11-25-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türklerde Lale Sevgisi..
LALE’ nin Oykusu
Orta Asya’daki Pamir daglari,
bes bin metreyi asan zirveleriyle,
dunyanin en vahsi cografyalarindan birini olusturur
Lale’nin Oykusu, iste bu daglarda baslar
Turk boylari, ayni anavatandan goc ettiklerinde,
yanlarina vaxgecemedikleri
lale soganlarini da alirlar
İlk durak İran’dir
Butun ulke, lalenin guzelligine meftun olur
Omer Hayyam,
laleyi "kusursuz kadin guzelliginin simgesi"
olarak gorur
Anadolu’da ilk lale motifi,
Kilicarslan tarafindan yaptirilan
Alaeddin Kosku’ndedir
Kimin ilk olarak fark ettigi bilinmez;
ama lalenin de Allah ve hilal kelimeleriyle
ayni harflerle yaziliyor olmasi,
talihini iyiden iyiye acar
Bu harfler, eski Turkce’de,
"cevahir-i hurufat" olarak adlandirilir
Lale, artik Allah’in da remzidir
Cami suslemelerinden top dokumune,
hali desenlerinden savas migferlerine kadar,
lale her yerdedir
Gun gelir;
Yildirim Bayezid’in Kosova Savasi’nda giydigi
tilsimli kaftanda koruyucu bir sustur
Gun gelir;
buyuk din alimi Ebussuud Efendi’nin
botanikte ilk siniflandirma calismalarini yaptigi
bahcelerdedir
1500’lu yillarin ikinci yarisinda,
Roma-Germen İmparatorlugu
Buyukelcisi Busbecq’in gonderdigi lale soganlari,
once Avusturya’ya oradan da Hollanda’ya ulasir
Bunu, Hollanda’da yasanan
akil almaz bir lale cilginligi donemi izler
Tek bir lalenin degeri,
Amsterdam’da koca bir konagi
satin alabilecek bedellere ulasir
Lale, İİİ Ahmed doneminde,
Pamir Daglari’ndan baslayan yolculugunun
onemli duraklarindan İstanbul’a geri doner
Kahramanimiz,
Lale Devri’nin sonu olan Patrona Halil isyaninda ise,
zevk ve sefahatin bas suclusudur
Bu kez,
tek bir soganina bile yasama hakki verilmeyen
bir nefretle hayatimizdan cikarilir
İste o lale,
bugun yeniden sokaklarimizda
baharin gelisini mujdeliyor
kaynak: Cengiz OZDEMİR
|
|
|
|