Konu: Avrupa'da Aydınlanma Dönemi Ve Alman Birliği
Yalnız Mesajı Göster

Avrupa'da Aydınlanma Dönemi Ve Alman Birliği
Eski 11-25-2012   #2
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Avrupa'da Aydınlanma Dönemi Ve Alman Birliği

Almanya'da Prusya kralı I Friedrich ölünce yerine 1740'da oðlu II Friedrich geçti Yeni Kral Barok kültüründen etkilenmiş ve özellikle Fransız sanatından ve müziðinden esinlenmişti[xix] Babası mutlak hakim biri idi Babasının baskısından kurtulmak için bir ara Ã*********ngiltere'ye kaçtı Ã*********ngiltere dönüşü Fransız aydınlanmacı Voltaire ile tanıştı ve devlet yönetiminde akla ve barışa dönük adımlar atmaya karar verdi[xx] Tahta talip bir prens olarak bir hükümdarın kendisini ülkesinin çıkarlarına adaması gerektiðini çünkü onun "ülkesinin birinci hizmetçisi" lder erste Diener seines Staates "olduðunu dile getiriyordu

XVIII Yüzyılın ortalarında Habsburg Hanedanı'nda deðişiklik oldu ve VI Karl'in ölümünden sonra yerine kızı Maria Theresia geçti[xxii] Bu dönemde oluşturulan ittifaklarda Prusya Kralı Friedrich Fransız koalisyonunun yanında yer aldı ve kısa süre içinde topraklarını genişleterek Avrupa'nın beşinci gücü olarak kendisini kabul ettirdi Bu dönemde II Friedrich'in Avusturya'ya saldırması ile Yediyıl Savaşları başladı (1756-1763) Avrupa'nın büyük güçleri ile mücadele eden Friedrich başlangıçta zaferler kazanmasına raðmen daha sonraki süreçde Rus Fransız ve Avusturya koalisyonuna yenildi ve ülkesi büyük darbe yedi[xxiii] Ancak bu savaşlar sonucunda Friedrich Avrupa'da ülkesini ilerletmenin en bariz yolunun dışta siyasî anlamda "barışçı" içerde de "aydınlanmacı" reformlara girişmek olduðunu gördü Yediyıl Savaşları'nda Ã*********ngiltere kesin bir zafer kazandı ve Hindistan ile Amerika'daki Fransız topraklarını ele geçirdi Bu savaşlar sonucunda imzalanan Paris Barış Anlaşması ile Ã*********ngiltere Asya'da ve denizlerde bir dünya gücü olarak kendini kabul ettirdi 1763'den sonra Avrupa'daki din savaşları yerini millî devletlerin oluşum ve genişleme kavgalarına bıraktı Bu siyasî-millî yarışta azınlık sorunları da gündeme geldi ve büyük imparatorluklar içinde yaşayan azınlıklar (Minderheiten) da millî devlete giden yolda fikir alanındaki altyapılarını oluşturma faaliyetlerine giriştiler

Avrupa özellikle Almanya'da XVIII Yüzyılın başlarından itibaren aydınlanmanın etkileri en derin olarak görünüyordu Almanya açısından ise bu etkilenmenin izlerini en fazla hissettiren yönetici II Friedrich oldu Avrupa'daki aydınlanmacı fikirlerin temellerini coðrafî keşiflerden Rönesans ve Reform hareketlerinden sonraki süreçde aramak lazımdı Özellikle bu dönemde bilim ve teknikte ortaya çıkan gelişmeler bu aydınlanma mekanizmasının devlet aygıtında uygulanmasını kolaylaştırmıştır Yeniçaðın başlarında pusulanın bulunması ile Avrupa insanı dünyanın oldukça uzak bölgeriyle irtibat kurma olanaðı yakalamış ve yeni yerler keşfedilmişti Coðrafî keşiflerin arkasından René Descartes (1596-1651) gibi felsefecilerin aklı ve benliði ön plana çıkaran aydınlanmacı fikirleri ile karşılaşan Avrupa insanı bir müddet sonra da kilisenin sahte dogmalarına karşı deizme yöneliyordu

Kralların mutlak hakim olduðu Orta Avrupa devlet sisteminde bazı hükümdarlar aydınlanmacı felsefeleri etkin bir biçimde kullanmasalar bile mutlak güçlerine halel getirmeyecek fikirleri devlet aygıtını modernleştirebilmek için uygulayabilmişlerdir Prusya kralı II Friedrich bu tür aydınlanmacı yapıda biri idi Prusya'nın Orta Avrupa'daki bu yaklaşımı sadece Kuzey Almanlar'ı etkilemekle kalmadı aynı zamanda Avusturya Ã*********mparatoru II Joseph'i de etkiledi II Friedrich'in aydınlanmacı uygulamaları en fazla dinî tolerans[xxviii] idarenin merkezileştirilmesi bütün tebaa için tekli bir hukuk sistemi eðitim sisteminin yükseltilmesi ve hakimiyetinde bulunan çiftçilere özgürlüðü öngörüyordu 1752'de yazdıðı "Siyasî VesayetnÃçme" adlı eserinde II Friedrich mahkemelerin gidişÃçtına müdahalede bulunmayacaðını açıkça deklare etmesine raðmen yaşadıðı dönemde uygulamalarından dolayı hiçbir hukuk kurumu kendisine karşı bir harekete geçme cesaretinde bulunamamıştır Ancak hukuk alanında öngördüðü reform denemeleri kendisinden sonraki dönemin hukuk kurallarını açıklaması ve yerleştirmesi bakımından önemli bulunmuştur[xxix] Ancak onun uygulamaya çalıştıðı yenileşme hareketi aydınlanmacı olmakla beraber o ölçüde de zorlama ile gerçekleşiyordu Zira 1648'den itibaren Avrupa'da gerçekleştirilen ve 1779'a ulaşan yenileşme hareketleri dönemine (XVIII Yüzyıl) baskıcı aydınlanmacılık (aufgeklärte Absolutismus) adı verildi

II Friedrich'ten etkilenerek ülkesinde aydınlanmacı reformlara girişen bir diðer Alman da Avusturya Ã*********mparatoru II Joseph'di 1770'den 1780'e kadarki süreçde genç Ã*********mparator da rakibi II Friedrich gibi Habsburg Devleti'ni aydınlanmacı reformlara yöneltti Özellikle din alanında kiliseyi sınırlandırarak gerçekleştirdiði laik yaklaşımlar ve atılımlar sosyal hayatın bireysel organizasyonunda önemli atılımları başlattı Köylüler faydasına gerçekleştirdiði iyileştirmeler de kayda deðerdi Ancak sosyal reformları tebaasına zorla kabul ettirmeye kalkışması Avusturya Ã*********mparatorluðu içinde yaşayan halk üzerinde olumsuz etki yarattı

XVIII Yüzyılın ortalarındaki Avrupa savaşları daha büyük bir oranda Ã*********ngiliz-Fransız sömürge sorunu Prusya ile Avusturya arasındaki askerî ve siyasî güç yarışı şeklinde aaaahür etmiştir Bu savaşlar sonucu Ã*********ngiltere Fransa'ya üstünlük saðlarken Prusya da önemli bir güç olarak devreye girmişti Prusya'nın yükselmesi ile Alman toprakları (Reich) üzerindeki ikilem (Dualismus) arttı
Alıntı Yaparak Cevapla