Prof. Dr. Sinsi
|
İngilizcede Adlar - Nouns
İngilizce eğitiminde kuvvetli bir temel kurmak için öğrenmemiz gerekenlerden biri de(nouns) adlardır Bir çocuğun anadilinde ilk bellediği lisan unsuru adlardır Bu nedenle, biz de adları temel konularımız arasına aldık
Adlar kişiler,hayvanlar,yer,nesne,ol ay, nitelik,etkinlik ve soyut fikirleri isimlendiren sözcüklerdir Ahmet, Mehmet gibi isimler de bu tanıma pekala uyar Ama ?nouns? kavramı bundan çok daha geniştir ?Nouns? (adlar); bir dilde kim, nerede ve nedir? Sorularını yanıtlayan kelimelerdir
Her cümlede mutlaka bir ad bulunur Bu nedenle adlara cümle kurucular veya cümlenin yapı taşları denebilir Örnekler:
The cat sleeps Kedi uyur (Hayvan ismi)
Sakarya is a city Sakarya bir şehirdir (Yer ismi)
He is reading a book O bir kitap okuyor (nesne ismi)
Too many accidents happen in our country Ülkemizde çok sayıda kaza olur
I love freedom Özgürlüğe bayılırım (Fikir adı)
She is nice O güzeldir (Nitelik adı)
She has no courage Onun cesareti yok (Soyut kavram)
Turkey is a lovely country Türkiye güzel bir ülkedir (yer ismi)
Arda is a handsome boy Arda yakışıklı bir çocuktur (insan ismi)
1)Adlarda tekil ve çoğul hal(Singular and Plural Nouns):
Adlarda tekil ve çoğul durumu, o nesnenin bir tanemi yoksa, yoksa birden fazla mı olduğunu gösterir Daha da önemlisi, adın tekil veya çoğul oluşu, başta fiil olmak üzere, tüm cümlenin şeklini etkiler Örnekler:
The girl is at home Kızevde
The girls are at home Kızlar evde
There is a book on the table Masanın üstünde bir kitap var
There are books on the table Masanın üstünde kitaplar var
He is an engineer O bir mühendistir
They are engineers Onlar mühendislerdir
2)Adları tekilden(singular), çoğula (plural) dönüştürmede en yaygın kural, tekil adın sonuna ?s? harfini eklemektir
Dog - dogs at ? atlar
house ? houses ev ? evler
Boy ? boys erkek çocuğu
matter ? matters nesne ? nesneler
name ? names isim ? isimler
colour ? colours renk ? renkler
eye ? eyes göz ? gözler
ear - ears kulak ? kulaklar
wall ? walls duvar ? duvarlar
book -books kitap ? kitaplar
chair -chairs sandalye ? sandalyeler
worker ? workers işçi ? işçiler
boat ? boats sandal ? sandallar
husband ? husbands koca ? kocalar
3) Tekil ad ch,sh,s,x,yada z ile bitiyorsa, sonuna ?es eklenir:
Church - churches kilise kiliseler
Brush - brushes fırça ? fırçalar
Bus ? buses otobüs - otobüsler
Box/boxes - kutu ? kutular
buzz/buzzes - vızıltı ? vızıltılar
4)Tekil ad ünsüz + y ile bitiyorsa(-by,-dy,-ty) ?y kaldırılır ve ?ies eklenir:
Baby babies - bebek ? bebekler
Party ? partiesparti ? partiler
Lady - ladies hanım ? hanımlar
City ? cities şehir ? şehirler
5) y?den önce ünlü varsa genel kurala uyulur:
toy ? toys oyuncak - oyuncaklar
monkey ? monkeys maymun- maymunlar
6) sonu-f yada ?fe ile biten adlarda ?f? yerine ?ve? konulur,-es(yada-s) eklenerek çoğullaştırılır
Half - halves yarım ? yarımlar
leaf - leaves yaprak - yapraklar
life - lives hayat ? hayatlar
shelf ? shelves çekçece ? çekmeceler
Thief - thieves hırsız ? hırsızlar
Wife ? wives karı ? karılar
Knife ? knives bıçak ? bıçaklar
7) Çok sayıda adın çoğul hale gelmesinde hiçbir kural yoktur Bu adlarda, tekil ve çoğul farklı kelimelerdir
foot ? feet ayak ? ayaklar
tooth ? teeth diş ? dişler
goose - geese kaz ? kazlar
man - men adam ? adamlar
woman ? women kadın ? kadınlar
Mouse - mice fare ? fareler
Child ? children çocuk ? çocuklar
Person ? people kişi ? kişiler
8) Tekili - çoğulu aynı olan adlar:
