Schrödinger Denklemi Matematik Dersi Konu Anlatımı-Denklemler Schrödinger Denklemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-19-2012

Schrödinger Denklemi

Schrödinger denklemi bir kuantum sistemi hakkında bize her bilgiyi veren araç dalga fonksiyonu adında bir fonksiyondur

Dalga fonksiyonunun uzaya ve zamana bağlı değişimini gösteren denklemi ilk bulan Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger’dir

Bu yüzden denklem Schrödinger denklemi adıyla anılır

1900 yılında Max Planck'ın ortaya attığı "kuantum varsayımları"nın ardından, 1924 de ortaya atılan de BroglieHeisenbergbelirsizlik ilkesi bilim dünyasında yeni ufukların doğmasına sebep olmuştur

Bu gelişmeler Max Planck'ın kuantum varsayımları ve Schrödinger'in dalga mekaniği ile birleştirilerek kuantum mekanik kuramını ortaya çıkmıştır

varsayımı ve 1927'de ortaya atılan

Schrödinger denklemi kapalı formda şöyle ifade edilebilir: Burada H, Hamiltonyen' i temsil eder

Hamiltonyen, parçacığın toplam enerjisini veren bir operatördür ve şeklinde ifade edilir

İlk terim kinetik enerjiyi, ikinci terim ise potansiyel enerjiyi temsil eder

Momentum operatörü denklemde yerine konursa Schrödinger denkleminin sol tarafı elde edilir

Bu zamana bağlı Schrödinger denklemidir

Denklemin sağ tarafının sıfıra eşit olması durumunda zamandan bağımsız Schrödinger denklemi karşımıza çıkar

Burada değerinde Planck sabiti, m; parçacığın kütlesi, V; potansiyel enerji, ; parçacığa eşlik eden dalga fonksiyonudur

Parçacığın kinetik enerjisinin hareket etmezken sahip olduğu iç enerjisinden oldukça büyük olması durumunda enerjisi göreli olarak ifade edileceğinden şeklinde olur

Bu sayede elde edilen Schrödinger denklemine, Relativistik (göreli) Schrödinger Denklemi denir ve olmak üzere şu formda yazılır

Denklemin çözümü için, parçacığın bulunduğu duruma göre içinde olduğu potansiyeller şöyle özetlenebilir:

*

V'nin sıfır olması durumunda serbest parçacık durumu incelenir

Sıfırdan farklı durumlarda parçacığın enerjisinin uygulanan potansiyelden büyük veya küçük olması koşullarına göre değişen çözümler bulunur

Parçacığın enerjinisinin uygulanan potansiyelden küçük olması ancak belirli bir genişlikten sonra bu potansiyel engelin kaldırılması durumunda Tünel Etkisi gözlemlenir

Akım yoğunluğu hesaplanarak geçme ve yansıma katsayıları bulunur

*

Değişen potansiyellere örnek; basit harmonik titreştirici ve Coulomb potansiyelleridir

Bunlar bir katıdaki atomların titreşimi ve atomdaki çekirdeğe bağlı elektronların hareketini kapsar

12-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Schrödinger Denklemi Matematik Dersi Konu Anlatımı-Denklemler Schrödinger Denklemi Schrödinger Denklemi Schrödinger denklemi bir kuantum sistemi hakkında bize her bilgiyi veren araç dalga fonksiyonu adında bir fonksiyondur Dalga fonksiyonunun uzaya ve zamana bağlı değişimini gösteren denklemi ilk bulan Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger’dir Bu yüzden denklem Schrödinger denklemi adıyla anılır 1900 yılında Max Planck'ın ortaya attığı "kuantum varsayımları"nın ardından, 1924 de ortaya atılan de BroglieHeisenbergbelirsizlik ilkesi bilim dünyasında yeni ufukların doğmasına sebep olmuştur Bu gelişmeler Max Planck'ın kuantum varsayımları ve Schrödinger'in dalga mekaniği ile birleştirilerek kuantum mekanik kuramını ortaya çıkmıştır varsayımı ve 1927'de ortaya atılan Schrödinger denklemi kapalı formda şöyle ifade edilebilir: Burada H, Hamiltonyen' i temsil eder Hamiltonyen, parçacığın toplam enerjisini veren bir operatördür ve şeklinde ifade edilir İlk terim kinetik enerjiyi, ikinci terim ise potansiyel enerjiyi temsil eder Momentum operatörü denklemde yerine konursa Schrödinger denkleminin sol tarafı elde edilir Bu zamana bağlı Schrödinger denklemidir Denklemin sağ tarafının sıfıra eşit olması durumunda zamandan bağımsız Schrödinger denklemi karşımıza çıkar Burada değerinde Planck sabiti, m; parçacığın kütlesi, V; potansiyel enerji, ; parçacığa eşlik eden dalga fonksiyonudur Parçacığın kinetik enerjisinin hareket etmezken sahip olduğu iç enerjisinden oldukça büyük olması durumunda enerjisi göreli olarak ifade edileceğinden şeklinde olur Bu sayede elde edilen Schrödinger denklemine, Relativistik (göreli) Schrödinger Denklemi denir ve olmak üzere şu formda yazılır Denklemin çözümü için, parçacığın bulunduğu duruma göre içinde olduğu potansiyeller şöyle özetlenebilir: * V'nin sıfır olması durumunda serbest parçacık durumu incelenir Sıfırdan farklı durumlarda parçacığın enerjisinin uygulanan potansiyelden büyük veya küçük olması koşullarına göre değişen çözümler bulunur Parçacığın enerjinisinin uygulanan potansiyelden küçük olması ancak belirli bir genişlikten sonra bu potansiyel engelin kaldırılması durumunda Tünel Etkisi gözlemlenir Akım yoğunluğu hesaplanarak geçme ve yansıma katsayıları bulunur * Değişen potansiyellere örnek; basit harmonik titreştirici ve Coulomb potansiyelleridir Bunlar bir katıdaki atomların titreşimi ve atomdaki çekirdeğe bağlı elektronların hareketini kapsar