Mayoz Bölünme Nasıl Olur? Mayoz Bölünme Aşamaları

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-29-2012

Mayoz bölünmenin ne olduğu, nasıl oluştuğu ve mayoz bölünme aşamalarıyla alakalı merak ettiğiniz bilgileri bu yazımızda sizlerle paylaşıyoruz

Bu yazımızı okuyarak mayoz bölünme hakkında merak ettiğiniz tüm bilgileri öğrenebilirsiniz

Hücrede kromozom sayısının yarıya indirgenmesi amacıyla yapılan bölünmeye mayoz veya redüksiyon bölünme deniir

Mayoz bölünmenin amacı gerçekte bir çoğalma değil, aksine eşeysel rekombinasyonları ve bunun sonucunda biyolojik çeşitliliği meydana getirmektir

Birbirini takibeden iki bölünme şeklinde olan mayozun birinci bölümünde kromozom sayısı yarıya iner, ikinci bölümünde ise tipik bir mitoz bölünme meydana gelir

İNTERFAZ I

Mitoz bölünmede olduğu gibidir

Genetik materyal ve organeller kendini eşler

PROFAZ I

Kromotin iplikler kısalıp, kalınlaşır ve belirgin kromozom şeklini alır

Kromozomlar üzerindeki kromerler belirgin hale gelir

Bu evreye Leptoten de denir

Çekirdek zarı yavaş yavaş erir ve sentrozomlar kutuplara doğru hareket eder

Homolog kromozomların her bir çiftinin yan yana gelip ve birbirinden ayrılmadan kalmalarına zigoten denir

Homolog kromozomlardaki bu protein eksenler birbirine enine protein köprülerle bağlanarak çok sağlam synaptonemal kompleksleri oluştururlar

Yapısında 4 kromotid bulunan bu komplekslere tetrad bu olaya da sinapsis denir

birinci profazın bu evresine ise Zigoten adı verilir

Sinaps sırasında kromozomlar hem kısalıp hem de kalınlaşırlar

bu evreye de Pakiten de denir

Bu sırada çok önemli bir olay olan krossing over başlar

METAFAZ I

Mitozda bir çift ikiz kromotid ihtiva eden homolog kromozomlardaki her bir kromozomun hücrenin ekvator tablasın a hareket etmesine karşılık, mayoz bölünmede ekvator tablasında yer alan kromozomlar 2 homolog kromozom çifti halindedir ve her birinde ikişer hibrid kromotid bulunmaktadır

ANAFAZ I

Bu safhada profazın ortalarında birbirine sinaps yapan homolog kromozomlar birbirinden ayrılmaya başlarlar

Hibrid kromotidleri ihtiva eden her bir kromozomun iğ ipliklrine takılıp kutuplara doğru hareket etmesiyle birinci anafaz son bulunur

TELOFAZ I

Bu safha tümüyle mitoza benzer tek fark ise mitozda yeni teşekkül eden çekirdekte ana hücreninkine eişt sayıda kromozom bulunmasına karşılık mayoz bölünmede bu kromozom sayısı yarya inmiştir

Mitoz bölünmedeki her bir kromozom bir kromotid kromozomdur

Halbuki mayozdakiler bir çift hibrit kromatid ihtiva eden kromozomlar halinde bulunurlar

Mayoz II
Profaz II
Birinci bölünmenin telofozı ile ikinci bölünmenin arasında bir dinlenme devresi olmadan çekirdek zarı parçalanır

Birinci iğ iplikçiklerinin doğrultusunu dik yeni iğ iplikçikleri oluşur

Metafaz II
Her oğul hücrenin haploıd (n) kromozomu ekvatoral düzlem üzerinde dizilir

Bu evrede kromozomlar ikili görülür

Anafaz II
Ekvatoral düzlem üzerinde dizilmiş olan diatlar sentromerlerinin uzunlamasına bölünmesiyle birbirinden ayrılırlar

Her kromatid anafaz kromozomu halinde kutuplara çekilir

Telofaz II
Kromozomların helezonları açılır, dolayısıyla görünmez olurlar

Çekirdek zarları oluşur sitoplazma bölünür

Böylece bir hücreden 4 tane haploid hücre meydana gelir

Sitoplazma bölünmesi

Hayvansal hücrelerde: Çekirdek bölünmesi tamamlandıktan sonra sitoplazma ortadan boğumlanarak ikiye bölünür ve iki ayrı hücre oluşmuş olur

Bitkisel hücrelerde: Oluşmuş olan iki çekirdekli hücrenin ortasında bir orta lamel (ara lamel) oluşur ve hücre duvarına kadar ulaşır