aircraft - savaş uçağı ? savaş uçakları
deer - geyik ? geyikler
fish - balık - balıklar
means - imkan ? imkan lar
species - tür ? türler
sheep - koyun ? koyunlar
people - insan
9) Özellikle bilim dilinde kullanılan çoğu başka dillerden alınmış sözcüklerin çoğulları kuralsızdır:
Tekil Çoğul Anlamı
cactus cacti - kaktüs - kaktüsler
datum data - veri - veriler
fungus fungi - mantar ? mantarlar
bacterium bacteria - bakteri - bakteriler
criterion criteria - kriter - kriterler
nucleus nuclei - çekirdek ? çekirdekler
radius radii - yarıçap ? yarıçaplar
crisis crises - kriz ? krizler
hypothesis hypotheses - hipotez ? hipotezler
thesis theses - tez ? tezler
medium media - medya - medyalar
stimulus stimuli - uyarıcı ? uyarıcılar
phenomenon phenomena - olay - olaylar
vertebra vertebrae - kaburga - kaburgalar
10)Sonundaki ?s? harfinden dolayı, görünüşte çoğul, anlamı tekil olan adlara dikkat edilmelidir: Örnekler:
linguistics - dil bilimi
mathematics(maths) - matematik
Politics - politika
Economics - ekonomi, iktisat
Physics - fizik
Electronics - elektronik
Gymnastics - jimnastik
Athletics - atletizm
Cümle içinde kullanım:
I hate mathematics Matematikten(matematiklerden değil) nefret ederim
Gymnastics is the best sport Jimnastik (jimnastikler değil) en iyi spordur
Economics is a social science Ekonomi (ekonomiler değil) bir sosyal bilimdir
İstisna: News çoğul değil, tekildir
What time is the news? ( What time are the news değil) Haberler ne zaman?
11) Sonu ?s? ile biten bazı adlar tekil de, çoğul da olabilir Örnekler:
means - imkan, vasıta
Train is a means of transport Tren bir nakliye vasıtasıdır
There are many means of transport Bir çok nakliye vasıtası vardır
Series (seri, dizi):
He is watching a television series O bir televizyon dizisi izliyor
There are three television series in Channel 2 Kanal 2?de iki televizyon dizisi oynuyor
Species (tür, cins)
Parrot is a species of bird Papağan bir kuş cinsidir
In Turkey, there live 600 species of animals Türkiye?de 600 hayvan türü yaşar
12)Bazı tekil adlar genellikle çoğul bir fiil ile kullanılır Bu adlar tek bir şeyi değil, insan gruplarını ifade eder Örnekler:
The government want(wants değil) to increase the taxes Hükümet vergileri artırmak istiyor
The staff of the company are not(is not değil) happy Şirketin kadrosu mutlu değil
The police are(is değil) chasing the the robber Polis soyguncuyu kovalıyor
Turkish team are (is değil) playing very well Türk takımı çok iyi oynuyor
PO have(has değil) reduced the price of petrol Po petrol fiyatını indirdi
Dikkat: Bunları tekil fiille de kullanmak mümkündür Mesela, the government wants, PO has  gibi
Person (şahıs, kişi) kelimesinin çoğulu persons olmasına rağmen, genellikle people kelimesi tercih edilir
13)Para miktarını, zaman peryodunu, mesafeyi vs bildiren kelimeler tek bir şey olarak düşünülür Dolayısıyla, tekil adlar olarak kullanılır Örnekler:
One thousand YTL is a good money Bin YTL iyi bir paradır
Two years is a long time to spent in prison İki yıl hapis geçirmek için uzun bir süredir
5 kilometers is a long way to walk on foot Yaya yürümek içim 5 kilometre uzun bir mesafe
14) Kimi adlar hep çoğul olarak kullanılır :
the police - polis
trousers - pantolon
pants - pantolon
riches - zenginlik
15) Tek bir nesne olan fakat, iki bölümden oluşan bazı eşyalar için çoğul şekil kullanırız Örnekler:
trousers - pants Pantolon (iki ayağı var)
jeans - blucin ( ? ? ? )
tights - tayt ( ? ? ?)
