İii. Reich Dışişleri Bakanlığı Arşivleri'nde Hitler-Halifax Görüşmesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

Bu sayımızda yayınladığımız “Hitler-Halifax görüşmesi” adlı tarihi belge

aslında özel bir yorumu gerektirmeyen bir belgedir

Bu giriş yazısının gerekliliği

özellikle genç okurlarımıza; belgede sözü edilen hadiselerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak üzere görüşme öncesi ve hemen sonrası tarihsel koşulları ve olayları hatırlatmaktan kaynaklanmaktadır

Belgenin en çarpıcı yanı

Hitler’in açıklamalarından ziyade

İngiliz emperyaliziminin temsilcisi Lord Halifax’ın yaklaşımıdır

Bu belge

bu bakımdan

öncelikle İngiliz emperyalizmini (ve onunla birlikte tüm “hür Batı dünyası”nı) teşhir etmektedir

Bu

şu açıdan önemlidir: Genel olarak bilinenin aksine; anti-komünist “soğuk savaş stratejisi” ile “demir perde” ve “faşizm ve komünizmin ikiz kardeş olduğu” (Troçkizmin de ilham aldığı “Hitler-Stalin özdeşliği”) propagandasının asıl fikir babası ve geliştiricisi

İngiliz emperyalizmidir

İngiliz burjuvazisi

faşizm ile anlaşmak

onu

başta sosyalizme karşı olmak üzere kendi dünya egemenliğini tehdit edecek tüm gelişmeler karşısında kullanmak istemektedir

İngiliz emperyalizminin faşist Almanya ve İtalya karşısında aldığı teşvik edici ve destekleyici tutumun gerisinde

bu hesaplar yatmaktadır

Demek oluyor ki

İngiliz emperyalizmini sonradan faşizme karşı tutum almaya sevkeden

o çok sözü edilen “demokrasi” ve “özgürlük” değerleri değildir

Aksine; dünyayı paylaşmada faşist Almanya ile anlaşamaması; Almanya’nın onun kabul edemeyeceği derecede “aç gözlü” davranmasıdır

“Hitler-Halifax görüşmesi”

19 Kasım 1937’de gerçekleşir

Bu görüşme öncesi cereyan eden gelişmelere kısaca bir göz atalım:
1933 yılında iktidara gelen Hitler faşizminin ilk görevi

ülkedeki devrimci işçi hareketi ve onunla birlikte

başta Almanya Komünist Partisi (KPD) olmak üzere

tüm devrimci

ilerici ve demokratik güçleri ezmekti

Denebilir ki

Hitler faşizmini iktidara taşıyan Alman burjuvazisinin bu başarısı

Avrupa’nın tüm emperyalist burjuvazisini “heyecanlandırmış”tır

Avrupa devrimci işçi hareketi

İtalya’da Mussolini’nin önderliğinde faşist diktatörlüğün kurulmasının ardından ikinci büyük bir darbesini daha yemişti

Bilindiği gibi

Şubat 1936’da İspanya’daki Halk Cephesi’nin seçimlerde kaydettiği büyük başarı üzerine

İspanya burjuvazisi

Haziran 1936’da Franko’nun önderliğinde faşist bir darbeyi örgütlemişti

Bu darbeyle birlikte

1936’dan 1939’a kadar sürecek İspanya İç Savaşı patlak vermişti

Avrupa’nın burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerinin burjuvazisi faşist Franko ordularını -Avrupa halklarının güçlü uluslararası dayanışması nedeniyle- açıktan destekleyemiyorlardı

Ancak

İngiltere ve Fransa’daki emperyalist güçler “karışmama politikası” izlerken

Alman ve İtalyan faşizmi açıktan ve tüm güçleriyle Franko faşizmini destekliyorlardı

Başka bir deyişle

Halifax 1937 sonundaki görüşmede Hitler’in (“Führer”in) “çok şey gerçekleştirdiği”ni söyler ve “sadece Almanya’da değil” derken

bütün bu yukarda özetlenen gelişmeleri kastetmektedir

Ve Hitler faşizminin

böylelikle

sosyalizme “Batı Avrupa’nın yolunu tıkadı”ğı ve bu nedenle Almanya’nın “Bolşevizme karşı Batı’nın kalesi olarak değerlendirilebi”leceği açıklamasını yaparken

başta İngiliz olmak üzere tüm Avrupa burjuvazisinin sevinç ve mutluluğunu dile getirmektedir

