|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bebeklerde Ek Gıdalara Başlama-Ek Gıda Verirken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Bebeğin baş boyun kontrolünü tamamlaması, el ve göz koordinasyonunun gelişmesi, oturmaya başlaması, çiğneme ve yutma fonksiyonunun gelişmesi ek gıdalara başlanması için zorunlu basamaklardır Ek gıdalarla beraber emzirmeye devam edilmelidir Bebeğin artan enerji gereksinimlerinin karşılanmasında yalnızca anne sütünün artık yeterli olmaması, çocuğu farklı tat ve kıvamlardaki besinlere alıştırma gereği ve çocuğun ısırma, çiğneme becerilerinin gelişmesine yardımcı olmak için 6 ayda ek gıdalara başlanması gerekir Ek gıdaların hazırlanması sırasında temizlik kurallarına uyulmalıdır Eller bol su ve sabunla yıkanmalıdır Çiğ sebze ve meyveler iyice yıkanarak hazırlanmalıdır
Tüm ek gıdalar biberonla değil kaşık ya da bardakla verilmelidir Ek gıdalar günlük ve evde hazırlanmalıdır Doğal olmayan, market ürünü ek gıdaları bir yaşından önce bebeğinize vermeyiniz (yoğurt, meyve suyu, çorba vb kendiniz evde günlük olarak hazırlayınız) Ek besinlere geçerken, özellikle katı besinlerin verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilirler
Bebeklerin istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 7ayda düzelir Çocuğun gıdayı almak istemediği şeklinde yorumlanmamalıdır Ek besinler önce püre kıvamında verilirken, daha sonra ezilmiş, ardından ufak parçalara bölünmüş şekilde verilerek bebeğin farklı yapılardaki besinleri alması sağlanmalıdır Uzun süre püre kıvammda besinler alan bebeklerde, katı besinlere geçerken zorluklar yaşanır Bebekler 9-10 aylık olduklarında kendi kendilerine beslemeye özendirilmeli, kısa süre için de olsa diğer aile bireyleri ile sofraya oturtulmalı ve ev yapımı besinlere alıştırılmaya başlanmalıdır
Ek Gıda Verirken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:
Besinler kasıkla veya fincanla, başlangıçta az miktarda verilerek zamanla arttırılmalıdırYeni besinler bebek aç iken ve öğle öğününde denenir Farklı besinler en az 3,tercihen 7 gün arayla denenir Verilen her ek gıda tek başına başlamalı ve alerjik belirtilere neden olup olmadığı takip edilmelidir Besinler temiz ve taze pişmiş olmalidır Bebekler bazı yeni gıdaları almayabilir Bu durumda ısrar edilmemeli ve 2-3 hafta sonra tekrar denenmelidir Tuzlu, baharatlı, aIerji yapma olasılığı yüksek olan besinler bebeklere verilmez Aşırı lifli besinler ilk 12 ayda önerilmez Elma ve şeftali püresi,pirinç unu ile muhallebiyoğurt ve sebze püresi iîk başlanacak ek besinlerdir Alerji yapma riski yüksek oian turunçgiller,yumurta,ekmek,balık ve et ilk verilecek besinler arasında yer almaz
Hangi Ek Gıdaları Verebiliriz?