shorts - şort ( ? ? ?)
pyjamas - pijama ( alt ve üstten oluşan iki bölümü var)
glasses ? spectacles gözlük (iki camı var)
binoculars - dürbün (iki gözü var)
scissors - makas (iki parçalı nesne)
Bunlar çoğuldurlar ve çoğul fiili alırlar
My trousers are too short (My trouser is too short değil) Pantalonum çok kısa
I bought new glasses (I bought a new glasses değil) Yeni gözlük satınaldım
Your jeans(pyjamas) are nice (Your jean(pyjamas) is nice değil) Senin Blujinin(pijaman)6 güzel
16)İngilizcede bazı adlar çoğul yapılmaz; bunlara kütle adları veya sayılamayan adlar(uncountable nouns) denir ( bu konu ileride daha detaylı incelenecektir)
Advice - tavsiye
Ammunition - cephane
Anger - kızgınlık
Assistance - yardım
Behaviour - davranış
Bread - ekmek
chaos - kaos
conduct - yönetmek, iletmek, orkestra idare etmek
courage - cesaret
dirt - kir, pislik
employment - istihdam
evidence - kanıt
fun - eğlence
furniture - mobilya
harm - zarar
housework - ev ödevi
information - enformasyon
knowledge - bilgi
laughter - kahkaha, gülüş
legislation - mevzuat
leisure - dinlenme, boş vakit
lighning - yıldırım
luck - şans, talih
luggage - bagaj
machinery - makinalar, makine parkı
money - para
moonlight - ay ışığı
news - haber, müjde
permission - izin, müsaade
Photography - fotoğraf
poetry - şiir
produce - üretmek,imal etmek
progress - ilerleme, inkişaf
rubbish - çöp, saçma söz
safety - güvenlik
shopping - alışveriş
sunlight - güneş ışığı
thunder - gök gürlemesi
transport - nakliye
underwear - iç giyim
weather - hava, hava koşulları
Dikkat : Bu kelimeler, belirsizlik artikeli olan ve bir, veya herhangi bir anlamına gelen (a,an)ile kullanılmaz
17) Birleşik isimlerde çoğul eki olan ?s? bazen birinci, bazen ikinci kelimeye eklenir
Son-in-law - sons-in-laws üvey evlat ? üvey evlatlar
man-of-war - men-of-war savaş adamı ? savaş adamları
armchair ? armchairs koltuk ? koltuklar
18) İyelik (sahiplik) genel olarak tekil adlara (?s) eklenerek yapılır İyeliği (sahipliği) göstermek adların çok önemli bir fonksiyonudur
My friend?s car arkadaşımın arabası
the boy?s shirt çocuğun gömleği
The student?s note-book talebenin defteri
Her husband?s job Kocasının işi(mesleği)
19) Kurallı çoğul adlara yalnızca(?) eklenir
The girls? teachers kızların öğretmenleri
The studens? grades öğrencilerin notları
20)Kuralsız çoğul adlara(?s) eklenir
the children?s show çocukların şovu
men?s wear erkek giyimi
gentlemen?s agreement centilmen anlaşması
21) İlk ad cansız ise iyelik göstermek için ad+of+ad yapısı daha sık kullanılır
the shadow of your smile - gülüşünün gölgesi
the fall of Rome - Roma?nın yıkılışı
the urgency of the matter - meselenin aciliyeti
the cost of the production - üretimin maliyeti
22) -s ile biten özel adlar İngiliz İngilizcesinde (?s) takısı alır
Charles?s diary - Charles?in günlüğü
Amerikan İngilizcesinde ise, (?) yeterlidir:
Socrates?s peech - Sokrat?ın savunması
23) Kimi zaman çifte iyelik kullanılabilir
She is a friend of my father?s O babamın bir arkadaşıdır
24) Genel kabul görmüş zaman, para vb ile ilgili ifadelerde (?s) kullanılır
Ten minutes?walk - On dakikalık yürüyüş
a year?s profit - bir yılın karı
a day?s work - bir günün çalışması
A hard day?s night - Zor bir günün gecesi
25) Özel Adlar ve Cins Adlar - Proper nouns and common nouns
Bunlara ayni zamanda özel isimler de denir Bunlar biricik olan kişi ve kurumların isimleridir Mesela,