Sosyalist Sovyetler Birliği’nin; İtalya ve Almanya’daki gelişmeler

Batı Avrupa ülkelerindeki gericiliğin faşizm karşısında aldığı hayırhah tutum

ufukta beliren savaş tehlikeleri vb

olgular karşısında o yıllarda izlediği dış politika ise şöyle özetlenebilir: Avrupa çapında güçlenen faşizm karşısında devrimci ve demokratik güçleri desteklemek

yeni savaş tehlikesini bertaraf edecek somut ve aktif bir barış politikası izlemek

Sovyetler Birliği (SB)

özellikle 1935 yılından itibaren

“Avrupa’da kollektif bir güvenlik sisteminin kurulması” doğrultusundaki çabalarını yoğunlaştırdı

(“Karşılıklı yardımlaşma” üzerine Fransa ve Çekoslovakya ile yapılan anlaşmalar bu çabaların birer parçasıydı

) Bu çabalar

faşist Almanya’nın 1935’ten itibaren Versay anlaşmasının tüm askeri ve bölgesel sınırlamalarını hiç sayarak savaş hazırlığını hızlandırması olgusu karşısında

yeni bir savaşın önüne geçme bakımından oldukça önemli ve yakıcıydı

Belirtelim ki

bu yıllarda Sovyetlerin; “sosyalizmin vatanı” olarak genel prestiji ve özel olarak faşizm karşısındaki bu politikası

Avrupa kamuoyunda giderek etkili olmakta ve somut sonuçlar da vermekteydi

Bu girişimlerden en çok İngiltere rahatsız olmaktaydı

İngiltere’de gerici çevreler ve basında

“Avrupa’da Bolşevik etkinin büyümesi”nden yakınılıyor; “Almanya ve Japonya ile doğrudan anlaşmanın gerekliliği” üzerinde duruluyordu

Sovyetlerin genişleyen etkisini geri püskürtmede faşist Almanya’yı teşvik etmek (“barışı koruma” adına “tarafsızlık politikası”!)

İngiliz dış politikasının temel bir unsuruydu

1935 Haziranında İngiliz-Alman deniz anlaşmasının (ki bu anlaşma yalnızca Versay anlaşmasının açık bir ihlali değildi

aynı zamanda Hitler Almanya’sının silahlanma programına yeni bir ivme kazandırmaktaydı) imzalanması; “Berlin-Roma ekseni”nin pekişmesine yardımcı olan olaylar karşısında (İtalya’nın Habeşistan’a saldırması) Fransa’nın bile tepkisini toplayacak derecede pasif kalınması; Mart 1936’da

Locarno anlaşmasında “asker ve silahdan arındırılmış bölge” olarak kalması şart koşulan Ren bölgesine Hitler ordularının girmesine sessiz kalınması gibi tarihsel olay ve olgular; “Bolşevizme karşı Batı’nın kalesi”nin güçlenmesinin gerekleriydi

İngiliz emperyalizmin gözünde

Bu arada

25 Ekim 1936’da

“Berlin-Roma ekseni”ni vurgulayan anlaşmanın imzalanmasının ardından; Şubat 1936’da Japonya’da iktidara gelmiş olan faşist güçler ile Almanya’nın arasında “Anti-Komintern Paktı” oluşturulmuş

6 Kasım 1937’de ise İtalya da bu pakta üye olduğunu açıklamıştı

Kısacası

Lord Halifax 19 Kasım 1937’de Hitler ile pazarlığa otururken

bütün bu olaylar cereyan etmiş

“Anti-Komintern Paktı” nezdinde ise

faşizm

başta Sovyetler Birliği olmak üzere

uluslararası işçi hareketine ve tüm demokratik güçlere karşı saldırgan tutumunu ilan etmişti

