıdır Kökleri su içinde olursa daha güzel yetişir Bu nedenle güller su kenarlarında bulunur ki ?hurrem? oluşu buradan gelirBazan gül yaprakları çiğ tanesiyle birlikte görülür Bütün bunların hepsi bir yana gül ile bülbül?ün aşkları dillere destandırGül bülbülün sevgilisidirÂşık da sevgili denen gül karşısında şakıyıp duran bir bülbüldürGül ile bülbülün bu hikayeleri İslam ? Şark edebiyatlarını çok etkilemiştirHatta ?Gül ü Bülbül?adlı alegorikmüstakil eserler bile yazılmıştır Gülün dikeni aşığın rakibidir Ancak gül ile diken iyilik ve kötülük kolay ile zor dost ile düşman vs zıtlıkların timsalidir Gülün yaprağı anılınca defterdivân tomarvarakyazı ile ilgili eşya akla gelir Sabâ yeli yavaş yavaş bu defterin sayfalarını çevirirken bülbül ondan letâif öğrenir ve şâir sevgilideki yanağın övgüsüne başlarUtanan kişinin yüzünün kızarıp güül rengini alması dolayısıyla gül daima utangaç ve hayâ sahibi olarak ele alınırGülün toprağa yakın fidanına dâmen-i gül denir ki yanında menekşe sünbül ve süsen bulunurBunlar âdetâ gülün eteğine yapışmışlardırGüllerin destelenmesi toplanması ayrı bir husustur Gül aynı zamanda Cennet çiceğidirİbrahim Peygamber ateşe atılınca gül bahçesine düşmüştürBazan sevgiliye gül denir ve onun her haliyle gül oluşu anlatılırOnun endâmı güzelliği teridudağıkulaklarıyanaklarıel ibileği vs gülde bulunan özellikle ilgilidirÂşığın göz yaşı da gül renginde akarBazan gül rengi ve şekli yönünden yakut bir köşke benzerB azan da ateş çerağ şarap ve la?l olurDivân şiirinde gül ile ilgili teşbih ve mecazların sonu gelmez Şâir her bakımdan bu güzel çiçeği anar Suya versin bâğbân gülzârı zahmet çekmesin Bir gül açılmaz yüzün teg verse bin gülzâre su