Emre, Hasan, John, Paul, Jupiter, Almanya, Aksaray, The President, The Cenral Bank
İngilizce ve Latin alfabesiyle yazılan lisanlarda özel isimlerin ilk harfi büyük yazılır Böylece, özel isimleri diğerlerinden kolayca tefrik edebiliriz Ancak, bu Almanca için geçerli değildir Çünkü Almanca?da her türlü ad büyük harf ile başlar
Özel isimlerde adın sözlük anlamıyla, kişi arasında anlam ilişkisi aranmamalıdır Mesela, bir kimsenin ismi Aslan olabilir, ama kendisi tabii ki aslan değildir Bu nedenle, özel isimler tercüme edilmez, aynen yazılır
Özel adlar (proper nouns) dışındaki bütün adlar cins (common) adlardır Örneğin,
Board - tahta
country - ülke
planet - gezegen
love - aşk
officer - subay
room - oda
26) Sayılan Adlar ve Sayılamayan Adlar - (countable nouns and mass(uncountable) nouns
Günlük hayatta çok kullandığımız sayılabilir adlar (countable nouns), somut, sayılabilir maddelere işaret eder Örneğin; eye (göz), table (masa), event (olay)
Ertrafımızda gördüğümüz ve sayıya vurulabilen herşey sayılabilir adlardır(countable nouns) Yukarıdaki ilgili maddelerde gördüğümüz gibi,sayılabilir adların çoğulu yapılabilir
Sayılamayan Adlar ( non-countable nouns), Sayılamayan şeyleri gösterir Doğal olarak, bunların çoğulu yapılamaz Örnekler:
Laughter - kahkaha
Helium - helyum
Water - su
Air - hava
Milk - süt
wine - şarap
Beer - bira
cake - kek
sugar - şeker
rice - pirinç
meat - et
cheese - peynir
flour - un
Heat - ısı, sıcaklık
Smoking - sigara içmek
sunshine - güneş ışığı
electricity - electricity
biology - biyoloji
Dikkat:
Genel kural olarak, sayılamayan adlar çoğullaştırılamaz Çünkü, sayılamayan şeylerin çoğulunu aramak mantıklı değildir Ancak, kuralın istisnası vardır Şöyle ki bazı adları tür, çeşit (type) bildirmek için kullandığımızda çoğullaştırabiliriz Örneğin:
New wines are introduced to the market everyday - Piyasaya her gün yeni şaraplar sürülüyor
The waters of Atlantic is salty ? Atlantiğin suları tuzludur
In a world map, we see different peoples Dünya atlasında farklı ülkeler görürüz
*Sayılamayan adlar genellikle artikelsiz kullanılır Örneğin:
Smoking is bad for health Sigara içmek sağlık için zararlıdı
Poetry is a beaty Şiir güzeldir
Sugar is sweet Şeker tatlıdır
Experience is the best teacher Tecrübe en iyi öğretmendir
Practice makes master Alıştırma yapmak ustalaştırır
Salt is poison Tuz zehirdir
*Sayılamayan adlardan önce şu edatlar kullanılabilir
some, any, enough, this, that, and much Örnekler:
I need some money Paraya ihtiyacım var
Give me that (this) book Bana şu kitabı ver
This man is crazy Bu adam çılgın
He can speak much English Çok (iyi) İngilizce bilir
We have much(enough) water Çok (yeterli) suyumuz var
I don?t see any person Hiçbir şahıs görmüyorum
*Sayılamaz oldukları için, bu adlar şu edatlarla birlikte kullanılmaz
these, those, every, each, either, and neithe
-Aşağıdaki ifadeleri kullanmak mümkündür
much harm çok zarar
The fire brought about much harm Yangın çok zarara yol açtı
little harm - az zarar
The accident caused little harm Kaza az zarar verdi
27) Adların Cinsiyeti (Noun Gender)
Eski İngilizce?de bir çok ad, refere ettiği insanın dişi veya erkek oluşuna göre, farklı şekil alırdı Bugün bu uygulama çok azalmıştır Ama, halen mevcuttur
Actor aktör (erkek)
actress aktör (bayan)
Waiter garson (erkek)
Waitress garson (bayan)
Steward hostes (erkek)
Stewardess hostes (bayan)
|