Burada söz konusu görüşmeyi özetlemenin bir gereği yok

Fakat şunun altını çizelim ki

görüşmede dile gelen “ortak ideallerden ilham alarak” statükonun değiştirilmesi

yani paylaşım planı ve işbirliğinin meyvelerini toplamakta geç kalınmadı! Görüşmenin ardından dört ay sonra

Mart 1938’de

Hitler Almanyası Avusturya’yı ilhak etti

2 Nisan 1938’de İngiliz hükümeti Avusturya’nın Almanya tarafından ilhakını tanıdığını açıkladı

Milletler Cemiyeti’nde bu ilhaka karşı çıkan tek ülke

SB oldu

Bunun ardından “Çekoslovakya sorunu” çözüldü: 1938 Mayısında Çekoslovakya’nın Sudet bölgesinde Henlein faşistleri çeşitli provokasyonlar düzenledi

Bunun üzerine Hitler orduları Çekoslovakya sınırına yığıldı

15 Eylül 1938’de Hitler ile görüşen İngiliz Başbakanı Neville Chamberlain

Sudet bölgesinin Almanya’ya devredilmesi için Paris ve Prag hükümetleri ile görüşeceğini açıkladı

(Çekoslovakya ile ittifak sözleşmesi olan Fransa ve SB’den yalnızca SB

bu gelişmeler karşısında sözüne sadık kaldı

Saldırıya uğrama durumunda askeri yardımı öngören bu anlaşmada SB

ancak Fransa’nın da yardımcı olması durumunda harekete geçeceği şartı olmasına ve Fransa açıktan bu yardımı esirgemesine rağmen

Çekoslovakya hükümetine askeri yardım teklifinde bulundu

ancak Çekoslovakya’nın burjuva hükümeti yardım talep etmeyip boyun eğmeyi yeğledi

)
29 Eylül 1938’de ise; İngiltere

Fransa

Almanya ve İtalya’nın başbakanları Münih’te bir araya gelerek ünlü “Münih Anlaşması”nı imzaladılar

Bu anlaşmada

çeşitli şeylerin yanı sıra

Çekoslovakya Hükümeti’nin Sudet bölgesini Almanya’ya terk etmesi kararlaştırıldı

Üç gün sonra faşist Almanya’nın orduları söz konusu bölgeye girdi

5 ay sonra da

15 Mart 1939’da

Hitler orduları tüm Çekoslovakya’yı işgal etti

Bilindiği gibi

1 Eylül 1939’da da Hitler ordularının Polonya’ya saldırmasıyla (“Dantzig sorunu” hatırlansın!) İkinci Dünya Savaşı patlak verdi

Burada son bir nokta olarak

23 Ağustos 1939’da Almanya ile SB arasında imzalanan “Saldırmazlık Paktı” üzerinde durmak gerekir

Dünyanın ilk sosyalist devleti açısından uluslararası durum şöyle şekillenir: Batı Avrupa’nın büyük emperyalist devletleri faşist Hitler Almanya’sını SB’ne saldırtmak için her türlü tavizi ve desteği sunmakla yetinmez

aynı zamanda

SB’nin 1935’den beri faşizme ve savaş tehlikesine karşı “kolektif güvenlik sistemini” yaratma çabalarını binbir gerekçelerle baltalamaya çalışırlar

Oysa aynı dönemde; Hitler Almanyası giderek saldırganlaşır; devasa boyutlarda silahlanır; Avusturya ve Çekoslovakya’yı İngiltere ve Fransa’nın onayıyla ilhak eder; ülaaai açıktan “topyekün bir savaşa” hazırlar ve “Bolşevizmi tek felaket” olarak gördüğünü “Anti-Komintern Paktı”yla dünyaya ilan eder

SB’nin Batı’sında bu gelişmeler cereyan ederken

Doğu cephesinde ise

1937’den beri Çin ile savaşan faşist Japonya orduları Mayıs 1939’da Moğolistan Halk Cumhuriyeti’ne saldırır