Başlanan ek gıdalar besleyici değeri yüksek,yumuşak kıvamda sindirimi kolay ve düşük alerjenik özellikte olmalıdırBu dönemde verilecek ek gıdalar sırasıyla meyve suyu veya püresi,yoğurt,sebze püresi, çorbalar, muhallebi, reçel, pekmez ve bebek bisküvisidir Bir yaşına kadar olan dönemde bebeklerde sindirim problemlerine, kansızlığa ve alerjik reaksiyonlara yol açması nedeni ile inek sütü ve bal kullanılmamalıdır
Meyve Suyu Ve Püresi: Bebeğe verilecek ilk meyve mevsimine göre elma veya şeftalidir Kayısı, üzüm, muz, mandalina, portakal, karpuz, kavun, havuç gibi meyvelerin önce suları bir tatlı kaşığı olarak başlanır, daha sonra kıvamı yavaş yavaş koyulaştırılarak püre şeklinde 1-2 öğün olarak verilir Meyve suyunu almakta zorlanıyorsa, tatlandırmak için içine reçel veya pekmez katılabilir,bebek bisküvisi ile kıvamı koyulaştırılabilrMeyve püreleri de aynı şekilde karıştırılarak 1 öğün olarak verilebilirMeyveler iyice yıkanır,kabukları soyulur,cam rendede rendelenerek temiz bir tülbentle suyu çıkartılarak hazırlanır
Yoğurt: Bebeklerin kolay hazmedebildiği en güvenilir ek gıdalardandır Genellikle 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır, verilen miktar her gün yavaşça arttırılarak bir öğün olarak verilir Her gün evde taze olarak mayalanmalıdır
Muhallebinin HazırIanması:Üç tatlı kaşığı pirinç unu, bir su bardağı soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilirKalan süt bu karışıma ilave edilir Kısık ateşte boza kıvamına gelinceye kadar pişirilir,ateşten almaya yakın iki tatlı kaşığı şeker ilave edilirEğer muhallebi hazır mamalarla yapılacaksa sütün yerine aynı miktarda su ve şekerin yerine 6 ölçek mama kullanılarak aynı şekilde pişirilir
Sebzeler:Yoğurt,meyve suyu ve püresinden sonra mevsimine göre sebzeler başlanabilir Patates, havuç, kabak, ıspanak, karnabahar gibi sebzeler püre kıvamına getirilerekir İçine kıyma veya tereyağı katıIabilir Evde kendimiz için hazırladığımız yemekler 9 aydan sonra püre haline getirilerek verilebilir
Tahıllı Çorbalar:Yoğurt,meyve/sebze püresinden sonra mercimek,yayla veya tarhana çorbaları verilebilir Çorbalara bir tatlı kaşığı sıvı yağ 8aydan sonra da kıyma katılabilirÖnce tek başına sonra içine ekmek doğranarak çorbalar verilir Bu şekilde yavaşça katı gıdalara başlanır
Sebze Püresinin Hazırlanması:Yarım küçük patates yarım küçük havuç,ve bir tatlı
kaşığı pirinç yıkanır Sebzelerin kabukları soyulur, küçük parçalar halinde doğranırKüçük bir tencere içine su konur ve diğer tüm malzemeler ilave edilirAyrıea bir tatlı kaşığı sıvı yağ veya zeytinyağı ilave edilir Tencerenin ağzı kapatılıp sebzeler yumuşayıncaya kadar pişirilir Piştikten sonra çatalla ezilerek bebeğe yedirilir
Kahvaltı :7avda bebek meyve-sebze püresine alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır Bir kibrit
kutusu kadar tuzu alınmış beyaz peynir,iyi pişmiş yumurta sansı,bir tatlı kaşığı reçel ya da pekmez, bir çay kaşığı tereyağı ,2-3 bebek bisküvisi,su veya ıhlamur ile ezilerek karıştınlır,bebeğin alabileceği kıvama getirilerek bebeğe verilirBazen içine 2-3 ölçek mama katılarak kalori ve protein içeriği zenginleştirilebilir
Yumurta: Katı pişmiş yumurta sarısı bir çay kaşığı olarak kahvaltıya eklenir,yavaş yavaş
miktarı arttırılırBirinci haftanın sonunda bebek tam bir yumurta sarısı yiyebilirbir yaşına kadar tam pişmiş yumurta verilmeli,allerjenik olduğundan yumurtanın beyazı bir yaşma kadar verilmemelidir
Pilav,Makarna,Dolma: 8 aydan sonra yoğurt ile karıştırılarak bir öğünde verilebilir
Et Ürünleri ( kırmızı et,tavuk veya balık eti):7aydan itibaren çorbalarına veya sebze
yemeklerinin içine kıyma parçaları katılabilir,tavuk veya balık eti ezilerek püre halinde tek başına veya yemeklerin içinde verilebilir Çorbalar veya sebze yemekleri et veya tavuk suyu hazırlanabilir 9aydan sonra çifte çekilmiş kıymadan baharatsız olarak hazırlanmış köfte bebeğin eline verilebilirKansızlığın önlenmesi için et ürünlerinin bebeğin beslenmesinde mutlaka yer alması gerekir
Kuru BakIagiller:7 aydan sonra zarları çıkartılıp ezilerek,püre kıvamında az miktarda
başlanarak verilebilir içine kıyma katılarak içeriği zenginleştirilebilir Besinlerin hazırlanmasında baharat kullanılmamalıdıraz tuz ve salçah hazırlanmalıdır
|