Dolayısıyla birbirine bitişik iki hücre oluşur

Mayoz bölünme sonucunda n kromozomlu 4 hücre (gamet)oluşur

11-29-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mayoz Bölünme Nasıl Olur? Mayoz Bölünme Aşamaları Mayoz bölünmenin ne olduğu, nasıl oluştuğu ve mayoz bölünme aşamalarıyla alakalı merak ettiğiniz bilgileri bu yazımızda sizlerle paylaşıyoruz Bu yazımızı okuyarak mayoz bölünme hakkında merak ettiğiniz tüm bilgileri öğrenebilirsiniz Hücrede kromozom sayısının yarıya indirgenmesi amacıyla yapılan bölünmeye mayoz veya redüksiyon bölünme deniir Mayoz bölünmenin amacı gerçekte bir çoğalma değil, aksine eşeysel rekombinasyonları ve bunun sonucunda biyolojik çeşitliliği meydana getirmektir Birbirini takibeden iki bölünme şeklinde olan mayozun birinci bölümünde kromozom sayısı yarıya iner, ikinci bölümünde ise tipik bir mitoz bölünme meydana gelir İNTERFAZ I Mitoz bölünmede olduğu gibidir Genetik materyal ve organeller kendini eşler PROFAZ I Kromotin iplikler kısalıp, kalınlaşır ve belirgin kromozom şeklini alır Kromozomlar üzerindeki kromerler belirgin hale gelir Bu evreye Leptoten de denir Çekirdek zarı yavaş yavaş erir ve sentrozomlar kutuplara doğru hareket ederHomolog kromozomların her bir çiftinin yan yana gelip ve birbirinden ayrılmadan kalmalarına zigoten denir Homolog kromozomlardaki bu protein eksenler birbirine enine protein köprülerle bağlanarak çok sağlam synaptonemal kompleksleri oluştururlar Yapısında 4 kromotid bulunan bu komplekslere tetrad bu olaya da sinapsis denir birinci profazın bu evresine ise Zigoten adı verilir Sinaps sırasında kromozomlar hem kısalıp hem de kalınlaşırlar bu evreye de Pakiten de denir Bu sırada çok önemli bir olay olan krossing over başlar METAFAZ I Mitozda bir çift ikiz kromotid ihtiva eden homolog kromozomlardaki her bir kromozomun hücrenin ekvator tablasın a hareket etmesine karşılık, mayoz bölünmede ekvator tablasında yer alan kromozomlar 2 homolog kromozom çifti halindedir ve her birinde ikişer hibrid kromotid bulunmaktadır ANAFAZ I Bu safhada profazın ortalarında birbirine sinaps yapan homolog kromozomlar birbirinden ayrılmaya başlarlarHibrid kromotidleri ihtiva eden her bir kromozomun iğ ipliklrine takılıp kutuplara doğru hareket etmesiyle birinci anafaz son bulunur TELOFAZ I Bu safha tümüyle mitoza benzer tek fark ise mitozda yeni teşekkül eden çekirdekte ana hücreninkine eişt sayıda kromozom bulunmasına karşılık mayoz bölünmede bu kromozom sayısı yarya inmiştir Mitoz bölünmedeki her bir kromozom bir kromotid kromozomdur Halbuki mayozdakiler bir çift hibrit kromatid ihtiva eden kromozomlar halinde bulunurlar Mayoz II Profaz II Birinci bölünmenin telofozı ile ikinci bölünmenin arasında bir dinlenme devresi olmadan çekirdek zarı parçalanır Birinci iğ iplikçiklerinin doğrultusunu dik yeni iğ iplikçikleri oluşur Metafaz II Her oğul hücrenin haploıd (n) kromozomu ekvatoral düzlem üzerinde dizilir Bu evrede kromozomlar ikili görülür Anafaz II Ekvatoral düzlem üzerinde dizilmiş olan diatlar sentromerlerinin uzunlamasına bölünmesiyle birbirinden ayrılırlar Her kromatid anafaz kromozomu halinde kutuplara çekilir Telofaz II Kromozomların helezonları açılır, dolayısıyla görünmez olurlar Çekirdek zarları oluşur sitoplazma bölünür Böylece bir hücreden 4 tane haploid hücre meydana gelir Sitoplazma bölünmesi Hayvansal hücrelerde: Çekirdek bölünmesi tamamlandıktan sonra sitoplazma ortadan boğumlanarak ikiye bölünür ve iki ayrı hücre oluşmuş olur Bitkisel hücrelerde: Oluşmuş olan iki çekirdekli hücrenin ortasında bir orta lamel (ara lamel) oluşur ve hücre duvarına kadar ulaşır Dolayısıyla birbirine bitişik iki hücre oluşur Mayoz bölünme sonucunda n kromozomlu 4 hücre (gamet)oluşur