Kısacası

SB iki cephede savaş yürütme tehlikesi ile karşı karşıya kalır

Bu koşullarda

SB açısından

Hitler Almanyası tarafından önerilen -diğer emperyalist güçlerle kapışmasında doğu cephesini

daha sonraki topyekün saldırısına hazırlık için sakin tutmak amacıyla önerilen- “Saldırmazlık Paktı”nı kabul etmenin; yalnızca kaçınılmaz ve doğru bir politika değil

aynı zamanda dünyayı faşizm belasından kurtarmak bakımından da mantıklı ve uzak görüşlü bir politika olduğu tartışmasız bir gerçektir

Nitekim İkinci Dünya Savaşı’nın seyri ve sonraki sonuçları da ortaya koymaktadır ki

SB

bu paktı imzalamakla

paha biçilmez değerde zaman kazanmış

bu sürede ordusunu ve sanayisini ufukta beliren büyük saldırıya karşı hazırlama olanağını elde etmiştir

Başta ABD ve İngiltere olmak üzere

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Batı’nın tüm emperyalist güçleri; Hitler faşizmiyle İtalya ve Japonya faşizmine uluslararası planda yol verenler kendileri olmalarına karşın; “Saldırmazlık Paktı”nı ileri sürerek Stalin Sovyetlerinin Avrupa’yı Hitler ile paylaştığı yalan ve demagojisini dünyaya yaymış; bunda Troçkist karşı-devrimcilerin de desteğini alarak

bugünün genç kuşaklarına bu tarihsel tahrifatı tartışmasız “tarihi bir gerçek” olarak benimsetmeye çalışmıştır

Bu bakımdan “Hitler-Halifax görüşmesi”; Avrupa’nın emperyalist devletlerinin hem faşizm olgusu ve hem de İkinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkması olgusu karşısındaki sorumluluklarına ışık tutan bir belgedir

Görülmektedir ki

“hür Batı dünyası”nın “komünist diktatörlükler” karşısındaki “özgürlük ve demokrasi” aşkının

özellikle genç kuşaklara bir dogma düzeyinde benimsetilmeye çalışıldığı bu demagojik iddia ve görüşler

aslında nesnel tarihsel gerçeklerin çarpıtılmasından başka bir şey değildir

Sovyetler Birliği

ABD

İngiltere

ve daha sonra Fransa arasında varılan anlaşmaları hiçe sayarak

ABD Dışişleri Bakanlığı

bu yılın başında “Les Rapport Germano-Sovietique de 1939 a 1941” başlığı altında Nazi diplomatik servislerinden yayılan

asıllarına sahip olmaksızın; herşeyden önce

müttefiklerin ortak bir onayına uymaksızın

derleme bir kitap yayınladı

Sovyet Dışişleri Bakanlığı

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın tek taraflı olarak anlaşmaları bozmasına dayanarak

Berlin’e ilk giren Sovyet askerleri tarafından Alman Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde bulunan dökümanların ilk bölümünü yayınlıyor

Bu birinci bölüm

çok sayıda fotokopiden öte

1937’den 1938’e kadar Hitler

Ribbentrop ve başka dış politika görevlileriyle Alman hükümet temsilcilerinin görüşme raporlarını içeriyor

Alman Dışişleri diplomatik temsilcilerinin raporları ve Alman hükümetiyle diğer hükümetler arasında gerçekleşmiş olan müzakerelere ilişkin dökümanlar da burada bulunuyor

Burada yayınladığımız

Hitler’in Lord Halifax’la bir görüşme raporundan parçaların birinci bölümüdür

Gelecek sayılarımızda bu rapordan başka belgeler yayınlayacağız

Etudes Sovietique
Reichsbank Başkanı
Dr

Hjalmar Schacht

Berlin

28 Ocak 1938

Alınış tarihi 28 Ocak 1938
Reich Bakanıyla Yazışma

Çok değerli Bay Von Neurath’a

Bana tanışma olanağı sunduğunuz için sonsuzcasına teşekkür ederek Lord Halifax’ın ziyaretine ilişkin raporları size gönderiyorum

Yaşasın Hitler!
Size yürekten bağlı
Hjalmar Schacht

Reich Dışişleri Bakanı
Baron von Neurath’a
Berlin

Dışişleri Bakanlığı

Şansölye Führer ve Lord Halifax Arasında Gerçekleşen
Reich Dışişleri Bakanı’nın Bulunduğu
Görüşme Raporu
Obersalzberg

