12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dünyanın Yörüngesi
dünyanın yörüngesinin şekli nasıldır
dünyanın yörüngesinin şekli ve sonuçları
dünyanın yörüngesinin elips olmasının sonuçları
dünyanın yörüngesinin uzunluğu
Dünyanın güneş çevresinde dönerken izlediği yola yörünge, meydana getirdiği düzleme de yörünge düzlemi (ekliptik düzlem) denir Dünyamızın yörüngesi elips biçimindedir
Dünya, Güneş çevresinde, hemen hemen daire biçiminde bir yörünge çizerek 365,25 günde dolanır Onun bu yörünge üstünde kalmasını sağlayan Güneş?in çekim gücüdür Bu iki uzay cismi arasındaki ortalama uzaklık 149,6 milyon km?dir Dünya en yakın noktasında Güneş?ten 147 milyon km, en uzak noktasında ise 157 milyon km uzakta döner
Dünya kendi ekseni çevresindeki dönüşünü 24 saatte tamamlar porno Ekseni ile yörünge düzlemi arasında 23,5 derecelik bir açı olduğu için, Dünya?nın Güneş çevresindeki dolanımı sırasında, yeryüzündeki herhangi bir noktanın Güneş?e göre konumu değişir Bu da, Güneş ışınlarının farklı zamanlarda yeryüzüne farklı biçimde düşmesine neden olur Eğer Kuzey Kutbu Güneş?e bakıyorsa Güneş Kuzey Yarıküre?ye daha dik ışınlar yollar, o zaman orada yaz olur Buna karşılık kışın Kuzey Kutbu öteki yöne baktığı için Güneş ışınları Kuzey Yarıküre?ye dik gelmez; bu ışınlar daha geniş bir alana yayıldığı için de yeryüzünü daha az ısıtır Güney Kutbu, Kuzey Kutbu?nun tam karşısında olduğundan, Güney Yarıküre?de Kuzey Yarıküre?deki durumun tam tersi yaşanır
ELİPS BİÇİMİNDEKİ YÖRÜNGENİN SONUÇLARI
Dünyamız güneşe bazen yaklaşır, bazen güneşten uzaklaşır Dünyanın güneşe en yakın olduğu tarih 3 ocaktır En uzakta olduğu tarih ise 4 temmuzdur
Dünya güneşe yaklaşınca güneşin çekim kuvveti artar Böylece dünya güneş çevresinde daha hızlı dönmeye başlar Sonuçta şubat ayı 28 gündür Yani K Y K ?de kış mevsimi iki gün kısa olmaktadır
Dünya güneşten uzaklaşınca çekim kuvveti ve hız azalır Sonuçta yaz mevsimi K Y K ?de iki gün daha uzun olmaktadır
*** Kısacası elipsoid yörünge mevsim sürelerinin farklı olmasında etkilidir Dünyamızın yörüngesi daire biçiminde olsaydı; mevsim süreleri birbirine eşit olacaktı
EKSEN EĞİKLİĞİ VE SONUÇLARI
(Ekvator düzlemi ile ekliptik arasında 23°27' , yer ekseni ile ekliptik arasında 66°33' açı olması)
Dönenceler meydana gelir Dönence: kuzey ve güney yarım kürelerde güneş ışınlarının en son dik geldiği noktalara denir
Matematik iklim kuşakları oluşur
Güneş ışınlarının düşme açısı yıl boyunca değişir Güneş ışınları yıl içinde dönencelere birer kez, dönenceler arasına da ikişer kez dik açıyla düşerler Dönenceler dışında hiçbir yere güneş ışınları dik olarak düşmez
Mevsimler oluşur Dört mevsimin tek yaşandığı kuşak ılıman kuşaktır Sebebi: güneş ışınlarının düşme açısında yıl boyunca değişikliğin fazla olmasıdır
Aynı tarihlerde kuzey ve güney yarımkürelerde farklı mevsim yaşanması
Gece gündüz uzunluğunun sürekli değişmesi
Güneşin doğuş ve batış konumu ile saatinin değişmesi
Muson rüzgarlarının oluşması
Aydınlanma dairesinin sürekli değişmesi
Kutup bölgelerinde 24 saatten uzun gece ve gündüzlerin oluşması Örnek: Kutup noktalarında 6 ay gündüz, 6 ay gece yaşanması
Dönence ve matematik iklim kuşaklarının oluşmasında sadece eksen eğikliği etkilidir Diğerlerinin oluşmasında eksen eğikliği ile birlikte yıllık hareketin de etkisi vardır
EKSEN EĞİKLİĞİ OLMASAYDI;
(Ekvator düzlemi ile ekliptik üst üste çakışsaydı veya yer ekseni ekliptiği dik olarak kesseydi)
Dönenceler oluşmazdı
Mevsim değişmesi olmazdı
Güneş ışınları sadece Ekvatora dik gelirdi
Aydınlanma dairesi sürekli kutup noktalarına teğet geçerdi
Gece gündüz süreleri birbirine eşit olurdu
Güneşin doğuş-batış konumu ve saati değişmezdi
EKSEN EĞİKLİĞİ 20°OLSAYDI:
Güneş ışınlarının dik geldiği alan daralırdı
Kutup kuşağı ve tropikal kuşağın alanları daralırken, ılıman kuşak genişlerdi
Yurdumuzda yazlar daha serin, kışlar daha ılık olurdu
Kutup ve ılıman kuşakta sıcaklık ortalaması azalırken tropikal kuşakta sıcaklık ortalaması artardı
Gece-gündüz arasındaki zaman farkı azalırdı
Eksen eğikliğinin 23°27' dan daha büyük olması durumunda yukarıdakilerin tam tersi bir durum yaşanırdı
|
|
|