19

11 1937

11-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İii. Reich Dışişleri Bakanlığı Arşivleri'nde Hitler-Halifax Görüşmesi Bu sayımızda yayınladığımız “Hitler-Halifax görüşmesi” adlı tarihi belge aslında özel bir yorumu gerektirmeyen bir belgedir Bu giriş yazısının gerekliliği özellikle genç okurlarımıza; belgede sözü edilen hadiselerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak üzere görüşme öncesi ve hemen sonrası tarihsel koşulları ve olayları hatırlatmaktan kaynaklanmaktadır Belgenin en çarpıcı yanı Hitler’in açıklamalarından ziyade İngiliz emperyaliziminin temsilcisi Lord Halifax’ın yaklaşımıdır Bu belge bu bakımdan öncelikle İngiliz emperyalizmini (ve onunla birlikte tüm “hür Batı dünyası”nı) teşhir etmektedir Bu şu açıdan önemlidir: Genel olarak bilinenin aksine; anti-komünist “soğuk savaş stratejisi” ile “demir perde” ve “faşizm ve komünizmin ikiz kardeş olduğu” (Troçkizmin de ilham aldığı “Hitler-Stalin özdeşliği”) propagandasının asıl fikir babası ve geliştiricisi İngiliz emperyalizmidir İngiliz burjuvazisi faşizm ile anlaşmak onu başta sosyalizme karşı olmak üzere kendi dünya egemenliğini tehdit edecek tüm gelişmeler karşısında kullanmak istemektedir İngiliz emperyalizminin faşist Almanya ve İtalya karşısında aldığı teşvik edici ve destekleyici tutumun gerisinde bu hesaplar yatmaktadır Demek oluyor ki İngiliz emperyalizmini sonradan faşizme karşı tutum almaya sevkeden o çok sözü edilen “demokrasi” ve “özgürlük” değerleri değildir Aksine; dünyayı paylaşmada faşist Almanya ile anlaşamaması; Almanya’nın onun kabul edemeyeceği derecede “aç gözlü” davranmasıdır “Hitler-Halifax görüşmesi” 19 Kasım 1937’de gerçekleşir Bu görüşme öncesi cereyan eden gelişmelere kısaca bir göz atalım: 1933 yılında iktidara gelen Hitler faşizminin ilk görevi ülkedeki devrimci işçi hareketi ve onunla birlikte başta Almanya Komünist Partisi (KPD) olmak üzere tüm devrimci ilerici ve demokratik güçleri ezmekti Denebilir ki Hitler faşizmini iktidara taşıyan Alman burjuvazisinin bu başarısı Avrupa’nın tüm emperyalist burjuvazisini “heyecanlandırmış”tır Avrupa devrimci işçi hareketi İtalya’da Mussolini’nin önderliğinde faşist diktatörlüğün kurulmasının ardından ikinci büyük bir darbesini daha yemişti Bilindiği gibi Şubat 1936’da İspanya’daki Halk Cephesi’nin seçimlerde kaydettiği büyük başarı üzerine İspanya burjuvazisi Haziran 1936’da Franko’nun önderliğinde faşist bir darbeyi örgütlemişti Bu darbeyle birlikte 1936’dan 1939’a kadar sürecek İspanya İç Savaşı patlak vermişti Avrupa’nın burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerinin burjuvazisi faşist Franko ordularını -Avrupa halklarının güçlü uluslararası dayanışması nedeniyle- açıktan destekleyemiyorlardı Ancak İngiltere ve Fransa’daki emperyalist güçler “karışmama politikası” izlerken Alman ve İtalyan faşizmi açıktan ve tüm güçleriyle Franko faşizmini destekliyorlardı Başka bir deyişle Halifax 1937 sonundaki görüşmede Hitler’in (“Führer”in) “çok şey gerçekleştirdiği”ni söyler ve “sadece Almanya’da değil” derken bütün bu yukarda özetlenen gelişmeleri kastetmektedir Ve Hitler faşizminin böylelikle sosyalizme “Batı Avrupa’nın yolunu tıkadı”ğı ve bu nedenle Almanya’nın “Bolşevizme karşı Batı’nın kalesi olarak değerlendirilebi”leceği açıklamasını yaparken başta İngiliz olmak üzere tüm Avrupa burjuvazisinin sevinç ve mutluluğunu dile getirmektedir Sosyalist Sovyetler Birliği’nin; İtalya ve Almanya’daki gelişmeler Batı Avrupa ülkelerindeki gericiliğin faşizm karşısında aldığı hayırhah tutum ufukta beliren savaş tehlikeleri vb olgular karşısında o yıllarda izlediği dış politika ise şöyle özetlenebilir: Avrupa çapında güçlenen faşizm karşısında devrimci ve demokratik güçleri desteklemek yeni savaş tehlikesini bertaraf edecek somut ve aktif bir barış politikası izlemek Sovyetler Birliği (SB) özellikle 1935 yılından itibaren “Avrupa’da kollektif bir güvenlik sisteminin kurulması” doğrultusundaki çabalarını yoğunlaştırdı (“Karşılıklı yardımlaşma” üzerine Fransa ve Çekoslovakya ile yapılan anlaşmalar bu çabaların birer parçasıydı) Bu çabalar faşist Almanya’nın 1935’ten itibaren Versay anlaşmasının tüm askeri ve bölgesel sınırlamalarını hiç sayarak savaş hazırlığını hızlandırması olgusu karşısında yeni bir savaşın önüne geçme bakımından oldukça önemli ve yakıcıydı Belirtelim ki bu yıllarda Sovyetlerin; “sosyalizmin vatanı” olarak genel prestiji ve özel olarak faşizm karşısındaki bu politikası Avrupa kamuoyunda giderek etkili olmakta ve somut sonuçlar da vermekteydi Bu girişimlerden en çok İngiltere rahatsız olmaktaydı İngiltere’de gerici çevreler ve basında “Avrupa’da Bolşevik etkinin büyümesi”nden yakınılıyor; “Almanya ve Japonya ile doğrudan anlaşmanın gerekliliği” üzerinde duruluyordu Sovyetlerin genişleyen etkisini geri püskürtmede faşist Almanya’yı teşvik etmek (“barışı koruma” adına “tarafsızlık politikası”!) İngiliz dış politikasının temel bir unsuruydu 1935 Haziranında İngiliz-Alman deniz anlaşmasının (ki bu anlaşma yalnızca Versay anlaşmasının açık bir ihlali değildi aynı zamanda Hitler Almanya’sının silahlanma programına yeni bir ivme kazandırmaktaydı) imzalanması; “Berlin-Roma ekseni”nin pekişmesine yardımcı olan olaylar karşısında (İtalya’nın Habeşistan’a saldırması) Fransa’nın bile tepkisini toplayacak derecede pasif kalınması; Mart 1936’da Locarno anlaşmasında “asker ve silahdan arındırılmış bölge” olarak kalması şart koşulan Ren bölgesine Hitler ordularının girmesine sessiz kalınması gibi tarihsel olay ve olgular; “Bolşevizme karşı Batı’nın kalesi”nin güçlenmesinin gerekleriydi İngiliz emperyalizmin gözünde Bu arada 25 Ekim 1936’da “Berlin-Roma ekseni”ni vurgulayan anlaşmanın imzalanmasının ardından; Şubat 1936’da Japonya’da iktidara gelmiş olan faşist güçler ile Almanya’nın arasında “Anti-Komintern Paktı” oluşturulmuş 6 Kasım 1937’de ise İtalya da bu pakta üye olduğunu açıklamıştı Kısacası Lord Halifax 19 Kasım 1937’de Hitler ile pazarlığa otururken bütün bu olaylar cereyan etmiş “Anti-Komintern Paktı” nezdinde ise faşizm başta Sovyetler Birliği olmak üzere uluslararası işçi hareketine ve tüm demokratik güçlere karşı saldırgan tutumunu ilan etmişti Burada söz konusu görüşmeyi özetlemenin bir gereği yok Fakat şunun altını çizelim ki görüşmede dile gelen “ortak ideallerden ilham alarak” statükonun değiştirilmesi yani paylaşım planı ve işbirliğinin meyvelerini toplamakta geç kalınmadı! Görüşmenin ardından dört ay sonra Mart 1938’de Hitler Almanyası Avusturya’yı ilhak etti 2 Nisan 1938’de İngiliz hükümeti Avusturya’nın Almanya tarafından ilhakını tanıdığını açıkladı Milletler Cemiyeti’nde bu ilhaka karşı çıkan tek ülke SB oldu Bunun ardından “Çekoslovakya sorunu” çözüldü: 1938 Mayısında Çekoslovakya’nın Sudet bölgesinde Henlein faşistleri çeşitli provokasyonlar düzenledi Bunun üzerine Hitler orduları Çekoslovakya sınırına yığıldı 15 Eylül 1938’de Hitler ile görüşen İngiliz Başbakanı Neville Chamberlain Sudet bölgesinin Almanya’ya devredilmesi için Paris ve Prag hükümetleri ile görüşeceğini açıkladı (Çekoslovakya ile ittifak sözleşmesi olan Fransa ve SB’den yalnızca SB bu gelişmeler karşısında sözüne sadık kaldı Saldırıya uğrama durumunda askeri yardımı öngören bu anlaşmada SB ancak Fransa’nın da yardımcı olması durumunda harekete geçeceği şartı olmasına ve Fransa açıktan bu yardımı esirgemesine rağmen Çekoslovakya hükümetine askeri yardım teklifinde bulundu ancak Çekoslovakya’nın burjuva hükümeti yardım talep etmeyip boyun eğmeyi yeğledi) 29 Eylül 1938’de ise; İngiltere Fransa Almanya ve İtalya’nın başbakanları Münih’te bir araya gelerek ünlü “Münih Anlaşması”nı imzaladılar Bu anlaşmada çeşitli şeylerin yanı sıra Çekoslovakya Hükümeti’nin Sudet bölgesini Almanya’ya terk etmesi kararlaştırıldı Üç gün sonra faşist Almanya’nın orduları söz konusu bölgeye girdi 5 ay sonra da 15 Mart 1939’da Hitler orduları tüm Çekoslovakya’yı işgal etti Bilindiği gibi 1 Eylül 1939’da da Hitler ordularının Polonya’ya saldırmasıyla (“Dantzig sorunu” hatırlansın!) İkinci Dünya Savaşı patlak verdi Burada son bir nokta olarak 23 Ağustos 1939’da Almanya ile SB arasında imzalanan “Saldırmazlık Paktı” üzerinde durmak gerekir Dünyanın ilk sosyalist devleti açısından uluslararası durum şöyle şekillenir: Batı Avrupa’nın büyük emperyalist devletleri faşist Hitler Almanya’sını SB’ne saldırtmak için her türlü tavizi ve desteği sunmakla yetinmez aynı zamanda SB’nin 1935’den beri faşizme ve savaş tehlikesine karşı “kolektif güvenlik sistemini” yaratma çabalarını binbir gerekçelerle baltalamaya çalışırlar Oysa aynı dönemde; Hitler Almanyası giderek saldırganlaşır; devasa boyutlarda silahlanır; Avusturya ve Çekoslovakya’yı İngiltere ve Fransa’nın onayıyla ilhak eder; ülaaai açıktan “topyekün bir savaşa” hazırlar ve “Bolşevizmi tek felaket” olarak gördüğünü “Anti-Komintern Paktı”yla dünyaya ilan eder SB’nin Batı’sında bu gelişmeler cereyan ederken Doğu cephesinde ise 1937’den beri Çin ile savaşan faşist Japonya orduları Mayıs 1939’da Moğolistan Halk Cumhuriyeti’ne saldırır Kısacası SB iki cephede savaş yürütme tehlikesi ile karşı karşıya kalır Bu koşullarda SB açısından Hitler Almanyası tarafından önerilen -diğer emperyalist güçlerle kapışmasında doğu cephesini daha sonraki topyekün saldırısına hazırlık için sakin tutmak amacıyla önerilen- “Saldırmazlık Paktı”nı kabul etmenin; yalnızca kaçınılmaz ve doğru bir politika değil aynı zamanda dünyayı faşizm belasından kurtarmak bakımından da mantıklı ve uzak görüşlü bir politika olduğu tartışmasız bir gerçektir Nitekim İkinci Dünya Savaşı’nın seyri ve sonraki sonuçları da ortaya koymaktadır ki SB bu paktı imzalamakla paha biçilmez değerde zaman kazanmış bu sürede ordusunu ve sanayisini ufukta beliren büyük saldırıya karşı hazırlama olanağını elde etmiştir Başta ABD ve İngiltere olmak üzere İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Batı’nın tüm emperyalist güçleri; Hitler faşizmiyle İtalya ve Japonya faşizmine uluslararası planda yol verenler kendileri olmalarına karşın; “Saldırmazlık Paktı”nı ileri sürerek Stalin Sovyetlerinin Avrupa’yı Hitler ile paylaştığı yalan ve demagojisini dünyaya yaymış; bunda Troçkist karşı-devrimcilerin de desteğini alarak bugünün genç kuşaklarına bu tarihsel tahrifatı tartışmasız “tarihi bir gerçek” olarak benimsetmeye çalışmıştır Bu bakımdan “Hitler-Halifax görüşmesi”; Avrupa’nın emperyalist devletlerinin hem faşizm olgusu ve hem de İkinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkması olgusu karşısındaki sorumluluklarına ışık tutan bir belgedir Görülmektedir ki “hür Batı dünyası”nın “komünist diktatörlükler” karşısındaki “özgürlük ve demokrasi” aşkının özellikle genç kuşaklara bir dogma düzeyinde benimsetilmeye çalışıldığı bu demagojik iddia ve görüşler aslında nesnel tarihsel gerçeklerin çarpıtılmasından başka bir şey değildir Sovyetler Birliği ABD İngiltere ve daha sonra Fransa arasında varılan anlaşmaları hiçe sayarak ABD Dışişleri Bakanlığı bu yılın başında “Les Rapport Germano-Sovietique de 1939 a 1941” başlığı altında Nazi diplomatik servislerinden yayılan asıllarına sahip olmaksızın; herşeyden önce müttefiklerin ortak bir onayına uymaksızın derleme bir kitap yayınladı Sovyet Dışişleri Bakanlığı ABD Dışişleri Bakanlığı’nın tek taraflı olarak anlaşmaları bozmasına dayanarak Berlin’e ilk giren Sovyet askerleri tarafından Alman Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde bulunan dökümanların ilk bölümünü yayınlıyor Bu birinci bölüm çok sayıda fotokopiden öte 1937’den 1938’e kadar Hitler Ribbentrop ve başka dış politika görevlileriyle Alman hükümet temsilcilerinin görüşme raporlarını içeriyor Alman Dışişleri diplomatik temsilcilerinin raporları ve Alman hükümetiyle diğer hükümetler arasında gerçekleşmiş olan müzakerelere ilişkin dökümanlar da burada bulunuyor Burada yayınladığımız Hitler’in Lord Halifax’la bir görüşme raporundan parçaların birinci bölümüdür Gelecek sayılarımızda bu rapordan başka belgeler yayınlayacağız Etudes Sovietique Reichsbank Başkanı Dr Hjalmar Schacht Berlin 28 Ocak 1938 Alınış tarihi 28 Ocak 1938 Reich Bakanıyla Yazışma Çok değerli Bay Von Neurath’a Bana tanışma olanağı sunduğunuz için sonsuzcasına teşekkür ederek Lord Halifax’ın ziyaretine ilişkin raporları size gönderiyorum Yaşasın Hitler! Size yürekten bağlı Hjalmar Schacht Reich Dışişleri Bakanı Baron von Neurath’a Berlin Dışişleri Bakanlığı Şansölye Führer ve Lord Halifax Arasında Gerçekleşen Reich Dışişleri Bakanı’nın Bulunduğu Görüşme Raporu Obersalzberg 19 11 1937